Strešak

Koordinate: 42° 42′ 03″ S; 21° 54′ 49″ I / 42.7008° S; 21.9136° I / 42.7008; 21.9136
S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Strešak
Administrativni podaci
DržavaSrbija
Upravni okrugPčinjski
GradVranje
Gradska opštinaVranje
Stanovništvo
 — 2011.119
Geografske karakteristike
Koordinate42° 42′ 03″ S; 21° 54′ 49″ I / 42.7008° S; 21.9136° I / 42.7008; 21.9136
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina813 m
Strešak na karti Srbije
Strešak
Strešak
Strešak na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj17507
Pozivni broj017
Registarska oznakaVR

Strešak je naselje u Poljanici, grad Vranje u Pčinjskom okrugu. Zauzima krajnji istočni deo Poljanice, između Kruševe Glave na istoku, Urmanice na jugu i Gradnje na zapadu. Na istoku je Solačka Sena iz opštine Vladičin Han, od koje je Strešak odeljen vododelnicom reke Veternice i Južne Morave. Od centra Vlasa udaljeno je oko 5 km. Prema popisu iz 2002. bilo je 119 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 174 stanovnika).

Položaj i istorija[uredi | uredi izvor]

Selo je razmešteno u izvorišnom delu potoka Staničić, leve pritoka Krušoglavskog potoka. Nema dobrih prilaznih puteva. U selo se može stići iz Vlasa preko Gradnje, najlakše traktorom ili terenskim vozilom. Po suvom vremenu prilaz je moguć iz pravca Vladičinog Hana, preko sela Jagnjilo. Iznad samoga sela, po navedenoj vododelnici, u Tursko vreme prolazio je put od Leskovca do Vranja. Dok je Poljanica bila administrativno vezana za Vladičin Han, pa i u doba Turaka, dok su putevi prolazili neposredno pored sela, Strešak je, slično kao Kruševa Glava, Urmanica pa i Gradnja, bio u povoljnijem položaju u odnosu na ostala sela Poljanice.

Stanovnici Poljanice smatrali su Strešak za najstarije selo u ovom kraju. U početku je bilo zbijenog tipa na mestu starog selišta, kod Stojninog kladanca, a kasnije su se žitelji raselili na današnje lokacije, tako da je selo sada razbijenog tipa. Sastoji se od dve mahale: Donju (Stejine njive, Civin rid, Preklade, Jančine buke) i Gornju (Lug, Vlaške kruške). Najstarije porodice su Petkovci, Keserci, Kaladzici, Prodanovci, Kovačevci, Deda Pavlovi, Solivodici, Nikolinci, Ranutovčani, Coninci. Neki su starosedeoci, drugi su doseljeni iz Gradnje, a treći sa Kosova iz okoline Vranja i Vladičinog Hana.

U selu, u Lugu, postoji crkvište gde se kopanjem nalaze ostaci cigli. Iznad sela, kao i iznad Kruševe Glave, postoje vrtačasta udubljenja koja su, po predanju, ostaci rudnika, majdana (seljani su ga zvali „rupnik“ pa su se zato i Strečani nazivali „rupnici"). Poznatiji izvori su Zmijavac, Vlaški kladanac, Sredorek, Gadžura, Bina livada, Tupan, Bogdanovce.

Stanovništvo se bavilo poljoprivredom, pogotovo ratarstvom, stočarstvom i voćarstvom. U selu nema mnogo šuma, tek po neki zabran u blizini kuća, ali im je bogata bukova šuma sa Kukavice bila lako dostupna, ranije i sada. Krajem 20. veka počelo je iseljavanje stanovništva tako da je sada selo skoro potpuno ispražnjeno.

Seoska slava (krste, litije) je Spasovdan.

Demografija[uredi | uredi izvor]

U naselju Strešak živi 115 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 61,5 godina (58,8 kod muškaraca i 63,9 kod žena). U naselju ima 55 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,16.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
Demografija[1]
Godina Stanovnika
1948. 420
1953. 436
1961. 463
1971. 400
1981. 296
1991. 174 173
2002. 119 126
2011. 66
Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍[2]
Srbi
  
 118 99,15%
Rumuni
  
 1 0,84%
nepoznato
  
 0 0,0%


Stanovništvo prema polu i starosti[3]
m
ž
? 3
  
  
 1
80+ 3
  
  
 6
75—79 3
  
  
 6
70—74 11
  
  
 15
65—69 11
  
  
 9
60—64 6
  
  
 7
55—59 5
  
  
 6
50—54 2
  
  
 3
45—49 1
  
  
 3
40—44 2
  
  
 0
35—39 2
  
  
 0
30—34 2
  
  
 2
25—29 2
  
  
 2
20—24 2
  
  
 0
15—19 0
  
  
 0
10—14 1
  
  
 0
5—9 0
  
  
 1
0—4 1
  
  
 1
Prosek : 58,8 63,9
Domaćinstva
Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.
Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002.
Broj domaćinstava 73 75 78 80 79 69 55
Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.
Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosek
Broj domaćinstava 12 30 9 1 2 1 0 0 0 0 2,16
Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu
Pol Ukupno Neoženjen/Neudata Oženjen/Udata Udovac/Udovica Razveden/Razvedena Nepoznato
Muški 55 7 40 8 0 0
Ženski 60 1 41 16 2 0
UKUPNO 115 8 81 24 2 0
Stanovništvo po delatnostima koje obavlja
Pol Ukupno Poljoprivreda, lov i šumarstvo Ribarstvo Vađenje rude i kamena Prerađivačka industrija
Muški 48 47 0 0 0
Ženski 41 39 0 0 2
UKUPNO 89 86 0 0 2
Pol Proizvodnja i snabdevanje Građevinarstvo Trgovina Hoteli i restorani Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški 0 1 0 0 0
Ženski 0 0 0 0 0
UKUPNO 0 1 0 0 0
Pol Finansijsko posredovanje Nekretnine Državna uprava i odbrana Obrazovanje Zdravstveni i socijalni rad
Muški 0 0 0 0 0
Ženski 0 0 0 0 0
UKUPNO 0 0 0 0 0
Pol Ostale uslužne aktivnosti Privatna domaćinstva Eksteritorijalne organizacije i tela Nepoznato
Muški 0 0 0 0
Ženski 0 0 0 0
UKUPNO 0 0 0 0

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9. 
  2. ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9. 
  3. ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Rista T. Nikolić, Poljanica i Klisura, izdanje 1905. godine, pp. 199. (Srpski etnografski zbornik, Beograd, knjiga IV, Srpska kraljevska akademija).

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Стрешак&oldid=27018223”