Miroslav Filipović

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Miroslav Filipović
Miroslav Filipović
Datum rođenja(1915-06-05)5. jun 1915.
Mesto rođenjaJajce, Austrougarska
Datum smrti1946.
Mesto smrtiZagreb,  FNRJ

Miroslav Filipović (Jajce, 5. jun 1915[1] — Zagreb, 1946) je bio franjevac, ustaša, jedno vreme komandant logora Jasenovac i logora Stara Gradiška.[2] Franjevačku gimnaziju završio je u Visokom, a 1939. je zaređen za sveštenika. Prije rata je kapelan i župnik u raznim mjestima Bosne i Hercegovine. Nakon uspostave NDH prešao je u Ustašku vojnicu. Odgovoran je za masovne zločine nad srpskim stanovništvom u selima oko Banja Luke, zbog čega je prozvan “fra Sotona” i službeno isključen iz franjevačkog reda.[2][3] Posle je vršio dužnost zapovjednika u logorima Jasenovac i Stara Gradiška.

U vreme njegovog komandovanja od samo četiri meseca u Jasenovcu pobijeno je 20.000–30.000 zatočenika.[4] Kao ekstremni hrvatski nacionalista i fašista, Miroslav Filipović-Majstorović (kako je bio poznat) je kombinovao svoju religiju sa ekstremnom političkom ideologijom. Nakon rata uhvatili su ga Britanci i izručili jugoslovenskim vlastima. Osuđen je na smrt vješanjem.[1]

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođeno ime mu je Miroslav Filipović. Od oca Antuna i majke Marice (rođene Radulović). Franjevačku gimnaziju je završio u Visokom.[1] U franjevački novicijat je stupio juna 1932. godine u Livnu, kada je uzeo religijsko ime fra Tomislav, pod kojim je bio poznat sve do 1942. godine. Posle završenog novicijata, položio je prve zavete 30. juna 1933, završio gimnaziju i upisao filozofiju i teologiju u Sarajevu. Za sveštenika je priređen u septembru 1939. godine. Poslednju godinu studija 1939/40 proveo je u Kraljevoj Sutjesci. Sredinom 1940. godine postao je kapelan samostana u Petrićevcu (kod Banje Luke). Tada se povezao sa Viktorom Gutićem i pristupio ustaškom pokretu. Prijavio se da postane samozvani vojni kapelan za ustaše, koje je u to vreme kontrolisao NDH. Zbog neposlušnosti, samovolje i veze sa ustašama, u januaru 1942, napisan mu je premeštajni dekret[5] kada postavljen je za kapelana u Rama-Šćit regionu (severna Hercegovina). Ipak, on se vratio u Petrićevac i umesto odlaska u Ramu.

Miroslav Filipović je kasnije prešao u Drugu brigadu Poglavnikovog tjelesnog zdruga (ustaška vojna formacija) u Banjoj Luci.

Na čelu ustaške grupe, 7. februara 1942. u selu Rakovica učestvovao je u ubistvu krampovima 52 radnika Srbina, a zatim u selu Drakulić zajedno sa bratsvom samostana Petrićevac je pobio oko 1.500 Srba. U selu je preživela samo jedna žena, Lenka, sa svoje petoro dece, te još jedno dete, čije su roditelje ubili. Lenka je kasnije poludela. Srbe su lovili i ubijali po okolnim zaseocima. Ukupno je tog dana ubijeno oko 2.300 Srba. Vrhunac divljaštva je bio pokolj šezdesetoro dece, koje su zatekli u školi. Fra Filipović je odvojio katoličku i muslimansku decu, a srpskoj deci su sekli glave. Učiteljica, koja je sve to morala da gleda, poludela je.[6]

Osim fra Filipovića–Majstorovića, u zverstvima i klanjima posebno su se isticala još tri fratra: Brekalo, Matković i Brkljanić. Ovi događaju su detaljno opisani u knjizi hrvatskog istoričara Viktora Novaka „Magnum Crimen".

Krajem februara 1942, otišao je u Zagreb. Tamo je zbog počinjenih zločina završio u istražnom zatvoru.[6] U junu iste godine postavljen je za zapovednika logora u Jasenovcu. U međuvremenu je najpre suspendovan u franjevačkom redu, a zatim, odlukom uprave reda pri Svetoj stolici, a 10. jula 1942. godine je potpuno isključen. Tada je izgubio i pravo na ime fra Tomislav. Krajem oktobra 1942, iz Jasenovca je u prebačen za nadzornika logora Stara Gradiška.[5]

U martu 1943. godine je prešao u Mostar u činu satnika, pod prezimenom Karlović kao operativni bočnik pukovnika Franje Šimića. A već u decembru se ponovo stavlja na službu Ustaškog zapovedništva u Zagrebu. U aprilu 1944. je dobio čin ustaškog bojnika i prebačen je Liku, a zatim je u septembru 1944. postao zapovednik Kozarskog područja, gde je ostao sve do početka 1945, posle čega je zadužen za vođenje izveštajne službe u istočnoj Bosni.[5]

Delovi izveštaja zemaljske komisije Hrvatske[uredi | uredi izvor]

Ovaj franjevac je u jesen 1942. zamenio mantiju uniformom i pod imenom Miroslava Majstorovića postao zapovednik logora Jasenovac. O njemu svedoče neki preživeli logoraši, a njegove izjave, kao i izjave nekih drugih ustaških „časnika“ jednostavno se ne mogu shvatiti.

Logoraš Zvonko Tkalec je izjavio: „Pred katolički Božić 1942. radi bekstva četiri logoraša iz Jasenovca, lično je ustrelio dva, a zatim još pedeset šest Jevreja (Židova) na radu u selu Bistrici. Sutradan je ubio još devetoro. Na samo Badnje veče sa svojim ustašama pobio je oko šesto srpskih žena i dece zatvorenih u Kuli, a dovedenih negde sa Kozare."

Svjedok Krkač Tomo opisuje Majstorovića u svom iskazu, pa kaže: „Gledao sam vrlo često za vrijeme svoga boravka u Jasenovcu, kako je Majstorović vlastoručno strijeljao zatočenike u javnim nastupima. Taj je Majstorović imao neku kratku gumenu cijev, koju je znao katkada staviti na ranu, odakle je žrtvi tekla krv i onda je tu krv sisao govoreći: hoću da se napijem komunističke (ili židovske) krvi. Vidio sam kako su si Majstorović i Stojčić priuštili zabavu, da trojicu Cigana pobiju na taj način, što su naredili prvom Ciganinu, da maljem ubije drugog Ciganina, treći da ubije prvoga, a oni su zatim likvidirali posljednjega."

I mnogi su drugi svjedoci iskazali, da su vidjeli, kako je Filipović vlastoručno ubijao zatočenike.

Presuda[uredi | uredi izvor]

Početkom maja 1945. godine pobegao je u Austriju, i predao Britancima, koji su ga odmah izručili jugoslovenskim vlastima. Posle je izveden pred vojni sud. Zato što je kao jedan od vodećih komandanata ustaške terorističke vojske sudjelovao u Bosni, u okolini Banje Luke, posebno sela Drakulići, te Hercegovini u čišćenjima, u kojima je masovno ubijao nevino stanovništvo, palio njihovu imovinu, mučio, pljačkao, odvodio u logore, te kao komandant ustaškog logora u Jasenovcu u periodu od 10. juna 1942. do 27. oktobra 1942. i logora u Staroj Gradiški u periodu od 27. oktobra 1942 do 27. marta 1943. izvršio masovne zločine, lično ili kao naredbodavac, Vojni sud Komande grada Zagreba ga je 29. juna 1945. godine proglasio krivim i osudio na smrtnu kaznu vješanjem, trajan gubitak građanske časti i konfiskaciju imovine.[1]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g Srbija protiv smrtne kazne: „Presuda Vojnog suda Komande grada Zagreba Miroslavu Filipoviću-Majstoroviću i družini“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (9. март 2016), формат пдф, 29.6.2013, приступ 24.6.2013
  2. ^ а б Tomasevich 2002, стр. 401.
  3. ^ Ramet 2007, стр. 96.
  4. ^ Zemaljska komisija Hrvatske za utvrđivanje zločina okupatora i njihovih pomagača: Zločini u logoru Jasenovac. Zagreb: Tisak Naprijed. 1946. стр. 67. 
  5. ^ а б в Тко је ко у НДХ - Хрватска 1941—1945, група аутора, Минерва. . Загреб. 1997. ISBN 978-953-6377-03-9. 
  6. ^ a b Basta 1986, str. 147.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Miroslav Filipović na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Мирослав_Филиповић&oldid=27555612”