Petar Drapšin

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
petar drapšin
Petar Drapšin
Lični podaci
Datum rođenja(1914-11-15)15. novembar 1914.
Mesto rođenjaTurija, Austrougarska
Datum smrti2. novembar 1945.(1945-11-02) (30 god.)
Mesto smrtiBeograd, DF Jugoslavija
Profesijavojno lice
Delovanje
Član KPJ od1937.
Učešće u ratovimaŠpanski građanski rat
Narodnooslobodilačka borba
SlužbaInternacionalne brigade
NOV i PO Jugoslavije
Jugoslovenska armija
1937 — 1939.
1941 — 1945.
Čingeneral-lajtnant JA
U toku NOBkomandant Četvrte armije JA
Heroj
Narodni heroj od24. jula 1953.
Odlikovanja
jugoslovenska odlikovanja:
Orden narodnog heroja
Orden partizanske zvezde sa zlatnim vencem Orden partizanske zvezde sa zlatnim vencem Partizanska spomenica 1941.
inostrana odlikovanja:
Orden Kutuzova drugog stepena
Orden Kutuzova drugog stepena

Petar Drapšin (Turija, 15. novembar 1914 — Beograd, 2. novembar 1945), učesnik Španskog građanskog rata i Narodnooslobodilačke borbe, general-lajtnant JA i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je 15. novembra 1914. godine u selu Turiji, u blizini Srbobrana. Potiče iz siromašne seljačke porodice. Osnovnu školu završio u Turiji, a nižu gimnaziju u Srbobranu. Posle gimnazije, otišao je na zanat u Beograd.[1]

Posle zanata, upisao je Srednjotehničku školu, koju je završio 1935. godine. Za vreme školovanja, došao je u dodir sa radničkim pokretom i uključio se u njegov rad. Literarna družina Srednjotehničke škole koju je Drapšin pohađao u Beogradu bila je platforma za okupljanje napredne omladine, a Drapšin je bio jedan od njenih najaktivnijih članova. Učestvovanje u akcijama koje je organizovao Savez komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ) doveo je Drapšina u njegove redove, a malo kasnije i na dužnost sekretara organizacije SKOJ-a Srednjotehničke škole u Beogradu. Godine 1937. Drapšin odlazi u Prag na studije, na tamošnjem Tehničkom univerzitetu.[1]

Privučen oslobodilačkom borbom španskog naroda protiv generala Franciska Franka, posle kraćeg vremena odlazi da se bori na poljima Andaluzije. Kao odličan i hrabar borac Španske republikanske armije, istakao se u borbama kod Almanse i na Madridskom frontu. Posle Frankovog trijumfa, Drapšin sa ostalim borcima Internacionalnih brigada odlazi u Francusku, odakle je interniran u logor. Bekstvo koje je organizovala Komunistička partija Jugoslavije (KPJ) preko svojih kanala, Drapšin je iskoristio da bi pobegao u Zagreb. Odatle je prešao u Hercegovinu i već u prvim danima rata postao jedan od organizatora ustanka.[1]

Petar Drapšin je imao čin kapetana Španske republikanske armije, slično kao i Peko Dapčević, Kosta Nađ, Ivan Gošnjak, Franc Rozman Stane i mnogi drugi. U Hercegovini je postao zamenik komandanta operativne zone. Istakavši se na toj dužnosti dobrim rukovođenjem, postavljen je za komandanta. U Hercegovini se nalazio pod ilegalnim imenom Petar Ilić Španac. U Hercegovini je zbog grešaka bio partijski kažnjen, što ga je teško pogodilo. Partija mu daje novi zadatak za iskupljenje. Petar Drapšin je poslat u Slavoniju, gde obavlja dužnost komandanta Dvanaeste slavonske divizije, od januara 1943. godine.[1]

U leto 1944. godine, postao je zamenik komandanta Glavnog štaba NOV i PO Hrvatske. Krajem 1944. poslat je u Dalmaciju za komandanta Osmog dalmatinskog korpusa NOVJ.[1]

Prvi oficirski čin — čin pukovnika, dobio je 1. maja 1943. godine. U čin general-majora unapređen je 1. novembra 1943, a u čin general-lajtnanta 3. januara 1945. godine.[1]

Kada je u februaru 1945. formirana Četvrta jugoslovenska armija, general-lajtnant Petar Drapšin je postavljen za njenog komandanta. U Armiji se na mestu načelnika Štaba nalazio general-lajtnant Pavle Jakšić, a na mestu političkog komesara Armije pukovnik Boško Šiljegović. Čitav Štab Četvrte armije je imao zadatak da borbe prenese prema slovenačko-italijanskoj granici, da se oslobodi Hrvatsko primorje, Istra i Trst. General Drapšin je bio čuven po tome što su njegovi tenkovi zagazili Trstom. Tu je bio zarobljen i uništen veliki broj neprijateljskih snaga. Borbi za Trst su prethodile uspešno rukovođene operacije: desant na Istru, oslobođenje Tržiča i Gorice. Drapšinova armija je takođe imala zadatak da zatvori italijansku granicu i uništi ostatke Srpskog dobrovoljačkog korpusa koji se povlačio prema Italiji.[1]

Na prvim izborima za Ustavotvornu skupštinu DF Jugoslavije, novembra 1945. godine, kandidovan je za narodnog poslanika, ali je njegovu vojnu slavu prekinuo nesrećni slučaj pri kom je poginuo 2. novembra 1945. godine u Beogradu. Sahranjen je u Aleji narodnih heroja na Novom groblju u Beogradu.[1]

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. Odlikovan je sa dva Ordena partizanske zvezde prvog reda, a 24. jula 1953. godine, Ukazom predsednika Federativne Narodne Republike Jugoslavije Josipa Broza Tita, posthumno je proglašen za narodnog heroja Jugoslavije. Još za života, 5. septembra 1944. godine, od strane Prezidijuma Vrhovnog sovjeta SSSR odlikovan je Ordenom Kutuzova drugog stepena.

Galerija[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g d đ e ž Narodni heroji Jugoslavije 1982.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Petar Drapšin na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Петар_Драпшин&oldid=27618749”