Grabovica (Gornji Milanovac)

Grabovica
Grabovica;
	Pogled iz Grabovice ka Gornjem Milanovcu
Administrativni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Moravički
Opština	Gornji Milanovac
Stanovništvo
— 2011.	456
Geografske karakteristike
Koordinate	44° 01′ 00″ S; 20° 30′ 00″ I / 44.016666° S; 20.5° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	520 m
	Grabovica Grabovica na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	32300
Pozivni broj	032
Registarska oznaka	GM

Grabovica je naselje u Srbiji u opštini Gornji Milanovac u Moravičkom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 456 stanovnika. Nalazi se na nadmorskoj visini od 350 do 700 m, a površine je 1.548 ha. Sa istočne strane se oslanja na periferiju varoši Gornji Milanovac.^[1]

Ovde se nalaze Krajputaš Čedomiru Todoroviću u Grabovici i Stari nadgrobni spomenici na seoskom groblju u Grabovici.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Po predanju, selo je dobilo naziv po velikim zabranima (šumama) grabovog drveta Grabovica.

Stanovnici sela su masovno učestvovali u boju protiv Turaka na Kosovu rolju 28. juna 1389. godine. Nisu smeli da sačekaju najezdu Turaka već su se masovno iselili. Novo stanovništvo se u 18. veku doselilo iz Starog Vlaha, Crne Gore i Hercegovine i popunilo ispražnjena područja.^[1]

Ovo selo se prvi put pominje u turskom popisu 1525. godine pod imenom Rapah i tada je imalo 32 doma. Na više lokaliteta u selu nalaze se iskopine „Džinovske crkve”, u zaseoku Kršiću, kao i „Džinovsko groblje” na Rapaj brdu. Iskopano je i nekoliko krstova, kandila, starog novca i sl.^[1]

Selo je pripadalo opštini Brusnica. Školu je imalo u Gornjem Milanovcu i pripadalo je parohiji crkve Svete Trojice u Gornjem Milanovcu. Seoska slava je Veliki Spasovdan.^[1]

U ratovima u periodu od 1912. do 1918. godine selo je dalo 123 ratnika. Poginulo ih je 91 a 32 je preživelo.^[1]

Galerija[uredi | uredi izvor]

Demografija[uredi | uredi izvor]

U popisima selo je 1910. godine imalo 878 stanovnika, 1921. godine 605, a 2002. godine taj broj je spao na 340.^[1]

U naselju Grabovica živi 414 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 43,6 godina (42,9 kod muškaraca i 44,2 kod žena). U naselju ima 152 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,26.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

U mestu je rođen srpski novinar, urednik i publicista Milomir Marić. Ovde je živeo muzički umetnik Milivoje Ivanović.^[2]

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[3]
Godina	Stanovnika
1948.	875
1953.	890
1961.	897
1971.	623
1981.	578
1991.	523	522
2002.	496	497
2011.	456

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[4]

Srbi	495	99,79%
nepoznato	1	0,20%

Stanovništvo prema polu i starosti^[5]


	m	ž
?	0	0
80+	5	7
75—79	18	20
70—74	16	18
65—69	14	24
60—64	8	12
55—59	12	8
50—54	26	14
45—49	19	29
40—44	19	13
35—39	12	16
30—34	11	10
25—29	19	17
20—24	23	15
15—19	10	16
10—14	8	11
5—9	15	12
0—4	8	11
Prosek :	42,9	44,2

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	172	188	235	173	156	158	152

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	29	33	22	28	28	5	4	2	1	0	3,26

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	212	66	127	16	3	0
Ženski	219	44	129	42	3	1
UKUPNO	431	110	256	58	6	1

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	124	20	0	0	60
Ženski	69	15	0	0	33
UKUPNO	193	35	0	0	93
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	5	7	10	2	11
Ženski	1	0	4	2	1
UKUPNO	6	7	14	4	12
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	1	3	0	1
Ženski	0	0	2	3	4
UKUPNO	0	1	5	3	5
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	2	0	0	2
Ženski	2	0	0	2
UKUPNO	4	0	0	4

Reference[uredi | uredi izvor]

^ ^a ^b ^v ^g ^d ^đ Đuković, Isidor (2005). Rudničani i Takovci u oslobodilačkim ratovima Srbije 1912-1918. godine. Gornji Milanovac: Muzej Rudničko-takovskog kraja. str. 185.
^ „Svetski, a naš: Srpskom kompozitoru tražili da lično reklamira italijanske špagete”. B92. 23. 1. 2023. Pristupljeno 25. 1. 2023.
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[:02-1] v ^g ^d ^đ Đuković, Isidor (2005). Rudničani i Takovci u oslobodilačkim ratovima Srbije 1912-1918. godine. Gornji Milanovac: Muzej Rudničko-takovskog kraja. str. 185.

[2] „Svetski, a naš: Srpskom kompozitoru tražili da lično reklamira italijanske špagete”. B92. 23. 1. 2023. Pristupljeno 25. 1. 2023.

[3] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[4] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[5] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]