Смедеревски крај у Другом светском рату
| Smederevski kraj u Drugom svetskom ratu | |
|---|---|
 Naslovna strana knjige | |
| Nastanak | |
| Autor | Nemanja Dević |
| Zemlja |  Srbija |
| Jezik | srpski |
| Sadržaj | |
| Tema | Drugi svetski rat u Jugoslaviji |
| Izdavanje | |
| Izdavač | Institut za savremenu istoriju |
| Broj stranica | 508 |
| Prevod | |
| Datum izdavanja | 2015. |
| Klasifikacija | |
| ISBN ? | 978-86-7403-200-8 |
Smederevski kraj u Drugom svetskom ratu je istorijska monografija istoričara Nemanje Devića.
Opis[uredi | uredi izvor]
Knjiga predstavlja izmenjenu i dopunjenu verziju master rada "Smederevski okrug 1938-1946", koji je Nemanja Dević odbranio u septembru 2014. godine na Katedri za istoriju Jugoslavije Odeljenja za istoriju Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu.
Knjiga se najpre pojavila 2015. godine u izdanju Instituta za savremenu istoriju iz Beograda[1], a potom je izašla 2016. godine u izdanju Muzeja žrtava genocida.[2] Recenzenti su bili direktor Instituta za savremenu istoriju dr Momčilo Pavlović i dr Bojan Dimitrijević, naučni saradnik Instituta za savremenu istoriju.
Centralna promocija je organizovana 20. oktobra 2015. godine u velikoj sali Zadužbine Ilije M. Kolarca, a govorili su naučni saradnik Instituta za savremenu istoriju dr Srđan Cvetković, mr Slobodan Gavrilović i redovni profesor Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu dr Mira Radojević.
Sadržaj[uredi | uredi izvor]
Autor u knjizi analizira stanje u smederevskom kraju pred i nakon okupacije, formiranje četničkog i partizanskog pokreta na ovom terenu, zatim formacija poput Srpskog dobrovoljačkog korpusa, početak građanskog rata i dalji četničko-partizanski sukob, dolazak Crvene armije i oslobođenje Smedereva, kao i period revolucionarnog terora neposredno posle rata. Iako zadržava objektivan pristup u proučavanju izvora i interpretaciji događaja, Dević najveći deo knjige posvećuje upravo snagama Jugoslovenske vojske u Otadžbini, pre svega Smederevskom korpusu - Gorski štab 74 i njegovom komandantu kapetanu Živanu Lazoviću.
Za predstavljanje opšteg pogleda na rat, autor se poslužio monografijama Branka Petranovića Srbija u Drugom svetskom ratu, dr Koste Nikolića Istorija Ravnogorskog pokreta i Stevana K. Pavlovića Hitlerov novi antiporedak, Drugi svetski rat u Jugoslaviji. Potom, služio se radovima dr Srđana Cvetkovića Između srpa i čekića: politička represija u Srbiji 1944-1953, dr Momčila Pavlovića Za Tita ili za kralja, Bojana Dimitrijevića Valjevski Ravnogorci, Miloša Timotijevića i Gorana Davidovića Zatamnjena prošlost, istorija čačanskih ravnogoraca... Koristio se i memoarskom građom preživelih učesnika i svedoka rata, poput Božidarke Damnjanović-Marković Kike, ali i građom Vojnog arhiva Ministarstva odbrane Republike Srbije u Beogradu, Arhiva Jugoslavije, Arhiva Bezbednosno-informativne agencije, Istorijskog arhiva Beograda, Državnog arhiva Srbije, Istorijskog arhiva u Smederevu i Istorijskog arhiva "Veroslav Veljanović" u Smederevskoj Palanci.[3]
Dević je prikupio i oko 200 usmenih izvora, odnosno izjava preživelih svedoka, učesnika rata i njihovih potomaka u Azanji, Baničinu, Velikoj Plani, Velikom Orašju, Vinči, Vodicama, Vodnje, Vrbovcu, Glibovcu, Goloboku, Gornjoj Trnavi, Dobrom Dolu, Kolarima, Kragujevcu, Krnjevu, Kusatku, Landolu, Lipama, Lozoviku, Lugavčini, Maloj Plani, Malom Orašju, Markovcu, Miloševcu, Mihajlovcu, Natalincima, Novom Selu, Osipaonici, Parizu, Petrijevu, Pudarcima, Radovanju, Rakincu, Ratarima, Saranovu, Seonama, Smederevskoj Palanci, Smederevu, Sremskim Karlovcima, Starom Selu, Topoli, Torontu, Udovicama, Hamiltonu, Herceg Novom, Cerovcu i Čikagu.[4]
Na početku knjige nalazi se citat Ive Andrića:
Samo neuki i nerazumni ljudi mogu da smatraju da je prošlost mrtva i neprelaznim zidom zauvek odvojena od sadašnjice. Istina je, naprotiv, da je sve ono što je čovek nekad mislio, osećao i radio, neraskidljivo utkano u ovo što mi danas mislimo, osećamo i radimo. Unositi svetlost naučne istine u događaje prošlosti, znači služiti sadašnjosti.
— Ivo Andrić
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Dević, Nemanja (2015). Smederevski kraj u Drugom svetskom ratu. Institut za savremenu istoriju. ISBN 978-86-7403-200-8.
- ^ Dević, Nemanja (2016). Smederevski kraj u Drugom svetskom ratu. Beograd: Muzej žrtava genocida. ISBN 978-86-86831-26-2.
- ^ Dević, Nemanja (2015). Smederevski kraj u Drugom svetskom ratu. Beograd: Institut za savremenu istoriju. str. 12—16. ISBN 978-86-7403-200-8.
- ^ Dević, Nemanja (2015). Smederevski kraj u Drugom svetskom ratu. Beograd: Institut za savremenu istoriju. str. 500—504. ISBN 978-86-7403-200-8.