Markovac (Mladenovac)

Markovac
Markovac;
Administrativni podaci
Država	Srbija
Grad	Beograd
Opština	Mladenovac
Stanovništvo
— 2011.	666
Geografske karakteristike
Koordinate	44° 22′ 27″ S; 20° 38′ 31″ I / 44.374166° S; 20.641833° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	155 m
	Markovac Markovac na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	11400
Pozivni broj	011
Registarska oznaka	BG

Markovac je naselje u Srbiji u opštini Mladenovac u gradu Beogradu. Udaljeno je 7 km od Mladenovca na putu za Topolu i Aranđelovac poznato po veštačkom jezeru (Markovačko jezero), po zaseoku Crkvine na čijoj teritoriji je umro despot Stefan Lazarević i Karađorđevom bunaru u Beljevcu.

Ovde se nalazi Zapis hrast kod crkve.

Karađorđev bunar[uredi | uredi izvor]

U zaseoku Beljevac se nalazi bunar, za koji se veruje da ga je iskopao Karađorđe. Stanovnici zaseoka došli su iz okoline Sjenice za vreme Prvog srpskog ustanka. Oni su potomci Šumadinaca koji su posle smrti despota Stefana Lazarevića utočište našli na Durmitoru, a odatle su zbog osvete poturica, koji su nekoliko sela poturčili, otišli prema Sjenici. Za vreme bitke za Sjenicu u Prvom srpskom ustanku pomogli su Karađorđu, a on ih je zatim, posle nekoliko stotina godina, ponovo vratio u Šumadiju.^[1]

Markovačko jezero[uredi | uredi izvor]

Markovačko jezero, udaljeno je 6 km južno od Mladenovca, na regionalnom putu R-202 Mladenovac — Aranđelovac, Topola. Nastalo je izgradnjom brane na rečici Košarnoj, 1969. godine. Dugo je skoro 1 km, do 500 m široko i oko 10 m duboko. Jezero nastanjuju šaran, amur, som, smuđ, štuka, tolstolobik, babuška, bodorka, deverika, kaugler, sunčica, bandar, zlatni karaš. U priobalju se nalaze divlje patke, veliki gnjurac, bela i siva čaplja, crna lisa, a u okolnim šumama zec, fazan i prepelica.^[2] Na Markovačkm jezeru planirana je gradnja centara za skijanja na vodi i kamp za decu.

Spomen obeležje u Crkvinama[uredi | uredi izvor]

U zaseoku Crkvine, u porti hrama Svetog proroka Ilije, nalazi se Spomenik despotu Stefanu Lazareviću iz 1427. godine u formi stuba od uglačanog belog venčačkog mermera, visine 1,86 m, širine 0,68 m i debljine 0,26 m sa srednjovekovnim natpisom o smrti despota Stefana Lazarevića. Glavni natpis pisan je kaligrafski na zapadnoj površini, ispod urezanog trokrakog krsta. Tekst natpisa poklapa se sa biografijom koji navodi Konstantin Filozof u Žitijma despota Stefana Lazarevića. U natpisu se, takođe, pominju oblasti kojima je despot za života vladao, vreme njegove vladavine i smrti.^[3] Spomenik je podigao Đurađ Zubrović, vlastelin iz oblasti kojoj je pripadao zaselak.^[4]

Demografija[uredi | uredi izvor]

Prema popisu iz 2002. bilo je 674 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 689 stanovnika). U naselju Markovac živi 527 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,6 godina (38,3 kod muškaraca i 40,8 kod žena). U naselju ima 173 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,90.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[5]
Godina	Stanovnika
1948.	702
1953.	737
1961.	728
1971.	668
1981.	693
1991.	689	680
2002.	674	694

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[6]

Srbi	663	98,36%
Mađari	4	0,59%
Jugosloveni	2	0,29%
nepoznato	4	0,59%

Stanovništvo prema polu i starosti^[7]


	m	ž
?	2	2
80+	6	14
75—79	9	16
70—74	14	20
65—69	11	15
60—64	23	19
55—59	18	10
50—54	26	28
45—49	26	25
40—44	28	23
35—39	26	15
30—34	25	31
25—29	15	17
20—24	26	27
15—19	15	16
10—14	27	30
5—9	20	14
0—4	19	16
Prosek :	38,3	40,8

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	134	144	157	154	154	160	173

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	23	32	20	29	28	24	10	6	1	0	3,90

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena
Muški	270	65	180	16	9
Ženski	278	43	181	50	4
UKUPNO	548	108	361	66	13

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	155	51	0	0	58
Ženski	89	42	0	0	17
UKUPNO	244	93	0	0	75
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	4	2	7	1	22
Ženski	1	0	13	0	2
UKUPNO	5	2	20	1	24
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	2	5	0	1
Ženski	0	2	0	3	7
UKUPNO	0	4	5	3	8
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	1	0	0	1
Ženski	1	0	0	1
UKUPNO	2	0	0	2

Reference[uredi | uredi izvor]

^ TO Mladenovac, Karađorđev bunar, Kostić Radišam Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. jul 2014), Pristupljeno 26. 12. 2012.
^ Moj Mladenovac: Markovačko i Rabrovačko jezero, Pristupljeno 26. 12. 2012.
^ Spomenici kulture u Srbiji: Spomen obležje Despotu Stefanu Lazareviću, Pristupljeno 26. 12. 2012.
^ Katalog nepokretnih kulturnih dobara na području grada Beograda: Spomenik na mestu smrti despota Stefana Lazarevića, Pristupljeno 26. 12. 2012.
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[ТО_Младеновац-1] TO Mladenovac, Karađorđev bunar, Kostić Radišam Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. jul 2014), Pristupljeno 26. 12. 2012.

[2] Moj Mladenovac: Markovačko i Rabrovačko jezero, Pristupljeno 26. 12. 2012.

[3] Spomenici kulture u Srbiji: Spomen obležje Despotu Stefanu Lazareviću, Pristupljeno 26. 12. 2012.

[4] Katalog nepokretnih kulturnih dobara na području grada Beograda: Spomenik na mestu smrti despota Stefana Lazarevića, Pristupljeno 26. 12. 2012.

[5] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[6] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[7] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

p r u Gradska opština Mladenovac
Naselja Mladenovca	Amerić Beluće Beljevac Velika Ivanča Velika Krsna Vlaška Granice Dubona • Jagnjilo Kovačevac Koraćica Mala Vrbica Markovac Međulužje Mladenovac Mladenovac (selo) Pružatovac Rabrovac Rajkovac Senaja Crkvine Šepšin Selters Banja
Verska zdanja	Crkva Uspenja Presvete Bogorodice Crkva Svetih apostola Petra i Pavla Manastir Pavlovac
Znamenitosti i kulturna dobra Mladenovca	Kusadačko jezero Kuća porodice Badžak Markovačko jezero Rabrovačko jezero Spomen obeležje Varovnice Spomen česma „Crkvenac“ Spomenik despotu Stefanu Lazareviću (Crkvine) Spomenik despotu Stefanu Lazareviću (Mladenovac) Spomenik i groblje oslobodilaca Beograda 1806. godine Spomenik palim ratnicima 1912—1918.
Sport u Mladenovcu	FK Šumadija Jagnjilo FK Kovačevac OFK Mladenovac
Saobraćaj u Mladenovcu	Železnička stanica Vlaško Polje Železnička stanica Mladenovac Železnička stanica Kovačevac Gradsko saobraćajno preduzeće Beograd Beograd - Integrisani tarifni sistem 2
Grb Mladenovca * Gradska opština Mladenovac