Džohor

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Džohor
Zastava]]
Zastava
Grb {{{ime genitiv}}}
Grb
Krilatica: Negeri dan Jajahan Takluk Johor Darul Ta'zim (State and Occupied Territories of Johor Darul Ta'zim)
Himna: Lagu Bangsa Johor
Položaj {{{ime genitiv}}}
Glavni grad i najvećiDžohor Bahru
Službeni jezik{{{službeni jezik}}}
Vladavina
Oblik državeUstavna monarhija Parlamentarni sistem
 — SultanSultan Ibrahim Ismaili
 — Predsednik vladeOnn Hafiz Gazi
Istorija
NezavisnostOd UK
31. avgust 1957.
 — Džohor sultanstvo1528
 — Englesko-Džohorski mir1885.
 — Državna Johovna konstitucija14. april 1895.
 — Japanska okupacija31. januar 1942.
 — Nezavisnost16. septembar 1963.
Geografija
Površina‍
 — ukupno19,166 km2
Stanovništvo‍
 — 2014.[1]3,700,000 (174)
 — gustina193.050,19 st./km2
Ekonomija
BDP / PKM≈ 2005
 — ukupno$290 milijardi (33.)
 — po stanovniku$12.106 (61.)
IHR (2003)0,796 (61) — srednji
ValutaMalezijski ringit
 — stoti deo valute‍MYR‍
Ostale informacije
Vremenska zonaUTC +8
Pozivni broj+07

Džohor (engl. Johor), takođe poznat i kao Džohori,[2] je država u Maleziji na jugu Malajskog poluostrva. Džohor ima kopnene granice sa malezijskim državama Pahang na severu i Malacijom i Negeri Sembilan na severozapadu.[3] Džohor deli pomorske granice sa Singapurom na jugu i Indonezijom na zapadu i istoku. Glavni grad i ekonomsko središte države je Džohor Bahru, Kota Iskandar je sedište državne vlade, a Muar služi kao kraljevski grad. Stari glavni grad države je Džohor Lama. Od 2017. godine, u Džohoru živi 3.700.000 stanovnika. Džohor ima veoma raznolike tropske prašume i ekvatorijalnu klimu. Državni planinski lanci Titivangsa, koji je deo većeg venca Tenaserim, povezan je sa Tajlandom i Mjanmarom, a planina Ophir je najviša tačka u Džohoru.[4]

Kraljevstvo je još od davnih vremena bilo usmereno na Džohor kao stratešku poziciju. Nakon ukidanja kraljevine, veći deo malajske obale pripao je Madžapahitu, velika talasokratska imperija smeštena na ostrvu Java (danas Indonezija).[5] Nekoliko decenija kasnije, pojavom malakanačkog sultanata, islam se proširio čitavim malajskim arhipelagom. Nakon pada carstva i upravom Portugalije, kraljevska porodica Malasan je bila primorena da se preseli na poluostrvo Malaj. Njihovi pokušaji da ponovo zauzmu Malaj rezultirali su trosmernim ratom između Džohora, Portugalca i Ačeha, još jednog sultana u usponu na severnoj Sumatri, indonežanskom ostrvu, jednom od Velikih Sundskih ostrva. Sa površinom od 473.481 km² Sumatra je šesto ostrvo po veličini u svetu.[6]

Dolaskom Holandske istočnoindijske kompanije, Džohor je okončao portugalsku vladavinu i obnovio sopstvenu vladavinu u mnogim svojim bivšim regionima na Sumatri, iako su Malaku i dalje držale strane sile.[7] Kroz unutrašnji spor unutar Džohor sultanata i prisustvo istočnoindijske kompanije na severnom Malajskom poluostrvu, holandska trgovina se menja i dovodi do različitih sporova i potpisivanja englesko-holandskog sporazuma 1824. godine.[8]

Prema ugovoru, malajski arhipelag je podeljen na dve sfere uticaja: Britanci su stekli čitavo Malajsko poluostrvo, dok su Holanđani preuzeli Sumatru kao i druge teritorije poput Jave, jednu od četiri poluostrva Indonezije. Pod britanskom vlašću prioritet se obrazirao na obrazovanju i razvoju, a sama kraljevska administracija Džohor reformisana je pod monarhijom u britanskom stilu.[9] Trogodišnja okupacija Japanaca u Drugom svetskom ratu zaustavila je modernizaciju. Posle rata, Džohor je postao deo privremene malezijske unije pre nego što je spojen sa Federacijom Maleje pod određenim uslovima, a potom i Malezije 16. septembra 1963.[10]

Džohor ima veliku raznolikost u etničkoj pripadnosti, kulturi i jeziku.[11] Država je poznata po tradicionalnom plesu zapin i kuda kepang. Šef države je sultan Džohora, dok je šef vlade Menteri Besar. Vladin sistem je usko napravljen po uzoru na parlamentarni sistem u Vestminsteru, a državna administracija je podeljena na administrativne okruge.[12] Islam je državna religija prema Džohorovom ustavu iz 1895. godine, ali se druge religije mogu slobodno opredeliti. Malajski i engleski su prihvaćeni kao službeni jezici države od 1914. Ekonomija se uglavnom zasniva na uslugama i proizvodnji.[13]

Etimologija[uredi | uredi izvor]

Kraljevska kruna u gradu Istana Bukit.

Severnim stanovnicima Tai, kroz istoriju poznatiji i kao narod Tai i Sijamci, ovo područje je bilo prvo poznato kao Ganganu ili Gangaju (Riznica dragulja) zbog prisutnog dragog kamenja u blizini reke Džohor.[14] Arapski trgovci su ga nazivali jauhar, što znači „dragi kamen“ ili „dragulj“. Mesto je dugo vreme bilo poznato kao trgovinsko mesto i mesto dragulja. Kako je lokalnom stanovništvu bilo teško izgovoriti arapsku reč na lokalnom dijalektu, to ime je kasnije postalo Džohor. Džahor je imao više imena, svaki je bio drugačiji u zavisnosti od jezika ili dijalekta[15] ali je uvek imao isto značenje. Njegovo ime i danas označava drago kamenje iako se teže nalazi u istoimenoj reci.[16]

Istorija[uredi | uredi izvor]

Karta Džohora 1727. godine.

U Kampong Sungaji Penshu, u blizini reke Muar pronađeno je bronzano zvono za koje se procenjuje da je iz 150. godine nove ere.[17] Smatra se da je zvono korišćeno kao svečani predmet, a ne kao trgovački objekat jer je slično svečano zvono sa istim ukrasima pronađeno u provinciji Batambanga u Kambodži, što dovodi do sumnje da je malajska obala imala kontakt sa Funanom,[18] pri čemu je zvono bilo poklon ranog kraljevstva lokalnim poglavarima na Malajskom poluostrvu. Drugo važno arheološko otkriće bio je drevni izgubljeni grad Kota Gelangi, koji je otkriven prateći tragove u starom malajskom rukopisu nekada vlasništvu Stamforda Raflesa. Artefakti prikupljeni na tom području pojačali su tvrdnje o ranom naseljavanju ljudi u ovoj državi. Tvrdnju da je Kota Gelangija prvo naselje osporava državna vlada Džohora, a drugi dokazi iz arheoloških studija koje je sprovela državna fondacija za nasleđe 1996. godine sugerišu da se istorijski grad zapravo nalazi u okrugu Kota Tingi.[10] Tačna lokacija drevnog grada još uvek nije otkrivena, ali se navodi da se nalazi u okviru šumskog rezervata od 34.595 hektara. Od davnina je većina primorskog Malajskog poluostrva imala svoje vladare.[19]

Džohorov sultanat[uredi | uredi izvor]

Posle pada Malake 1511. u ruke Portugalije, Džohor sultanat, zasnovan na potomcima malačkih sultanata, osnovan je od strane Mahmudovog sina Ala'udina Rijaiata Shaha 1528. godine kada je kraljevski dvor preselio u Džohor River i postavio svoju kraljevsku rezidenciju u Džohor Lami.[11] Džohor je postao carstvo na južnom poluostrvu Malaj, arhipelagu Riau (uključujući Singapur), ostrvima Anambas, arhipelagu Tambelan, ostrvima Natuna, regionu oko reke Sambas na jugozapadu Bornea i Siaku na Sumatri, zajedno sa saveznicima Pahang, Aru i Čampa i težilo je ponovnom zauzimanju Malake od Portugalaca. Aseh sultanat na severnoj Sumatri imao je istu ambiciju, što je dovelo do trosmernog rata.[20]

Tokom rata, administrativna prestonica Džohora se nekoliko puta selila, zasnivajući se na vojnim strategijama i zadržavajući autoritet nad trgovinom u regionu.[21] Džohor i Portugalci počeli su da sarađuju protiv Aseha, kojeg su videli kao zajedničkog neprijatelja. Tek 1582. godine Portugalci su pomogli Džohoru da ostvari napad protiv Aseha, ali dogovor je završen kada je Džohor napao Portugalce 1587. godine. Aseh je nastavio napade na Portugalce, a kasnije je uništen kada je velika vojska iz portugalske luke u Goi došla kako bi pomogla Portugalcima.

Nakon što je Aseh oslabljen, stigla je holandska istočnoindijska kompanija i Džohor je sa njima stvorio savez kako bi eliminisao Portugalce u drugom zauzimanju Malake 1641. godine. Džohor je povratio vlast nad mnogim svojim bivšim zavisnostima na Sumatri, poput Siaka (1662) i Indragirija (1669), koji su pripali Acehu, dok su Holanđani zauzeli Malaku.[22] Malaka je stavljena pod direktnu kontrolu Batavije na Javi. Iako je Malaka potpala pod holandsku vlast, Holanđani nisu osnovali nijednu dalju trgovinsku stanicu na Malajskom poluostrvu i Sumatri, jer su imali manje interesa od onoga što su imali za Javu i ostrva Maluku. Tek kada su Bugisi počeli da prete holandskoj pomorskoj trgovini, umešali su se u lokalne sporove.

Dinastija malakanskih potomaka trajala je do smrti Mahmuda II, kada ga je nasledila dinastija Bendahara, dinastija ministara koja je ranije služila u sultanatu Malasa. Holanđani su se osećali sve ugroženijima u 18. veku,[22] posebno kada je engleska istočnoindijska kompanija počela da uspostavlja svoje prisustvo na severnom Malajskom poluostrvu, što je Holanđane navelo da zauzmu područja Bugisa na Riau i proteraju Bugije sa Riaua i iz Selangora tako da ove oblasti ne bi potpale pod britansku vlast.[23]

Ovim je okončana Bugisova politička dominacija u carstvu Džohor-Pahang-Riau, što je rezultiralo time da je Bugisima zabranjen pristup Riau 1784. godine. Tokom rivalstva između Bugija i Holanđana, Mahmud III potpisao je ugovor o zaštiti sa HOS-om na brodu Utrest i sultanu je bilo dozvoljeno da boravi u Riau uz holandsku zaštitu.[24] Od tada je nepoverenje između Bugisa i Malaja postalo sve veće. Od 1796. do 1801. i od 1807. do 1818. godine, Malasa je stavljena pod britansku zaštitu, ali je 1818. godine vraćena Holanđanima. Malasa je služila kao poligon za britansku pobedu 1811. godine.[25]

Britanska zaštita[uredi | uredi izvor]

Grad Džohor Bahu tokom britanske vlade.

Posle smrti Mahmuda, sultan je ostavio dva sina dadiljama, dok je starijeg sina Huseina preuzela malajska zajednica. Holanđani su 1818. godine podržali Abdula Rahmana kao legitimnog naslednika Džohorove imperije, ali je zauzvrat morao da podrži njihovu nameru da osnuju trgovinsko mesto u Riau.[26] Sledeće godine Britanci su prihvatili Huseina Shaha kao legitimnog naslednika džohorske imperije u zamenu za njegovu podršku njihovoj nameri da osnuju trgovinsko mesto u Singapuru. Abdula Rahmana nasledio je njegov sin Daeng Ibrahim, mada su ga Britanci prihvatili tek 14 godina kasnije.[27]

Slika Džona Edmonda na reci Džahur, slikano na uljanom platnu.

Podelom džohorskog carstva zbog spora između Bugija i Malaja, Daeng Ibrahim nameravao je stvoriti novi administrativni centar za Džohor sultanat pod novom dinastijom. Kako je održavao bliske odnose sa Britancima koji su želeli da imaju potpunu kontrolu nad trgovinom u Singapuru, potpisan je ugovor između Daeng Ibrahima i naslednika Husein Shaha. Ugovorom je Ali krunisan za sultana i primao je 5000 dolara (španskih) i dodatak od 500 dolara mesečno, ali je bilo potrebno da ustupi suverenitet teritorije Džohora (osim Kesanga iz Muara, koji bi bio jedina teritorija pod njegovom kontrolom) Daeng Ibrahimu.[28]

Osnivanjem nove prestonice na kopnu Džohor, administrativni centar je preseljen iz Telok Blange u Singapur. Kako je ovo područje još uvek bilo nerazvijeno mesto, Temengong je pokrenuo migraciju Kineza i Japanaca kako bi pokrenuli ekonomiju i proizvodnju na ovom pustom i siromašnom mestu.[29] Tokom njegove vladavine, Džohor je počeo da se modernizuje, a to je nastavio njegov sin Abu Bakar. Godine, 1885. potpisan je englesko-džohorski ugovor koji je formalizovao bliske odnose između dve zemlje, s tim što su Britanci dobili tranzitna prava za trgovinu preko sultanske teritorije i odgovornost za svoje spoljne odnose, kao i pružanje zaštite ako je to potrebno. Ugovorom je takođe bilo predviđeno imenovanje britanskog agenta u savetodavnoj ulozi, mada nijedan savetnik nije imenovan do 1910. Abu Bakar je takođe primenio ustav poznat kao ustav države Xohori, organizujući svoju upravu u britanskom stilu. Usvajanjem politike modernizacije u engleskom stilu, Džohor je privremeno sprečio da ga Britanci direktno kontrolišu, kao što se dogodilo drugim državama Malezije. Iako je engleska politika počela da se nastanjuje na ovom mestu, Baker je uspeo da očuva malezijski način vladavine, a njegov sin je nastavio po očevim planovima.

Drugi svetski rat[uredi | uredi izvor]

Indijske trupe tokom vežbe.

Tokom vladavine Ibrahima, Britanci su imenovali Douglasa Grahama Džamblela za savetnika sultanata 1910. godine, iako je sultan imenovao Džamblela samo za generalnog savetnika.[30] Za razliku od drugih malajskih država koje su imale stalne savetnike, Džohor je postala poslednja država koja je imala savetnika Britanca. Međutim, zbog Ibrahimovog prekomernog trošenja, sultanat se suočio sa problemima prouzrokovanim padom cene njegovog glavnog izvora prihoda i problemima između njega i članova njegovog državnog veća, što je Britancima dalo priliku da intervenišu u Džohorovim unutrašnjim poslovima. Uprkos Ibrahimovom oklevanju da imenuje britanskog savetnika koji neće biti privremen već stalni, Džohor pada pod britansku kontrolu kao jedna od ne saveznih malajskih država sve do 1914. godine,[31] a položaj njegovog generalnog savetnika povišen je na položaj rezidenta u federativnim malajskim državama. Džohor je tada postao potpuno kontrolisan od strane Britanije iako je imao izglasanog sultana.[32]

Nakon rata[uredi | uredi izvor]

Britanska vojska 1945. godine.

Džohor i ostatak Maleje zvanično su stavljeni pod britansku vojnu upravu septembra 1945. godine, dok je Malaja raspuštena u decembru nakon sastanka generalnog sekretara Lai Teka (koji je takođe bio dvostruki agent za Britance).[33] Džohorci su prihvatili povratak britanske kolonijalne vladavine i usvojili umerenu „otvorenu i legalnu“ borbu za svoje ideološke ciljeve, pri čemu je većina članova od Britanaca sledeće godine dobijala medalje. Partijsku upravu preuzeo je Hang Peng, koji je napustio „umerenu strategiju“ u korist „narodnog revolucionarnog rata“, koji je kulminirao vanrednom situacijom u Malaji 1948. godine. U vanrednom periodu, napadi velikih razmera dogodili su se u današnjem okrugu Kulai i drugim delovima Malaje, ali nisu uspeli da uspostave „oslobođena područja“.[34] Rat je doveo do jakih tenzija i velikim sukobima između dve alijanse koje su se borile za Džohor i njegov strateški položaj od velikog značaja.[35]

Malezija[uredi | uredi izvor]

Godine 1961. premijer Federacije Maleje, Tunku Abdul Rahman, poželeo je da ujedini Maleju sa britanskim kolonijama. Uprkos sve većem protivljenju vlada u Indoneziji i na Filipinima, kao i komunističkih simpatizera i nacionalista na Borneu, federacija je realizovana 16. septembra 1963. Indonežanska vlada je kasnije pokrenula „politiku konfrontacije“ prema novoj federaciji, što je podstaklo Britance i njihove saveznike Australije i Novog Zelanda da rasporede oružane snage.[36] Okrug Pontijan postao je priobalno mesto za sletanje amfibijskih indonežanskih trupa tokom sukoba, dok su Labis i Tenang u okrugu Segamat postali mesto za sletanje padobranom indonežanskih para-komandosa za subverzijske i sabotažne napade. Nekoliko napada dogodilo se u okrugu Kota Tingi, gde je devet malajanskih/singapurskih trupa i polovina Indonežana ubijeno, a ostali Indonežani zarobljeni. Uprkos nekoliko napada koji su takođe koštali civile, indonežanska strana nije postigla svoj glavni cilj, a sukob je završen 1966. godine nakon unutrašnje političke borbe u Indoneziji koja je proizašla iz pokreta 30. septembra.[37]

Od kraja sukoba, razvoj države se i dalje širio iako je bilo nesaglasnosti i nemira u državi. Od ukupno odobrenih razvojnih projekata za državu Džohor od 1980. do 1990. godine, 69% bilo je koncentrisano u Džohor Bahru i na područje Pasir Gudang. Industrijska imanja i nova predgrađa izgrađena su u naseljima i na severnoj i na istočnoj strani grada, uključujući Plentong i Tebrau.[38] Grad Džohor Bahru zvanično je priznat kao grad 1. januara 1994. godine.[39]

Politika[uredi | uredi izvor]

Afilijacija Koalicija Status Mesta
Izbori 2018. godine Trenutno
  Nacionalna unija Hasni Muhamed Vlada 19 29
  Pakatan Harapan Aminoluda Hasan Opozicija 36 27
Ukupno 56 56
Vladina većina 17 2
Sultanska kraljevska porodica 2015. godine.

Džohor je ustavna monarhija i bila je prva država u Maleziji koja je usvojila sistem koji je napisao Sultan Abu Bakar 1895. godine. Ustavni poglavar Džohora je sultan. Ovu naslednu poziciju može imati samo član kraljevske porodice Džohora koja potiče iz Abu Bekirove porodice. Trenutni sultan je Ibrahim Ismail, koji je došao na presto 23. januara 2010. godine.[40] Glavna kraljevska palata za sultana je palata Bukit Seren, dok je kraljevska palata za prestolonaslednika Istana Pasir Pelangi; obe palate nalaze se u glavnom gradu države. Ostale palate su Velika palata (koja se takođe nalazi u glavnom gradu države), Tandžong palata u Muaru, Šri Lambak u Kluangu i Streljačka kutija u Segamatu.

Palata sultana u Kota Iskadaru.

Na čelu državne vlade je Menteri Besar, kome pomaže izvršno veće od 11 članova odabrano od članova državne skupštine.[41] Zakonodavna grana Džohorovne vlade je zakonodavna skupština države Džohor, koja se zasniva na vestminsterskom sistemu. Stoga se glavni ministar imenuje na osnovu njegove sposobnosti da komanduje većinom državne skupštine. Državna skupština donosi zakone o pitanjima koja se tiču države. Članove skupštine građani biraju na svakih pet godina na opštem izbornom pravu. U skupštini ima 56 mesta. Većinu (29 mesta) trenutno ima Perikatan Nasional.[42]

Džohor je bila suverena država od 1948. do 1957. godine dok je bio na snazi sporazum o Federaciji Maleje, ali su njegova odbrana i spoljni poslovi uglavnom bili pod kontrolom Britanije. Malezijska federacija je potom spojena sa dve britanske kolonije na Borneu, Severnom Borneu i Saravaku, da bi se formirala Federacija Malezije. Od tada je nastalo nekoliko sporova, poput incidenta koji je uključivao državnu kraljevsku porodicu, a koji je rezultirao amandmanima na ustav Malezije 1993. godine, sporenja sa saveznim čelnicima o državnim i federalnim poslovima i nezadovoljstvo sporijim razvojem za razliku od dugogodišnjeg prosperiteta u susednom Singapuru, što je čak dovelo do izjava o otcepljenju kraljevske porodice Džohor. Ostala socijalna pitanja uključuju porast rasne i verske netrpeljivosti među građanima države otkako je deo federacije.[43]

Administrativni okruzi[uredi | uredi izvor]

Distrikt Segamat.

Džohor je podeljen na deset okruga, 103 mukima i 16 lokalnih samouprava. Postoje okružni službenici za svaki okrug i starešina sela (poznati kao ketuji kampung ili peng hulu) za svako selo u okrugu. Pre dolaska Britanaca, Džohoru je vodila grupa rođaka i prijatelja sultana. Uređenija administracija razvijena je u ugovoru o prijateljstvu sa Velikom Britanijom 1885. godine.[44] Britanski savez počeo je da se prihvata 1914. godine kada je država postala deo UMS-a. Transformacijom u administraciju britanskog stila, više Evropljana je bilo imenovano sa ulogom koja se širila od savetovanja o finansijskim pitanjima do savremenih administrativnih smernica. Malajski državni komesari radili su zajedno sa britanskim okružnim oficirima, u Džohoru poznatim kao „pomoćnici savetnika“. Kada je mesto rezidenta UMS-a ukinuto, druga mesta u administraciji koju su držale evropske zemlje zamenjena su lokalnim stanovništvom. Kao i u ostatku Malezije, lokalna uprava je u nadležnosti državne vlasti.[45]

Municipalni konzulat u Kluang distriktu.

Deveti prilog ustava Malezije navodi da je malezijska savezna vlada isključivo odgovorna za spoljnu politiku i vojne snage u zemlji. Međutim, Džohor ima privatnu vojsku, jedinu državu koja je to učinila. Zadržavanje vojske bila je jedna od odredbi 1946. godine koju je Džohor doneo kada je učestvovao u Federaciji Malaja. Ova vojska, kraljevska vojna sila Džohor, od 1886. godine služi kao zaštitnica džohorske monarhije koja je jedna je od najstarijih vojnih jedinica u današnjoj Maleziji. Imala je značajnu istorijsku ulogu u suzbijanju pobune u Singapuru 1915. godine i služila je u oba svetska rata. Džohor je prethodno imao teritorijalni spor sa Singapurom.[46]

Kota distrikt.

Nakon objavljivanja malezijske teritorijalne vode i kontinentalnih granica od strane vlade Malezije 1979. godine koja je uključivala ostrvo Batu Puteh (današnja Pedra Branca) kao deo njihovog suvereniteta, Singapur je sledeće godine uložio formalni protest. Spor se prvobitno odnosio samo na jednu stavku, ali kada su se obe strane dogovorile da predmet predaju međunarodnom sudu pravde 2003. godine. Sud je 2008. godine odlučio da „Batu Puteh pripada Singapuru, Midl Rok Maleziji, a Souz Ledž državi u teritorijalnim vodama u kojoj se nalazi“.[47] Konačna odluka suda je da Pedra Branca pripada Singapuru u skladu je sa pismom vršioca dužnosti državnog sekretara Džohora iz 1953. godine, kao odgovor na pitanje u vezi s Pedrom Brancom od kolonijalnog sekretara Singapura, gde je vlada Džohora otvoreno izjavila da ne polaže pravo na vlasništvo nad Pedrom Brancom, iako je priznala da je staro carstvo Džohora nekada vladalo većinom ostrva u toj oblasti. Tek 2017. godine, Malezija se žalila na slučaj Pedra Branca na osnovu uslova koje je zahtevao sud da bi se slučaj mogao revidirati u roku od šest meseci, od otkrivanja činjenica i u roku od deset godina od datuma presude nakon otkrivanja nekoliko činjenica. Zahtev je odbijen nakon unutrašnjih promena u novoj malezijskoj administraciji sledeće godine, gde su oni naknadno priznali trajni suverenitet Singapura, istovremeno najavljujući planove za pretvaranje Srednjih stena, koje su pod suverenitetom Malezije, u ostrvo.[48]

Distrikt Glavni grad Površina (km²) Populacija (2010)
1 Batu distrikt Batu 1,878 401,902
2 Džohor distrikt Džohor 1,817.8 1,334,188
3 Kluang distrikt Kulang 2,851 288,364
4 Kota distrikt Kota Tingi 3,488 187,824
5 Kulaj distrikt Kulaj 753 245,294
6 Mersing distrikt Mersing 2,838 69,028
7 Muar distrikt Muar 1,376 239,027
8 Pontian distrikt Pontian 907 149,938
9 Segamat distrikt Segamat 2,851 182,985
10 Tangkak distrikt Tangkak 970 51,555

Geografija[uredi | uredi izvor]

Pogled na Džohor iz satelita.

Ukupna kopnena površina Džohora iznosi 19.166 km2 (7.400 sq mi), a okružen je Južno kineskim morem na istoku, Džohorovim moreuzima na jugu i Malakivim moreuzom na zapadu. Država ima ukupno 400 km (250 mi) obale, od kojih je 237,7 kilometara kameno. Većina njene obale, posebno na zapadnom delu države, prekrivena je šumama. Istočnom obalom dominiraju peščane plaže i stene, dok se južna obala sastoji od niza naizmeničnih uvala.[49] Ekskluzivna ekonomska zona (EEZ) prostire se mnogo dalje, prema Južnom kineskom moru.

Šuma u Džohoru.

U 2005. godini država je zabeležila 391.499.002 hektara (967.415.102 hektara) pošumljenog zemljišta, koje je klasifikovano u prirodnu unutrašnju šumu, tresetnu močvarnu šumu i blato.[50] Podnožje lanca Titivangsa proteže se prema Džohoru, sa najvišom tačkom Ophir, visine 1.276 metara. U državi postoji još deset planina sa visinama od 273 metra do 1.010 metara. Oko 83% terena Džohora čine nizijska područja, dok je samo 17% viši i strmi teren.[51]

Veliki deo centralnog dela Džohora pokriven je gustom šumom, gde se široka mreža reka poreklom sa planina i brda u tom području širi na zapad, istok i jug. Na zapadnoj obali, reka Batu Pahat, reka Muar i Pontijska reka protiču tesnim prolazima Malaka, dok reke Džohor, malajska reka Perepat, Pulai, Skudai i Tebrau teku na jugu Džohora. Reke Endau, Mersing, Sedili Besar i Sedili Kecil ulivaju se u Južno kinesko more na istoku.[52] Sliv reke Džohor pokriva područje od 2.690 kilometara, počev od planine Belumut (istočno od Kluanga) i planine Gemuruh (na severu) do Tandžung Belungkora.[53]

Džohor se nalazi u tropskom regionu sa ekvatorijalnom klimom. I temperatura i vlažnost su konstantno visoke tokom cele godine sa obilnim kišama.[54]

  • Pejzaži Džohora
  • Vrh Ofir.
    Vrh Ofir.
  • Plaža Rava.
    Plaža Rava.
  • Izlazak sunca iznad plantaže palminog ulja.
    Izlazak sunca iznad plantaže palminog ulja.
  • Vodopad na planini Velmut.
    Vodopad na planini Velmut.

Biodiverzitet[uredi | uredi izvor]

Čaplje su prisutne u velikom broju u Džohoru.

Džungle Džohora čuvaju raznovrstan niz biljnih i životinjskih vrsta, preko 950 vrsta kičmenjaka, koje čine 200 sisara, 600 ptica i 150 gmizavaca, zajedno sa 2.080 vrsta beskičmenjaka.[55] Nacionalni park Endau-Rompin najveći je nacionalni park u državi, pokrivajući površinu od 48.905 hektara na severu Džohora; njegovo ime potiče od reka Endau i Rompin koje prolaze kroz park. Za park postoje dve ulazne tačke, sa površinom od 19.562 hektara (oko 40% ukupne površine) sa ulazom iz Kahanga u okrugu Mersing i druga sa površinom od 29.343 hektara (oko 60% ukupne površine) sa ulazom iz Bekoku u okrugu Segamat. Neke ikonične vrste sisara unutar nacionalnog parka uključuju azijskog slona, leoparda, malezijskog sunčevog medveda, malajskog tapira i malajskog tigra.[56]

Nacionalni park Gunung Ledang, površine 8.611 hektara na zapadu Džohora, osnovan je 2005. Ima razne reke i potoke, vodopade, raznovrsnu prašumu, borove i podmontansku šumu, a brana Tangkak se takođe vidi sa područja parka.[57] Na raspolaganju je nekoliko staza za planinarenje, kao što su Asahan staza, Ajer Panas staza, Jementah staza i Lagenda staza. Jedini morski park u državi, park Sultan Iskandar, nalazi se uz istočnu obalu i sastoji se od 13 ostrva površine 8.000 hektara. Tri močvare na jugu Džohora, koje obuhvataju ostrvo Kukup, reku Pulai i Tandžung Piai, označene su kao Ramsarsko nalazište 2003. godine. Reka Pulai postala je utočište i mrestilište morskih konjića kao deo državnog master plana biodiverziteta, budući da su u Džohorovim vodama smeštene tri od osam vrsta morskih konja u Maleziji.[58]

Demografija[uredi | uredi izvor]

Distrikti Džohora

Malezijski popis stanovništva iz 2015. godine iznosio je 3.553.600 stanovnika, što ga plasira na drugo mesto najmnogoljudnije države u Maleziji, sa nedržavnim stanovništvom od 276.900. Od stanovnika Malezije koji iznosi 1,893.100, (53,3%) su Malajci, 1.075.100 (31,3%) su Kinezi, 230.700 (6,5%) su Indijci i još 16.900 (1,5%) je identifikovano kao ostali Bumiputeri.[59] U 2010. godini procenjeno je da je populacija oko 3.230.440, sa 1.698.472 (52,0%) malajskih, 997.590 (30,0%) kineskih, 209.260 (6,0%) indijskih i 49.773 (1,0%) identifikovano kao bumiputeri. Uprkos rasnoj raznolikosti stanovništva, većina ljudi u Džohoru sebe identifikuje kao „Bangsa Džohor“, što takođe označava da državna kraljevska porodica želi da ujedini stanovništvo bez obzira na poreklo.[60]

Kako je Malezija jedna od najmanje gusto naseljenih zemalja u Aziji, država je posebno retko naseljena, a većina ljudi koncentrisana je u priobalnim oblastima, budući da su se gradovi i urbani centri masovno proširili kroz nedavna dešavanja.[61] Od 1991. do 2000. godine država je beležila čak 2,39% povećanog prosečnog godišnjeg stanovništva, s tim da je okrug Džohor Bahru bio najveći sa 4,59%, a Segamat sa 0,07%. Ukupna populacija se povećavala za oko 600.000 svake decenije nakon povećanja stambenih naselja u južnom razvojnom regionu; ako se nastavi u ovom pravcu, Džohor će po proceni dostići 20,6 miliona ljudi 2030. godine, više od vladine projekcije od 4 miliona.[62] Geografski položaj Džohora na južnom poluostrvu Malaj doprineo je brzom razvoju države kao transportnog i industrijskog čvorišta Malezije, stvarajući radna mesta i privlačeći migrante iz drugih država i prekomorskih zemalja, posebno iz Indonezije, Filipina, Vijetnama, Mjanmara, Bangladeša, Indije, Pakistana i Kine. Od 2010. godine, gotovo dve trećine stranih radnika u Maleziji bilo je smešteno u Džohoru, Sabahu i Selangoru.[63]

Sport[uredi | uredi izvor]

Džohor stadion

Kako je Džohor deo Maleje od 1957. godine, njegovi sportisti su predstavljali Maleju, a kasnije i Maleziju na Letnjim olimpijskim igrama, igrama Komonvelta, azijskim igrama i igrama jugoistočne Azije.[64] Državno odeljenje za omladinu i sport Džohor osnovano je 1957. godine radi podizanja standarda sporta u državi. Džohor je bio domaćin Sukma igara 1992. godine. U državi postoje četiri sportska kompleksa, a savezna vlada takođe pruža pomoć za poboljšanje sportskih objekata. Od 2018. godine, kao deo plana savezne vlade da Muar renovira Džohorovo sportsko središte, oko 15 miliona dolara je opredeljeno za izgradnju i nadogradnju sportskih objekata u gradu.[65] Smešten u Iskandar Puteriju, stadion Sultan Ibrahim je glavni stadion fudbalskog tima Džohor Darul Takzim. Tim je osnovan 1972. godine kao FK Penjk, a preimenovan je u Džohor Darul Takzim 2013. godine. Osvojio je kup Malezije 1998. i 2016. godine, kup 1985, 1991, 2017. i 2019. godine.[66]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Nacionalna agencija za statistiku”. Arhivirano iz originala 5. 12. 2013. g. Pristupljeno 29. 5. 2014. 
  2. ^ „NEGERI JOHOR DARUL TA'ZIM”. web.archive.org. 8. 7. 2018. Arhivirano iz originala 08. 07. 2018. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  3. ^ „PressReader.com - Your favorite newspapers and magazines.”. www.pressreader.com (na jeziku: engleski). 13. 9. 2020. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  4. ^ „Wayback Machine” (PDF). web.archive.org (na jeziku: engleski). 27. 2. 2012. Arhivirano iz originala 27. 02. 2012. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  5. ^ „Johor | state, Malaysia”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  6. ^ „Johor crown prince warns that state may secede if Putrajaya breaches federation's terms”. The Straits Times (na jeziku: engleski). 16. 10. 2015. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  7. ^ „Johor Bahru History”. www.triposo.com (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 02. 12. 2020. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  8. ^ Suites, M. „The Short Yet Unique History of Johor Bahru”. M Suites Johor Bahru. Arhivirano iz originala 12. 05. 2021. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  9. ^ Reid, Anthony; Andaya, Barbara Watson; Wade, Geoff; Azra, Azyumardi; Hayimasae, Numan; Joll, Christopher; Bradley, Francis R.; King, Philip; Walker, Dennis; Suwannathat-Pian, Kobkua; Mansurnoor, Iik A.; McCargo, Duncan (1. 1. 2013). „Ghosts of the Past in Southern Thailand: Essays on the History and Historiography of Patani 22” (na jeziku: engleski). NUS Press. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  10. ^ a b Reid, Anthony; Andaya, Barbara Watson; Wade, Geoff; Azra, Azyumardi; Hayimasae, Numan; Joll, Christopher; Bradley, Francis R.; King, Philip; Walker, Dennis; Suwannathat-Pian, Kobkua; Mansurnoor, Iik A.; McCargo, Duncan (1. 1. 2013). „Ghosts of the Past in Southern Thailand: Essays on the History and Historiography of Patani” (na jeziku: engleski). NUS Press. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  11. ^ a b Gin, Ooi Keat; Tuan, Hoang Anh (8. 10. 2015). „Early Modern Southeast Asia, 1350-1800” (na jeziku: engleski). Routledge. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  12. ^ „History of the Johor Sultanate | Coronation of HRH Sultan Ibrahim of Johor Official Website”. web.archive.org. 2. 7. 2015. Arhivirano iz originala 02. 07. 2015. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  13. ^ Borschberg, Peter (2016). „Johor-Riau Empire”. The Encyclopedia of Empire (na jeziku: engleski). American Cancer Society. str. 1—3. doi:10.1002/9781118455074.wbeoe105. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  14. ^ Fau, Nathalie (28. 11. 2019). „Johor Bahru, arrière-pays ou pôle émergent de la métropole transfrontalière singapourienne ?”. Territoires de l'urbain en Asie : Une nouvelle modernité ?. CNRS Éditions. str. 347—371. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  15. ^ „Bilan 1 mois à Johor Bahru en mode digital nomad en famille”. Famille Nomade Digitale (na jeziku: francuski). 2. 6. 2018. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  16. ^ Guerassimoff, Eric (1997). „Les gangzhu du Johor. Souvenirs d'un missionnaire français en Malaisie (1859-1870)”. Études chinoises. 漢學研究. str. 101—140. doi:10.3406/etchi.1997.1256. 
  17. ^ Jacq-Hergoualc'h, Micheal (2002). „The Malay Peninsula: Crossroads of the Maritime Silk-Road (100 Bc-1300 Ad)” (na jeziku: engleski). BRILL. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  18. ^ Boomgaard, P. (2007). „Southeast Asia: An Environmental History” (na jeziku: engleski). ABC-CLIO. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  19. ^ „Wayback Machine”. web.archive.org. 15. 1. 2018. Arhivirano iz originala 15. 01. 2018. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  20. ^ „Letter from King of Johor, Abdul Jalil Shah IV (r. 1699-1720), to Governor-General Abraham van Riebeeck, 26 April 1713 :: Sejarah Nusantara”. sejarah-nusantara.anri.go.id. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  21. ^ „11 Mesmerizing Mountains in Johor - JOHOR NOW”. web.archive.org. 30. 7. 2018. Arhivirano iz originala 30. 07. 2018. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  22. ^ a b Anderson, John (1824). „Political and Commercial Considerations Relative to the Malayan Peninsula and the British Settlements in the Straits of Malacca” (na jeziku: engleski). William Cox. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  23. ^ „Wayback Machine” (PDF). web.archive.org. 29. 7. 2018. Arhivirano iz originala 29. 07. 2018. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  24. ^ Pinto, Paulo Jorge de Sousa. „Melaka, Johor and Aceh: A bird’s eye view over a Portuguese-Malay Triangular Balance (1575-1619)”. Actas do Colóquio Nouvelles Orientations de la Recherche sur l’Histoire de l’Asie Portugaise (na jeziku: engleski). Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  25. ^ „Johorparks - Gunung Ledang”. web.archive.org. 29. 7. 2018. Arhivirano iz originala 29. 07. 2018. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  26. ^ „Wayback Machine”. web.archive.org (na jeziku: engleski). 30. 7. 2018. Arhivirano iz originala 30. 07. 2018. g. Pristupljeno 26. 09. 2020. 
  27. ^ „Malaysia seeks to revise judgment on Pedra Branca, citing discovery of 'new facts', SE Asia News & Top Stories - The Straits Times”. web.archive.org. 4. 8. 2018. Arhivirano iz originala 04. 08. 2018. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  28. ^ „Passing of Sovereignty: the Malaysia/Singapore Territorial Dispute before the ICJ » The Hague Justice Portal”. web.archive.org. 26. 7. 2018. Arhivirano iz originala 26. 07. 2018. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  29. ^ „Johor roads and bridges to be upgraded | The Star”. www.thestar.com.my. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  30. ^ Lee, Khoon Choy (2013). „Golden Dragon and Purple Phoenix: The Chinese and Their Multi-ethnic Descendants in Southeast Asia” (na jeziku: engleski). World Scientific. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  31. ^ Pye, Lucian W. (8. 12. 2015). „Guerilla Communism in Malaya” (na jeziku: engleski). Princeton University Press. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  32. ^ Bose, Romen (15. 6. 2012). „Singapore At War: Secrets from the Fall, Liberation and the Aftermath of WWII” (na jeziku: engleski). Marshall Cavendish International Asia Pte Ltd. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  33. ^ Bose, Romen (15. 6. 2012). „Singapore At War: Secrets from the Fall, Liberation and the Aftermath of WWII” (na jeziku: engleski). Marshall Cavendish International Asia Pte Ltd. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  34. ^ Stenson, M. (1. 11. 2011). „Class, Race, and Colonialism in West Malaysia” (na jeziku: engleski). UBC Press. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  35. ^ Kheng, Cheah Boon (1. 1. 2012). „Red Star Over Malaya: Resistance and Social Conflict During and After the Japanese Occupation, 1941-1946” (na jeziku: engleski). NUS Press. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  36. ^ „history”. news. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  37. ^ „The Age - Google News Archive Search”. news.google.com. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  38. ^ „New Straits Times - Google News Archive Search”. news.google.com. 
  39. ^ „Wayback Machine” (PDF). web.archive.org. 10. 8. 2018. Arhivirano iz originala 10. 08. 2018. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  40. ^ „Wayback Machine” (PDF). web.archive.org. 21. 7. 2018. Arhivirano iz originala 21. 07. 2018. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  41. ^ „Istana | Laman Web Rasmi Kemahkotaan DYMM Sultan Ibrahim, Sultan Johor”. web.archive.org. 9. 7. 2018. Arhivirano iz originala 09. 07. 2018. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  42. ^ „Johor Ruler: Accept the voice of the people to form the government”. TheStarTV.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  43. ^ „Wayback Machine” (PDF). web.archive.org. 10. 8. 2018. Arhivirano iz originala 10. 08. 2018. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  44. ^ „Johor can maintain No. 1 position for manufacturing sector investments | The Star”. www.thestar.com.my. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  45. ^ „Wayback Machine” (PDF). web.archive.org. 14. 9. 2018. Arhivirano iz originala 14. 09. 2018. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  46. ^ „Malaysia withdraws ICJ challenge on Pedra Branca, ceding rights for future revision to 2008 ruling | Malaysia | Malay Mail”. web.archive.org. 26. 7. 2018. Arhivirano iz originala 26. 07. 2018. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  47. ^ „Wayback Machine” (PDF). web.archive.org. 10. 8. 2018. Arhivirano iz originala 10. 08. 2018. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  48. ^ „Tarian Zapin – Yayasan Warisan Johor”. web.archive.org. 16. 9. 2018. Arhivirano iz originala 16. 09. 2018. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  49. ^ Hopkins, Daniel J.; Staff, Merriam-webster (1997). „Merriam-Webster's Geographical Dictionary” (na jeziku: engleski). Merriam-Webster. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  50. ^ „Department of Statistics Malaysia Official Portal”. www.dosm.gov.my. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  51. ^ Ashraf, Muhammad Aqeel; Othman, Radziah; Ishak, Che Fauziah (22. 9. 2017). „Soils of Malaysia” (na jeziku: engleski). CRC Press. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  52. ^ „Wayback Machine” (PDF). web.archive.org. 2018-07-29. Arhivirano iz originala 29. 07. 2018. g. Pristupljeno 2020-09-27. 
  53. ^ Ali, Anuar Bin Md (17. 4. 2018). „Flood Inundation Modeling and Hazard Mapping under Uncertainty in the Sungai Johor Basin, Malaysia” (na jeziku: engleski). CRC Press. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  54. ^ Ali, Anuar Bin Md (17. 4. 2018). „Flood Inundation Modeling and Hazard Mapping under Uncertainty in the Sungai Johor Basin, Malaysia” (na jeziku: engleski). CRC Press. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  55. ^ „Johorparks - Endau-Rompin Selai”. web.archive.org. 1. 8. 2018. Arhivirano iz originala 01. 08. 2018. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  56. ^ „Johorparks - Sultan Iskandar Marine Park”. web.archive.org. 2. 8. 2018. Arhivirano iz originala 02. 08. 2018. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  57. ^ „Large-scale sandalwood poaching in Endau-Rompin”. web.archive.org. 15. 9. 2018. Arhivirano iz originala 15. 09. 2018. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  58. ^ „Fires sweep through farmland and forests in Sabah and Johor | The Star”. www.thestar.com.my. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  59. ^ „Unjuran Populasi Penduduk 2015”. web.archive.org. 12. 2. 2016. Arhivirano iz originala 12. 02. 2016. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  60. ^ „Wayback Machine” (PDF). web.archive.org. 13. 9. 2018. Arhivirano iz originala 13. 09. 2018. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  61. ^ Hutchinson, Francis E.; Chong, Terence (14. 6. 2016). „The SIJORI Cross-Border Region: Transnational Politics, Economics, and Culture” (na jeziku: engleski). ISEAS-Yusof Ishak Institute. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  62. ^ Stilt, Kristen; Chong, Terence (1. 4. 2015). „Contextualizing constitutional Islam: The Malayan experience”. International Journal of Constitutional Law (na jeziku: engleski). str. 407—433. doi:10.1093/icon/mov031. 
  63. ^ Stilt, Kristen (15. 9. 2018). „Wayback Machine” (PDF). web.archive.org (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 15. 09. 2018. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  64. ^ „Daiman Johor Jaya Sports Complex | Sports & Recreation Johor Jaya | Daiman Development Berhad | Property in Iskandar Malaysia Johor”. www.daiman.com.my. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  65. ^ „History of Johor State Youth and Sports Department”. web.archive.org. 19. 9. 2018. Arhivirano iz originala 19. 09. 2018. g. Pristupljeno 26. 9. 2020. 
  66. ^ „Football: Malaysia's JDT beat Istiklol to land breakthrough AFC Cup, Football News & Top Stories - The Straits Times”. web.archive.org. 19. 9. 2018. Arhivirano iz originala 19. 09. 2018. g. Pristupljeno 26. 09. 2020. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Džohor na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Џохор&oldid=27345754”