Hum (Niš)

Koordinate: 43° 22′ 18″ S; 21° 54′ 01″ I / 43.371666° S; 21.900166° I / 43.371666; 21.900166
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Za drugu upotrebu, pogledajte stranicu Hum.

Hum
Administrativni podaci
DržavaSrbija
Upravni okrugNišavski
GradNiš
Gradska opštinaCrveni Krst
Stanovništvo
 — 2011.Pad 1.370
Geografske karakteristike
Koordinate43° 22′ 18″ S; 21° 54′ 01″ I / 43.371666° S; 21.900166° I / 43.371666; 21.900166
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina343 m
Hum na karti Srbije
Hum
Hum
Hum na karti Srbije
Ostali podaci
Pozivni broj018
Registarska oznakaNI

Hum je naseljeno mesto u gradskoj opštini Crveni Krst na području grada Niša u Nišavskom okrugu. Nalazi se na rubu Niške kotline, na oko 6,5 km severno od centra Niša. Prema popisu iz 2002. bilo je 1450 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 1497 stanovnika). Nedaleko od sela se nalazi arheološki lokalitet Humska čuka. Ovde se nalazi FK Crvena zastava.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Preistorijsko naselje neolitsko-bronzanog doba koje su 1934. godine istraživali A. O. Slavetić i M. Grubić, a kasnije M. Garašanin, pokazuju da Hum spada u vrlo stara sela. Nalazište je locirano iznad današnjeg naselja na Ćuviku, između dva potoka, i lak mu je pristup samo s juga. Kasnije, kao selo Hum se javlja u antičkom periodu i srednjem veku. Turski popis 1498. godine zatekao ga je kao selo sa 64 doma, 18 neoženjenih, 7 udovičkih i dve muslimanske kuće, 3 hasa njive, 1 vinogradom (koji je pust) i dažbinama od 8.108 akči, a manastir Svetog Nikolu sa 1 kaluđerom i dažbinama od 317 akči. Prema turskom popisu nahije Niš iz 1516. godine, mesto je bilo jedno od 111 sela nahije i nosilo je isti naziv kao danas, a imalo je 61 kuća, 9 udovička domaćinstva, 15 samačka domaćinstva, 1 muslimana.[1] Godine 1564, pao je na oko 50 domaćinstava. Kao i druga sela u Velikom ratu s kraja 17. veka skoro se ugasio, a potom se postepeno obnovio. Godine 1757, Hum je vodio mukotrpnu i bezuspešnu parnicu pred turskom Portom protiv vlasnika Jusuf-bega zbog toga što ovaj selu, pored ostalih dažbina, uzima od svake kuće oku masla i kola drva i što ih tera da mu besplatno rade na njivama. Uskoro (1760/61. godine) čitluk-sahabija Džafer-Zaim (koji je začitlučio i Donji Komren) kupio je od niškog nakibulešrafa Sejid Omera za 1.000 groša svu zemlju, livade i pašnjake, a zatim, još za 500 groša sve zgrade, bašte i gumna u Humu. Tako su, umesto pozitivnog rešenja po parnici protiv Jusuf-bega, meštani Huma postali čifčije Džafer-bega i dospeli u još gori položaj. Nakon više decenija bez značajnijih podataka Hum se ponovo spominje u vezi s bunom 1841. godine, kad je s još 121 selom u niškom kraju bio spaljen. Hum ne pripada manjoj grupi sela koja su se otkupila direktnom nagodbom sa spahijom (kao na primer Gornji Matejevac i Kamenica), već se otkupio otplatom agrarnog duga; većini sela u niškom kraju ovaj dug ili njegov deo morao je biti otpisan zakonom 1907. godine. Otplata agrarnog duga, kao i drugi ekonomski razlozi tog vremena, podstakli su u Humu, i u drugim brojnim selima, pojavu pečalbarstva.

Pogodan položaj Huma na dodiru dvaju različitih proizvodnih sredina (kotlinsko dno i kotlinski obod) orijentisao je njegovu proizvodnju u pravcu ratarstva i stočarstva. U periodu između dva svetska rata Hum je na niškom tržištu, pored ostalog, plasirao prilične količine mesa, mleka i mlečnih proizvoda. Blizina Niša podstakla je, posle 1955/60. godine, prilično preseljavanje (pre svega u Niš), dnevnu migraciju i orijentaciju na mešovitu privredu, na šta ukazuju i posleratni statistički podaci. Tako je u Humu 1971. godine bilo 67 poljoprivrednih, 226 mešovitih i 11 nepoljoprivrednih domaćinstava.

Saobraćaj[uredi | uredi izvor]

Do Huma se može doći prigradskim linijama 30 PAS Niš - Gornji Komren - Hum - Rujnik - Leskovik i linijom 31 PAS Niš - Gornji Komren - Hum.

Demografija[uredi | uredi izvor]

Krajem 19. veka (1895) Hum je selo sa 68 domaćinstava i 644 stanovnika, a 1930. godine imao je 128 domaćinstava i8 779 stanovnika.

U naselju Hum živi 1136 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 42,9 godina (42,6 kod muškaraca i 43,3 kod žena). U naselju ima 370 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,70.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
Demografija[2]
Godina Stanovnika
1948. 1.270
1953. 1.403
1961. 1.479
1971. 1.436
1981. 1.468
1991. 1.497 1.491
2002. 1.450 1.469
2011. 1.370
Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍[3]
Srbi
  
 1.415 97,58%
Romi
  
 15 1,03%
Bugari
  
 3 0,20%
Rumuni
  
 1 0,06%
nepoznato
  
 16 1,10%


Stanovništvo prema polu i starosti[4]
m
ž
? 4
  
  
 1
80+ 7
  
  
 14
75—79 21
  
  
 29
70—74 37
  
  
 48
65—69 44
  
  
 53
60—64 43
  
  
 40
55—59 37
  
  
 27
50—54 63
  
  
 50
45—49 82
  
  
 57
40—44 55
  
  
 58
35—39 41
  
  
 39
30—34 50
  
  
 49
25—29 38
  
  
 41
20—24 59
  
  
 44
15—19 32
  
  
 54
10—14 47
  
  
 43
5—9 34
  
  
 33
0—4 34
  
  
 42
Prosek : 40,4 40,7
Domaćinstva
Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.
Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002.
Broj domaćinstava 184 209 260 304 338 363 384
Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.
Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosek
Broj domaćinstava 47 72 50 93 49 42 16 8 6 1 3,78
Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu
Pol Ukupno Neoženjen/Neudata Oženjen/Udata Udovac/Udovica Razveden/Razvedena Nepoznato
Muški 613 140 414 53 5 1
Ženski 604 90 412 86 12 4
UKUPNO 1.217 230 826 139 17 5
Stanovništvo po delatnostima koje obavlja
Pol Ukupno Poljoprivreda, lov i šumarstvo Ribarstvo Vađenje rude i kamena Prerađivačka industrija
Muški 347 46 0 0 142
Ženski 178 40 0 0 53
UKUPNO 525 86 0 0 195
Pol Proizvodnja i snabdevanje Građevinarstvo Trgovina Hoteli i restorani Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški 10 30 40 1 20
Ženski 1 0 19 3 7
UKUPNO 11 30 59 4 27
Pol Finansijsko posredovanje Nekretnine Državna uprava i odbrana Obrazovanje Zdravstveni i socijalni rad
Muški 1 2 14 3 10
Ženski 0 2 4 13 18
UKUPNO 1 4 18 16 28
Pol Ostale uslužne aktivnosti Privatna domaćinstva Eksteritorijalne organizacije i tela Nepoznato
Muški 1 0 0 27
Ženski 2 0 0 16
UKUPNO 3 0 0 43

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Istorijski arhiv Niš: „DETALjNI POPIS NAHIJE NIŠ IZ 1516. GODINE“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (15. mart 2012), Pristupljeno 30. 4. 2013.
  2. ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9. 
  3. ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9. 
  4. ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Enciklopedija Niša: Priroda, prostor, stanovništvo; izdanje Gradina - Niš, 1995. g. str. 285-286.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Хум_(Ниш)&oldid=27045363”