Browning HP

„Browning HP”
„Browning HP”
	FN HP 35.
Vrsta	Pištolj
Poreklo	Belgija
Upotreba
Bojno delovanje	Španski građanski rat; Drugi svetski rat; Arapsko-izraelski rat (1948) ; Korejski rat ; Vijetnamski rat ; Šestodnevni rat ; Jom Kipur rat; Iračko-iranski rat; Folklandski rat; Građanski rat u Siriji
Proizvodnja
Proizvođač	FN Herstal i mnogi drugi
Proizvedeno	>2.000.000 komada
Specifikacije
Masa	1 kg
Dužina	197 mm
Dužina cevi	119 mm
Kalibar	9x19 mm
Brzina zrna	390-426 m/s
Maks. ef. domet	50-100 m
Magacin	13 metaka metaka

Browning Hi-Power (Brauning HP), u Srbiji poznat kao „Belgijanac" je poluautomatski pištolj koji je nazvan u čast slavnog izumitelja oružja Džona Brauninga, koji je dao osnovu za početak projekta ovog pištolja, a dovršio ga je belgijanac Diudon Sev pre Drugog svetskog rata. Tokom višedecenijske upotrebe, pištolj Brauning HP, sa skoro 2 miliona proizvedenih primeraka, od 1935. pa sve do danas se pokazao kao pouzdan, izdržljiv i veoma dobar službeni pištolj.

Razvoj[uredi | uredi izvor]

Početkom 1920-ih godina, francuska vlada je poslala upit belgijskoj fabrici „FN Herstal” da li mogu da razviju vojnički pištolj kalibra 9x19mm Parabelum i kapaciteta 15 metaka. Kako Džon Brauning u početku nije pokazivao entuzijazam za taj zadatak, pa je preneo na Diudona Žozefa Seva. Sev je vrlo brzo konstruisao prošireni, dvoredni okvir sa mecima raspoređenim u cikcak koji su uspešno ispitani. Prototipovi su doneti u Herstal gde je odlučeno da se radovi nastave. Izrađena su dva radionička prototipa sa okvirima od 16 metaka i nazvani su „FN Browning M-1922” (ne mešati sa FN 1910/22). Nešto kasnije iste godine prikazani su francuskoj komisiji za opitovanje, dok je 28. juna 1923. američkom zavodu za patente podneta patentna dokumentacija za te pištolje.

Francuskoj komisiji su prikazana dva prototipa sa cevima različite dužine i mogućnošću da se na njih postave kundaci koji ujedno služe i kao futrole. Zaključak komisije bio je da je pištolj dobre konstrukcije, pouzdan i da okvir od 15 metaka funkcioniše dobro bez zastoja, Ovaj prototip nije imao indikator metaka u cevi i bio je 150 gr. teži od zadatih specifikacija ali Francuzima to nije pokvarilo dobar utisak. Sev je redizajnirao pištolj uz nove izmene i predstavio francuzima u martu 1925. koji su ga opisali kao najbolji pištolj koji su ikad ispitivali.

Džon Brauning je umro novembra 1926. ne doživevši 22. februar 1927. kada je njegov pištolj patentiran kao „US patent 1.618.510”. Sev od tada samostalno nastavlja usavršavanje pištolja koji bi zadovoljio zahteve francuske strane. Novi prototip je dobio oznaku „Grand Rendement” (veliki kapacitet ili efikasnost). Taj pištolj je bio dodatno olakšan, sa skraćenom navlakom, fiksnim zadnjim nišanom i kapacitetom od 13 metaka. Tokom 1928. su istekla patentna prava koja je Kolt imao na pištolj M1911, te je Sev dobio mogućnost da neka rešenja upotrebljena na tom pištolju iskoristi što je dovelo do konačnog pištolja Brauning HP koji danas znamo. Do 1931. pištolj dobija formu sa kojom će četiri godina kasnije ući u serijsku proizvodnju.

Početkom 1935. belgijska armija naručuje 1.000 komada ovih pištolja, a koje je „FN Herstal” tokom maja meseca iste godine. Nešto kasnije pištolj dobija oznaku „P35” i markantno ime „Grand Puissance”-,,Velika snaga" ali je širom sveta postao poznat po engleskom nazivu „Hi-Power” ili samo „Browning HP”.

Upotreba[uredi | uredi izvor]

Pištolji Brauning HP su tokom Drugog svetskog rata uveliko korišćeni kako od strane saveznika tako i od strane sila osovine.

Nakon što su okupirali Belgiju, Nemci su primorali fabriku „FN Herstal” da im proizvode takve pištolje ali pod nemačkom oznakom „Pistole 640(b)”. Takve pištolje su koristili pripadnici SS-a i nemački padobramci.

Pištolji Brauning HP su proizvođeni i u Kanadi nakon što je Čang Kaj Šek zatražio od saveznika da njegovoj vojsci isporuče 200.000 takvih pištolja. Proizvodnja se odvijala u Torontu u fabrici Džona Inglisa, a pištolji proizvedeni tamo su poznati kao „Inglis Hi-Power”. Proizvodnja je počela krajem 1944. ali su Kinezi ubrzo otkazali porudžbinu 200.000 komada i nakon toga je proizvodnja upućena britanskim snagama. Ovaj pištolj je bio popularan među britanskim padobrancima, pripadnicima OSS i SAS.

Tokom Drugog svetskog, pripadnici Četničkog i Partizanskog pokreta su posedovali pištolje Brauning. Četnici i Partizani su do njih prvenstveno dolazili zarobljavanjem nemačke opreme, a nakon što je Čerčil izdao Srpske interese na Teheranskoj konferenciji, britanci su partizanima od 1944. dostavljali svu vojnu opremu uključujući i pištolje Brauning koje su partizanski oficiri nakon rata zbog nedostatka municije često koristili kao zalog u kockanju ili ih prodavali.

Nakon Drugog svetskog rata pištolji Brauning HP su korišćeni u preko 50 zemalja i u skoro svim većim sukobima. Irački predsednik Sadam Husein je koristio pištolj Brauning i često ga nosio sa sobom.

Libijski predsednik Muamer el Gadafi je posedovao pozlaćeni pištolj Brauning HP sa svojim likom na drškama, a nakon njegovog ubistva, pištolj je dospeo u ruke terorista kao trofej. Mehmet Ali Agdža je koristio pištolj Brauning prilikom atentata na papu Jovana Pavla II.

Korisnici[uredi | uredi izvor]

Pištolj Brauning je u naoružanje svojih vojnih i policijskih formacija uvelo preko 90 zemalja na svim kontinentima. Takođe, dizajn ovog pištolja je jedan od najkopiranijih u istoriji, brojne firme širom sveta su ga proizvodile po licenci ili bez nje, a takođe je razvijen i veliki broj pištolja na njegovoj bazi. U novije vreme se na tržištu pojavila verzija u dvostrukoj akciji (double action), prvu verziju u dvostrukoj akciji je 1980-ih predstavio FN pod imenom Browning BDA koji je Finska uvela kao službeno oružje, a od 1990-ih i bugarska firma Arkus proizvodi svoju varijantu Arcus DA i kompakt Arcus DAC.