Srpska pravoslavna crkva u Idvoru

Srpska pravoslavna crkva u Idvoru
Srpska pravoslavna crkva u Idvoru
	Srpska pravoslavna crkva u Idvoru
Opšte informacije
Mesto	Idvor
Opština	Kovačica
Država	Srbija
Vreme nastanka	1803.
Tip kulturnog dobra	Spomenik kulture
Nadležna ustanova za zaštitu	Zavod za zaštitu spomenika kulture
	www.zzskpancevo.org

Hram Blagovesti Presvete Bogorodice, odnosno Srpska pravoslavna crkva u Idvoru naseljenom mestu na teritoriji opštine Kovačica, podignuta je 1803. godine i predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.^[1]

Istorija[uredi | uredi izvor]

Sve do 1736. godine selo Idvor nalazilo se na lokaciji danas poznatoj kao Staro selo, pola kilometra severnije od današnjeg sela. Na današnju lokaciju selo je preseljeno 1736, posle poslednje epidemije kuge u Evropi. Danas se u Starom selu nalazi zidani krst, spomen-obeležje u znak sećanja na mesto gde se nalazila prva idvorska crkva. Ta prva crkva bila je drvena, a po mapama iz 1721. godine može se naslutiti njen izgled. Slična crkva sagrađena je na mestu sadašnjeg hrama, koji je svoj konačni izgled dobio 1803. godine.

Sadašnji Hram Blagovesti Presvete Bogorodice u Idvoru sazidan je 1803. Godine 1869. na tornju crkve podignuta je nova građa, 1838. postavljena su tri nova zvona, a 1852. na toranj je postavljen i sat od žutog mesinga. Ikonostas je podignut 1871, a od 1876. do 1879. na njemu su oslikane ikone. Ikonopisac je bio profesor Stevan Todorović, slikar iz Beograda. Antiminis je osvećen od strane Episkopa Mojsija Putnika 1799. Godine.^[2]

Arhitektura crkve[uredi | uredi izvor]

Hram Blagovesti Presvete Bogorodice u Idvoru, posvećen je Blagovestima, sagrađen je kao jednobrodna građevina sa polukružnom apsidom, jednospratnim zvonikom i pravougaonim pevničkim ispustima, sa plitkim rizalitom na zapadnoj fasadi i plastičnom dekoracijom na svim fasadama, u obliku girlande, dentikula, astragala i kapitela sa uglastim volutama frontona na zvoniku i ornamentom u obliku draperije ispod prozora bočnih fasada. Celokupno rešenje svedoči o ostvarenju nastalom u vreme prelazne faze od postbaroknih elemenata ka nastupajućem klasicizmu u rustificiranoj varijanti.

Ikonostas u crkvi rad je slikara Steve Todorovića, istaknutog portretiste, slikara pejzaža i istorijskih događaja koji se nalaze i na ovom ikonostasu iz 1879. godine. Za svod ikonostasa vezan je zabatni venac ruža izveden u duborezu. U pevnicama se nalaze ikone Kapadokijskih svetih otaca, dok se u hramu na zidovima nalaze i četiri ikone na plehu na kojima su predstave srpskih srednjovekovnih vladara. Na Bogorodičinom tronu je ikona Bogorodice sa zapisom koji pominje episkopa Stefana Avakumovića, iz 1817. godine. Na arhijerejskom tronu je ikona sa likom svetog apostola Jakova brata Gospodnjeg, nesignirana. Ikona Raspeće Hristovo, rad nepoznatog autora, slikana uljem na drvetu, a oko Raspeća su stojeće figure ograničene elementom barokne linije. Ikona Bogorodice sa Hristom, kopija like ikone Bogorodica Bezdinska, rad ikonopisca orlovatskog paroha Petra Arsenijevića, slikana uljem na drvetu. Na donjem delu ikone je zapis sa kraja 18. veka, o ktitoru Nedeljkoviću. Na postolju putira od srebra su ukrasi od vinove loze i lišća, na čaši u obliku školjke, koji su liveni. Na desnoj strani postolja je zapis iz 1848. godine o ktitorki Ekaterini Pavković iz Zemuna. Putir od pozlaćenog srebra na postolju ima iskovane i urezane ukrase - simbole stradanja Hristovih, oivičene stilizovanim biljnim ornamentom. Na čaši su u kružnim površinama Arhanđel Mihailo, Raspeće sa spravama mučenja i Blagovesti. U zapisu iz 1772. godine pominje se Petar Mihailović.

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Izvori[uredi | uredi izvor]

^ „Srpska pravoslavna crkva u Idvoru”. Zavod za zaštitu spomenika kulture u Pančevu. Arhivirano iz originala 17. 07. 2020. g. Pristupljeno 17. 7. 2020.
^ „Idvor”. Zvanični veb-sajt. Eparhija banatska. Pristupljeno 21. 8. 2020.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[1] „Srpska pravoslavna crkva u Idvoru”. Zavod za zaštitu spomenika kulture u Pančevu. Arhivirano iz originala 17. 07. 2020. g. Pristupljeno 17. 7. 2020.

[2] „Idvor”. Zvanični veb-sajt. Eparhija banatska. Pristupljeno 21. 8. 2020.

[1]

[2]

p r u Nepokretna kulturna dobra u Južnobanatskom upravnom okrugu
Alibunar	Bunari u Vladimirovcu Srpska pravoslavna crkva Svetog Nikole u Ilandži Crkva Svetog Preobraženja u Dobrici Vojno-graničarska zgrada u Dobrici
Bela Crkva	Srpska Pravoslavna crkva Svetih Petra i Pavla u Beloj Crkvi Rumunska pravoslavna crkva Vaznesenja Gospodnjeg u Grebencu Vodenica potočara u Kusiću Vatrogasni dom u Beloj Crkvi Zgrada Istorijskog arhiva u Beloj Crkvi Zgrada Muzejske jedinice u Beloj Crkvi Železnički kompleks Jasenovo na pruzi Vršac—Bela Crkva Rodna kuća narodnog heroja Save Munćana
Vršac	Manastir Mesić Dva dvorca porodice Lazarević Vršačka kula Rodna kuća Jovana Sterije Popovića Dvorac Barona Jovanovića Zgrada „Stara apoteka“ u Vršcu Vladičanski dvor u Vršcu Rumunska pravoslavna crkva Svetog Teodora Tirona u Kuštilju Rumunska pravoslavna crkva Svetog Nikole u Ritiševu Crkva Vaznesenja Hristovog u Potpornju Dvorac u Vlajkovcu Gradska kuća u Vršcu Kuća zvana „Kod dva pištolja“ u Vršcu Zgrada bivšeg gradskog narodnog odbora u Vršcu Zgrada dečjeg vrtića „Anđa Ranković“ u Vršcu Zgrada na Trgu pobede br. 5 u Vršcu Zgrada u ul. Žarka Zrenjanina br. 21 u Vršcu Zgrada „Konkordija“ u Vršcu Rodna kuća Žarka Zrenjanina Kuća u Ul. Sterijinoj br. 11 Tri bureta za vino Rimokatolička crkva Sv. Gerharda de Sangredo u Vršcu Kuća u Ul. Žarka Zrenjanina br. 27a Kuća u Ul. Zadružna bb Kuća sa okućnicom u Ritiševu Zgrada na Trgu Sv. Teodora Vršačkog br. 33 u Vršcu
Kovačica	Rumunska pravoslavna crkva Svetog Georgija u Uzdinu Srpska pravoslavna crkva Svetog Nikole u Samošu Crkva Uspenja Bogorodice u Crepaji Srpska pravoslavna crkva u Idvoru Slovačka evangelistička crkva u Kovačici Vodica Vozdviženija časnog krsta u Uzdinu Vodica Silaska Sv. Duha - Trojica u Samošu Vodica Usekovanja glave sv. Jovana Krstitelja u Crepaji Vodica Sv. Vrača u Crepaji Mađarska reformatorska crkva u Debeljači
Kovin	Ostaci tvrđave u Kovinu Crkva Prenosa moštiju Svetog Nikole u Deliblatu Srpska Pravoslavna crkva Svetih Arhanđela u Kovinu Rumunska pravoslavna crkva Sv. proroka Ilije u Kovinu Rimokatolička crkva Sv. Terezije Avilske u Kovinu Tri nadgrobna spomenika u porti srpske pravoslavne crkve u Deliblatu
Opovo	Srpska Pravoslavna crkva Svetog Nikole u Opovu Srpska Pravoslavna crkva Svetog Nikole u Sakulama
Plandište	Dvorac Jagodić Dvorac u Hajdučici Dvorac Kapetanovo u Starom Lecu
Pančevo	Srpska pravoslavna crkva Svetog Preobraženja u Pančevu Zgrada Narodne pivare u Pančevu Manastir Vojlovica u Pančevu Crkva Prenosa moštiju Svetog Nikole Maladonja Crkva Prenosa moštiju Svetog Nikole Velidonja Zgrada Magistrata u Pančevu Zgrada u ulici Nikole Tesle 3 u Pančevu Uspenska crkva u Pančevu Zgrada u Ulici JNA 2 u Pančevu Zgrada u Dimitrija Tucovića 2 u Pančevu Zgrada na Trgu kralja Petra 8-10 u Pančevu Zgrada na Trgu kralja Petra 11 u Pančevu Svetionici na ušću Tamiša u Dunav Vojno graničarska zgrada u Omoljici Nadgrobni spomenik Marka Kulića Nadgrobni spomenik kompozitora Mite Topalovića Nadgrobni spomenik Vasilija Živkovića Nadgrobni spomenik Ignjata Barajevca Nadgrobni spomenik Tomi Sanduloviću Nadgrobni spomenik Stevice Jovanovića Nadgrobni spomenik borcima iz I svetskog rata i žrtvama fašističkog terora iz II svetskog rata Spomenik streljanim rodoljubima iz Borče Spomenik osnivačima pančevačke gimnazije Hotel „Vojvodina” Crveni magacin u Pančevu Zgrada Gimnazije „Uroš Predić” Zgrada u Ulici Braće Jovanovića 13 Kuća Tanackovića Železnička stanica Tamiš Kuća u Ul. Petra Drapšina br. 8 Kuća Dude Boškovića Provijant magacin u Pančevu Kuća u Ul. Žarka Fogaraša 4 Rimokatolička crkva Svete Ane u Pančevu Zgrada „Kragujevac” u Pančevu Kaćurina štamparija u Pančevu Zgrada OŠ „Aksentije Maksimović” Rodna kuća Aksentija Maksimovića Veliki kameni krst u Jabuci Zgrada istorijskog arhiva u Pančevu Gajićeva apoteka Zgrada stare pošte u Pančevu Kip Svetog Florijana u Pančevu Zgrada Doma omladine u Pančevu Kapela Sv. Georgija na pravoslavnom groblju u Pančevu Vodotoranj u Pančevu Zgrada stare bolnice u Pančevu Javno parno kupatilo u Pančevu Zgrada „Socijalnog” u Pančevu Kuća u Ul. Žarka Zrenjanina 106A Kompleks Svilara na reci Tamiš Logor „Svilara” u Pančevu Banatska okućnica u Dolovu Evangelistička crkva sa pomoćnim zgradama