Moderna arhitektura

Modernistička arhitektura je vrlo širok pojam koji obuhvata mnoge stilove i građevine sa sličnim karakteristikama u arhitekturi, primarno je pojednostavljenje forme i odstranjivanje dekoracije. U 40.- tim godinama ove građevine su bile proizvod minimalističkih i funkcionalističkih tendencija i javljaju se u celom svetu ujedinjene u internacionalni stil. Može se smatrati da se modernizam razvijao od oko 1918. – 1975. godine i ova arhitektura se zasnivala na novoj metodi stvaranja koja su po pravilu bila odvođena od forme, funkcije i konstrukcije.

Među najvažnijim pokretima u istoriji arhitekture, koji su manje-više direktno uticali na svu arhitekturu i urbanizam 20. veka, upamćeni su kao Gospodari pokreta Le Korbizje, Ludvig Mis van der Roe, Valter Gropijus, Frenk Lojd Rajt, Alvar Alto, ali i Italijani Giovanni Michelucci, Gio Ponti , Galtiero Galmanini, Franko Albini.

Pojam[uredi | uredi izvor]

Naziv „modernizam“ je odvođen iz francuskog jezika koji obeležava savremenost pod ovim pojmom se kod nekih istoričara umetnosti podrazumeva i postmoderna arhitektura. Ovakav termin koristi se u nekim zemljama kojim se obeležava umetnost secesije koja se u raznim zemljama javlja pod različitim imenima.

Karakteristike[uredi | uredi izvor]

Neki istoričari vide evoluciju moderne arhitekture kao socijali rad koji je blizu povezan sa projektom modernosti i rezultat je društvenih i političkih revolucija. Drugi je vide kao primarno upravljanje tehnoloških i tehničkih mogućnosti i razvoja i dostupnost novih materijala kao čelik, gvožđe, beton i staklo i vide savremene zgrade kao deo industrijske revolucije. Kristalna palata Josef Pakstona na izložbi 1851. jeste rani primer a možda najbolji je primer oblakoder u Čikagu koji je realizovao Luis Saliven 1890. godine. Drugi opet istoričari umetnosti smatraju nastupanje moderne arhitekture u vezi sa reakcijom na eklekticizam i istoricizam 19. veka.

Bilo ko da je od njih u pravu oko 1900.- te godine mnogi arhitekti po celom svetu razvijali su nove tendencije u arhitekturi u vezi sa novim tehnološkim mogućnostima. Rad Luis Salivena u Čikagu, Viktor Horta u Briselu, Antoni Gaudija u Barseloni, Oto Vagnera u Beču može da se obeleži kao borba starog i novog u arhitekturi.

Velika trojka obično raspoznavana kao Le Korbizje u Francuskoj, Ludvig Mis van der Roe i Valter Gropijus u Nemačkoj koji su obadva bili i direktori Bauhausa jedne od mnogih evropskih škola koje su usmeravale tradicije u umetnosti i zanatima. Frenk Lojd Rajt je uticao na karijere evropskih modernista i ako je on odbio da se u njih svrstava svojom organskom arhitekturom u kojoj je odredio teoriju i principe.

U 1932. godini došla je važna MOMA izložba kao prikaz savremene umetnosti čiji su organizatori bili Filip Džonson i Henri- Rusel Hičkok i koji su prikazali trendove savremene arhitekture koja je niti zbližila i upoznala svet sa probijanjem tzv. internacionalnog stila u arhitekturi. Sa Drugim svetskim ratom mnogi važni arhitekti bauhausa su otišli u SAD i tamo nastavili rad. Moderni oblakoderi rešeni su na jednostavan način bez dekoracije i primenjuju nove materijale, kao čelik, staklo i armirani beton.

Stil je postao najviše evidentan u dizajnu oblakodera. Kritičari međunarodnog stila su izjavljivali da njihova oštra pravougaona geometrija nije primerena za ljude. Le Korbizje je opisao zgrade kao „mašine za stanovanje“ ali ljudi nisu mašine i ne žele da žive u mašini. Tokom sredine veka neki arhitekti su započeli eksperimente sa organskom arhitekturom i ovom formom su došli do ljudskijeg odnosa u svojim rešenjima. Srednji modernizam veka ili organski modernizam bio je prihvaćen zbog njegove prirode koja se okreće ka igri. Alvar Alto i Ero Sarinen bili su dva najplodnija arhitekta u ovom pokretu koji je uticao na modernu arhitekturu savremenika.

Moderna arhitektura je tokom 60-ih godina izgubila svoj smisao i bila je potisnuta nastupanjem postmoderne arhitekture.