Popovac (Niš)
Popovac | |
|---|---|
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Upravni okrug | Nišavski |
| Grad | Niš |
| Gradska opština | Crveni Krst |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  2847 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 43° 19′ 34″ S; 21° 49′ 23″ I / 43.326° S; 21.823166° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 183 m |
.svg)  Popovac Popovac na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 18260 |
| Pozivni broj | 018 |
| Registarska oznaka | NI |
Popovac je naseljeno mesto u gradskoj opštini Crveni Krst na području grada Niša u Nišavskom okrugu. Nalazi se na desnoj aluvijalnoj terasi Nišave, na oko 6 km zapadno od centra Niša. Prema popisu iz 2002. bilo je 2588 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 2517 stanovnika).
Istorija[uredi | uredi izvor]
Preistorijski nalazi (neolitsko - bronzanog doba) na rubu terase stare rečne obale na potesima Nad Ciganski Ključ i Selište pokazuju da Popovac spada u veoma stara sela. Egzistira i u srednjovekovnom slovenskom periodu. Turski popis 1444/46. godine ga zatiče kao spahiluk (timar) čakirdžibaše Umura sa 11 domova, 1 udovicom i sa dažbinama u iznosu 1.325 akči. Pominje se i u popisu 1498. godine kao spahiluk (zeamet) Ibrahim-bega iz Niša s 30 domova, 17 neoženjenih, 5 udovičkih domova i sa davanjima u iznosu 4.644 akče. Prema turskom popisu nahije Niš iz 1516. godine, mesto je bilo jedno od 111 sela nahije i nosilo je isti naziv kao danas, a imalo je 20 kuća, 1 udovičko domaćinstvo, 4 samačka domaćinstva.[1] Kod starinačkog stanovništva u Popovcu živi mišljenje da se u selu „u tursko vreme“ zaselila jača struja doseljenika iz gornjeg Ponišavlja, po kojima neki rodovi i danas nose naziv „Piroćanci“.
Oslobođenje 1878. godine zateklo je Popovac kao prilično razvijeno selo sa oko 70 kuća. Položaj i plodnoj ravnici, u blizini Niša, pružao je uslove za razvoj napredne i tržišno orijntisane poljoprivrede, ali blizina grada podstakla je istovremeno i proces transformacije na nepoljoprivredna zanimanja, kao i na pojavu doseljavanja. Ova druga tendencija osetila se već u periodu između dva svetska rata, da bi intenzivan oblik dobila posle Drugog svetskog rata. Porastu nepoljoprivrednih zanimanja i jačanju dnevne migracije kako prema Nišu tako i prema Popovcu, doprinelo je formiranje ranžirne stanice u selu. Vezni krak železničke pruge sever - jug preko Popovca izgradili su Austro-Nemci 1917. godine, a železničku stanicu s tri koloseka Nemci 1942. godine. Tokom 1965. do 1975. godine izgrađena je velika ranžirna stanica za formiranje i dezinfekciju vozova s 39 koloseka. Od 17 železničkih službenika 1946. godine ovaj broj se u 1972. godini popeo na 222. Istovremeno su se u sektoru železničke stanice i duž železničke pruge, gde je 1965. godine bilo 5 kuća, razvila nova veća naselja „Železnička kolonija“ i „Donja pruga“ s oko stotinu kuća (1979).
Pored značajne prestrukturalizacije autohtonog stanovništva u pravcu nepoljoprivrednih zanimanja, odvijao se paralelno dotok i zaseljavanje stanovništva (fabrički radnici, železničari, aerodromski radnici, zidari) iz drugih krajeva. Godine 1971. u Popovcu je živelo 41 poljoprivredno, 69 mešovitih i 409 nepoljoprivrednih domaćinstava.
Ovde se nalazi FK Budućnost Popovac.
Saobraćaj[uredi | uredi izvor]
Do naselja se može doći prigradskom linijom 27A PAS Niš - Medoševac - Popovac - Trupale, linijom 27B Trg Kralja Aleksandra - Medoševac - Popovac, linijom 28 PAS Niš - Medoševac - Popovac - Trupale - Vrtište i linijom 29A PAS Niš - Medoševac - Popovac - Trupale - Vrtište - Mezgraja - Donja Toponica - Donja Trnava - Gornja Trnava.
Do naselja se može doći prigradskom autobuskom linijom PAS Niš—Popovac (linija br. 27lb). Kroz naselje prolazi železnička pruga Niš—Popovac, kojoj pripada železnička stanica u naselju.
Demografija[uredi | uredi izvor]
Krajem 19. veka (1895) Popovac je selo sa 82 domaćinstva i 584 stanovnika, a godine 1930. u njemu je živelo 150 domaćinstava i 1.340 stanovnika.
U naselju Popovac živi 2310 punoletni stanovnik, a prosečna starost stanovništva iznosi 41,0 godina (40,4 kod muškaraca i 41,6 kod žena). U naselju ima 808 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,52.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je porast u broju stanovnika.
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 5 | 10 | ||
| 80+ | 16 | 33 | ||
| 75—79 | 36 | 50 | ||
| 70—74 | 53 | 73 | ||
| 65—69 | 79 | 81 | ||
| 60—64 | 70 | 82 | ||
| 55—59 | 60 | 72 | ||
| 50—54 | 102 | 83 | ||
| 45—49 | 96 | 92 | ||
| 40—44 | 98 | 90 | ||
| 35—39 | 92 | 87 | ||
| 30—34 | 93 | 78 | ||
| 25—29 | 82 | 97 | ||
| 20—24 | 100 | 93 | ||
| 15—19 | 80 | 90 | ||
| 10—14 | 82 | 71 | ||
| 5—9 | 78 | 63 | ||
| 0—4 | 51 | 70 | ||
| Prosek : | 38,9 | 40,5 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 1.062 | 298 | 688 | 49 | 25 | 2 |
| Ženski | 1.111 | 205 | 712 | 172 | 20 | 2 |
| UKUPNO | 2.173 | 503 | 1.400 | 221 | 45 | 4 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 480 | 10 | 0 | 0 | 168 |
| Ženski | 253 | 10 | 0 | 0 | 70 |
| UKUPNO | 733 | 20 | 0 | 0 | 238 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 4 | 73 | 56 | 4 | 81 |
| Ženski | 0 | 1 | 61 | 6 | 12 |
| UKUPNO | 4 | 74 | 117 | 10 | 93 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 1 | 11 | 28 | 9 | 12 |
| Ženski | 3 | 9 | 6 | 9 | 44 |
| UKUPNO | 4 | 20 | 34 | 18 | 56 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 14 | 0 | 0 | 9 | |
| Ženski | 12 | 0 | 0 | 10 | |
| UKUPNO | 26 | 0 | 0 | 19 | |
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Istorijski arhiv Niš: „DETALjNI POPIS NAHIJE NIŠ IZ 1516. GODINE“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (15. mart 2012), Pristupljeno 23. 4. 2013.
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Enciklopedija Niša: Priroda, prostor, stanovništvo; izdanje Gradina - Niš, 1995.g. pp. 176.
