1. srpska armija
| 1. Armija | |
|---|---|
Aleksandar I Karađorđević Petar Bojović Živojin Mišić Komandanti 1. armije | |
| Postojanje | 1912–1919 |
| Zemlja |  Kraljevina Srbija |
| Pripadnost | Srpska vojska |
| Tip | Armija |
| Jačina | 1912: 6 divizija 1914: 5 divizija 1918: 3 divizije |
| Angažovanje | |
| Komandanti | |
| Značajni komandanti | Aleksandar I Karađorđević Petar Bojović Živojin Mišić Miloš Vasić |
1. srpska armija je oblasna armija Vojske Kraljevine Srbije, osnovana 1912. godine. Učestvovala je u Prvom balkanskom ratu, Drugom balkanskom ratu i Prvom svjetskom ratu, poslije koga je raspuštena. Prva armija bila je najveća po brojnosti u Vojsci Kraljevine Srbije. Određeno vrijeme armijom je zapovjedao regent Aleksandar I Karađorđević.
Tokom Prvog svetskog rata obuhvatala je Timočku diviziju prvog i drugog poziva, Moravsku, Dunavsku i Konjičku diviziju, pod komandom generala Petra Bojovića raspoređenu na prostoru Smederevske Palanke, Topole, Rače, sa Braničevskim odredom, ojačanim Dunavskom divizijom drugog poziva na desnoj obali Dunava od Golupca do ušća Morave.
Odmah nakon predaje odgovora u kome je odbijen ultimatum austrougarske Vlade od 23. jula 1914. godine, srpska Vlada je 25. jula u 22 časa izdala Ukaz o mobilizaciji celokupne vojske. Formirana je Vrhovna komanda na čelu sa generalom Stepom Stepanovićem kao zastupnikom vojvode Radomira Putnika. Komanda se dan kasnije preselila u Kragujevac. U trenutku mobilizacije vojvoda Putnik je bio na lečenju u austrougarskoj banji Glajhenbergu. Pripreme za odbranu zemlje od austrougarske agresije vršene su po njegovim instrukcijama i planovima. Svi planovi za rat bili su izrađeni tako da se mobilizacija i koncentracija vojske može uraditi efikasno i brzo i bez Putnikovog fizičkog prisustva. Putnikov plan mobilizacije, funkcionisao je savršeno tako da su svi borački delovi mobilisani za 4-6 dana, a neborački za 6-12 dana. Mobilisano je 11 pešadijskih divizija prvog i drugog poziva, jedna konjička divizija i trupe trećeg poziva - ukupno oko 450.000 ljudi i 500 topova.
Srpska vrhovna komanda je insistirala na odbrani, čekajući da se nepovoljna vojna i politička situacija, promeni. Procenjeno je da Srbiji od suseda Grčke i Rumunije ne preti opasnost, što nije bio slučaj sa Bugarskom i Albanijom. Srpsko diplomatsko predstavništvo u Sofiji, upozorilo je svoju Vladu da su Bugari u Makedoniji organizovali antisrpski komitski pokret i da planiraju da preseku železničku prugu Niš - Solun. Albanci na jugu, takođe su vrebali priliku za antisrpske akcije.
Srpska vojna komanda nije znala u početku kojim pravcem će ići glavni austrougarski napad. Bilo je neophodno preduprediti iznenađenja i udare "s leđa". Stoga je početni operativni plan izražen direktivom vrhovne komande, na čijem čelu je bio regent Aleksandar Karađorđević, kao vrhovni komandant, vojvoda Radomir Putnik načelnik štaba Vrhovne komande i pomoćnik načelnika general Živojin Mišić, od 8. avgusta 1914. predviđali su koncentraciju snaga u tri armije.[1]
Prva Srpska armija obuhvatala je Timočku diviziju prvog i drugog poziva, Moravsku, Dunavsku i Konjičku diviziju, pod komandom generala Petra Bojovića raspoređenu na prostoru Smederevske Palanke, Topole, Rače, sa Braničevskim odredom, ojačanim Dunavskom divizijom drugog poziva na desnoj obali Dunava od Golupca do ušća Morave, sa komandom u Požarevcu.[2]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ http://www.glassrbije.org/vr/node/48 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (29. новембар 2014) Srbija i njena vojska u prvoj godini Velikog rata, Vukomir Petrić
- ^ https://web.archive.org/web/20110625051140/http://babamim.com/wwi_serbian_generals Serbian History 101
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- „Srpska vojska uoči Prvog svetskog rata” (na jeziku: srpski). Pristupljeno 12. 12. 2015.
- „Srpska vojska u Prvom svetskom ratu” (PDF) (na jeziku: srpski). Arhivirano iz originala (PDF) 27. 12. 2015. g. Pristupljeno 24. 12. 2015.