Elpida Karamandi
| elpida karamandi | |
|---|---|
 Elpida Karamandi | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1. januar 1920. |
| Mesto rođenja | Lerin, Kraljevina Grčka |
| Datum smrti | 3. maj 1942. (22 god.) |
| Mesto smrti | Lavci, kod Bitolja, Kraljevina Bugarska |
| Profesija | student |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | juna 1941. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Heroj | |
| Narodni heroj od | 10. oktobra 1951. |
Elpida Karamandi (Lerin, 1. januar 1920 — Lavci, kod Bitolja, 3. maj 1942) bila je učesnica Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođena je 1. januara 1920. godine u Lerinu, Grčka. Majka joj se preudala i preselila u Bitolj. Elpida je u Bitolju završila gimnaziju. Još u gimnaziji postaje politički aktivna, i ističe se u literarnoj družini, na izletima, u čitanju i rasturanju letaka, u sukobima s ljotićevcima. Njena politička aktivnost učinila ju je popularnom među naprednom bitoljskom omladinom.
Kad je, 1938. godine, Elpida Karamandi došla na studije u Beograd, odmah se uključila u revolucionarni studentski pokret. Među revolucionarnim studentima bilo je mnogo učenika iz bitoljske gimnazije, koje je ona poznavala i održavala veze s njima. Tu se ona još više ističe na revolucionarnom polju.
Već 1939. godine primljena je u Savez komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ), poslije čega radi još intenzivnije i organizovanije. Naročito je bila vešta u organizovanju novih aktivista iz redova omladinki.
.jpg)
Ubrzo poslije kapitulacije Kraljevine Jugoslavije, dok je radila na pripremama za oružanu borbu u Bitolju, primljena je, juna 1941. u Komunističku partiju Jugoslavije (KPJ). Revolucionarno-komunistička aktivnost postaje opasnija, teža, i zahtijevaju puno posvećivanje. Ona se svim svojim silama uključuje u partijski rad. Rukovodi grupama u gradu, izvršava zadatke SKOJ-a i posebno po liniji partijske tehnike. Njenu intenzivnu aktivnost uočila je bugarska policija, pa ju je ubrzo uhapsila. U policiji se Elpida hrabro drži, i ništa ne priznaje. Puštena je iz zatvora, ali zna da je policija prati. Po savetu Mesnog komiteta KPJ u Bitolju, povukla se u ilegalnost.
U januaru 1942. godine postala je član Pokrajinskog komiteta SKOJ-a za Makedoniju. Kao ilegalac nije mogla da razvija veliku aktivnost, pa se priprema da u proljeće ode u partizane.
U aprilu 1942. godine stupila je u Bitoljski partizanski odred Pelister. Međutim, 3. maja 1942. godine, Odred je opkoljen mnogobrojnom bugarskom vojskom i policijom. U višesatnoj borbi, u kojoj je Elpida pokazala izvanrednu hrabrost, oko nje padaju njeni drugovi i drugarice. Jedan mitraljeski rafal i nju teško ranjava. Potpuno nemoćna da izvrši samoubistvo, uhvaćena je. Hrabro je podnijela sve muke na koje je stavljena prije no što je umrla.[1]
Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine FNR Jugoslavije 10. oktobra 1951 proglašena je za narodnog heroja.[2]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Narodni heroji 1 1982, str. 366.
- ^ „Službeni vesnik Prezidijuma Narodne skupštine FNRJ 3/III” (PDF). www.sistory.si. 1. 2. 1952.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Bijelić, Krste (1980). Heroine Jugoslavije. Zagreb: Spektar. COBISS.SR 49275399
- Narodni heroji Jugoslavije tom I. Beograd: Narodna knjiga. 1982. COBISS.SR 48700167
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Biografija Elpide Karamandi (jezik: engleski)
Narodni heroji iz zapadne Makedonije | ||
|---|---|---|
Narodni heroji Jugoslavije koje su rođeni ili politički delovali na teritoriji zapadnog dela Makedonije | ||
| Bitolj i okolina |  | |
| Gostivar i Tetovo | ||
| Kičevo i okolina | ||
| Prilep i okolina | ||
Narodni heroji rođeni van Jugoslavije | ||
|---|---|---|
'Narodni heroji Jugoslavije rođeni van teritorije SFR Jugoslavije | ||
| Italija | | |
| Evropa | ||
| Ostalo | ||
Žene narodni heroji iz Makedonije | ||
|---|---|---|
Žene narodni heroji Jugoslavije koje su rođene ili politički delovale na teritoriji Makedonije | ||
| Poginule | | |
| Preživele | ||
