Manastir Kamenac

Manastir Kamenac
Manastir Kamenac
Osnovni podaci
Jurisdikcija	SPC
Osnivanje	15. vek
Osnivač	Stefan Lazarević
Mesto	Čestin (Knić)
Država	Srbija

Manastir Kamenac se nalazi nekoliko kilometara od Gruže, u selu Čestinu, u podnožju Gledićkih planina. Manastir ne raspolaže riznicom niti pisanim podacima o svom nastanku i trajanju.^[1] Po predanju, po obliku crkve i po značaju koji je manastir imao tokom vekova, nastanak manastira se vezuje za despota Stefana Lazarevića krajem 14. i početkom 15. veka.

Prošlost manastira[uredi | uredi izvor]

Kao godina početka izgradnje manastirske crkve navodi se 1416. godina, a gradnja je završena 1426. godine. Manastir Kamenac pominju i turski izvori iz 1528. i 1530. godine. Manastirska crkva je obnovljena 1547. godine nastojanjem igumana Teofana, duhovnika Simeona i porodice Kosirović, o čemu svedoči natpis iznad ulaznog portala u naos.

Manastir je stradao po dolasku Turaka u ove krajeve, sredinom 15. veka, ali je nepoznato koliko je bio oštećen a koliko obnavljan. Druga obnova manastira izvedena je 1700. godine, kada ga je morački kaluđer Joanikije opravio i ogradio kamenim zidom. Tokom 18. veka postao je metoh susednog manastira Kalenića. Manastir pominju i austrijski izvori iz dvadesetih i tridesetih godina 18. veka.

Početkom 19. veka Kamenac je u ratovima sa Turcima dosta stradao, tako da je u tom veku na manastiru dosta zidano i rađeno. To su bili manji zahtevi na crkvi i konacima. Tako 1830. godine crkva je pokrivena metalnim limom, 1860. izrađena su severna vrata crkve a 1870. crkva je živopisana i postavljen je ikonostas, rad Dimitrija Posnikovića. U 20. veku, naročito poslednjih godina veka, nastavljen je intenzivan rad na uređenju manastirskog kompleksa.

U manastirskoj porti postavljen spomenik u obliku obeliska ratnicima Oslobodilačkih ratova 1912—1918. ispod kojeg su sahranjeni posmrtni ostaci nepoznatih tridesetšest ratnika rodom iz Podrinja.

Od najranijih vremena manastir Kamenac je bio muški manastir. Po odluci nadležnih crkvenih vlasti preobražen je 1966. godine u ženski manastir i njena prva igumanija bila je Irina Sarić, njenim zalaganjem obnovljen je manastir i podignut je manastirski konak koji je osvećen 1979. godine.

Izgled manastirske crkve[uredi | uredi izvor]

Crkva je sažetog oblika trikonhosa sa vitkom kupolom iznad centralnog prostora naosa. Zasvedena je poluobličastim svodom. Zidana je od lomljenog kamena a pod je od mermernih kamenih ploča kvadratnog i pravougaonog oblika. Od plastične dekoracije na fasadama ističe se krovni venac bogato profilisan i moravskog karaktera. Na zapadu je naknadno dozidana kvadratna priprata zasvedena slepom kupolom. Na zidovima u unutrašnjosti crkve i narteksa nalazi se živopis iz 1870. godine. Raspored fresaka je uobičajen za crkveno slikarstvo ovog perioda,

Drveni dvospratni ikonostas, rad poznatog ikonopisca Dimitrija Posnikovića, sastoji se od 21 ikone drvenih parapetnih ploča.

Spomenik kulture[uredi | uredi izvor]

Manastir Kamenac je pod zaštitom Zavoda za zaštitu spomenika kulture Kragujevac od 1969. godine. Odmah pored crkve nalazi se jedna od najstarijih škola u oslobođenoj Srbiji, koju je 1818. godine osnavao dr Nikolaj Nikolajević Gružanin^[1], a koja i danas radi kao ogranak Osnovne škole „Rada Šubakić” u Gruži.^[2]

Galerija[uredi | uredi izvor]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

^ ^a ^b Vibilija: Kamen po kamen crkva, Politikin magazin, Pristupljeno 15. 2. 2013.
^ Gruža: OŠ "Rada Šubakić" Gruža Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. januar 2013), Pristupljeno 15. 2. 2013.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[вибилија-1] Vibilija: Kamen po kamen crkva, Politikin magazin, Pristupljeno 15. 2. 2013.

[2] Gruža: OŠ "Rada Šubakić" Gruža Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. januar 2013), Pristupljeno 15. 2. 2013.

[1]

[2]

p r u Nepokretna kulturna dobra u Šumadijskom upravnom okrugu
Aranđelovac	Crkva Svetog Arhangela Mihaila u Brezovcu Crkva brvnara u Darosavi Kuća Milutina Vučkovića u Stojniku Crkva Svetog Arhanđela Gavrila u Aranđelovcu Rodna kuća Vojislava Manojlovića Zgrada Starog opštinskog suda u Aranđelovcu Zgrada stare pošte u Aranđelovcu Okućnica Ilije Miloševića Kuća u ul. Knjaza Miloša 22 u Aranđelovcu Crkva Svetog arhanđela Gavrila sa spomen česmom u Bukoviku Vila „Karadžić” u Bukoviku Spomen-kosturnica u Aranđelovcu
Batočina	Manastir Grnčarica Crkva brvnara u Brzanu
Knić	Čestin (tvrđava) Mrnjina crkva Manastir Kamenac Srednjovekovni grad Borač na Kršu Zgrada stare škole u Toponici Stara kuća Radomira Lazovića Spomen kuća u Toponici Kuća polubrvnara u Vrbeti Kuća Petra Tucakovića u Čestinu Kuća Marka Stanojevića u selu Leskovac
Kragujevac	Manastir Drača Manastir Voljavča Manastir Blagoveštenje Rudničko Crkva Svetog Nikole u Ramaći Srednjovekovni grad Srebrnica Kuća Svetozara Markovića u Kragujevcu Zgrada Okružnog suda u Kragujevcu Amidžin konak Sobrašice u Lužnicama Zgrada livnice sa kovačnicom u Kragujevcu Zgrada Prve kragujevačke gimnazije Kuća Tucakovića u ul. JNA 11 (Kneza Mihaila 11) u Kragujevcu Knez Mihailov konak u Kragujevcu Vodenica u Grošnici Zgrada u ul. Svetozara Markovića 5 u Kragujevcu Kuća u ul. Svetozara Markovića 19 u Kragujevcu Kuća u ul. Svetozara Markovića 17 u Kragujevcu Stara crkva i zgrada skupštine u Kragujevcu Crkva Petkovica u Stragarima Kuća u ul. Svetozara Markovića 9 u Kragujevcu Zgrada u ul. M. Tita 121 (danas Kralja Aleksandra) u Kragujevcu Kuća Vojina i Živojina Pavlovića Kuća Tanaska Rajića Stara škola u Kragujevcu - zadužbina Milovana Gušića Betonski pešački most preko Lepenice u Kragujevcu Bubanj-česma u Kragujevcu Lučni most broj 1 Lučni most broj 2 Kuća u ulici Kragujevačkog oktobra 116 u Kragujevcu Vodotoranj u Kragujevcu Zgrada u ul. Svetozara Markovića 69 u Kragujevcu Upravna zgrada bolnice u Kragujevcu Zgrada železničke stanice u Kragujevcu Crkva Svetog proroka Ilije u Donjim Grbicama Spomenik palim Šumadincima Kuća-legat Ljubice Filipović Vatrogasni dom u Kragujevcu Zgrada Dečje biblioteke u Kragujevcu Spomen česma u Divostinu Crkva Svetih apostola Petra i Pavla u Grošnici Saborna crkva Uspenja presvete Bogorodice u Kragujevcu Zgrada „Ureda” u Kragujevcu Etno dvorište u Drači Crkva Svetih Arhanđela u Borču
Lapovo
Rača	Crkva brvnara u Rači Zgrada zvana „Turski konak” u Rači Kuća u Velikom Krčmaru Kapela brvnara u Sepcima Karađorđev dom u Rači
Topola	Crkva Svetog Nikole u Donjoj Šatornji Crkva-mauzolej na Oplencu Stara crkva u Jarmenovcima Crkva brvnara u Pavlovcu Stara crkva u Goroviču Konak Milutina Georgijevića Kuća narodnog heroja Sofije Ristić Stara škola u Ovsištu Kuća narodnog heroja Milana Blagojevića Kuća Narodnog heroja Darinke Radović Zgrada u Surepovoj ulici 1 u Topoli Staro groblje u Vinči kod Topole Kuća Lakića u Topoli Sobrašice u Trnavi Kuća Veličkovića u Maskaru Crkva Svetog Preobraženja u Žabarima