Religija u Africi

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Religija u Africi je kompleksna i ima veliki uticaj na afričku umetnost, kulturu i afričku filozofiju. Najzastupljenije je hrišćanstvo, potom islam i nekoliko manjih tradicionalnih afričkih religija.
U hrišćanskim ili islamskim zajednicama religijska uverenja se ponekad karakterišu i sinkretizmom sa verovanjima i praksom tradicionalnih religija.[1][2][3]

Afričke tradicionalne religije[uredi | uredi izvor]

Vudu oltar u Beninu

Afrika obuhvata širok spektar tradicionalnih verovanja. Iako verske običaje ponekad dele mnoge lokalne zajednice, obično su jedinstvene za specifične populacije ili geografske regione.[4][5]

Po Omosad Avolau "tradicionalna religija" u ovom kontekstu znači starosedelačko, ono što je temeljno, izručeno od generacije do generacije, podrazumeva se da bude podržano i praktikovano danas i zauvek. Nasleđe iz prošlosti, ipak nije tretirano kao stvar prošlosti, već ono što povezuje prošlost sa sadašnjošću i sadašnjost sa večnošću.[3]

Afrika je kontinent sa mnoštvom naroda koji imaju složene kulture, veliki broj različitih jezika i dijalekata, istorijskog nasleđa, pa je zbog toga na ovom prostoru prisutan veliki broj različitih verovanja.[3] Neke od tradicionalnih afričkih relgija uključuju serer religiju u Senegalu, joruba i igbo religiju u Nigeriji i akan religiju u Gani i Obali Slonovače. Religija Gbe govornog područja (uglavnom narodi Eve i Fon) iz Benina, Togoa i Gane je vudu i glavni je izvor za slično nazvane religije u drugim delovima sveta koji nastanjuje afrička dijaspora kao što su lujzijanski vudu, haićanski vudu, kubanski vudu, dominikanski i brazilski vudu.

Avramske religije[uredi | uredi izvor]

Većina Afrikanaca su pripadnici hrišćanstva ili islama i oni često kombinuju svoju tradicionalnu religiju sa avramskim religijama.[6][6][7][8][9][10] Avramske religije su široko rasprostranjene širom Afrike. One se šire i zamenjuju autohtone afričke religije, ali su često prilagođene afričkim kulturnim kontekstima i sistemima verovanja.

Svetska enciklopedija procenjuje da je u Africi 2002. godine bilo između 40—45% hrišćana i 40,6—45% Muslimana.[11]

Hrišćanstvo[uredi | uredi izvor]

Crkva Presvete Bogorodice u Kairu

Hrišćanstvo je najzastupljenija religija u Africi zajedno sa islamom i najrasprostranjenija religija u Podsaharskoj Africi. Nekoliko sekti se formiralo na većem delu kontinenta, uključujući i Nazaretsku baptsku crkvu u Južnoj Africi i Aladura crkvu u Nigeriji. Takođe, poprilično je rasprostranjena populacija Hrišćanske adventističke crkve i verske zajednice Jehovinih svedoka. Najstarije hrišćanske denominacije su Koptska orijentalno-pravoslavna crkva i Etiopska orijentalno-pravoslavna crkva, obe drevnoistočne crkve koje su se pojavile u 4. veku nakon kralja Ezana koji je učinio Etiopiju jednom od prvih hrišćanskih nacija.[12]

U prvim vekovima Hrišćanstva, Afrika je imala veliki broj znamenitih hrišćana, kao što su Avgustin Hiponski, Origen Adamantije, Tertulijan, Papa Viktor I, Papa Miltidad, Papa Gelasije I, Sveti Mavrikije, Evnuh carice Kandakije a mnogi od njih postali su svetitelji.

Hrišćanstvo je postojalo u Etiopiji i pre vladavine kralja Ezana, ali je religija uzela snažnu osnovu kada je proglašena državnom religijom 330. godine, a Etiopljani su postali jedni od prvih hrišćanskih naroda.

Statistički podaci iz Svetske hrišćanske enciklopedije prikazuju trend nastanka dramatičnog hrišćanskog rasta na kontinentu i pretpostavlja da će 2025. godine biti 633 miliona hrišćana u Africi.[13]
Studije iz 2015. godine pokazuje da postoji 2.161.000 hrišćanskih vernika koji su poreklom muslimani, a većina njih pripada protestantizmu.[14]

Islam[uredi | uredi izvor]

Džamija u Abudži, Nigerija

Zajedno sa hrišćanstvom, islam je najrasprostranjenija religija u Africi. Istorijski koreni vere na kontinentu proističu iz vremena proroka Muhameda, čiji su rani učenici prešli u Abisiniju u strahu od progona od paganskih Arapa.
Širenje islama u severnoj Africi poticalo je širenjem arapskog carstva pod Kalifom Umarom, preko Sinajskog poluostrva. Širenje islama u zapadnoj Africi bilo je preko islamskih trgovaca i mornara.
Islam je dominantna religija u severnoj Africi i na Somalijskom poluostrvu. Takođe je postala dominantna religija na svahilskoj obali, na zapadnoafričkoj obali i delovima unutar kontinenta. Postojalo je i nekoliko muslimanskih imperija u zapadnoj Africi koje su imale značajan uticaj, naročito carstvo Mali, Congaj carstvo pod vođstvom Muse I od Malija, Soni Alija i Askia Muhameda.

Većina muslimana u Africi su suniti i pripadaju malikijskim ili šafijskim sunitskim versko—pravnim školama. Hanifijski mezheb je prisutan uglavnom u Egiptu.[15]
Takođe postoje pripadnici šiizma, ahmadija, ibadizma i sufizma.[16]

Judaizam[uredi | uredi izvor]

Pripadnici judaizma mogu se naći u više delova Afrike, odnosno u severnoj Africi, Etiopiji, Ugandi, Keniji, Kamerunu, Gabonu, Obali Slonovače, Gani, Sijeri Leone, Nigeriji i Južnoj Africi.[17][18][19][20]

Bahai vera[uredi | uredi izvor]

Verski objekat bahai vere, Kampala, Uganda

Bahai vera u Africi ima raznoliku istoriju. Broj njenih pripadnika najviše je porastao pedesetih godina 20. veka, kao i šezdesetih.[21]

Asocijacija za skupalje religijkih podataka u Africi napravila je spisak mnogih velikih i manjih populacija u Africi, sa Kenijom, Demokratskom Republikom Kongo, Južnoafričkom Republikom i Zambijom koje su među prvih deset država po broju pripadnika bahai vernika (u svakoj državi ima preko 200.000 vernika ove religije).[22]

Abdul Baha, Baha Ulah i Šogi Efendi koji su širili bahai veru, bili su u više navrata u Africi.[23][24]

Hinduizam[uredi | uredi izvor]

Hinduizam je u Africi rasprostranjen od kraja 19. veka i najrasprostranjenija je religija u Mauricijusu.[25]

Budizam i kineske religije[uredi | uredi izvor]

Budizam je malo rasprostranjena religija u Africi sa oko 250.000 vernika, a procene vode i do 400.000, u kombinaciji sa taoizmom i kineskom narodnom religijom koja je zastupljena među kineskim migrantima uglavnom u Mauricijusu, Reinionu i Južnoafričkoj Republici[26][27] Polovina afričkih budista žive u Južnoj Africi, dok u Mauricijusu postoji od 1,5—2% budista od ukupnog stanivništva.[26][28][29]

Ostale relgije[uredi | uredi izvor]

Ostale religije u Africi uključuju sikizam, đainizam, zoroastrizam, rastafarijanstvo i mnoge druge.[30]

Ireligioznost[uredi | uredi izvor]

Preko ankete utvrdilo se da postoji 20% ireligioznih u Južnoafričkoj Republici, 16% u Bocvani, 13% u Mozambiku, i Togou, 12% u Libiji i Obali Slonovače, 10% u Etiopiji i Angoli, 9% u Sudanu, Zimbabveu i Alžiru, 8% u Nabimiji i 7% na Madagaskaru.[31]

Sinkretizam[uredi | uredi izvor]

Sinkretizam je kombinacija različitih (često kontradiktornih) verovanja. Kvesi Jankah i Džon Mbiti tvrde da mnogi afrički narodi danas imaju mešovito religijsko nasleđe.[32][33]

Religijska zastupljenost[uredi | uredi izvor]

Religija u Africi prema zemlji i regionu, kao procenat nacionalnog stanovništva
Država Region Hrišćanstvo Islam Tradicionalne religije
 Angola[34] Centralna Afrika 95 0.5 4.5
 Kamerun[35] Srednja Afrika 69.2 20.9 9.9
 Centralnoafrička Republika[36] Srednja Afrika 80.3 10.1 9.6
 Čad[37] Srednja Afrika 44.1 52.1 3.8
 Demokratska Republika Kongo[38] Srednja Afrika 95.8 1.5 2.7
 Republika Kongo[38] Srednja Afrika 85.9 1.2 12.9
 Ekvatorijalna Gvineja[39] Srednja Afrika 93 1 6
 Gabon[40] Srednja Afrika 73 10 17
 Sao Tome i Prinsipe[41] Srednja Afrika 97 2 1
 Burundi[42] Istočna Afrika 75 5 20
 Komori[43] Istočna Afrika 2 98 0
 Kenija[44] Istočna Afrika 78 10 12
 Madagaskar[45] Istočna Afrika 41 7 52
 Malavi[46] Istočna Afrika 79.9 12.8 7.3
 Mauricijus[47] Istočna Afrika 32.2 16.6 51.2
 Majot[48] Istočna Afrika 3 97 0
 Mozambik[49] Istočna Afrika 56.1 17.9 26
 Reinion[50] Istočna Afrika 84.9 2.1 13
 Ruanda[51] Istočna Afrika 93.6 4.6 1.8
 Sejšeli[52] Istočna Afrika 93.1 1.1 5.8
 Južni Sudan[38] Istočna Afrika 60.5 6.2 32.9
 Tanzanija[53] Istočna Afrika 61.4 35.2 1.8
 Uganda[54] Istočna Afrika 84 12 4
 Zambija[55] Istočna Afrika 87 1 12
 Džibuti[56] Rog Afrike 6 94 0
 Eritreja[57] Rog Afrike 62.5 36.5 1
 Etiopija[58] Rog Afrike 62.8 33.9 3.3
 Somalija[59] Rog Afrike 0.2 99.8 0
 Alžir[60] Severna Afrika 1 99 0
 Egipat[61] Severna Afrika 10 90 0
 Libija[62] Severna Afrika 2.7 96.6 1
 Maroko[63] Severna Afrika 0.9 99.0 0
 Sudan[64] Severna Afrika 3 97 0
 Tunis[65] Severna Afrika 1 98 1
 Bocvana[66] Južna Afrika (region) 71.6 0.3 28.1
 Lesoto[67] Južna Afrika 90 0 10
 Namibija[68] Južna Afrika 90 0 10
 Južnoafrička Republika[69] Južna Afrika 79.7 1.5 18.9
 Esvatini[70] Južna Afrika 90 1 9
 Zimbabve[71] Južna Afrika 84 1 15
 Benin[72] Zapadna Afrika 42.8 24.4 32.8
 Burkina Faso[73] Zapadna Afrika 29.9 61 16
 Zelenortska Ostrva[74] Zapadna Afrika 85 1.8 0.2
 Obala Slonovače[75] Zapadna Afrika 45.7 40.2 12.8
 Gambija[76] Zapadna Afrika 9 90 1
 Gana[77] Zapadna Afrika 71.2 17.6 11.2
 Gvineja[78] Zapadna Afrika 10 85 5
 Gvineja Bisao[79] Zapadna Afrika 30 45 20
 Liberija[80] Zapadna Afrika 85.5 12.2 2.2
 Mali[81] Zapadna Afrika 5 90 5
 Mauritanija[82] Zapadna Afrika 0.1 99.9 0
 Niger[83] Zapadna Afrika 10 80 <10
 Nigerija[84] Zapadna Afrika 49.1 49.2 1.7
 Senegal[85] Zapadna Afrika 5 94 1
 Sijera Leone[86] Zapadna Afrika 10 60 30
 Togo[87] Zapadna Afrika 29 20 51

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Galerija[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Restless Spirits: Syncretic Religion Yolanda Pierce, Ph.D. Associate Professor of African American Religion & Literature
  2. ^ „AFRICAN RELIGIOUS BELIEFS - Tewahedo - Palo - Serer - Tijaniyyah - Vodon”. Arhivirano iz originala 08. 08. 2017. g. Pristupljeno 13. 3. 2015. 
  3. ^ a b v Dr J.O. Awolalu, Studies in Comparative Religion Vol. 10, No. 2. (Spring, 1976).
  4. ^ Cheikh Anta Diop The African Origin of Civilization: Myth or Reality, Chicago, L.Hill, 1974. ISBN 1-55652-072-7
  5. ^ John MbitiAfrican Religions and Philosophy, African Writers Series, Heinemann [1969] (1990). ISBN 0-435-89591-5
  6. ^ a b Mbiti, John S (1992). Introduction to African religion. ISBN 9780435940027. When Africans are converted to other religions, they often mix their traditional religion with the one to which they are converted. In this way they are not losing something valuable, but are gaining something from both religious customs
  7. ^ Riggs, Thomas (2006). Worldmark Encyclopedia of Religious Practices: Religions and denominations. str. 1. ISBN 9780787666125. Although a large proportion of Africans have converted to Islam an Christianity, these two world religions have been assimilated into African culture, and many African Christians and Muslims maintain traditional spiritual beliefs
  8. ^ Gottlieb, Roger S (9. 11. 2006). The Oxford handbook of religion and ecology. ISBN 9780195178722. Even in the adopted religions of Islam and Christianity, which on the surface appear to have converted millions of Africans from their traditional religions, many aspect of traditional religions are still manifest
  9. ^ „US study sheds light on Africa's unique religious mix”. AFP. Arhivirano iz originala 25. 04. 2010. g. Pristupljeno 31. 08. 2018. t doesn't seem to be an either-or for many people. They can describe themselves primarily as Muslim or Christian and continue to practice many of the traditions that are characteristic of African traditional religion," Luis Lugo, executive director of the Pew Forum, told AFP.
  10. ^ Quainoo, Samuel Ebow (1. 1. 2000). In Transitions and consolidation of democracy in Africa. ISBN 9781586840402. Even though the two religions are monotheistic, most African Christians and Muslims convert to them and still retain some aspects of their traditional religions
  11. ^ Encyclopædia Britannica. Britannica Book of the Year 2003. Encyclopædia Britannica, (2003) ISBN 9780852299562 p.306
    According to the Encyclopædia Britannica, as of mid-2002, there were 376,453,000 Christians, 329,869,000 Muslims and 98,734,000 people who practiced traditional religions in Africa. Ian S. Markham,(A World Religions Reader. Cambridge, Massachusetts: Blackwell Publishers, 1996) is cited by Morehouse University as giving the mid-1990s figure of 278,250,800 Muslims in Africa, but still as 40.8% of the total. These numbers are estimates, and remain a matter of conjecture. See Amadu Jacky Kaba. The spread of Christianity and Islam in Africa: a survey and analysis of the numbers and percentages of Christians, Muslims and those who practice indigenous religions. The Western Journal of Black Studies, Vol 29, Number 2, June 2005. Discusses the estimations of various almanacs and encyclopedium, placing Britannica's estimate as the most agreed figure. Notes the figure presented at the World Christian Encyclopedia, summarized here Arhivirano na sajtu Wayback Machine (5. mart 2016), as being an outlier. On rates of growth, Islam and Pentecostal Christianity are highest, see: The List: The World’s Fastest-Growing Religions Arhivirano na sajtu Wayback Machine (25. januar 2010), Foreign Policy, May 2007.
  12. ^ http://www.kebranegast.com Arhivirano na sajtu Wayback Machine (10. novembar 2011) Kebra Negast
  13. ^ World Council of Churches Report, August 2004
  14. ^ Johnstone, Patrick; Miller, Duane (2015). „Believers in Christ from a Muslim Background: A Global Census”. IJRR. 11: 14. Pristupljeno 20. 11. 2015. 
  15. ^ „Sunni Schools”. Pristupljeno 13. 3. 2015. 
  16. ^ Pew Forum on Religious & Public life. 9 August 2012. Pristupljeno 29 October 2013
  17. ^ Archives - Philly.com
  18. ^ Point of No Return: Jewish Refugees from Arab and Muslim Countries: Abraham the blogger: the only Jew in Somalia
  19. ^ Sussman, Bonita Nathan. „Kulanu: Developing Judaism in Cote d'Ivoire and Gabon”. www.kulanu.org (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 25. 3. 2017. g. Pristupljeno 24. 3. 2017. 
  20. ^ שרון שלום, מסיני לאתיופיה: עולמה ההלכתי והרעיוני של יהדות אתיופיה, כולל "שולחן האורית" - מדריך הלכתי לביתא ישראל, עורך אברהם ונגרובר, ידיעות ספרים, 2012
  21. ^ „Overview Of World Religions”. General Essay on the Religions of Sub-Saharan Africa. Division of Religion and Philosophy, University of Cumbria. Arhivirano iz originala 9. 12. 2007. g. Pristupljeno 16. 4. 2008. 
  22. ^ „Most Baha'i Nations (2005)”. QuickLists > Compare Nations > Religions >. The Association of Religion Data Archives. 2005. Arhivirano iz originala 14. 4. 2010. g. Pristupljeno 4. 7. 2009. 
  23. ^ El-Hennawy, Noha (septembar 2006). „The Fourth Faith?”. Egypt Today. Arhivirano iz originala 4. 9. 2009. g. 
  24. ^ „Regional Conferences of the Five Year Plan; November 2008–March 2009”. Bahá’í International Community. 2009. Pristupljeno 21. 3. 2012. 
  25. ^ „Mauritius”. CIA World Factbook. CIA. Arhivirano iz originala 24. 12. 2018. g. Pristupljeno 26. 7. 2012. 
  26. ^ a b „Most Buddhist Nations (2010) - QuickLists - The Association of Religion Data Archives”. Arhivirano iz originala 25. 02. 2019. g. Pristupljeno 13. 3. 2015. 
  27. ^ „Most Chinese Universist Nations (2010) - QuickLists - The Association of Religion Data Archives”. Arhivirano iz originala 08. 03. 2019. g. Pristupljeno 13. 3. 2015. 
  28. ^ „Religious Adherents, 2010 – Mauritius (0.2% Buddhist + 1.3% Chinese Folk Religion)”. World Christian Database. Arhivirano iz originala 03. 04. 2019. g. Pristupljeno 28. 7. 2013. 
  29. ^ „Buddhism in Mauritius (1981)”. Adherents.com. Arhivirano iz originala 07. 05. 2017. g. Pristupljeno 20. 11. 2011. 
  30. ^ Harrison, Philip (2004). South Africa's top sites. (1st izd.). Klenilworth: Spearhead. ISBN 9780864865649. 
  31. ^ GALLUP WorldView - data accessed on 14 September 2011
  32. ^ Peek, Philip M; Yankah, Kwesi, ur. (2004). „African Folklore: An Encyclopedia”. African folklore: an encyclopedia. Taylor & Francis. str. various. ISBN 978-0-415-93933-1. Pristupljeno 21. 3. 2012. 
  33. ^ Mbiti, John S. (1992). Introduction to African religion (2nd izd.). East African Publishers. str. 15. ISBN 978-9966-46-928-1. 
  34. ^ „Angola”. State.gov. Arhivirano iz originala 20. 1. 2012. g. Pristupljeno 15. 8. 2012. 
  35. ^ „Cameroon”. State.gov. 17. 11. 2010. Arhivirano iz originala 13. 1. 2012. g. Pristupljeno 15. 8. 2012. 
  36. ^ [1] Arhivirano 2010-12-10 na sajtu Wayback Machine
  37. ^ „CIA – The World Factbook”. Cia.gov. Arhivirano iz originala 18. 05. 2020. g. Pristupljeno 15. 8. 2012. 
  38. ^ a b v Global Religious Landscape Table - Percent of Population - Pew Forum on Religion & Public Life Arhivirano na sajtu Wayback Machine (1. januar 2013). Features.pewforum.org (2012-12-18). Pristupljeno 2013-07-28.
  39. ^ „Equatorial Guinea”. State.gov. 17. 11. 2010. Arhivirano iz originala 13. 1. 2012. g. Pristupljeno 15. 8. 2012. 
  40. ^ „Gabon”. State.gov. 17. 11. 2010. Arhivirano iz originala 13. 1. 2012. g. Pristupljeno 15. 8. 2012. 
  41. ^ „Sao Tome and Principe”. State.gov. 17. 11. 2010. Arhivirano iz originala 13. 1. 2012. g. Pristupljeno 15. 8. 2012. 
  42. ^ „Burundi”. State.gov. 17. 11. 2010. Arhivirano iz originala 20. 1. 2012. g. Pristupljeno 15. 8. 2012. 
  43. ^ „CIA – The World Factbook”. Cia.gov. Arhivirano iz originala 24. 12. 2018. g. Pristupljeno 15. 8. 2012. 
  44. ^ „CIA – The World Factbook”. Cia.gov. Arhivirano iz originala 31. 08. 2020. g. Pristupljeno 15. 8. 2012. 
  45. ^ „CIA – The World Factbook”. Cia.gov. Arhivirano iz originala 25. 08. 2011. g. Pristupljeno 15. 8. 2012. 
  46. ^ „Malawi”. State.gov. 14. 9. 2007. Pristupljeno 15. 8. 2012. 
  47. ^ „CIA – The World Factbook”. Cia.gov. Arhivirano iz originala 24. 12. 2018. g. Pristupljeno 15. 8. 2012. 
  48. ^ „CIA – The World Factbook”. Cia.gov. Arhivirano iz originala 21. 9. 2012. g. Pristupljeno 15. 8. 2012. 
  49. ^ „CIA – The World Factbook”. Cia.gov. Arhivirano iz originala 31. 08. 2020. g. Pristupljeno 15. 8. 2012. 
  50. ^ „Welcome religiousintelligence.co.uk – BlueHost.com”. Religiousintelligence.co.uk. Arhivirano iz originala 28. 2. 2008. g. Pristupljeno 15. 8. 2012. 
  51. ^ „Rwanda”. State.gov. Arhivirano iz originala 20. 1. 2012. g. Pristupljeno 15. 8. 2012. 
  52. ^ „CIA – The World Factbook”. Cia.gov. Arhivirano iz originala 13. 02. 2008. g. Pristupljeno 15. 8. 2012. 
  53. ^ „The World Fact Book: Tanzania”. Arhivirano iz originala 27. 11. 2020. g. Pristupljeno 26. 1. 2014. 
  54. ^ „Arhivirana kopija” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 12. 10. 2017. g. Pristupljeno 31. 08. 2018. 
  55. ^ Zambia. State.gov. Pristupljeno 2013-07-28.
  56. ^ The World Factbook Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. maj 2020). Cia.gov. Pristupljeno 2013-07-28.
  57. ^ http://www.measuredhs.com/pubs/pdf/FR137/FR137.pdf
  58. ^ [2] Arhivirano 2010-12-10 na sajtu Wayback Machine
  59. ^ The World Factbook Arhivirano na sajtu Wayback Machine (1. jul 2016). Cia.gov. Pristupljeno 2013-07-28.
  60. ^ The World Factbook Arhivirano na sajtu Wayback Machine (7. decembar 2009). Cia.gov. Pristupljeno 2013-07-28.
  61. ^ The World Factbook Arhivirano na sajtu Wayback Machine (24. decembar 2018). Cia.gov. Pristupljeno 2013-07-28.
  62. ^ The World Factbook Arhivirano na sajtu Wayback Machine (24. decembar 2016). Cia.gov. Pristupljeno 2013-07-28.
  63. ^ The World Factbook Arhivirano na sajtu Wayback Machine (26. decembar 2018). Cia.gov. Pristupljeno 2013-07-28.
  64. ^ The World Factbook Arhivirano na sajtu Wayback Machine (5. februar 2019). Cia.gov. Pristupljeno 2013-07-28.
  65. ^ The World Factbook Arhivirano na sajtu Wayback Machine (16. oktobar 2012). Cia.gov. Pristupljeno 2013-07-28.
  66. ^ Botswana Arhivirano na sajtu Wayback Machine (28. februar 2010). State.gov (2007-09-14). Pristupljeno 2013-07-28.
  67. ^ Lesotho Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. januar 2012). State.gov (2007-09-14). Pristupljeno 2013-07-28.
  68. ^ Namibia Arhivirano na sajtu Wayback Machine (13. januar 2012). State.gov (2010-11-17). Pristupljeno 2013-07-28.
  69. ^ The World Factbook Arhivirano na sajtu Wayback Machine (21. jun 2020). Cia.gov. Pristupljeno 2013-07-28.
  70. ^ United Nations High Commissioner for Refugees. „Refworld - 2008 Report on International Religious Freedom - Swaziland”. Refworld. Arhivirano iz originala 7. 10. 2012. g. Pristupljeno 13. 3. 2015. 
  71. ^ „Zimbabwe”. U.S. Department of State. Arhivirano iz originala 13. 1. 2012. g. Pristupljeno 13. 3. 2015. 
  72. ^ „Benin”. U.S. Department of State. Arhivirano iz originala 13. 1. 2012. g. Pristupljeno 13. 3. 2015. 
  73. ^ „Burkina Faso”. U.S. Department of State. Arhivirano iz originala 20. 1. 2012. g. Pristupljeno 13. 3. 2015. 
  74. ^ „Cape Verde”. U.S. Department of State. Arhivirano iz originala 13. 1. 2012. g. Pristupljeno 13. 3. 2015. 
  75. ^ „The World Factbook”. Arhivirano iz originala 31. 08. 2020. g. Pristupljeno 13. 3. 2015. 
  76. ^ „Gambia, The”. U.S. Department of State. Arhivirano iz originala 20. 1. 2012. g. Pristupljeno 13. 3. 2015. 
  77. ^ „2010 Population and Housing Census” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 25. 9. 2013. g. Pristupljeno 31. 8. 2018. 
  78. ^ „Guinea”. U.S. Department of State. Arhivirano iz originala 13. 1. 2012. g. Pristupljeno 13. 3. 2015. 
  79. ^ „Guinea-Bissau”. U.S. Department of State. Arhivirano iz originala 13. 1. 2012. g. Pristupljeno 13. 3. 2015. 
  80. ^ „International Religious Freedom Report 2010: Liberia”. United States Department of State. 17. 11. 2010. Pristupljeno 22. 7. 2011. 
  81. ^ „Mali”. U.S. Department of State. Arhivirano iz originala 19. 1. 2012. g. Pristupljeno 13. 3. 2015. 
  82. ^ „Mauritania”. U.S. Department of State. Arhivirano iz originala 13. 1. 2012. g. Pristupljeno 13. 3. 2015. 
  83. ^ „Niger”. U.S. Department of State. Arhivirano iz originala 19. 1. 2012. g. Pristupljeno 13. 3. 2015. 
  84. ^ „Religions”. BBC News. Pristupljeno 24. 1. 2015. 
  85. ^ „The World Factbook”. Arhivirano iz originala 31. 08. 2020. g. Pristupljeno 13. 3. 2015. 
  86. ^ „Sierra Leone”. U.S. Department of State. Arhivirano iz originala 13. 1. 2012. g. Pristupljeno 13. 3. 2015. 
  87. ^ Togo Arhivirano na sajtu Wayback Machine (31. август 2020)\. CIA – The World Factbook. Cia.gov.

Литература[uredi | uredi izvor]

  • Bongmba, Elias Kifon, ed. The Wiley-Blackwell Companion to African Religions (2012) excerpt
  • Engel, Elisabeth. Encountering Empire: African American Missionaries in Colonial Africa, 1900–1939 (Stuttgart: Franz Steiner, 2015). 303 pp.
  • Mbiti, John S. Introduction to African religion (2nd ed. 1991) excerpt
  • Olupona, Jacob K. African Religions: A Very Short Introduction (2014) excerpt
  • Geoffrey Parrinder. African Traditional Religion. (3rd ed. London: Sheldon Press, 1974) ISBN 0-85969-014-8
  • Parinder, E. Geoffrey. Africa's Three Religions. (2nd ed. London: Sheldon Press, 1976). The three religions are traditional religions (grouped), Christianity, and Islam. ISBN 0-85969-096-2
  • Ray, Benjamin C. African Religions: Symbol, Ritual, and Community (2nd ed. 1999)

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Религија_у_Африци&oldid=26406115”