Vojin Todorović

vojin todorović
Vojin Vojo Todorović
Lični podaci
Datum rođenja	(1912-12-03)3. decembar 1912.
Mesto rođenja	Mrke, kod Podgorice, Knjaževina Crna Gora
Datum smrti	7. oktobar 1961.(1961-10-07) (48 god.)
Mesto smrti	Beograd, NR Srbija, FNR Jugoslavija
Profesija	vojno lice
Delovanje
Član KPJ od	1941.
Učešće u ratovima	Aprilski rat NOB Jugoslavije NOB Albanije
Služba	Jugoslovenska vojska NOV i PO Jugoslavije Jugoslovenska narodna armija 1941 — 1961.
Čin	poručnik JV u rezervi general-potpukovnik JNA
Heroj
Narodni heroj od	27. novembra 1953.
Odlikovanja	jugoslovenska odlikovanja: inostrana odlikovanja: Partizanski krst Orden Grunvaldov krst drugog reda

Vojin Vojo Todorović (Mrke, kod Podgorice, 3. decembar 1912 — Beograd, 7. oktobar 1961), učesnik Narodnooslobodilačke borbe, general-potpukovnik JNA, društveno-politički radnik FNRJ i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija

Rođen je 3. decembra 1912. godine u selu Mrke, kod Podgorice. Poticao je iz činovničke porodice. Osnovnu školu i gimnaziju je učio u Podgorici, a maturirao je u Prizrenu. Pravni fakultet je završio u Beogradu 1938. godine. Potom je položio viši finansijski ispit.

Još kao student je učestvovao u studentskom revolucionarnom pokretu. Potom je u mestima gde je službovao — Velikom Gradištu i Podgorici, učestvovao u studentskim akcijama. Bio je aktivan saradnik organizacija „Crvene pomoći” i „Samopomoći” i dr.

Aprilski rat 1941. godine zatekao ga je u u činu rezervnog poručnika u okolini Sinja. Kada je grupa oficira i vojnika hrvatske nacionalnosti u Sinju izvela pobunu protiv Jugoslovenske vojske, Vojin se s grupom oficira i vojnika povukao ka Hercegovini, gde je od 12. do 17. aprila vodio borbe s ustašama u rejonu Stolac–Gacko–Čapljina. U toku ovih borbi oni su zauzeli Čapljinu i onesposobili železničku prugu za Trebinje. Vest o kapitulaciji je obustavila njihova dalja dejstva i oni su se povukli u pravcu Trebinja, a odatle se Vojin s grupom drugova prebacio u Podgoricu.

Narodnooslobodilačka borba

U Trinestojulskom ustanku 1941. godine bio je vodnik Gornjopiperske ustaničke čete i s njom se istakao u borbama na Bioču, u Rogamima, na Trijepču i Doljanskoj Glavici. S gerilskim odredom iz sela Mrke, čiji je bio komandir, organizovao je diverzije i oružane akcije, od kojih je najznačajnija bila 25. avgusta 1941. godine u Bratonožićima kada je izveo napad na italijansku motorizovanu kolonu od 30 kamiona. Za zasluge u borbi, ali i privrženost Narodnooslobodilačkom pokretu (NOP), avgusta 1941. godine je primljen u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).

Oktobra 1941. godine sa svojim gerilskim odredom je učestvovao u uništenju neprijateljske motorizovane kolone na Jelinom Dubu. Nakon toga je bio postavljen za zamenika komandanta Prvog bataljona Zetskog partizanskog odreda. S ovim odredom se istakao u borbama u Župi Nikšićkoj, u Bjelopavlićima i na Radovču. Do juna 1942. godine nalazio se na dužnostima političkog komesara Piperskog partizanskog bataljona, komandanta bataljona i zamenika komandanta Zetskog partizanskog odreda.

Kada je juna 1942. godine glavnina partizanskih snaga napustila Crnu Goru i povukla se u Bosnu, Vojin je ostao na radu u pozadini. Tokom ovog perioda obavljao je razne partijske dužnosti — bio je sekretar partijske ćelije u Piperima, sekretar Rejonskog komiteta KPJ u Podgorici i član Okružnog komiteta KPJ za Podgoricu. Zajedno sa Blažom Jovanovićem i Dušanom Mugošom, 1. novembra 1942. godine je po zadatku KPJ otišao u Albaniju. Tamo je ostao sve do 25. aprila 1943. godine i davao veliku pomoć u organizovanju tamošnjih partizanskih jedinica. Marta 1943. godine u Labinotu, kod Elbasana prisustvovao je Prvoj zemaljskoj konferenciji Komunističke partije Albanije (KPA).

Aprila 1943. godine se vratio u Crnu Goru, gde je bio postavljen na dužnost komandanta Zetskog partizanskog odreda i s njim je učestvovao u razbijanju četničkih snaga u Piperima i Bjelopavlićima. U toku Pete neprijateljske ofanzive, bio je na dužnosti komandanta bataljona u Petoj proleterskoj crnogorskoj udarnoj brigadi. Tokom bitke na Sutjesci, s većom grupom partizana je uspeo da se probije iz neprijateljskog obruča i potom je s grupom partijskih rukovodilaca, na čelu s Ivanom Milutinovićem, dobio zadatak da radi na formiranju novih partizanskih jedinica.

Na terenu podgoričkog sreza je uspeo da formira partizanski bataljon, koji je kasnije ušao u sastav Pete crnogorske brigade, a avgusta 1943. godine je ponovo bio postavljen za komandanta Zetskog partizanskog odreda. Kada je 14. novembra 1943. godine u Kolašinu bila formirana Šesta crnogorska udarna brigada imenovan je za zamenika komandanta brigade. Do kraja rata, nalazio se na dužnostima — komandanta Treće proleterske sandžačke brigade i komandanta Devete crnogorske brigade.

Po nalogu Vrhovnog štaba NOV i POJ, 12. avgusta 1944. godine je bio prebačen u Bari, a odatle u Albaniju, gde se nalazio na dužnosti zamenika šefa Vojne misije NOV i POJ pri Narodnooslobodilačkoj vojsci Albanije.

Posleratni period

Polovinom juna 1945. godine, vratio se u Beograd, gde je primio dužnosti u Ministarstvu narodne odbrane. Nakon toga nalazio se na dužnosti načelnika Finansijske uprave JNA do 1957. godine. Potom je bio zamenik komandanta Prve armijske oblasti. Na toj dužnosti je i preminuo u činu general-potpukovnika JNA.

Pored vojne karijere, bio je veoma aktivan kao društveno-politički radnik. Bio je biran za člana Opunomoćstva SKJ za JNA Prve armijske oblasti, a bio je i prvi predsednik Hokejaškog saveza Jugoslavije (HSJ). Od 1952. do 1961. godine je bio predsednik Auto-moto saveza Jugoslavije (AMSJ), a dugi niz godina je bio član Predsedništva Narodne tehnike Jugoslavije (NTJ), Uprave JSD „Partizan” i dr. Bavio se i pisanjem i objavio je veliki broj tekstova iz oblasti ratne veštine, kao i monografiju „Podgorički srez u Trinaestojulskom ustanku 1941. godine”.

Umro je 7. oktobra 1961. godine u Beogradu.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden ratne zastave, Orden partizanske zvezde prvog reda, Orden bratstva i jedinstva prvog reda, Orden zasluga za narod drugog reda, Orden narodne armije drugog reda i Orden za hrabrost. Od inostranih odlikovanja, ističu se Partizanski krst i Orden Grunvaldov krst drugog reda NR Poljske. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 27. novembra 1953. godine.

Literatura

• Vojna enciklopedija tom X. Beograd. 1975. 
• Narodni heroji Jugoslavije tom II. Beograd: Narodna knjiga. 1982.