Predeo izuzetnih odlika Vlasina

Predeo izuzetnih odlika Vlasina
Priroda Vlasine
Mjesto	Srbija
Najbliži grad	Surdulica
Upravljačko tijelo	Srbija

Vlasinska visoravan sa jezerom je jedinstveni planinski pejzaž, po mnogo čemu redak, interesantan i privlačan. Vlasinsko jezero oivičava zatalasana visoravan u vidu prostranog zelenog ćilima išaranog livadama, pašnjacima i šumama koje kriju raznovrstan biljni i životinjski svet, dok jezero nadvisuju planinski masivi, na čijim padinama je grupisano nekoliko vlasinskih naselja između kojih teku bistri i žuborni potoci i rečice sa šumovitim klisurama. Od planina koje okružuju jezero posebno se izdvajaju Čemernik i Varednik.

Vlasinsko jezero se nalazi u jugoistočnoj Srbiji na teritoriji opštine Surdulica, udaljeno 30 km od doline Južne Morave na zapadu i od srpsko-bugarske granice na jugu.

Vlasinsko jezero, jedno od najvećih i najviših jezera u Srbiji, biser je jugoistočne Srbije. Nalazeći se na 1213 m n.v. i prostirući se na površini od 16 km² najveće je i najviše veštačko jezero u Srbiji. Na mestu gde se u prošlosti nalazila tresava, poznata kao Vlasinsko blato, sa ševarom, trskom i samo mestimičnim vodenim površinama i isticala reka Vlasina, nastalo je današnje jezero u kojem je negdašnja tresava ostala u vidu tresetnih ostrva od kojih su najveća Dugi Del i Stratorija. Jezero čija boja vode varira od od sivo plave pored obale do zatvoreno plave na sredini jezera, sa zelenim priobalnim površinama daje poseban koloritet vlasinskom pejzažu.

Odlike

Klima je subplaninska, sa kratkim suvim i svežim letima i hladnim zimama. U toku letnjih meseci na jezeru je moguće kupanje, a zimi klizanje na ledu, jer dubina ledenog pokrivača ide i do 40 cm, a traje od sredine decembra do sredine februara.

Područje Vlasinskog jezera odlikuje se i značajnim kulturnim spomenicima i etnografskim vrednostima, kao što su: manastir u Palji, crkva u Božici, Klisuri, Crnoj travi i Kula u Klisuri.

Prirodne lepote i retkosti ovog područja koje čine: planine, klisure, vodopadi, izvori, reke, flora i fauna, kao i blagonakloni uticaj klime i tišina planinske prirode čine ovo mesto idealnim za boravak u različitim periodima godine.

Biljni i životinjski svet

Flora tresetišta Vlasine odlikuje se prisustvom karakterističnih tresavskih biljaka. Među 956 vrsta biljaka, posebnu vrednost imaju endemične i borealne vrste koje naseljavaju planinske tresave oko jezera, izvora i potoka.

Biljni svet ovog područja karakterišu retke i ugrožene vrste kao što su narodu poznata rosulja - biljka mesožderka, prava retkost, kao jedan od retkih insektivora koji naseljava našu zemlju, maljava breza, prilagođena uslovima života na većim nadmorskim visinama, kao i Omanolika palamida, čiji je jedini poznati lokalitet upravo na Vlasini. Sa aspekta biodiverziteta naročito je važno prisustvo stenoendemičnih vrsta kao što je srpski kaćunak, očuvani borealni relikt koji predstavlja ostatak flore tamnih četinarskih šuma i tresetišta iz perioda glacijacija i interglacijalnih faza na Balkanskom poluostrvu.

Fauna sisara je predstavljena sa 27 vrsta. Ovde se mogu videti i retke vrste ptica kao što su: siva čaplja, ćubasta plovka, dok je u životinjskom svetu posebno zanimljivo prisustvo tekunice.

Zaštita

Predeo izuzetnih odlika Vlasina zaštićen je 2006. godine na osnovu Studije Zavoda za zaštitu prirode Srbije kao stručno-dokumentacione osnove zaštite, i kategorisan kao prirodno dobro I kategorije, odnosno zaštićeno područje od međunarodnog, nacionalnog, odnosno izuzetnog značaja. Godinu dana kasnije, Vlasina je uvrštena na listu međunarodno značajnih vlažnih područja, tzv. ramsarskih područja, a zatim izdvojena za međunarodno značajno područje za ptice, međunarodno značajno područje za biljke, kao i Emerald područje.

Vidi još

• Predeli izuzetnih odlika Srbije
• Vlasina
• Vlasinsko jezero

Spoljašnje veze

• Predeo izuzetnik odlika Vlasina Arhivirano na sajtu Wayback Machine (14. avgust 2015) (jezik: srpski)
• Turistička organizacija Srbije (jezik: srpski)