Aleš Bebler

aleš bebler
Aleš Bebler Primož
Lični podaci
Datum rođenja	(1907-06-08)8. jun 1907.
Mesto rođenja	Idrija, Austrougarska
Datum smrti	12. avgust 1981.(1981-08-12) (74 god.)
Mesto smrti	Ljubljana, SR Slovenija, SFR Jugoslavija
Profesija	pravnik
Porodica
Deca	Anton Bebler Primož Bebler
Delovanje
Član KPJ od	6. januara 1929.
Učešće u ratovima	Španski građanski rat Narodnooslobodilačka borba
Služba	Internacionalne brigade NOV i PO Jugoslavije 1937 — 1939. 1941 — 1955.
Čin	kapetan NRA general-major JNA u rezervi
Heroj
Narodni heroj od	22. jula 1953.
Odlikovanja

Dr Aleš Bebler Primož (Idrija, 8. jun 1907 — Ljubljana, 12. avgust 1981), pravnik i diplomata, učesnik Španskog građanskog rata i Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SFR Jugoslavije i SR Slovenije i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija

Rođen je 8. juna 1907. godine u Idriji. Odrastao je u građanskoj porodici u Celju, gde je završio osam razreda gimnazije. Na Ljubljanskom univerzitetu je studirao prava i bio aktivan u levičarskom studentskom pokretu. Godine 1925. postao je član Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ), a 6. januara 1929. godine član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).

Nakon uspostavljanja Šestojanuarske diktature, Bebler je emigrirao u Francusku i nastavio pravne studije u Parizu, gde je godine 1930. i doktorirao. Po završenim studijama živeo je kao politički emigrant u raznim evropskim zemljama, poput Francuske, Belgije, Sovjetskog Saveza i ostalima, te se prvenstveno bavio publicističkom delatnošću.

Od 1937. godine učestvovao je u Španskom građanskom ratu pod imenom Andre Kobal i postao zamenik političkog komesara 15. internacionalne brigade. Bio je dva puta ranjen, drugi put, pri napadu na Saragosu, teško. Na kraju građanskog rata postao je kapetan Španske republikanske armije.

Godine 1938, preko Francuske i Švajcarske vratio se u Jugoslaviju. Kraće vreme je radio u Odeljenju za agitaciju i propagandu Centralnog komiteta KP Slovenije, ali je uskoro pao u ruke policiji i skoro celu godinu proveo u zatvoru. U godinama 1940. i 1941. bio je zamenik sekretara CK KP Slovenije za agitaciju i propagandu.

Aleš Bebler je za vreme Narodnooslobodilačkog rata u Sloveniji vršio mnoge odgovorne političke dužnosti. Na Sveslovenačkoj partijskoj konferenciji 1. i 2. juna 1941. u Ljubljani dao je učesnicima uputstva za vojne pripreme za oružani ustanak, a 22. juna je na sednici Centralnog komiteta KP Slovenije, u Bernardovoj kući u Ljubljani, kad je ustanovljen Glavni štab slovenačke partizanske vojske, imenovan za zamenika komandanta Glavnog štaba. Do odlaska iz Ljubljane pojedini članovi rukovodstva su obilazili partizanske jedinice i davali im potrebna uputstva za rad, a među njima je bio i Aleš Bebler, koji je primenjivao iskustva stečena u Španiji i prenosio ih na mlade partizanske čete koje su tek bile u formiranju.

Glavni štab je koncentracijom partizanskih snaga u Dolenjskoj nameravao da povede na ustanak stanovništvo koje su Nemci hteli da isele i time da spreči iseljavanje. Zato je u noći, između 2. i 3. novembra 1941. godine, četa od 31 partizana, pod rukovodstvom Mihe Marinka i Aleša Beblera, napala nemačko uporište u Bučki. Napad nije uspeo.

Marta 1942, Bebler je iz Ljubljane otišao na Mokrec sa značajnim političkim i vojnim zadacima. Tu se našao u zoni italijanske ofanzive, ali se sa „Šercerovim bataljonom“ probio na Travnu goru. Odande je sa grupom od devetnaest boraca otišao u kočevski kraj i tamo organizovao Južnodolenjski bataljon, koji je posle formiranja Notranjskog odreda dobio ime Drugi bataljon notranjskog odreda ili, skraćeno, Kočevski bataljon.

Posle formiranja grupe odreda Bebler je, aprila 1942, imenovan za politkomesara Treće grupe odreda. Uspostavio je tesne veze sa hrvatskim partizanima, s kojima je počela uspešna saradnja. Upravo je Treća grupa odreda sa svojim mnogim akcijama oslobodila široku teritoriju u Dolenjskoj i Notranjskoj.

Još u toku italijanske ofanzive, CK KP Slovenije i Izvršni odbor Osvobodilne fronte poslali su Beblera kao svoga poverenika u Slovenačko primorje. Tu je postao član Pokrajinskog komiteta KPS i Pokrajinskog odbora OF. Ujesen 1944, CK KPS ga je za kraće vreme poslao i u Štajersku, gde je trebalo da ispita i reši probleme koji su nastali zbog gestapovaca koji su se ubacivali u partizanske jedinice.

Po povratku iz Štajerske Bebler je postao urednik „Ljudske pravice“ i na tom položaju je ostao do kraja rata. Učestvovao je zboru izaslanika slovenačkog naroda u Kočevju od 1. do 3. oktobra 1943. i na prvom zasedanju Slovenačkog narodnoslobodilačkog saveta u Črnomlju 19. i 20. februara 1944. godiine. Bio je član Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije. 5. maja 1945. godine, u Ajdovščini je obrazovana prva slovenačka vlada. U njoj je Bebler postao ministar finansija.

Posle rata bio je ministar finansija u prvoj slovenačkoj vladi. Decembra 1945. je prešao u diplomatsku službu i postao pomoćnik ministra spoljnih poslova. U toj funkciji je učestvovao na svim važnijim međunarodnim konferencijama i sastancima. Bio je član jugoslovenske delegacije na zasedanju Saveta četvorice ministara spoljnih poslova za pripremu ugovora o miru sa Italijom i drugim zemljama, te član delegacije na mirovnoj konferenciji u Parizu 1946. godine.

Godine 1948. u Beogradu, bio je na čelu jugoslovenske delegacije na Dunavskoj konferenciji. Kao jugoslovenski delegat, učestvovao je na prvih šest zasedanja Generalne skupštine Organizacije ujedinjenih nacija. Od 1950. do 1951. godine bio je u Njujorku kao stalni predstavnik Jugoslavije pri OUN i u tom svojstvu predstavnik u Savetu bezbednosti.

Po povratku u Jugoslaviju postao je, 1952. godine, pomoćnik ministra spoljnih poslova, odnosno po njegovoj reorganizaciji u Državni sekretarijat početkom 1953, državni podsekretar za spoljne poslove. Sa tog položaja je otišao za ambasadora u Francusku. Kasnije je postao predsednik Odbora za spoljne poslove Savezne narodne skupštine, a posle toga ambasador SFR Jugoslavije u Indoneziji i Indiji. Kao predstavnik SK Jugoslavije učestvovao je na Azijskoj socijalističkoj konferenciji u Rangunu 1953. godine. Godine 1954. učestvovao je u pregovorima na Bledu sa predstavnicima Grčke i Turske oko formiranja Balkanskog pakta. Godine 1963. izabran je za sudiju Ustavnog suda Jugoslavije, a zatim od 1967. godine za člana Saveta federacije.

Više je puta bio biran za predsednika Jugoslovenskog udruženja za Ujedinjene nacije. Nakon isteka mandata, bio je u toj organizaciji počasni predsednik. Bio je i član Indijskog saveta za kulturne veze.

Bio je poslanik prvog, drugog i četvrtog saziva Narodne skupštine Jugoslavije. Osim toga bio je i:

• član Centralnog komiteta KPJ, Izvršnog komiteta CK SKJ i Centralnog komiteta SK Slovenije
• član Glavnog odbora Socijalističkog saveza radnog naroda Slovenije
• član Saveznog saveta za zaštitu čovekove sredine od 1973. godine
• predsednik Saveza španskih boraca Jugoslavije
• član Predsedništva Saveznog odbora SUBNOR-a
• član Upravnog odbora SR Slovenije za Ujedinjene nacije

Umro je 12. avgusta 1981. godine u Ljubljani.

Izdavačka delatnost i odlikovanja

Mnogo se bavio publicističkim radom, a neka od njegovih najznačajnijih dela su:

• knjiga Za pravedne granice nove Jugoslavije (1949), Beograd
• knjiga Putovanje po zemljama sunca (1954), Beograd
• studije o Maleziji i Jugoistočnoj Aziji (1965)
• knjiga Deca zemlje i mora (1966), Ljubljana
• studija Nacionalna suverenost u nuklearnom dobu (1972)

Nosilac je brojnih stranih i jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su Orden narodnog oslobođenja, Partizanska spomenica 1941, Orden francuske legije časti i Orden Španske Republike. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 22. jula 1953. godine.

Literatura

• Narodni heroji Jugoslavije tom I. Beograd: Narodna knjiga. 1982.