Haplogrupa I-M170
Haplogrupa I ili Y-DNK haplogrupa I je jedna od haplogrupa u ljudskoj genetici.
Zastupljenost[uredi | uredi izvor]
Ovo je pojedinačno najzastupljenija haplogrupa među ljudima Bosanske krajine i Skandinavije.
Države među čijim stanovništvom je ovo pojedinačno najzastupljenija haplogrupa su: Srbija (43,9%),[1][2] Bosna i Hercegovina (42%), Crna Gora (40%), Hrvatska (44%), Švedska (42%), Rumunija (33%), Slovenija (32%), Makedonija (28%) i Bugarska (27%).[3][4]
Pored toga, države u kojima je ova haplogrupa zastupljena u značajnoj meri, iako ne kao najzastupljenija, su: Danska (41%), Norveška (36%), Island (33%), Moldavija (29%), Finska (29%), Mađarska (28%), Belorusija (25%), Češka (24%), Slovačka (24%), Holandija (24%), Švajcarska (23%), Nemačka (22%), Luksemburg (22%), Engleska (21%), Austrija (20%), Belgija (20%), Estonija (18%), Ukrajina (17%), Rusija (16%), Poljska (16%), Albanija (16%), Francuska (15%), itd.[4]
Haplogrupa I se generalno deli na Haplogrupu I1 (najviša zastupljenost u Skandinaviji) i Haplogrupu I2 (najviša zastupljenost na Balkanu).
Poreklo[uredi | uredi izvor]
Pretpostavlja se da je ova haplogrupa nastala na Balkanu pre 25-30.000 godina. Haplogrupa I predstavlja glavni marker paleolitskog čoveka u Evropi, odnosno prve moderne ljude koji su naselili Evropu pre nekoliko desetina hiljada godina i u Evropi zatekli Neandertalce koje su potiskivali. Preživevši nekoliko ledenih doba, haplogrupa I je ujedno i jedina haplogrupa prisutna gotovo isključivo na evropskom kontinentu.
Haplogrupa I nastala je iz šire paragrupe IJ, a pre toga takođe iz zajedničke paragrupe IJK. U tom smislu najbliža haplogrupi I na filogenetskom stablu je haplogrupa J. Pretpostavlja se da je širenjem savremenog čoveka došla u Evropu sa Bliskog istoka dok je, genetski joj bliska, haplogrupa J ostala na istoku. Zajednička paragrupa IJ pronađena je u malom procentu u Iranu.
Haplogrupa I je u Evropi doživela nekoliko dramatičnih smanjenja populacije usled ekstremnih klimatskih promena (pre svega ledenih doba). Po svoj prilici, migracija haplogrupe I je išla od donjeg ka gornjem Dunavu, a zatim severnim obroncima Alpa, preko Rajne u jugozapadnu Francusku i Iberiju. Sa tih osnovnih teritorija koje su ujedno i centri paleolitske umetnosti u Evropi, potomci Kromanjonaca raseljavali su se i ka severu Evrope prateći topljenje leda.
Uz haplogrupu I najčešće se veže kromanjonski rasni tip. Ovom rasnom tipu pripadalo je i stanovništvo iz najstarijih mezolitskih slojeva Lepenskog Vira i gravetijansko stanovništvo centralne Evrope. Pripadnici haplogrupe I su po svoj prilici u prošlosti govorili nekom varijantom neindoevropskog jezika, koji se verovatno sačuvao u današnjem baskijskom jeziku.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ https://www.poreklo.rs/2012/12/17/y-dnk-haplogrupa-i-najčešća-kod-srba/
- ^ https://dnk.poreklo.rs/DNK-projekat/
- ^ „National Pies - Atlas of Genetic Genealogy[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 23. 02. 2014. g. Pristupljeno 12. 02. 2014. Sukob URL—vikiveza (pomoć)
- ^ a b Distribution of European Y-DNA haplogroups by country
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| |||
Fusnote
| |||
| Normativna kontrola: Ljudi |
|---|
