Ivan Toplak

Ivan Toplak
Ivan Toplak
Lični podaci
Puno ime	Ivan Toplak
Datum rođenja	(1931-09-21)21. septembar 1931.
Mesto rođenja	Beograd, Kraljevina Jugoslavija
Datum smrti	26. jul 2021.(2021-07-26) (89 god.)
Mesto smrti	Maribor, Slovenija
Državljanstvo	SFRJ
Pozicija	Napadač
Seniorska karijera
Godine	Klub	Nast.	(Gol)
1951—1954 1954—1961	NK Olimpija Ljubljana FK Crvena zvezda	25 210	(14) (144)
Reprezentativna karijera
1956.	Jugoslavija	1	(0)
Trenerska karijera
1964—1966 0000—1969 1969—1971 1974—1975 1976—1977 1984 1986 1991—1993	FK Crvena zvezda Kalifornija Klipers Univerzitet Stanford San Hoze ertkvejks Jugoslavija Olimpijska reprezentacija Jugoslavije Jugoslavija Indonezija

Ivan Toplak (Beograd, 21. septembar 1931 — Maribor, 26. jul 2021) bio je jugoslovenski fudbaler, trener, profesor za fudbal na univerzitetu u Stanfordu (Kalifornija-SAD), selektor reprezentacije Jugoslavije i priznati fudbalski stručnjak.

Karijera

Igračku karijeru je počeo u Sloveniji, u mlađim kategorijama Branika iz Maribora, a potom se afirmisao u Odredu iz Ljubljane (1951-1954). U sezoni 1953/54 za Odred je na 25 prvenstvenih susreta postigao 14 golova, ali nije uspeo da ih sačuva od ispadanja iz elitnog ranga. Ipak, zahvaljujući svom odličnom učinku prešao je u redove beogradskih crveno-belih. Za Crvenu zvezdu (8. avgust 1954- 11. decembar 1960) je odigrao 120 takmičarskih utakmica i postigao 70 golova, po čemu je 13. strelac u istoriji kluba (ukupno je odigrao 210 mečeva, uz 144 pogodaka). U dresu "crveno-belih" četiri puta je osvajao državno prvenstvo: 1956, 1957, 1959, 1960. Uz 10 utakmica i 12 golova za mladu reprezentaciju (1955-1956), odigrao je i jednu utakmicu za najbolju selekciju Jugoslavije: 28. novembra 1956. protiv Engleske (0:3) u Londonu.

Već u prvoj sezoni 1954/55 bio je prvi strelac tima u šampionatu sa 14 golova na 23 utakmice. Koliko je bio uspešan govori i podatak da je u čak pet od šest mečeva protiv najvećih rivala bio strelac u ovom prvenstvu. Po jednom je pogađao mrežu u mečevima protiv Partizana (2:1 i 4:1), splitskog Hajduka (2:2 i 1:4) i Dinama u Zagrebu (3:2), a po dva gola je zabeležio protiv Željezničara (6:1) i zagrebačke Lokomotive (4:0). U osmini finala Kupa doneo je trijumf crveno-belima u Zagrebu od 3:2 protiv Dinama postigavši dva pogotka.

Svoju prvu titulu prvaka sa Zvezdom je osvojio u sezoni 1955/56, kada je postigao 12 golova na 24 meča i bio drugi strelac tima, iza Bore Kostića, koji je 14 puta matirao protivničke golmane, a klub je na kraju imao pet bodova više od Partizana. Ivan je po dva puta matirao čuvare mreže Veleža (3:1) i Sarajeva (3:2), a ponovo je bio koban po zagrebački Dinamo postigavši gol u trijumfu Zvezde u Beogradu od 4:3. Izuzetan učinak imao je u Kupu Jugoslavije 1955. godine, kada je postigao čak 10 golova na tri utakmice. Pet puta se upisao protiv Radničkog u Kragujevcu (9:1), dva puta u osmini finala protiv Sarajeva (4:2), a tri u četvrtfinalu protiv Dinama iz Zagreba (4:1). Bio je ubedljivo najbolji strelac ekipe u najmasovnijem takmičenju, ali je Zvezdu u polufinalu zaustavio beogradski BSK (0:4).

Zvezda je prvi put u Kupu evropskih šampiona zaigrala u sezoni 1956/57 i odmah stigla do polufinala. Toplak je na pet mečeva dva puta bio strelac, po jednom na startu takmičenja protiv holandskog Rapida iz Herlena (4:3 i 2:0). U prvom polufinalnom susretu protiv Fiorentine (0:1) u Beogradu se povredio posle duela sa italijanskim reprezentativcem Červatom u 33. minutu. Nije mogao da nastavi meč, pa je Zvezda do kraja igrala sa desetoricom fudbalera, jer tada još uvek nisu bile uvedene izmene. To je presudno uticalo na krajnji ishod, a revanš u Firenci je završen bez golova. Titula prvaka države odbranjena je sa četiri boda prednosti u odnosu na drugoplasiranu Vojvodinu uz šest Toplakovih golova na 12 utakmica. Nastavio je da teroriše zagrebački Dinamo, protiv koga je još jednom bio strelac i to pobedonosnog gola u 80. minutu za 1:0.

U novom evropskom pohodu Zvezde u Kupu šampiona 1957/58, Toplak je odigrao pet utakmica i pogodio mrežu Norćepinga (2:2) u prvom meču osmine finala, da bi u četvrtfinalu ekipu zaustavio čuveni tim Mančester Junajteda, takozvane "Bezbijeve bebe" (1:2 i 3:3), koji su nažalost odmah posle beogradskog meča imali tešku avionsku nesreću kod Minhena, kada je nastradala većina vodećih igrača ovog legendarnog tima.

Toplak je u šampionatu Jugoslavije 1957/58 devet puta bio strelac i još jednom bio drugi golgeter ekipe. U remijima protiv Partizana tri puta je postigao gol, jednom u prvom delu sezone (2:2) i dva puta u drugom delu (2:2). Sezonu 1958/59 je skoro celu propustio zbog služenja vojnog roka u JNA, ali je Zvezda i bez njega vratila titulu predvođena sjajnim Borom Kostićem.

Po povratku u tim, Toplak je doprineo odbrani titule, svoje četvrte u Zvezdi sa pet golova na 11 mečeva. Upisao se u remiju protiv Partizana (1:1), a kasnije je imao sjajan finiš sa tri pogotka u poslednja tri kola, po jedan protiv Sarajeva (4:2), beogradskog Radničkog (5:4) i Slobode iz Tuzle (5:1). Tako je pomogao Zvezdi da za bod nadmaši Dinamo u šampionskoj trci. Karijeru mu je naglo prekinula povreda, pa je morao da okači kopačke o klin 11. decembra 1960. sa svega 29 godina.

Kad je prestao da igra, bio je trener Crvene zvezde od 1964. do 1966. godine, ali nije osvajao trofeje. Potom odlazi u SAD gdje je radio u američkoj profesionalnoj ekipi Kalifornija Klipers (San Francisko) do 1969, onda je nastavio kao profesor u Stanfordu (1969-1971), a zatim je trenirao i ekipu San Hozea od 1974. do 1975. Po povratku u Jugoslaviju, bio je profesionalni trener u FSJ, od 25. septembra 1976. do 8. maja 1977. bio je selektor reprezentacije Jugoslavije (1976/77). Na klupi "plavih" je bio na svega osam utakmica. Ostao je u FSJ i rukovodio je stručnim radom u mladoj i olimpijskoj Preuzeo je mladu i olimpijsku selekciju Jugoslavije, sa kojom je bio četvrti na igrama u Moskvi 1980. godine, a u Los Anđelesu 1984. godine doveo je Jugoslaviju do bronzane medalje. Bio je i selektor reprezentacije Jugoslavije u tandemu sa Ivicom Osimom na tri utakmice tokom 1986. godine. Kasnije je vodio i Indoneziju od 1991. do 1993. godine. Autor je brojnih knjiga iz oblasti fudbalske strategije i nosilac ordena za zasluge FIFA za doprinos razvoju svetskog fudbala. Već duži niz godina živi u Sloveniji.

Spoljašnje veze

• Ivan Toplak na sajtu Olympedia.org
• Ivan Toplak na sajtu reprezentacija.rs