Pređi na sadržaj

Arhijerejsko namjesništvo goraško-višegradsko

Dodaj veze
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Crkva Rođenja Presvete Bogorodice u Višegradu
Crkva Svetog cara Lazara i Kosovskih mučenika u Andrićgradu
Spomen-kapela u Starom Brodu
Crkva brvnara u Štrpcima
Crkva Svetih apostola Petra i Pavla u Rudom
Crkva brvnara Svetih Blagovijesti Presvete Bogorodice u selu Vagan
Crkva Svetog velikomučenika Georgija u Sopotnici
Crkva Svete Trojice u Rogatici
Crkva Rođenja Svetog Jovana Krstitelja u Rađevićima

Arhijerejsko namjesništvo goraško-višegradsko predstavlja crkvenoadministrativnu jedinicu Mitropolije dabrobosanske koju sačinjavaju određeni broj crkvenih opština i parohija pod nadzorom arhijerejskih namesnika.

Do 2019. godine mitropolija je bila podeljena na četiri arhijerejska namesništava, ali na zajednički prijedlog episkopa zvorničko-tuzlanskog Fotija i mitropolita dabrobosanskog Hrizostoma, Sveti arhijerejski sabor Srpske pravoslavne crkve odlukom od 15. odnosno 16. maja 2019. godine, izvršena je arondacija eparhije zvorničko-tuzlanske u korist mitropolije dabrobosanske. U sastav mitropolije Dabrobosanske ušle su celovite administrativne opštine i to: Srebrenica, Bratunac, Milići, Vlasenica, Han Pijesak i Olovo.[1]

Nakon te odluke mitropolija dabrobosanska broji pet arhijerejskih namjesništava, a to su:

Arhijerejsko namjesništvo travničko-zeničko[uredi | uredi izvor]

  • Crkvena opština Višegrad

Crkva Rođenja Presvete Bogorodice u Višegradu na Megdanu, građena u periodu od 1884. godine do 1886. godine. Pre izgradnje ove crkve, građani Višegrada i njegove okoline su se molili u jednoj privatnoj kući u periodu od 1878. do 1884. godine, odnosno do početka izgradnje crkve. Tokom Drugog svetskog rata crkva je devastirana jer su bombe padale u njenu portu, a toranj je napukao. Nakon toga pretvorena je u skladište i boravište nemačkih vojnika. Nakon odlaska nemačkih trupa sa ovih prostora, crkva je obnovljena 1946. godine, kada ju je izaslanik mitropolita daoborosanskog osveštao. Od tada pa sve do danas, crkva obavlja redovne dužnosti bez prestanka.[2][3]

Crkva Začeća Svetog Jovana Krstitelja u Višegradskoj Banji sagrađen je od ćerpiča sa drvenim zvonikom, 1936. godine. Na istom mestu 1991. godine, sagrađen je novi hram u obliku jednobrodne bazilike, jer je stari bio u potpunom propadanju. Hram je 2000. godine osvetio Mitropolit dabrobosanski Nikolaj uz sasluženje episkopa mileševskog Filareta.[4]

Crkva Svete Trojice u Blacama građena je 1989. i 1990. godine na zemljištu koje su poklonili braća Radomir i Luka Ćorić. Temelje je osveštao prota Novica Janjić 1989. godine. Za kuma temelja izabran je Krsto Božić iz Blaca. Veliko osvećenje hrama bilo je 3. avgusta 1997. godine, a crkvu je osveštao Mitropolit Dabrobosanski Nikolaj.[5][6]

Crkva Svetog cara Lazara i svih srpskih mučenika u Andrićgradu na Vidovdan 2013. godine vladika Zahumsko-hercegovački i zamenik mitropolita Dabrobosanskog Nikolaja, Grigorije sa sveštenstvom služio je prvu Liturgiju u hramu i postavio i osveštao temelje hrama.[7] Svetu arhijerejsku liturgiju i osvećenje hrama Svetog kneza Lazara i kosovskih mučenika u kompleksu Andrićgrada u Višegradu služio je Patrijarh srpski Irinej uz sasluženje više arhijereja, sveštenstva i monaštva srpske pravoslavne crkve.[8]

Spomen kapela u Starom Brodu na obali Drine, podignuta u spomen strašnog zločina u mestima Stari Brod i Miloševići, od strane ustaša, gde su ubile oko 6.000 nenaoružanih Srba, isključivo civila. Deo ljudi se namerno ili nenamerno utopio u reci Drini bežeći od ustaša. Najmasovnije ubijanje ljudi je izvršeno 22. marta 1942. godine, ali su ubijanja trajala i do početka maja 1942. godine.[9][10]

  • Crkvena opština Bjelo Brdo

Crkva brvnara Svete velikomučenice Paraskeve u Bjelom Brdu je crkva brvnara, sagrađena 1935. godine. Nalazi se na zemljištu gde je u prošlosti bila austrijska kasarna. Crkva brvnara je osveštana 1936. godine za vrijeme službovanja Mitropolita Petra Zimonjića. Porodica Anđić, braća Josif i Vasilije, po zanimanju industrijalci, na inicijativu sveštenika Budmira Sokolovića, poklonili su za gradnju crkve svoja brvna. Ikonstas crkve je skroman, ikone se nalaze na drvenim pregradama. Zvonik crkve je izliven u livnici u Zemunu.[11]

Crkva Svete majke Paraskeve-Svete Petke u Bjelom Brdu gradio se od 1992. godine i osveštan 5. oktobra 2004. godine.

  • Crkvena opština Štrpci

Crkva Rođenja Presvete Bogorodice u Štrpcima sagrađena je 1908. godine za vreme protojereja Koste Popovića. Nedaleko od crkve podignuta je spomen-kosturnica palim borcima Prvog svetskog rata.[12][13] Crkva Svetog proroka Ilije u Andžićima sagrađena je između 1875. i 1878. godine u vreme protojereja Zaharija Popovića. Zasvedena je poluobličastim svodom, a temelji su od kamena. Ikone su naručene 1878. godine i bile su rad novosadskog majstora Šrajera. Sačuvane su samo ikone zaštitnika hrama i Bogorodice sa Hristom, koje se danas čuvaju u novoj crkvi u Štrpcima.[14]

  • Crkvena opština Rudo

Crkva Svetih apostola Petra i Pavla u Rudom građena je od 1908. do 1912. godine. Zidarske radove izveli su majstori Dalmatinci, ram ikonostasa je uradio Dobro Stikić iz Štrbaca a ikone su rađene u ikonopisačkoj radionici „Ivković” u Novom Sadu. Osvetio je mitropolit Evgenije (Letica) na Petrovdan 1912. godine.[15][16]

Crkva Svetog Makarija Patrijarha srpskog u Paštan Brdu građena je od 1973. do 1975. godine. Zvono za crkvu je priložio Svetozar Todorivić. Pored crkve sagrađena je i kuća za potrebe crkve i vjernika. Crkva je renovirana 1999. godine.[17]

Crkva Hram Svetog Nikolaja Ohridskog i Žičkog u Mioči

Crkva brvnara Svetih Blagovijesti Presvete Bogorodice u selu Vagan crkva-brvnara je iz 1672. godine. Zadnji put crkva je prerađena 1816. godine, čiji je izgled i danas zadržan. Crkva nema struju, put ni vodu. U periodu posle Drugog svetskog rata hram biva zapušten. Zahvaljujući pastirima hram je ograđen i čuvan da ga stoka ne oskrnavi. U ovom hramu čuvana je čuvena Čajnička Krasnica, ikona čuda i isceljenja, nadaleko čuvena ne samo među pravoslavcima već i među pripadnicima drugih religija.[18]

  • Crkvena opština Goražde

Crkva Svetog velikomučenika Georgija u Sopotnici potiče iz sredine 15. veka, iz 1446. godine i predstavlja zadužbinu Stefana Vukčića Kosače. Svi delovi građevine nisu iz istog vremenskog razdoblja. Na crkvi se, osim ktitorskog natpisa, nalazi još jedan natpis iz 15—16. veka koji potvrđuje da je crkva u to vreme bila manastir što potvrđuje i prvi popis Bosanskog sandžaka iz 1468. i 1469. godine i prvi poimenični popis sandžaka vilajeta Hercegovina iz 1477. godine. Crkvu su zapalili muslimani 1992. godine.[19] Danas je skoro u potpunosti obnovljena.[20]

Kapela Svetog Dimitrija u Novom Goraždu sagrađena je u okviru groblja u Kopačima. Kapela je osveštana je 8. novembra 2018. godine, a osvještao je mitropolit dabrobosanski Hrizostom.[21]

Pravoslavna kapela Svetog Jovana Bogoslova u Goraždu jedini je pravoslavni crkveni objekat na teritoriji današnjeg Grada Goražda. Izgradili su je 1929. godine ruski emigranti. Kapela je pretvorena u bioskop 1946. godine. Novi parohijski dom i kapela Svetog Jovana Bogoslova izgrađeni su 1975. godine na mestu starog parohijskog doma koji je porušen 1973. godine.[22] Tokom Odbrambeno-otadžbinskog rata u potpunosti jedevastirana, a obnovljena je tokom 2006. godine. Pored kapela, postojao je i parohijski dom koji je takođe srušen tokom ratnih dešavanja.[23]

  • Crkvena opština Rogatica

Crkva Svete Trojice u Rogatici gradnja je počela 1883. godine, a završena je i osveštana na Preobraženje Gospodnje 1886. godine. Ktitor je bio Mićo Kojić, trgovac iz Rogatice, sa svojim bratom. Tokom Drugog svetskog rata crkva je teško stradala. Sedamdesetih i osamdesetih godina 20 veka crkva je generalno obnovljena spolja i iznutra. Osveštali su je 1986. godine mitropolit dabrobosanski Vladislav, mitropolit zagrebačko-ljubljanski Jovan i episkop raško-prizrenski potonji patrijarh Pavle.[24][25]

Crkva Svete velikomučenice Marine u Zakomu gradnja je počela na Ognjenu Mariju 30. jula 2008. godine, a osveštana je 2012. godine. Novac za izgradnju obezbedili su vernici rogatičke i sokolačke opštine, a Jovan Planojević je poklonio zemljište. Crkvu je osveštao mitropolit dabrobosanski Nikolaj.[26]

  • Crkvena opština Borike

Crkva Svetih apostola Petra i Pavla u Borikama gradnja je počela 1909. godine a osveštana je na Malu Gospojinu 1911. godine. Pored crkve iste godine je završena i počela sa radom škola.[27]

Crkva Sabora Srba svetitelja u Brankovićima gradnja je počela u proleće 2007. godine. Zemljište za izgradnju poklonio je Ljutomir Nedić. Temelje crkve je osveštao mitropolit dabrobosanski Nikolaj 13. jula 2007. godine. Gradnja je završena 2009. godine, a 13. septembra iste godine, samu crkvu je osveštao mitropolit Nikolaj.[28]

Crkva Rođenja Svetog Jovana Krstitelja u Rađevićima, na Crkvinama, mestu na kojem je postojala ranija crkva koju je sagradio kralj Stefan Dragutin kao poklon banu Stefanu I Kotromaniću za koga je bila udata Jelisaveta Nemanjić, ćerka kralja Dragutina. Srušili su ga Turci i Bogilovi potomci. Od čijeg je kamena podignuta džamija u obližnjem selu Godimilju.[29] Obnova crkve na Crkvinama, počela je 27. septembra 2007. godine, a osveštao 26. septembra 2015. godine episkop zahumsko-hercegovački Grigorije, uz sasluženje sveštenika Mitropolije dabrobosanske.[30]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Izvori[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Arondacija Eparhije zvorničko-tuzlanske u korist Mitropolije dabrobosanske”. Mitropolija dabrobosanska. Pristupljeno 12. 11. 2021. 
  2. ^ „Hram Rođenja Presvete Bogorodice – Megdan”. Pravoslavne crkve Višegrad. Pristupljeno 13. 11. 2021. 
  3. ^ „Rekonstrukcija Hrama rođenja Presvete Bogorodice u Višegradu”. Katera. Pristupljeno 13. 11. 2021. 
  4. ^ „Hram Začeća Svetog Jovana u Višegradskoj Banji”. Pravoslavna crkva Višegrad. Arhivirano iz originala 20. 04. 2021. g. Pristupljeno 13. 11. 2021. 
  5. ^ „Hram Svete Trojice – Blace”. Pravoslavna crkva Višegrad. Arhivirano iz originala 21. 04. 2021. g. Pristupljeno 13. 11. 2021. 
  6. ^ „Obilježeno 30 godina od izgradnje crkve u Blacama”. Opština Višegrad. Pristupljeno 13. 11. 2021. 
  7. ^ „Hram Svetog cara Lazara i svih srpskih mučenika”. Pravoslavna crkva Višegrad. Arhivirano iz originala 13. 11. 2021. g. Pristupljeno 13. 11. 2021. 
  8. ^ „Osveštan hram „Svetog cara Lazara i svih srpskih mučenika“ u Andrićgradu”. Eparhija zahumsko-hercegovačka i primorska. Pristupljeno 13. 11. 2021. 
  9. ^ „Spomen kapela u Starom Brodu”. Pravoslavna crkva Višegrad. Arhivirano iz originala 13. 11. 2021. g. Pristupljeno 13. 11. 2021. 
  10. ^ „Spomen-kompleks Stari Brod”. TO Višegrad. Pristupljeno 13. 11. 2021. 
  11. ^ „Vjerski objekti - Hram sv. Velikomučenice Paraskeve, Bjelo Brdo”. Kulturno-istorijsko nasljeđe Rudog. Pristupljeno 14. 11. 2021. 
  12. ^ „Crkva u Štrpcima proslavila Malu Gospojinu”. Opština Rudo. Pristupljeno 14. 11. 2021. 
  13. ^ „Vjerski objekti - Crkva Rođenja Presvete Bogorodice u Štrpcima”. Kulturno-istorijsko nasljeđe Rudog. Pristupljeno 14. 11. 2021. 
  14. ^ „Vjerski objekti - Crkva Sv. proroka Ilije u Donjoj Rijeci”. Kulturno-istorijsko nasljeđe Rudog. Pristupljeno 14. 11. 2021. 
  15. ^ „Vjerski objekti - Hram sv. apostola Petra i Pavla Rudo”. Kulturno-istorijsko nasljeđe Rudog. Pristupljeno 14. 11. 2021. 
  16. ^ „Sto godina hrama Svetih apostola Petra i Pavla u Rudom”. SPC. Arhivirano iz originala 14. 11. 2021. g. Pristupljeno 14. 11. 2021. 
  17. ^ „Liturgija u hramu Svetog Makarija Sokolovića”. SPC. Arhivirano iz originala 14. 11. 2021. g. Pristupljeno 14. 11. 2021. 
  18. ^ „Vjerski objekti - Crkva brvnara Svetih Blagovijesti Presvete Bogorodice , Vagan”. Kulturno-istorijsko nasljeđe Rudog. Pristupljeno 14. 11. 2021. 
  19. ^ „Crkva Svetog Djordja”. Znanje. Pristupljeno 14. 11. 2021. 
  20. ^ „Crkva Svetog Georgija – Sopotnica”. TO Republike Srpske. Pristupljeno 14. 11. 2021. 
  21. ^ „Mitropolit Hrizostom osveštao kapelu Svetog Dimitrija u Donjoj Sopotnici”. Opština Novo Goražde. Pristupljeno 14. 11. 2021. 
  22. ^ „Slava kapele Svetog Jovana Bogoslova u Goraždu”. SPC. Arhivirano iz originala 14. 11. 2021. g. Pristupljeno 14. 11. 2021. 
  23. ^ „ritisci Bošnjaka na Srbe povratnike u Goražde”. Glas Srpske. Pristupljeno 14. 11. 2021. 
  24. ^ „Tajna crkve Svete Trojice u Rogatici”. Pale live. Pristupljeno 14. 11. 2021. 
  25. ^ „Jubilej hrama Svete Trojice u Rogatici – Trinaest decenija svetionik kraja”. 058. Pristupljeno 14. 11. 2021. 
  26. ^ „Crkva Svete velikomučenice Marine u Zakomu”. Free Juornal. Arhivirano iz originala 14. 11. 2021. g. Pristupljeno 14. 11. 2021. 
  27. ^ „Crkva Sv. ap. Petra i Pavla”. Srpska pravoslavna crkva Crkvena opština Borike. Pristupljeno 14. 11. 2021. 
  28. ^ „Crkva Sabora srpskih svetitelja”. Srpska pravoslavna crkva Crkvena opština Borike. Pristupljeno 14. 11. 2021. 
  29. ^ „Hram Sv. Jovana Krstitelja”. Srpska pravoslavna crkva Crkvena opština Borike. Pristupljeno 14. 11. 2021. 
  30. ^ „Rogatica: Obnovljena zadužbina kralja Dragutina, Grigorije osveštao hram”. Novosti. Pristupljeno 14. 11. 2021. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Архијерејско_намјесништво_горашко-вишеградско&oldid=27776343”