Golemo Selo

Golemo Selo
Golemo Selo;
	Crkva Svetog velikomučenika Prokopija
Administrativni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Pčinjski
Grad	Vranje
Gradska opština	Vranje
Stanovništvo
— 2011.	1051
Geografske karakteristike
Koordinate	42° 42′ 33″ S; 21° 51′ 12″ I / 42.709166° S; 21.853333° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	588 m
	Golemo Selo Golemo Selo na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	17507
Pozivni broj	017
Registarska oznaka	VR

Golemo Selo je naselje u Poljanici, grad Vranje, Pčinjski okrug. Prema popisu iz 2002. imalo je 1051 stanovnika, a prema popisu iz 1991. imalo je 1116 stanovnika). Najveće je selo u Poljanici, kako po prostranstvu tako i po broju stanovnika, pa je po tome i dobilo i ime.

Geografija[uredi | uredi izvor]

Golemo Selo je udaljeno 27 kilometara od Vranja, a 43 od Leskovca. Zauzima krajnji, severni deo Poljaničke kotline, s obe strane reke Veternice. Za razliku od susednih sela, u Golemom Selu su jasno određene mahale koje su omeđene potocima i kosama. Pored Veternice je mahala Reka ili Rekari, koja nalikuje na naselja ušorenog tipa, poput varošica. Na levoj obali Veternice su mahale Baljkovac, Bajin Dol, Livađe, Doince i Goli Mlaz, a na desnoj Toplik, Varožeg, Berivojštica i Dubije.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Golemo Selo bilo je sedište istoimene opštine u periodu od 1945. do 1965. godine, a sada je sedište mesne zajednice za ovo selo i sela Dupeljevo, Lalince, Mijakovce, Mijovce, Ostra Glava, Studena i Tumba. Osnovna (četvorogodišnja) škola u Golemom Selu postojala je između dva svetska rata, a postoji i sada. Tu su otvoreni prvi pogoni vranjskih privrednih preduzeća. Najpre pogon Fabrike obuće Koštana koji je ubrzo prestao sa radom, zatim pogon Pamučnog kombinata Vranje u zgradi nekadašnjeg Zadružnog doma, a od sedamdesetih godina prošlog veka taj pogon je u novoizgrađenom funkcionalnom objektu kao deo fabrike Jumko. Šezdesetih godina prošlog veka u selu je radila ambulanta sa porodilištem, koja je opsluživala stanovnike svih sela Poljanice. U selu je najveća crkva poljaničke oblasti posvećena Svetom Velikomučeniku Prokopiju, koja jedina u Poljanici ima sveštenika. Seoska slava je Spasovdan.

Demografija[uredi | uredi izvor]

U naselju Golemo Selo živi 820 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 42,2 godina (40,0 kod muškaraca i 44,4 kod žena). U naselju ima 326 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,22.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine). U naselju (mahali) Grnčarica ima oko 50 porodica Roma. U poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[1]
Godina	Stanovnika
1948.	1.738
1953.	1.772
1961.	1.691
1971.	1.451
1981.	1.232
1991.	1.116	1.085
2002.	1.051	1.092
2011.	781

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[2]

Srbi	1.048	99,71%
Rumuni	1	0,09%
Makedonci	1	0,09%
nepoznato	1	0,09%

Stanovništvo prema polu i starosti^[3]


	m	ž
?	0	2
80+	10	10
75—79	16	43
70—74	45	49
65—69	38	61
60—64	25	41
55—59	16	17
50—54	25	26
45—49	35	23
40—44	36	28
35—39	52	33
30—34	31	29
25—29	30	26
20—24	28	27
15—19	26	24
10—14	34	33
5—9	38	41
0—4	29	24
Prosek :	40,0	44,4

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	303	309	323	348	317	323	326

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	61	92	37	53	40	25	16	1	0	1	3,22

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena
Muški	413	93	290	27	3
Ženski	439	47	293	91	8
UKUPNO	852	140	583	118	11

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	238	93	0	0	82
Ženski	163	49	0	0	104
UKUPNO	401	142	0	0	186
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	0	17	19	0	5
Ženski	0	0	2	1	0
UKUPNO	0	17	21	1	5
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	0	1	5	2
Ženski	0	0	0	2	4
UKUPNO	0	0	1	7	6
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	13	0	0	1
Ženski	1	0	0	0
UKUPNO	14	0	0	1

Galerija slika[uredi | uredi izvor]

Mahala Reka
Dojinci i Goli Mlaz
Baljkovac
Bajin Dol, Varožeg i Dubje
Jumko

Reference[uredi | uredi izvor]

^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Rista T. Nikolić, Poljanica i Klisura, izdanje 1905. godine. str. 142.(Srpski etnografski zbornik, Beograd, knjiga IV, Srpska kraljevska akademija).

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[1] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[2] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[3] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

p r u Grad Vranje
Gradska opština Vranje	Aleksandrovac Barbarušince Barelić Beli Breg Bojin Del Bresnica Buljesovce Buštranje Viševce Vlase Vranje Vrtogoš Golemo Selo Gornja Otulja Gornje Žapsko Gornje Punuševce Gornje Trebešinje Gornji Neradovac Gradnja Gumerište Davidovac Dobrejance Donja Otulja Donje Žapsko Donje Punuševce Donje Trebešinje Donji Neradovac Dragobužde Drenovac Dubnica Dulan Dupeljevo Zlatokop Katun Klašnice Kopanjane Korbevac Koćura Kruševa Glava Kupinince Lalince Lepčince Lukovo Margance Mečkovac Mijakovce Mijovce Milanovo Milivojce Moštanica Nastavce Nova Brezovica Oblička Sena Oštra Glava Pavlovac Panevlje Pljačkovica Preobraženje Ranutovac Rataje Ribince Ristovac Roždace Rusce Sikirje Smiljević Soderce Srednji Del Stance Stara Brezovica Strešak Stropsko Struganica Studena Suvi Dol Surdul Tesovište Tibužde Trstena Tumba Ćukovac Ćurkovica Urmanica Uševce Crni Lug Čestelin
Gradska opština Vranjska Banja	Babina Poljana Bujkovac Vranjska Banja Duga Luka Izumno Klisurica Korbevac Korbul Kriva Feja Kumarevo Leva Reka Lipovac Nesvrta Panevlje Prvonek Prevalac Sebevranje Slivnica Stari Glog Toplac Crni Vrh
Znamenja, tvrđave i muzeji	Beli most Čika Mitke Pašin konak Markovo Kale Amam Narodni muzej u Vranju Saraina Zgrada starog načelstva u Vranju
Verski objekti	Saborna crkva u Vranju Manastir Svetog oca Nikolaja u Vranju Crkva Svete Petke u Vranju
Kultura	Pozorište Bora Stanković Javna biblioteka Bora Stanković Vranje Omladinski kulturni centar Vranje
Obrazovanje	Gimnazija Bora Stanković Pedagoški fakultet Narodni univerzitet Visoka škola primenjenih strukovnih studija
Grb Vranja Zastava Vranja