Danilo Nikolić

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Za drugu upotrebu, pogledajte stranicu Danilo Nikolić (višeznačna odrednica).
Danilo Nikolić
Danilo Nikolić, fotografija Radeta Milisavljevića
Lični podaci
Datum rođenja(1926-02-02)2. februar 1926.
Mesto rođenjaSplit, Kraljevina SHS
Datum smrti6. februar 2016.(2016-02-06) (90 god.)
Mesto smrtiBeograd, Srbija

Danilo Nikolić (Split, 2. februar 1926 — Beograd, 6. februar 2016)[1][2] bio je srpski književnik. On je jedan od najznačajnijih pripovedača i romanopisaca srpske književnosti druge polovine 20. veka, čije su knjige višestruko nagrađivane književnim nagradama. Njegov legat nalazi se u Udruženju za kulturu, umetnost i međunarodnu saradnju „Adligat” u Beogradu.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Danilo Nikolić sa ocem Spasojem, 1940.
Danilo sa školskim drugovima iz gimnazije, Peć, 1940.

Danilo Nikolić rođen je 2. februara 1926. godine u Splitu, od oca Spasoja Nikolića, Nikšićanina, inače službenika Banske uprave u Splitu, i majke Kristine, domaćice, iz Zelenike u Boki Kotorskoj. Detinjstvo i mladost proveo je na Kosovu i Metohiji, u Vitomirici kod Peći, gde su se Nikolići doselili 1924. godine iz Nikšića. Prva dva razreda osnovne škole završio je u Vitomirici, a ostala dva i gimnaziju u Peći. U svojim srednjoškolskim danima započeo je saradnju sa listom Jedinstvo, kao dopisnik iz Metohije.

Danilo u Knez Mihailovoj ulici u Beogradu, 1997.

Godine 1946. dobio je stipendiju i otišao na studije u Beograd, gde je diplomirao na Pravnom fakultetu Univerziteta u Beogradu. Kao student osvojio je nekoliko nagrada za priču na raznim književnim konkursima, zbog čega je 1950. godine bio pozvan da radi kao saradnik u Radio Beogradu. Upravo u ovoj informativnoj kući Nikolić će provesti svoj radni vek, gde nakon diplomiranja radi kao novinar, potom kao urednik u programima za književnost i kulturu, a do penzionisanja i kao urednik-dramaturg Dramskog programa. Za poseban doprinos razvoju novinarstva dobio je 1970. godine Srebrnu plaketu Saveza novinara Jugoslavije.

Prvu knjigu pripovedaka, „Male poruke”, objavio je 1957. godine. U svojim ranim delima, kao i u nekim kasnijim, često se vraćao svojoj rodnoj Metohiji, na vrlo suptilan način pripovedajući o ljudskim sudbinama i složenim međunacionalnim odnosima.[1] Među knjigama pripovetki zapažene su još i „Povratak u Metohiju”, „Ulazak u svet”, za koju je dobio Andrićevu nagradu 1997. godine, potom „Spisak grešaka” i „Provetravanje vladara”.

Prvi roman objavio je 1989. godine pod nazivom „Vlasnici bivše sreće”, koji je ušao u deset najboljih romana decenije. Napisao je i roman „Kraljica zabave”, za koji je između ostalog dobio i Nolitovu nagradu, Nagradu „Borisav Stanković” i Nagradu „Branko Ćopić”, potom romane „Fajront u Grgetegu”, za koji je dobio NIN-ovu nagradu 1999. godine, „Melihat iz Glog”, „Spisak budućih pokojnika” i roman „Jesenja svila”, za koji je dobio Nagradu „Meša Selimović” 2001. godine. Objavio je i antologiju „Poslednje priče pisane rukom” (KOS, Beograd, 1986).

Nikolićeve knjige prevedene su na engleski, nemački, slovenački, češki, albanski, mađarski, makedonski, letonski, bugarski, kineski, ruski i francuski jezik. Zastupljen je u brojnim antologijama i izborima srpske pripovetke u zemlji i inostranstvu.

Za života je važio za jednog od omiljenih figura među piscima[1], a nazivali su ga „tihim koračnikom prema Nobelu“, „najvećim živim klasikom",„ doajenom srpske književnosti” i „inovatorom odanom tradiciji”, koji je svojim delima sanjao o povratku u Metohiju.[3][4] Blizak prijatelj bio mu je i Stevan Raičković, sa kojim se svakodnevno viđao u „Slaviji”.[1]

Preminuo je 6. februara 2016. godine, posle kraće bolesti, a njegova urna sa pepelom položena je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu.[4]

Od 2019. godine, ulica u Gradskoj opštini Čukarica u Beogradu nosi njegovo ime.

Legat Danila Nikolića[uredi | uredi izvor]

Glavni članak: Legat Danila Nikolića

Legat Danila Nikolića nalazi se u Udruženju za kulturu, umetnost i međunarodnu saradnju „Adligat”, a njegovo formiranje započeo je sam Danilo za života, kao zbirku, poklanjajući Udruženju brojne svoje knjige, kao i nekoliko desetina knjiga sa posvetama. Nakon njegove smrti 2016. godine, ćerka Lidija Nikolić i unuka Ana Novaković nastavile su sa poklonima Udruženju, a u avgustu 2020. godine zvanično je formiran legat.[5][6]

Nagrade[uredi | uredi izvor]

Danilu Nikoliću za dugogodišnji doprinos programima Radio-televizije Beograda, RTB

Dobitnik je brojnih književnih nagrada za svoje zbirke priča i romane, među kojima su:

Dela[uredi | uredi izvor]

Galerija[uredi | uredi izvor]

  • Danilo kao referent narodne prosvete u Peći, 1946.
    Danilo kao referent narodne prosvete u Peći, 1946.
  • Danilo u Peći, 1946.
    Danilo u Peći, 1946.
  • Danilo u Prizrenu, kao dopisnik uredništva Jedinstva, 1946.
    Danilo u Prizrenu, kao dopisnik uredništva Jedinstva, 1946.
  • Danilo Nikolić sa poznanicima iz gimnazije,Peć, 1947.
    Danilo Nikolić sa poznanicima iz gimnazije,Peć, 1947.
  • Danilo kao student u Beogradu, 1947.
    Danilo kao student u Beogradu, 1947.
  • Danilo sa članovima Kluba mladih pisaca Beogradskog univerziteta. Prvi maj 1949.
    Danilo sa članovima Kluba mladih pisaca Beogradskog univerziteta. Prvi maj 1949.
  • Danilo kao vojnik u Bitolju u Makedoniji, 1951-52.
    Danilo kao vojnik u Bitolju u Makedoniji, 1951-52.
  • Danilo pred vikendicom u Krčedinu na Dunavu, 1977.
    Danilo pred vikendicom u Krčedinu na Dunavu, 1977.
  • Danilo sa unukom Anom i ćerkom Lidijom ispred vikendice u Krčedinu, 1990.
    Danilo sa unukom Anom i ćerkom Lidijom ispred vikendice u Krčedinu, 1990.
  • Danilo Nikolić i pisac Mihajlo Pantić, 1998.
    Danilo Nikolić i pisac Mihajlo Pantić, 1998.
  • Dodela Andrićeve nagrade za zbirku priča „Ulazak u svet”, 1998.
    Dodela Andrićeve nagrade za zbirku priča „Ulazak u svet”, 1998.
  • Dodela NIN-ove nagrade Nikoliću, za roman „Fajront u Grgetegu“, 1999.
    Dodela NIN-ove nagrade Nikoliću, za roman „Fajront u Grgetegu“, 1999.
  • Danilo na Književnom susretu „Srpska proza danas” u Trsteniku, 1999.
    Danilo na Književnom susretu „Srpska proza danas” u Trsteniku, 1999.
  • Danilo sa suprugom Leom, ćerkom Lidijom i unukom Anom, 2005.
    Danilo sa suprugom Leom, ćerkom Lidijom i unukom Anom, 2005.
  • Danilo Nikolić i reditelj Miroslav Jokić, 2015.
    Danilo Nikolić i reditelj Miroslav Jokić, 2015.
  • Poslednja fotografija sa ćerkom Lidijom, decembar 2015.
    Poslednja fotografija sa ćerkom Lidijom, decembar 2015.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g „Preminuo književnik Danilo Nikolić”. NOVOSTI (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2020-08-12. 
  2. ^ Preminuo Danilo Nikolić („Politika“, 7. februar 2016)
  3. ^ Serbia, RTS, Radio televizija Srbije, Radio Television of. „Predstavljena knjiga "Dana bez Stevana" Danila Nikolića”. www.rts.rs. Pristupljeno 2020-08-12. 
  4. ^ a b „U Aleji zaslužnih građana na Novom groblju: Počast Danilu Nikoliću”. NOVOSTI (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2020-08-12. 
  5. ^ Vojvodine, Javna medijska ustanova JMU Radio-televizija. „Legat književnika Danila Nikolića poklonjen Adligatu”. JMU Radio-televizija Vojvodine. Pristupljeno 2020-08-19. 
  6. ^ „Ćerka i unuka formirale legat književnika Danila Nikolića - Poklonjen nameštaj iz piščevog stana!”. www.srbijadanas.com (na jeziku: srpskohrvatski). Pristupljeno 2020-08-19. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Данило_Николић&oldid=27344852”