Turizam u Slovačkoj
Turizam u Slovačkoj nudi prirodne pejzaže, planine, pećine, srednjovekovne zamkove i gradove, narodnu arhitekturu, banje i skijališta.
Više od 5,0 miliona ljudi posetilo je Slovačku u 2017. godini,[1] a najatraktivnije destinacije su glavni grad Bratislava i Visoke Tatre.[2] Najviše stranih posetilaca dolazi iz Češke (oko 26 procenata), Poljske (15 procenata) i Nemačke (11 procenata).[3] Većina svih posetilaca su Slovaci (60 procenata ili oko tri miliona).
Statistika
[uredi | uredi izvor]Većina posetilaca Slovačke koji su boravili u objektima za turistički smeštaj potiče iz: [4] [5]
Broj | Država | 2015 | 2016 | 2017 |
---|---|---|---|---|
1 | Češka | 509.700 | 621,475 | 645,195 |
2 | Poljska | 168,358 | 188,284 | 209,524 |
3 | Njemačka | 158,857 | 178,047 | 192,328 |
4 | Mađarska | 69,563 | 91,175 | 101.406 |
5 | Austrija | 81,589 | 88,123 | 96,777 |
6 | Ujedinjeno Kraljevstvo | 64,891 | 77,837 | 79,797 |
7 | Kina | 28,154 | 41,332 | 61,346 |
8 | Italija | 59,294 | 65.050 | 59.775 |
9 | Ukrajina | 51,591 | 52.850 | 53,024 |
10 | Sjedinjene Države | 40,553 | 45,670 | 46,728 |
Ukupno strani turisti | 1,721,193 | 2,027,009 | 2,162,384 |
Prirodno okruženje
[uredi | uredi izvor]Oko 40% Slovačke je pokriveno šumama. Slovačke šume sadrže širok biodiverzitet, a životinje uključuju mrke medvede, vukove, lisice, divlje svinje, bizamske pacove, divokoze i risove. Slovačka ima visok procenat divljih životinja uključenih u zaštićena područja. Gotovo da nema planinskih lanaca i područja koja nisu pod nekim oblikom zaštite.
Jedna od glavnih turističkih atrakcija Slovačke su planine Tatre (posebno Visoke Tatre), najviši deo Karpata. Sadrže brojne retke biljne i životinjske vrste i nude brojne mogućnosti skijanja, planinarenja i pešačenja.
Reke i potoci u slovačkim planinama često se koriste za rafting i druge aktivnosti i sportove na vodi. Upotreba splavova ima veoma dugu tradiciju, a posebno su splavovi na spektakularnoj reci Dunajec veoma popularni među turistima.
Slovačka sadrži brojne mineralne izvore i banje. U 2007. godini postojale su 94 banje, koje sadrže više od 11.900 kreveta. 2007. godine u slovačkim banjama bilo je 276.200 posetilaca, što je porast od 9% u odnosu na 2006. godinu. 35,2% posetilaca bilo je strano.[6]
Banje uključuju:
- Balneološke banje : Bojnjice, Brusno, Dudince, Lučki, Pještjani, Skljenje Tjeplice, Sljač, Smrdaki, Trenčinske Tjeplice, Turčjanske Tjeplice
- Klimatske banje: Novi Smokovec, Štos, Štrpske Pleso, Tatranske Matlijare, Visoke Tatre
- Mešane banje: Bardjejovske kupele, Čiž, Njimnica, Rajecke Tjeplice i Višnje Ružbahi
U celoj zemlji se grade novi vodeni parkovi. Nedavno izgrađeni parkovi uključuju Tatralandija u Liptovskom Mikulašu, Akvasiti u Popradu i Akvatermal u Senjecu.
Slovačka kraška područja nude izuzetno velik broj pećina i njihov spisak se svake godine proširuje zahvaljujući novim otkrićima. Trinaest pećina je otvoreno za javnost, od kojih je najduža dužine 9 km. Neki od njih proglašeni su UNESKO-vim lokacijama svetske baštine. Među njima je Ohtinska aragonitska pećina, jedna od tri aragonitske pećine na svetu.
Arhitektura i znamenitosti
[uredi | uredi izvor]Zamkovi
[uredi | uredi izvor]-
Zamak Bratislava
-
Dvorac Trenčin
-
Dvorac Spiš
-
Dvorac Orava
-
Zamak Bojnice
-
Budatin grad, Žilina
Slovačka sadrži mnogo dvoraca, od kojih je većina u ruševinama. Najpoznatiji zamkovi uključuju dvorac Bojnjice (koji se često koristi kao mesto snimanja), dvorac Spiš (najveći utvrđeni dvorac u Evropi[traži se izvor], na listi UNESKO), Orava, zamak Bratislava, i ostaci Djevinskog zamka. Dvorac Čahtice nekada je bio dom najkreativnije žene na svetu, serijske ubice, „Krvave dame“, Eržebet Batori.
Istorijska arhitektura
[uredi | uredi izvor]Položaj Slovačke u Evropi i prošlost zemlje (deo multikulturne Kraljevine Ugarske, Habzburške monarhije i Čehoslovačke) učinili su mnoge gradove sličnim gradovima u Češkoj (kao što je Prag), Austriji (poput Salcburga) ili Mađarskoj (kao što je Budimpešta). U mnogim gradovima je sačuvano istorijsko središte sa najmanje jednim trgom. Veliki istorijski centri mogu se naći u Bratislavi, Trenčinu, Košicama, Banskoj Štjavnjici, Ljevoči i Trnavi. Poslednjih godina istorijski centri prolaze kroz restauraciju.
Crkve
[uredi | uredi izvor]-
Katedrala Svetog Martina u Bratislavi
-
Crkva Svete Elizabete, poznata kao Plava crkva u Bratislavi
-
Bazilika Svetog Đila u Bardjejovu
-
Bazilika Svetog Jakova u Ljevoči
-
Crkveni toranj u Liptovskoj Mari
-
Katedrala u Njitri
-
Katedrala u Trnavi
-
Crkva Sv Jovana Krstitelja u Prešovu
Istorijske crkve se mogu naći u gotovo svakom selu i gradu u Slovačkoj. Većina ih je izgrađena u baroknom stilu, ali ima i mnogo primera romanske i gotičke arhitekture, na primer Banska Bistrica, Bardjejov i Spišska Kapitula. Crkva Svetog Jakova u Ljevoči sa najvišim drvenim rezbarenim oltarom na svetu i Crkva Svetog Duha u Žehri sa srednjovekovnim freskama su na listi UNESKO-ve svetske baštine. Katedrala Sv. Martina u Bratislavi poslužila je kao crkva krunisanja za Kraljevinu Mađarsku. Najstarije sakralne građevine u Slovačkoj potiču iz velikomoravskog perioda u 9. veku. Vrlo dragocene građevine su kompletne drvene crkve severne i severoistočne Slovačke. Većinu su gradili od 15. veka nadalje katolici, luterani i pripadnici crkava istočnog hrišćanstva.
Folklor
[uredi | uredi izvor]Slovačka takođe ima bogate narodne tradicije: pesme, plesove, narodnu umetnost, narodne nošnje i narodnu arhitekturu. Kompletna istorijskih sela su sačuvani samo u nekim slučajevima, kao što su Čičmani, Vlkolinec (UNESKO lokacija), Brhlovce, Španja Dolina, Osturnja, Podbjel, Stara Hora u Sebehljebi, Plaveci Petjer, Veljke Ljevare i Ždjar.
Suveniri
[uredi | uredi izvor]Tipični suveniri iz Slovačke su lutke odevene u narodne nošnje, keramički predmeti, kristalno staklo, rezbarene drvene figure, črpaks (drveni krčag), fujare (narodni instrument na listi UNESKO-a) i valaške (ukrašena narodna sekira) i pre svega proizvodi napravljeni od ljuske kukuruza i žice, naročito ljudskih figura. Suveniri se mogu kupiti u radnjama koje vodi državna organizacija Ustredie ludovej umeleckej vыrobi - Centar za narodnu umetničku proizvodnju. Lanac prodavnica Dielo prodaje dela slovačkih umetnika i zanatlija. Ove prodavnice se uglavnom nalaze u gradovima.
Cene uvezenih proizvoda uglavnom su iste kao u susednim zemljama, dok su cene lokalnih proizvoda i usluga, posebno hrane, obično niže[traži se izvor] .
Hrana i piće
[uredi | uredi izvor]Hrana je relativno jeftina u poređenju sa zapadnom Evropom. Slovačka nudi regionalna vina i brendove piva. Najpopularnija vina su iz regije Tokaj, Mali Karpati, Njitra, Topolčani i Zahorje. Hubert je slovački brend penušavog vina a Karpatski brendi specijal je popularna rakija. Demanovka i Horec su tradicionalni biljni likeri. Druga popularna slovačka destilovana pića uključuju slivovicu (šljivovicu) i borovičku, napravljenu od bobica kleke. Popularni brendovi piva su Topvar, Zlati Bažant, Šariš i Korgon.
Sir i proizvodi od sira (naročito sirevi brindza, korbačik, oštipok, parenice i tvaroh) su tradicionalni slovački specijaliteti.
Ako ste zadovoljni uslugama u restoranu ili u kafani, dobrovoljno je da date bakšiš osoblju, jer nije uključen u konačni račun. To bi moglo biti do 10 posto ukupnog računa.
Objekti sa UNESKO-ve liste svetske baštine
[uredi | uredi izvor]Objekti trenutno na listi:
- Banska Štjavnjica (nekadašnji rudarski grad) i tajhi (drevni rezervoari vode oko grada)
- Bardjejov (istorijski grad)
- Ljevoča, dvorac Spiš i pripadajući spomenici kulture
- Ljevoča
- Dvorac Spiš
- srednjovekovni crkveni grad Spišska Kapitula
- freske u srednjovekovnoj crkvi u Žehri
- Spišske Podhradje
- Vlkolinec (narodna arhitektura)
- Pećine na slovačkom krasu :
- Dobšina ledena pećina
- Pećina Domica
- Pećina Gombasek
- Jasovska pećina
- Krasnohorska pećina
- Ohtinska aragonska pećina
- Iskonske bukove šume u Nacionalnom parku Polonini i planinama Vihorlat (lokaliteti: Havešova, Stužica, Rožok i Kijovski prales)
- Drvene crkve u centralnoj i istočnoj Slovačkoj (Hervartov, Tvrdošin, Kežmarok, Lještina, Hronsek, Bodružal, Ladomirova, Ruska Bistra)
Istorija
[uredi | uredi izvor]Turizam u današnjoj Slovačkoj počeo je da se razvija sredinom 19. veka kada su putnici počeli da posećuju planine Visoke Tatre i Niske Tatre. Prvi smeštajni i ugostiteljski objekti izgrađeni su krajem 19. veka, a ovaj razvoj se ubrzao nakon 1918. godine stvaranjem Čehoslovačke. Broj turista je neprekidno rastao sa 270.000 domaćih i 45.000 stranih turista 1926. na 546.000 domaćih i 82.000 stranih turista 1936. godine. Razvoj turističke grane usporio se tokom Drugog svetskog rata. Nakon uvođenja komunističkog režima 1948. godine, zapadni turisti više nisu bili dobrodošli u Čehoslovačkoj, što je prirodno prouzrokovalo materijalne gubitke u turizmu. Turizam je komunistički režim kontrolisao ideološki, politički i ekonomski, a režim nije uspeo da uloži dovoljno u turističke objekte i infrastrukturu (sa izuzetkom regije Visoke Tatre). Sa druge strane, međutim, pošto je većini čehoslovačkih građana praktično zabranjeno putovanje u inostranstvo (posebno na Zapad), režim je morao da obezbedi više rekreacionih sadržaja za stanovništvo u svojoj zemlji: 1989. (na kraju komunističkog režima ), u Slovačkoj je bilo 988 smeštajnih kapaciteta (389 hotela, 17 motela, 200 hostela, 82 kampa, 130 vikendica i drugih) sa 145.822 kreveta. Njih je koristilo oko 3,9 miliona turista (956.702 iz inostranstva). Najveći turistički centri bili su Bratislava, Visoke Tatre, Košice, Banska Bistrica i Pještjani. Broj turističkih agencija ograničila je vlada.
Posle pada komunizma 1989. godine, slovački turizam počeo je da se prilagođava uslovima tržišne ekonomije. Objekti su postepeno privatizovani i izgrađeni su novi, takođe uz pomoć stranog kapitala. Osnovane su desetine novih turističkih agencija, a znatno su porasli broj turista iz inostranstva i prihodi od turizma. Povećao se i pasivni turizam (Slovaci koji putuju u inostranstvo) - tokom 1990-ih Slovaci su putovali pretežno u susedne zemlje i Hrvatsku, a od kraja 1990-ih inostrane destinacije Slovaka su se prebacile na glavne svetske turističke destinacije (Egipat, Francuska, Indonezija itd.) .
Zanimljivosti
[uredi | uredi izvor]2006. godine slovačka vlada formalno je protestovala protiv filma Hostel, navodeći da film prikazuje Slovačku kao opasnu zemlju sa policijskom korupcijom, u kojoj se lako mogu kidnapovati i ubiti turisti.[8] Film je, navela je vlada, oštetio imidž Slovačke i mogao bi biti štetan za turističku industriju.[9]
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ „Vlani navštívil Slovensko rekordný počet turistov”. finweb.hnonline.sk (na jeziku: slovački). Pristupljeno 2019-02-08.
- ^ „The number of tourists in Slovakia is increasing (Turistov na Slovensku pribúda)” (na jeziku: slovački). Aktualne.sk. 30. 6. 2007. Pristupljeno 30. 12. 2007.
- ^ „Most tourists in Slovakia still come from the Czech Republic (Na Slovensko chodí stále najviac turistov z ČR)” (na jeziku: slovački). Monika Martišková, Joj.sk. 20. 9. 2007. Arhivirano iz originala 9. 10. 2007. g. Pristupljeno 28. 11. 2007.
- ^ „Ubytovacia štatistiky CR I. štvrťrok 2017”. www.mindop.sk.
- ^ „Statistics”. www.mindop.sk. Pristupljeno 2020-02-15.
- ^ „One third of Slovak spa visitors are foreign (Tretina návštevníkov slovenských kúpeľov je zo zahraničia)”. SME (na jeziku: slovački). 24. 4. 2008. Pristupljeno 24. 4. 2008.
- ^ „St. Elisabeth Cathedral”. Visitkosice.eu. Arhivirano iz originala 4. 8. 2014. g. Pristupljeno 23. 4. 2014.
- ^ „Slovakia Outraged by 'Hostel'”. Arhivirano iz [://imdb.com/news/wenn/2006-02-28#celeb4 originala] Proverite vrednost parametra
|url=
(pomoć) 2007-03-13. g. - ^ „Slovakia angered by horror film”. News.bbc.co.uk. 27. 2. 2006. Pristupljeno 15. 12. 2017.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]- List of the business in Slovakia Arhivirano na sajtu Wayback Machine (21. jun 2016)
- List of the lawyers in Slovakia Arhivirano na sajtu Wayback Machine (6. decembar 2018)
- Slovak national tourism portal
- Official website of the Slovak Tourist Board
- Guided tours in Slovakia Arhivirano na sajtu Wayback Machine (3. januar 2020)
- Resort in Slovakia