Bari
| Bari Bari | |
|---|---|
 Bari - Crkva svetoga Nikole sa moštima velikoga sveca | |
 Zastava
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Italija |
| Regija | Apulija |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — | 320.677 |
| — gustina | 2.759,7 st./km2 |
| Aglomeracija | 653.028 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 41° 07′ 31″ S; 16° 52′ 00″ I / 41.125278° S; 16.866667° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 5 m |
| Površina | 116,20 km2 |
  Bari Bari na karti Italije | |
| Ostali podaci | |
| Gradonačelnik | Mikele Emilijano |
| Poštanski broj | 70121-70132 |
| Pozivni broj | 080 |
| Registarska oznaka | BA |
| Veb-sajt | |
| comune.bari.it | |
Bari (ital. Bari) je deveti po veličini grad u Italiji. Bari je i glavni grad istoimenog okruga Bari i glavni grad pokrajine Apulije u jugoistočnoj Italiji.
Bari je drugo po značaju privredno sedište južne Italije, posle Napulja. Grad je poznat i kao grad Svetoga Nikole, jer se u gradskoj katedrali nalaze mošti sveca, koje su stalno privlačile hodočasnike.
Poreklo naziva[uredi | uredi izvor]
Naziv grada je starogrčkog porekla od reči Barion.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Bari se nalazi u krajnje istočnom delu južne Italije. Pošto se grad nalazi blizu Otrantskih vrata, ulaza u Jadran, grad je oduvek imao važan strateški značaj i bio značajna luka ka Istoku (Balkan, Levant, Mala Azija).
Od prestonice Rima Bari je udaljen 450 km istočno, a od Napulja 260 km istočno. Od Bara na suprotnoj obali Jadrana grad je udaljen 210 km jugozapadno preko mora.
Reljef[uredi | uredi izvor]
Bari se razvio kao luka na krajnje južnom delu Jadranskog mora, gde je bila veoma lak nadzor ulaska u more preko obližnjih Otrantskih vrata. Grad se nalazi u središnjem delu pokrajine Apulije, u ravničarskoj primorskoj ravnici Tavolijere, koja je plodna i gusto naseljena. 20ak kilometara južno od grada izdiže apulsko pobrđe.
Klima[uredi | uredi izvor]
Klima u Bariju je sredozemna. Bari kao i cela Apulija su poznati kao veoma toplo i sušno područje Italije, posebno leti. 2007. godine zabeležena je najviša zabeležena temperatura od čak 46 podeoka.
Vode[uredi | uredi izvor]
Bari se nalazi na južnoj obali Jadranskog mora, gde je bila veoma lak nadzor ulaska u more preko obližnjih Otrantskih vrata. Grad se obrazovao na omanjem poluostrvu između dva mala zaliva, prirodne luke. Ovo je bila velika prednost na inače slabo razuđenoj obali severne Apulije.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Stari vek[uredi | uredi izvor]
Područje Barija bilo je naseljeno još u vreme praistorije. Barion (lat. Barium) je bilo područje koje nije bilo od velikog značaja za Veliku Grčku. Nađeni su samo bronzani novčići. Kada je područje došlo pod rimsku upravu u 3. veku p. n. e. dobilo je strateški značaj kao mesto gde se spajao priobalni put sa Vija Trajanom. Luka na mestu grada se spominje 181. p. n. e. Prvi istorijski potvrđen episkop Barija bio je izvesni Gervasije koji se pominje kao učesnik sabora u Serdiki (današnjoj Sofiji) 347. godine, a episkopi su bili pod upravom patrijarha iz Konstantinopolja sve do 10. veka.
Srednji vek[uredi | uredi izvor]
Nakon razarajućeg Gotskoga rata pod Langobardima su uspostavljeni pisani zakoni, koji su bili uzor za slične ustave u drugim južnim gradovima. Saraceni su 852. godine osvojili Bari. Od 885. godine je sedište Vizantijskog katapana. Longobardsko plemstvo se pobunilo (1009—1011) protiv Vizantije. Pobuna je ugušena u bici kod Kane 1018. godine. Tokom pobune Normani su prvi put stekli uporište u tome području. Arhiepiskop Barija se 1025. godine obratio Rimu i grad dobio je status provincije. Normani pod Robertom Gviskarom su 1071. godine zauzeli Bari (Opsada Barija). Majo od Barija je bio veliki admiral normanske Sicilije. Crkva svetoga Nikole osnovana je 1087. godine kako bi primila mošti ovog sveca, koje su pod sumnjivim okolnostima donesene iz Mire u Likiji. Mošti svetoga Nikole privlačile su u Bari veliki broj hodočasnika, što je ojačalo gradsku privredu i položaj grada. Petar Pustinjak je 1095. godine propovedao Prvi krstaški rat u Bariju. Papa Urban II je 1098. godine sazvao crkveni sabor u Bariju (poznat kao Barijski sabor ili koncil) sa ciljem potčinjavanja grčkog pravoslavnog sveštenstva u južnim oblastima Italije i njihovog uključivanja u dogmatski i administrativni poredak Katoličke crkve. Tom prilikom, razmatrane su i razlike u učenjima o ishođenju Svetog duha, uključujući i pitanje o umetanju izraza Filiokve u Simbol vere. Iako se dve strane nisu mogle složiti, sabor je označio početak organizovanog rada na potiskivanju grčkog pravoslavlja iz južne Italije.
U Bariju je 1117. godine izbio građanski rat. Bio je ubijen arhiepiskop, a nadzor nad gradom je preuzeo Longobard Grimoald Alfeanit, koji je izabran od naroda da se odupre Normanima. Do 1123. godine je unapredio veze sa Vizantijom i Venecijom. Kasnije je bio prinuđen da prizna vlast Normana Ruđera II Sicilijanskoga. Ponovo se pobunio protiv Normana, pa je poražen 1132. godine. Bari je 1156. godine bio opljačkan i uništen do temelja. Fridrih II, car Svetog rimskog carstva i kralj Sicilije je obnovio tvrđavu Bari. Bari je bio nekoliko puta razaran, ali je svaki put ponovo bio obnavljan.
Ivan Jastrebov navodi podatak da je u Bariju na crkvi Svetog Nikole natpis iz 1319. godine koji dokazuje da je Milutin vladao i Albanijom. Natpis glasi: Rex Rassiae et Diocleae, Albaniae, Bulgariae ac totius martimae de culfo Adria a mari usque ad flumen Danibii magni. [1]
Novi vek[uredi | uredi izvor]
Princeza Napulja Izabela Aragonska je proširila zamak u koji se nastanila od 1499. godine do 1524. godine. Bari je postao deo Napuljske kraljevine. Zbog endemične malarije došlo je do nazadovanja grada. Kada je Napuljska kraljevina došla u ruke Francuza tokom Napoleonove ere kralj Napulja je bio Žoašen Mira, koji je dao da se 1808. godine izgradi novi deo grada. Bari se razvio u najznačajniju luku te oblasti. 1860. godine Bari je priključen novoosnovanoj državi Italiji.
Za vreme Drugog svetskog rata došlo je u Bariju do teškoga hemijskoga incidenta. Nemački bombarderi su 2. decembra 1943. godine u Bariju pogodili nekoliko savezničkih brodova, od kojih je na jednome bilo hemijsko oružje. Ta priča je dugo bila zataškavana. Broj mrtvih se kreće zavisno od izvora od 69, pa do 2.000 mrtvih, što civila, što savezničkih vojnika. Posle rata grad je doživeo rast, ali i haotičan urbani razvoj kao i drugi gradovi južne Italije, kada se veoma mnogo nekadašnjeg seoskog stanovništva naselilo po obodu grada.
Geografija[uredi | uredi izvor]
| Klima (Bari) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Apsolutni maksimum, °C (°F) | 24,0 (75,2) |
24,0 (75,2) |
27,2 (81) |
32,6 (90,7) |
39,1 (102,4) |
45,5 (113,9) |
45,6 (114,1) |
44,8 (112,6) |
39,0 (102,2) |
35,2 (95,4) |
27,5 (81,5) |
23,0 (73,4) |
45,6 (114,1) |
| Srednji maksimum, °C (°F) | 12,1 (53,8) |
12,7 (54,9) |
14,7 (58,5) |
17,9 (64,2) |
22,2 (72) |
25,8 (78,4) |
28,4 (83,1) |
28,3 (82,9) |
25,4 (77,7) |
21,0 (69,8) |
16,8 (62,2) |
13,5 (56,3) |
28,4 (83,1) |
| Srednji minimum, °C (°F) | 4,9 (40,8) |
4,8 (40,6) |
6,3 (43,3) |
8,6 (47,5) |
12,9 (55,2) |
16,7 (62,1) |
19,3 (66,7) |
19,4 (66,9) |
16,3 (61,3) |
12,6 (54,7) |
8,6 (47,5) |
6,2 (43,2) |
4,8 (40,6) |
| Apsolutni minimum, °C (°F) | −5,9 (21,4) |
−3,0 (26,6) |
−2,4 (27,7) |
−1,0 (30,2) |
5,3 (41,5) |
7,8 (46) |
12,8 (55) |
12,8 (55) |
8,4 (47,1) |
4,0 (39,2) |
0,0 (32) |
−3,0 (26,6) |
−5,9 (21,4) |
| Količina padavina, mm (in) | 53,7 (21,14) |
64,2 (25,28) |
42,0 (16,54) |
40,5 (15,94) |
34,9 (13,74) |
23,3 (9,17) |
25,4 (10) |
30,4 (11,97) |
59,7 (23,5) |
61,5 (24,21) |
72,7 (28,62) |
54,3 (21,38) |
562,6 (221,49) |
| [traži se izvor] | |||||||||||||
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Prema rezultatima popisa stanovništva 2011. u opštini je živelo 315.933 stanovnika.[2]
| 1931. | 1936. | 1951. | 1961. | 1971. | 1981. | 1991. | 2001. | 2011. |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 172.600 | 197.918 | 268.183 | 312.023 | 357.274 | 371.022 | 342.309 | 316.532 | 315.933 |
Godine 2008.. Bari je imao nešto oko 320.000 stanovnika, 3,5 puta više kao na početku 20. veka, ali za 20% manje nego 1970. godine. Opadanje stanovništva tokom proteklih decenija uzrokovano je stalnim preseljenjem stanovništva (mahom mladih porodica) u mirnija predgrađa sa višim kvalitetom života. Ovo se odražava i na gradsko stanovništvo, koje je staro i sa niskim prirodnim priraštajem. Treba spomenuti i brojno privremeno stanovništvo u vidu brojne studentske populacije.
Grad danas ima i mali udeo stranog doseljeničkog stanovništva (2%), doseljenika iz svih krajeva svega. Među njima najbrojniji su Albanci.
Bari ima veliko gradsko područje sa oko 700.000 stanovnika ( "Veliki Bari"), a u metropolitenskom području živi čak 1,6 miliona stanovnika.
Podela grada[uredi | uredi izvor]
Grad se sastoji od četiri dela. Na severu je staro gradsko jezgro sa katedralom, smešteno na poluostrvu između sve moderne luke. Tu se nalazi Crkva svetoga Nikole i Katedrala svetoga Sabina i Zamak Svevo od Fridriha II.
Privreda[uredi | uredi izvor]
Bari je važno privredno središte južne Italije. Grad je velika luka na Jadranu, a u vezi sa tim tu su se razvile i industrijske grane koje zavise od uvoza sirovina (valjaonice, čeličane, hemijska industrija). Grad ima razvijenu prehrambenu industriju, oslonjenu na bogatu poljoprivrednu proizvodnju u okolini.
Bari je već vekovima i važno turističko odredište i poglavito zbog hodočasničkog turizma - poklonjenje moštima svetog Nikole. Takođe, grad je domaćin jednog od najvećih sajmova u Italiji - Istočnog sajma.
Gradske znamenitosti[uredi | uredi izvor]
- Crkva svetoga Nikole je osnovana 1087. godine da bi se u nju smestile mošti svetoga Nikole, koji su doneseni iz Mire u Likiji (otete iz Manastira u Miri). Kralj Milutin je 1319. godine poklonio srebrni oltar sa srebrnom kapelom, srebrenom ikonom i kandelabrima. Na to je bilo utrošeno 600 kilograma srebra. Pod uticajem baroka taj oltar je u 17. veku pretopljen u novi barokni oltar. Stefan Dečanski je darovao veliku ikonu svetoga Nikole u znak zahvalnosti svecu, koji mu je povratio vid.
- Katedrala svetoga Sabinija je započeta u vizantijskom stilu 1034. godine, ali uništena je 1156. godine. Ponovo je izgrađena 1170—1178. i primer je romaneskne apulijske arhitekture. Unutrašnjost i fasada su dekorirani u 18. veku u baroknom stilu.
- Normanski zamak Svevo
- Petrućeli pozorište je bio jedna od najvećih opera u Italiji posle Skale u Milanu i Opere u Napulju. Stradao je tokom 90-ih prošlog veka i sada se obnavlja.
- Stari Bari (Bari Vekija) predstavlja niz uličica i prolaza i malih trgova sa brojnim crkvama i starim zdanjima na poluostrvu.
Partnerski gradovi[uredi | uredi izvor]
Monte Sant’Anđelo
Baalbek
Bandung
Banja Luka
Batumi
Krf
Drač
Guangdžou
Mar del Plata- Patra
Sumgajit
Ščećin- Bolonja
- Čele di San Vito
Palma de Majorka- San Đovani Rotondo
San Nicolás de Bari
Kardif- Iskija
- Koletorto
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Katedrala sv. Sabinija -
Zamak Zvevo -
Univerzitet u Bariju - zgrada Ateneo -
Gradska marina -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
.jpg)
_2017.jpg)
.jpg)
.jpg)
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Jastrebov, Ivan (2018). Stara Srbija i Albanija, pp. 364. Beograd: Službeni glasnik.
- ^ „Statistiche I.Stat”. ISTAT. 28. 12. 2012.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Zvanični veb-sajt
- www.aeroportidipuglia.it Aerodrom Bari
- www.uniba.it Univerzitet u Bariju
- www.poliba.it Politehnika u Bariju
- www.asbari.it Bari fudbalski klub
- Podaci o Bariju
- Istorijska biblioteka: Nemanjići i Crkva svetog Nikole u Bariju
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Geografske | |
| Ostale | |
