Pređi na sadržaj

Rumuni u Republici Srpskoj

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Rumuni u Republici Srpskoj
rum. Români din Republika Srpska
zastava Rumuna i grb Srpske
Ukupna populacija
'62 (2013)
Regioni sa značajnom populacijom
Stanari'
Doboj16(2013)
Bijeljina8(2013)
Jezici
Srpski jezik
Rumunski jezik (224)[a]
Religija
Pravoslavlje
Srpska pravoslavna crkva
Srodne etničke grupe
Italijani
Karavlasi

Rumuni u Republici Srpskoj (rum. Români din Republika Srpska) su građani rumunskog porijekla i rumunske etničke pripadnosti, koji žive i rade na teritoriji Republike Srpske. Rumuni predstavljaju malobrojnu nacionalnu manjinu na teritoriji Republike Srpske, iako je ovaj narod istorijski dugo prisutan na teritoriji današnje Republike Srpske, a njihov broj je u različitim vremenskim periodima varirao, postepeno se smanjujući.

Danas je prisustvo rumunske nacionalne manjine najprimjetnije na teritoriji Opštine Stanari, gdje u naseljenom mjestu Ostružnja Gornja, od ukupnog broja stanovništva, Rumuni čine značajan procenat, što potvrđuje i uključivanje rumunske zajednice u predizbornu kampanju predsjednika Saveza nacionalnih manjina regije Doboj Dragana Markovića tokom 2012. godine.[1]

Rumuni su jedna od sedamnaest službenih nacionalnih manjina u Republici Srpskoj, a njihove interese zastupaju predstavnici i delegati u Vijeću naroda Republike Srpske, Savjetu nacionalnih manjina i Savezu nacionalnih manjina. Delegati iz Vijeća naroda se raspoređuju u radna tijela, Savjet nacionalnih manjina bira predsjednika, potpredsjednika i sekretara, dok Savez nacionalnih manjina bira predsjednika, potpredsjednika i Koordinaciono tijelo, koje 2016. godine zamjenjuje Upravni odbor. Rumuni nisu učestvovali u osnivanju Saveza nacionalnih manjina, a do sada nisu imali delegate u sazivima Vijeća naroda, Saveza nacionalnih manjina i Savjeta nacionalnih manjina.

Istorijat

[uredi | uredi izvor]

O dolasku Rumuna u krajeve današnje Republike Srpske, kao i kompletnog područja bivše Jugoslavije postoje različite i protivrječne teorije. Njihova protivrječnost se ogleda u odnosu na dva ključna pitanja, na pitanje istorijskog porijekla Rumuna i drugo, na sličnosti odnosno razlike između Rumuna i Vlaha. Istorijska je činjenica da Rumuni vijekovima žive na Balkanskom poluostrvu, pa tako i na području Republike Srpske. Rumuni pripadaju grupi stanovnika Balkana koji su se vijekovima bavili nomadskim stočarstvom, pa su nekada na području današnje Republike Srpske živjeli u mnogo većem broju nego što je to danas.[2]

Od vremena turske okupacije srpske Kraljevine Bosne 1463. godine Rumuni su se ispred osvajača povlačili prema Panoniji. Broj pripadnika rumunske nacionalne zajednice u ovim krajevima od tog perioda uvijek je bio simboličan. U periodu nakon Drugog svjetskog rata bio je evidentovan postepeni rast broja pripadnika rumunske nacionalne zajednice na području cijele Bosne i Hercegovine.[2]

Tokom Odbrambeno-otadžbinskog rata, određen broj Rumuna se borio u Redovima Vojske Republike Srpske.[3]

Danas je postojanje rumunske nacionalne zajednice aktivno jedino u dobojskoj regiji, a prema lokalnim izvorima, najviše Rumuna živi u selu Ostružnja Gornja, koja danas administrativno pripada Opštini Stanari. Do formiranja Opštine Stanari, ovo naselje je pripadalo Gradu Doboju. Prema podacima Udruženja Rumuna iz tog mjesta, u Ostružnji Gornjoj žive 53 porodice sa oko 350 članova, koji se smatraju pripadnicima rumunskog naroda.[4][1]

Religija

[uredi | uredi izvor]
Glavni članak: Religija u Republici Srpskoj

Rumuni u Republici Srpskoj, kao i većina njihovih sunarodnika, u matičnoj zemlji, kao i širom svijeta su pravoslavne vjeroispovijesti, dok je manji broj katoličke vjeroispovijesti.[5]

Kultura

[uredi | uredi izvor]

Pripadnici rumunske nacionalne manjine u Republici Srpskoj, trude se da kroz svoje aktivnosti zadrže tradicionalni način života, običaje i kuhinju kao u matičnoj zemlji.[6]

Udruženja

[uredi | uredi izvor]

U Republici Srpskoj, postoji jedno udruženje, koje okuplja pripadnike rumunske zajednice. To je Udruženje Rumuna „Ostružnja” u Ostružnji Gornjoj, koja pripada Opštini Stanari.[7] U naselju Ostružnja Gornja tokom mjeseca juna 2019. održan je sastanak udruženja Rumuna, na kojem je razgovarano o proteklim aktivnostima i planiranim aktivnostima u 2020. godini. Poseban akcenat je stavljen na aktivnosti oko uvođenja posebne stavke u budžetu opštine Stanari za pomoć nacionalnim manjinama.[8]

Rasprostranjenost

[uredi | uredi izvor]

Pripadnicima rumunske nacionalne manjine u Republici Srpskoj smatraju se građani koji imaju rumunsko etničko porijeklo i koji se tako osjećaju, koji poznaju rumunski jezik, kuhinju i običaje.[9]

Po popisu stanovništva 2013. u Bosni i Hercegovini, a prema podacima koje je izdao Republički zavod za statistiku, i koji su jedini validni za Republiku Srpsku, u Republici Srpskoj je živjelo 62 Rumuna.[10] Rumuni nastanjuju sljedeće opštine i gradove:

Rumuni, po opštinama i gradovima, prema popisu stanovništva 2013. u Republici Srpskoj
jedinica lokalne samouprave ukupno
ukupno 62
Banja Luka 5
Bijeljina 8
Brod 4
Brčko [b] 5
Vlasenica 4
Gradiška 1
Doboj 16
Donji Žabar 1
Istočno Sarajevo 1

1

Kozarska Dubica 1
Laktaši 4
Lopare 2
Ljubinje 1
Prijedor 2
Srbac 5
Teslić 1
Trebinje 3
Ugljevik 1
Šamac 1
Šekovići 1

Značajne ličnosti

[uredi | uredi izvor]
  • Silvija Vujović, član Savjeta nacionalnih manjina BiH, iz Republike Srpske u drugom[11] i trećem sazivu.[12]
  • Adrijan Dima, dobrovoljac u redovima Vojske Republike Srpske, koji je u Rumuniji služio u specijalnim jedinicama. Od 1993. godine ratovao je u Republici Srpskoj Krajini, a krajem 1994.dolazi u sastav odreda „Beli vukovi” Sarajevsko romanijskog korpusa. Poginuo je u borbi na planinskom masivu Treskavica 3. maja 1995. godine.[3]
  • Stanko Marinković, prvi predsjednik Udruženja Rumuna „Ostružnja” iz naselja Ostružnja Gornja, kod Stanara.[4]

Vidi još

[uredi | uredi izvor]

Napomene

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ Broj stanovnika Republike Srpske kojima je Rumunski jezik, maternji jezik.
  2. ^ Brčko Distrikt, službeno Brčko Distrikt Bosne i Hercegovine, jedinica je lokalne samouprave pod suverenitetom Bosne i Hercegovine, koja je formalno pod zajedničkom upravom Republike Srpske i Federacije BiH.
  3. ^ Opština u sastavu Grada Istočno Sarajevo.

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ a b „Dragan Marković posjetio dobojske Rumune”. Glas Srpske. Arhivirano iz originala 05. 09. 2018. g. Pristupljeno 4. 9. 2018. 
  2. ^ a b Izvještaj 2015, str. 89.
  3. ^ a b „Dobrovoljci, poginuli u Otadžbinskim ratovima Srpskog naroda (1992-1999)”. Moje novosti. Pristupljeno 11. 1. 2021. 
  4. ^ a b „Doboj:Osnovano udruženje Rumuna”. Frontal.rs. Pristupljeno 4. 9. 2018. 
  5. ^ „Život u sjeni konstitutivnih naroda – Rumunii u BiH”. Prometej. Pristupljeno 22. 4. 2017. 
  6. ^ Izvještaj 2015, str. 92.
  7. ^ „Doboj:Osnovano udruženje Rumuna”. Frontal.rs. Pristupljeno 4. 9. 2018. 
  8. ^ „Održan sastanak Rumuna”. Savez nacionalnih manjina regije Doboj. Arhivirano iz originala 24. 10. 2020. g. Pristupljeno 29. 4. 2020. 
  9. ^ Izvještaj 2015, str. 91.
  10. ^ „Rezultati Popisa 2013, Etnička/nacionalna pripadnost, vjeroispovijest, maternji jezik”. Republički zavod za statistiku. Pristupljeno 22. 3. 2017. 
  11. ^ „Savjet nacionalnih manjina BiH - drugi saziv”. Parlamentarna skupština BH. Pristupljeno 29. 4. 2020. 
  12. ^ „Savjet nacionalnih manjina BiH - treći saziv”. Parlamentarna skupština BH. Pristupljeno 29. 4. 2020. 

Literatura

[uredi | uredi izvor]
  • Savez nacionalnih manjina Republike Srpske (2016). „Riječ nacionalnih manjina”. 1: 68. 
  • Savez nacionalnih manjina Republike Srpske (2017). „Riječ nacionalnih manjina”. 2: 67. 
  • Savez nacionalnih manjina Republike Srpske (2018). „Riječ nacionalnih manjina”. 3: 106. 
  • Savez nacionalnih manjina Republike Srpske (2019). „Riječ nacionalnih manjina”. 4: 112. 
  • Vijeće nacionalnih manjina BiH (2015). „Nacionalne manjine u BiH”. Izvještaj. 

Spoljašnje veze

[uredi | uredi izvor]
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Румуни_у_Републици_Српској&oldid=27674150”