Pređi na sadržaj

Milan Kuč

Dodaj veze
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
milan kuč
Milan Kuč
Lični podaci
Datum rođenja(1909-03-06)6. mart 1909.
Mesto rođenjaBabino, kod Berana, Knjaževina Crna Gora
Datum smrti15. februar 1943.(1943-02-15) (33 god.)
Mesto smrtiLješnica, kod Berana, Nezavisna Država Crna Gora
Profesijazemljoradnik
Delovanje
Član KPJ od1935.
Učešće u ratovimaNarodnooslobodilačka borba
SlužbaNOV i PO Jugoslavije
Heroj
Narodni heroj od11. jula 1945.

Milan Kuč (Babino, kod Berana, 6. mart 1909 — Lješnica, kod Berana, 15. februar 1943) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je 6. marta 1909. godine u selu Babinu, kod Berana, u siromašnoj seljačkoj porodici. Osnovnu školu završio u Polici, a gimnaziju učio u Beranama. Zbog lošeg materijalnog stanja, morao je da prekine redovno školovanje posle završenog petog razreda gimnazije. Nešto kasnije bio je primljen u Podoficirsku artiljerijsku školu u Ćupriji 1930, ali se razboleo pa je otpušten iz vojske. Vrativši se u selo, mada nežnog zdravlja, bio je prinuđen da se bavi poljoprivredom na malom imanju, koje nije obezbeđivalo egzistenciju njegovoj porodici.[1]

U godinama 1933. i 1934. u Beranama je formirano više marksističkih grupa studentske, srednjoškolske i seoske omladine. Kuč je bio jedan od najzapaženijih aktivista u tim kružocima. Godina 1935. bila je prelomna za rad Komunističke partije Jugoslavije u gornjem Polimlju. Upravo ove godine došlo je do stvaranja beranske partijske organizacije. Marta 1935. formiran je Mesni komitet KPJ za Berane koji je, po odluci Pokrajinskog komiteta za Crnu Goru, Boku, Sandžak i Metohiju, vršio ujedno i funkciju Okružnog komiteta (za Berane, Andrijevicu i Kolašin). Tada je Kuč primljen u KPJ. Istakao se u organizovanju demonstracija i drugih akcija u srezu beranskom. Postao je jedan od vodećih komunista u celom kraju.[1]

Godine 1936. KPJ je u beranskom srezu doživela dva velika udarca: najpre je policija uhapsila oko 70 omladinaca i omladinki, među kojima znatan broj komunista i skojevaca, zbog ubistva žandarma u selu Pešcima (koji je grubo nasrnuo na omladinu okupljenu na jednom revolucionarnom poselu, teško ranivši jednu omladinku); zatim je došlo do provale u KPJ u Crnoj Gori. Iz partijske organizacije uhapšeno je i internirano u Dubrovnik petnaest komunista. Milan Kuč je, s grupom beranskih komunista, izbegao hapšenje i internaciju u Dubrovnik, preduhitrivši policiju emigriranjem u Albaniju.[1]

Iz emigracije se vratio 1937. godine, praćen, hapšen i proganjan od policije. Iste godine postao je član Mesnog komiteta, a nešto kasnije bio je izabran i u Okružni komitet KPJ. Izuzetno se angažovao na obnavljanju partijskih organizacija i stvaranju novih, te bio jedan od najznačajnijih organizatora i aktivnih učesnika svih političkih akcija koje je KPJ vodila u beranskom kraju. Bio je jedan od delagata iz Crne Gore na Petoj zemaljskoj konferenciji KPJ, održanoj u Zagrebu 1940. godine.[1]

Kada je počeo Drugi svetski rat, Milan Kuč je inspirisao više antiratnih i antifašističkih demonstracija i zborova. Aprilski rat ga je zatekao na jugoslovensko-italijanskom ratištu u Albaniji, gde se nalazio na čelu velike grupe beranskih komunista i patriota, koji su se dobrovoljno javili da brane zemlju od fašističke agresije.[1]

Posle kapitulacije Jugoslavije, učestvovao je u pripremama za ustanak. Kao član OK KPJ za kolašinski okrug (Berane, Andrijevica, Kolašin), imao je veliki uticaj na organizovanje gerilskih odreda u beranskom srezu i obučavanje mladih boraca u rukovanju oružjem. Na sednici MK KPJ u selu Lušcu, 14. jula 1941. godine, preneo je direktivu CK KPJ i Pokrajinskog komiteta o dizanju oružanog ustanka. Rukovodio je ustaničkim jedinicama s desne strane Lima u borbi za oslobođenje Berana 17—18. jula 1941. godine. Posle oslobođenja Berana, aktivno je radio na zavođenju javnog reda i bezbednosti na oslobođenoj teritoriji. Bio je jedan od najangažovanijih komunista u sazivanju Skupštine narodnih predstavnika, koja je 21. jula 1941. izabrala Narodni odbor oslobođenja sreza Beranskog — prvi revolucionarni organ vlasti na nivou sreza stvoren u okupiranoj Jugoslaviji. Kao član Narodnog odbora oslobođenja, na predlog MK KPJ, bio je imenovan za rukovodioca Vojnog komiteta beranskog sreza, i na toj dužnosti ostao sve do privremenog sloma Trinaestojulskog ustanka. Istakao se kao vojni rukovodilac u organizovanju odbrane slobodne teritorije gornjeg Polimlja.[2]

Septembra 1941. godine ponovo je bio izabran u MK za srez beranski. Svojim iskustvom revolucionara i vojnog rukovodioca doprineo je obnavljanju i reorganizovanju partizanskih vojnih jedinica ujesen iste godine u beranskom kraju. Kada je Glavni štab za Crnu Goru, Boku i Sandžak, u drugoj polovini oktobra 1941, izdao Uputstvo za organizaciju partizanske vojske, Kuč je bio imenovan za komandanta Donjovasojevićke teritorijalne partizanske brigade. Po odluci PK KPJ za Crnu Goru, Boku i Sandžak, izvjesno vreme je boravio u andrijevičkom srezu, zbog otklanjanja slabosti u partijskim organizacijama. Krajem decembra 1941, bio je postavljen za komandanta novoformiranog Beranskog partizanskog bataljona, koji je u prvoj polovini 1942. godine vodio teške borbe protiv okupatorskih snaga i četnika u Sandžaku, doprinevši jačanju NOP-a u ovoj oblasti. Sredinom 1942, kada su partizanske snage iz Crne Gore i Sandžaka, organizovane u brigade, pošle na veliki marš u Bosnu, Milan Kuč je, po zadatku PK, ostavljen na terenu da s grupom partijskih radnika ilegalno radi na organizovanju partijsko-političkog života u Gornjem Polimlju. U vanredno teškim uslovima okupatorskog i četničkog terora, uspeo je da ilegalno organizuje politički i partijski rad na terenu, i da se čvrsto poveže s pristalicama NOP i drugim patriotskim snagama.[2]

Poginuo je zajedno sa svojom suprugom Stanom Crngom i još nekoliko istaknutih partijskih radnika i ilegalaca, kao član OK KPJ za Berane, 15. februara 1943. godine, u neravnoj borbi s italijanskim fašistima, četnicima i muslimanskom milicijom, prilikom proboja iz opsednute zemunice u selu Lješnici, u beranskom kraju.[2]

Ukazom Predsedništva Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ), 11. jula 1945. godine, među prvim borcima Narodnooslobodilačke vojske, proglašen je za narodnog heroja.[3]

Ulica u beogradskom naselju Banovo Brdo nosi njegovo ime.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g d Narodni heroji 1 1982, str. 432.
  2. ^ a b v Narodni heroji 1 1982, str. 433.
  3. ^ „Službeni list FNRJ 95/45” (PDF). www.slvesnik.com.mk. 7. 12. 1945. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Милан_Куч&oldid=26938828”