Gagić

Gagić je srpsko pravoslavno prezime, Srba koje se najčešće javlja u Dalmaciji, Bosanskoj krajini i Beogradu. Iz redova Crnogorskih Krajišnika.

Poreklo

Prema genetskim istraživanjima, preci današnjih Gagića su živeli u Skadru i Rumiji još u 11. veku. Zbog najezde Osmanskog carstva, imigriraju u Berane kod Dapsića i Cetinje gde formiraju porodicu Lutovac koji su bili deo plemena Piper ali su bili naklonjeni i Vasojevićima. Nakon formiranja plemena vode teške borbe protiv Osmanskih osvajača. Nakon brojnih bitaka pada poraz i pokušavaju da izbegnu u Cetinje ali ih Osmanlije hvataju i odvode u Liku, dok ostatak naseljava Vojvodinu nakon ustanka sedam plemena 1658.

Nastanak prezimena i seobe

Gagići su iz porodice Lutovac (pleme Piper), pa je tako i loza imala nadimak Gag pa su to počeli praktikovati tokom svog naseljavanja Like. Rodonačelnik Gagića, Ostoja, je pomogao Janković Stojanu u proterivanju Turaka pa je za te zasluge dobio imanje u Biljanima Gornjim u Dalmaciji. Prvi pismeni trag Gagića je u julu 1685. godine u Biljanima Gornjim a po popisu iz 1709. godine popisana su braća Simeon i Miloš Gagić. Popis iz 1749. godine pokazuje da je bilo četiri Gagića i to Ivan, Luka, Mijo i Mitar Gagić.

Naseljavanje ka istoku

Pre početka 19. veka Gagići su masovno počeli da migriraju ka istoku naročito po Bosanskoj krajini, Hercegovini, Mačvi, Aranđelovac kao i po tadašnjem Beogradskom pašaluku.

Seča knezova i prvi Srpski ustanak

Janko Gagić je buljukbaša koji je ubijen u seči knezova 1804. godine. Janko je preko Hercegovine došao u Crnu Goru i odatle je došao u Boleču na Trešnju pod Avalom.

Srodna prezimena

• Vukomanović - nastali od Vukomana Gagića - 19-ti vek.
• Andrić - nastali od Andre Gagića - 19-ti vek.
• Vučković - izvesna sličnost po genetskim testiranjima. Knin.
• Kljajić - izvesna sličnost po genetskim testiranjima. Lika.

Haplogrupa (genetika)

• Svi testirani Gagići pripadaju haplogrupi - I2a L621 L147.2 North .

Stradali Gagići u NDH

Lista stradalih Gagića u Nezavisnoj državi Hrvatskoj:

• Ime - Prezime - datum rođenja i smrti - mesto rođenja - od koga stradao - Logor.

Logor "Stara Gradiška"

• Bojka Gagić (1940—1943) - opština Županja - od Ustaša - Logor Stara Gradiška.
• Danica Gagić (1941—1942) - opština Gradiška, Turjak - od Ustaša - Logor Stara Gradiška.
• Dara Gagić (1934—1943) - opština Obrovac, Zelengrad -od Ustaša - Logor Stara Gradiška.
• Ilija Gagić (1940—1942) - opština Gradiška, Kijevci -od Ustaša - Logor Stara Gradiška.
• Ilija Gagić (1900—1942) - opština Gradiška, Kijevci -od Ustaša - Logor Stara Gradiška.
• Janja Gagić (1926—1943) - opština Obrovac, Zelengrad -od Ustaša - Logor Stara Gradiška.
• Jelka Gagić (1938—1943) - opština Županja -od Ustaša - Logor Stara Gradiška.
• Marko Gagić (1932—1943) - opština Obrovac, Zelengrad -od Ustaša - Logor Stara Gradiška.
• Milica Gagić (1904 - 1944) - opština Obrovac, Bilišane -od Ustaša - Logor Stara Gradiška.
• Petar Gagić (1936 - 1943) - opština Županja -od Ustaša - Logor Stara Gradiška.

Logor "Jasenovac"

• Anica Gagić (1881 - 1944) - opština Obrovac, Bogatnik -od Ustaša - Logor Jasenovac.
• Boro Gagić (1920 - 1944) - opština Obrovac, Zelengrad -od Ustaša - Logor Jasenovac.
• Branko Gagić (1902 - 1944) - opština Bihać, Ripač-od Ustaša - Logor Jasenovac.
• Dušan Gagić (1919 - 1942) - opština Obrovac -od Ustaša - Logor Jasenovac.
• Dušan Gagić (1903 - 1944) - opština Obrovac, Zelengrad -od Ustaša - Logor Jasenovac.
• Dušan Gagić (1930 - 1944) - opština Obrovac, Zelengrad -od Ustaša - Logor Jasenovac.
• Đorđe Gagić (1938 - 1943) - opština Vinkovci, Mirkovci -od Ustaša - Logor Jasenovac.
• Đuro Gagić (1915 - 1944) - opština Obrovac, Zelengrad -od Ustaša - Logor Jasenovac.
• Gospava Gagić (1908 - 1942) - opština Gradiška, Kijevci -od Ustaša - Logor Jasenovac.
• Jovo Gagić (1896 - 1942) - opština Gradiška, Kijevci -od Ustaša - Logor Jasenovac.
• Mile Gagić (1934 - 1942) - opština Gradiška, Kijevci -od Ustaša - Logor Jasenovac.
• Mira Gagić (1936 - 1942) - opština Gradiška, Kijevci -od Ustaša - Logor Jasenovac.
• Olga Gagić (1923 - 1944) - opština Obrovac, Zelengrad -od Ustaša - Logor Jasenovac.
• Petar Gagić (1936 - 1943) - opština Obrovac, Zelengrad -od Ustaša - Logor Jasenovac.
• Rade Gagić (1941 - 1943) - opština Vinkovci, Mirkovci -od Ustaša - Logor Jasenovac.
• Rosa Gagić (1910 - 1943) - opština Gradiška, Kijevci -od Ustaša - Logor Jasenovac.
• Spasenija Gagić (1935 - 1945) - opština -?- -od Ustaša - Logor Jasenovac.
• Spasenije Gagić (1880 - 1944) - opština Obrovac, Zelengrad -od Ustaša - Logor Jasenovac.
• Stana Gagić (1895 - 1945) - opština -?- -od Ustaša - Logor Jasenovac.
• Vujo Gagić (1912 - 1944) - opština Obrovac, Zelengrad -od Ustaša - Logor Jasenovac.
• Vukosava Gagić (1900 - 1942) - opština Gradiška, Grbavci -od Ustaša - Logor Jasenovac.
• Zdravka Gagić (1930 - 1942) - opština Gradiška, Kijevci -od Ustaša - Logor Jasenovac.
• Zdravko Gagić (1936 - 1942) - opština Gradiška, Kijevci -od Ustaša - Logor Jasenovac.
• Živka Gagić (1938 - 1942) - opština Gradiška, Kijevci -od Ustaša - Logor Jasenovac.

Dešavanja u NDH prema položajima Gagića

Bitka na Kozari (10. jun - 15. juli 1942) - ova bitka je bitna pošto je 12 Gagića (među kojima je i 7 dece) stradalo pošto nisu uspeli pobeći tokom proboja obruča. Stradali su zajedno sa otprilike 30.000 Srba sa Kozare i Potkozarja u logorima "Jasenovac" i "Stara Gradiška". Mnogi Gagići su se tada priključili Partizanskom pokretu. Učestvovale su Ustaše i Nemački Vermaht protiv Partizana, obruč je probijen i mnogi su se izvukli ali mnogi nisu bili te sreće.

Masovno priključivanje u četnički pokret (1942 - 1944) - zbog masovnih pokolja oko Obrovca i Bihaća , Gagići su se priključivali u Dinarsku diviziju četničkog pokreta koji su držali veliki deo Kninske krajine.

Kninska Operacija 1944 - Gagići u Partizanima su učestvovali u oslobađanju Knina i okoline a Gagići u Četnicima su se sklonili na Velebit i tu sačekali dolazak Partizana, gde su im se priključili.

Proboj logoraša iz Jasenovca 22. aprila 1945 - Srđan Gagić je jedan od 117 logoraša koji su izvršili i preživeli proboj iz logora 3 "ciglana" u kompleksu logora Jasenovac.

Borci

Gagići u Četnicima

• Kapetan Miloš Gagić (32) je stradao od Nacista tokom odbrane. Vodio je Župsku brigadu Rasinskog korpusa JVuO.

• Gagića u Četnicima je bilo oko 230.

Gagići u Partizanima

• Gagića u Partizanima je bilo oko 310, a pred kraj rata ih je bilo više.

Gagići u ratovima 90-ih

• U Republici Srpskoj Krajini je bilo 97 boraca sa prezimenom Gagić. Trenutno na prostoru RSK živi manje od 10% Gagića.
• U Republici Srpskoj BiH je bilo oko 300 boraca sa prezimenom Gagić.
• U ratu na Kosovu i Metohiji je učestvovalo preko 500 boraca sa prezimenom Gagić iz svih krajeva bivše Jugoslavije.

Mesta sa značajnim brojem Gagića

• Prijedor, Bosanska Krajina
• Gradiška, Bosanska Krajina
• Županja, Srem
• Zelengrad, Obrovac, Dalmacija
• Gornje Biljane, Benkovac, Dalmacija
• Islam Grčki, Ravni Kotari, Dalmacija
• Inđija, Srem
• Pančevo, Beograd
• Donje Biljane, Benkovac, Dalmacija
• Krivaja, Prijedor, Bosanska Krajina
• Dobrinci, Ruma, Srem
• Aranđelovac, Šumadija
• Vinkovci , Slavonija
• Batajnica, Zemun, Beograd
• Bihać, Bosanska Krajina
• Smilčić, Ravni Kotari, Dalmacija
• Smoković, Ravni Kotari, Dalmacija
• Šopot, Ravni Kotari, Dalmacija
• Ceranje, Ravni Kotari, Dalmacija
• Kolarina, Ravni Kotari, Dalmacija
• Tutnjevac, Brčko , Brčko Distrikt
• Ralja (Parcani), g.o. Sopot, grad Beograd.
• Bajina Bašta, Zlatiborski okrug.

Krsne slave

• Sv. Georgije (Đurđevdan)
• Sv. Jovan
• Sv. Vrači
• Sv. Arhangel Mihailo
• Sveti Nikolaj Mirlikijski Čudotvorac
• Sv. Alimpije

Poznati Gagići

• Janko Gagić - buljukbaša ubijen u seči knezova
• Srđan Gagić - Srpski i Bosanski pesnik i urednik
• Đorđe Gagić - srpski košarkaš
• Milovan Gagić - predsednik predsedništva O.B.O Gradiška
• Milorad Gagić - srpski i krajiški pevač
• Gvozden Gagić - načelnik službe za otkrivanje ratnih zločina SRJ tokom 90-ih

Literatura

• https://www.poreklo.rs/2012/04/05/srpska-prezimena-u-dalmaciji/
• http://www.jusp-jasenovac.hr/default.aspx?sid=7618
• https://www.poreklo.rs/2012/02/15/gagić/