Vladimir Rolović

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
vladimir rolović
Vladimir Vlado Rolović
Lični podaci
Datum rođenja(1916-05-21)21. maj 1916.
Mesto rođenjaBrčeli, kod Bara, Kraljevina Crna Gora
Datum smrti15. april 1971.(1971-04-15) (54 god.)
Mesto smrtiStokholm, Švedska
Profesijadruštveno-politički radnik
Porodica
SupružnikBrana Rolović
Delovanje
Član KPJ od1936.
Učešće u ratovimaNarodnooslobodilačka borba
SlužbaNOV i PO Jugoslavije
Jugoslovenska armija
Čingeneral-major u rezervi
Poslanik i ambasador FNRJ u Norveškoj
Period1956 — 1960.
PrethodnikRadivoj Uvalić
NaslednikDušan Blagojević
Ambasador SFRJ u Japanu
Period1963 — 1967.
PrethodnikFranc Kos
NaslednikKrsto Bulajić
Ambasador SFRJ u Švedskoj
Period1970 — 15. april 1971.
PrethodnikCadik Danon
NaslednikRisto Džunov
Heroj
Narodni heroj od9. aprila 1971.
Odlikovanja
jugoslovenska odlikovanja:
Orden narodnog heroja Orden zasluga za narod sa zlatnim vencem Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem
Orden partizanske zvezde sa srebrnim vencem Orden za hrabrost Partizanska spomenica 1941.
inostrana odlikovanja:
Orden Polarne zvezde (Švedska)
Rolovićev grob u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu

Vladimir Vlado Rolović (Brčeli, kod Bara, 21. maj 1916 — Stokholm, 15. april 1971) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SFRJ i SR Crne Gore, ambasador i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je 21. maja 1916. u selu Brčeli, kod Bara. Poticao je iz siromašne seljačke porodice. Detinjstvo je proveo u rodnom selu, gde je završio osnovnu školu. Posle je, u teškim uslovima, nastavio školovanje u barskoj, pećkoj i cetinjskoj gimnaziji. Posle završene gimnazije, upisao se na Pravni fakultet Beogradskog univerziteta.

Još kao đak Cetinjske gimnazije, opredelio se za radnički pokret, i vrlo aktivno učestvovao u svim akcijama omladine, u gimnaziji, zanatskom i Sportskom društvu „Lovćen“. Godine 1935, postao je član Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ), a početkom 1936. i član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Zajedno sa Jovom Kapičićem je pokušao 1937. godine da ode da se bori u redovima Internacionalnih brigada u Španskom građanskom ratu. Ipak, njihov je pokušaj osujećen, jer je brod kojim je trebalo da se prebace u Španiju zaplenjen u akciji Jugoslovenske kraljevske vojske, koja je tom prilikom pohapsila i određeni broj dobrovoljaca.

Do aprila 1941. godine obavljao je razne odgovorne partijske dužnosti. Najpre je radio u tehnici Mesnog komiteta KPJ za Beograd i Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju, a potom je upućen na politički rad u Crnu Goru, gde je izvesno vreme rukovodio Sreskim komitetom SKOJ-a, a zatim je postao sekretar Sreskog komiteta KPJ za Bar. Godine 1940, izabran je u Pokrajinski komitet KPJ za Crnu Goru. Zbog revolucionarnog rada, hapšen je 1935. na Cetinju i 1938. godine u Beogradu.

Posle Aprilskog rata i okupacije Kraljevine Jugoslavije, vratio se u rodni kraj, gde se odmah aktivno uključio u pripreme za ustanak. Učesnik je Trinaestojulskog ustanka, kao jedan od vođa ustaničke grupe Crnogorskog primorja, koja je već u prvim danima uništila sve karabinijerske stanice od Bara do Budve.

Decembra 1941. godine, kao borac Lovćenskog bataljona, učestvovao je u napadu na Pljevlja. Kada je formirana Prva proleterska udarna brigada, postavljen je na dužnost političkog komesara Prve čete Prvog (crnogorskog) bataljona. Učestvovao je u mnogim borbama na Okruglici, Žepi, Igmanu, Ulogu, u Župi, kod Kalinovika, na Sinjajevini. Posebno se istakao u napadima na Konjic i Livno, 1942. godine, kao i u borbama tokom Četvrte neprijateljske ofanzive.

Bio je rukovodilac Politodela Petnaeste majevičke brigade i Sedamnaeste istočnobosanske divizije. Na dužnost političkog komesara 38. istočnobosanske divizije imenovan je 1944. godine.

Posleratni period[uredi | uredi izvor]

Posle završetka Drugog svetskog rata, 1945. godine, upućen je na rad u Odeljenje za zaštitu naroda Jugoslavije (OZN), gde je obavljao dužnosti, najpre referenta za građanske stranke u Drugom odseku, zajedno sa Matom Radulovićem, potom i načelnika Odeljenja, i dao veliki doprinos u uništenju zaostalih ustaških i četničkih grupa. Nakon rada u organima bezbednosti, Rolović je bio član Vlade Narodne Republike Crne Gore, član Gradskog komiteta Saveza komunista Beograda, pomoćnik Saveznog sekretara za inostrane poslove i šef Kadrovske službe Saveznog sekretarijata za inostrane poslove (SSIP) i ambasador. Službovao je kao poslanik i ambasador u Norveškoj, od 1956. do 1960, zatim u Japanu, od 1963. do 1967. i Švedskoj, od 1970. do 1971. godine.

U više saziva je biran za narodnog poslanika Skupštine SR Crne Gore i bio je član Centralnog komiteta Saveza komunista Crne Gore. Imao je čin rezervnog general-majora JNA.

U Stokholmu je, na dužnosti ambasadora, 7. aprila 1971. godine, smrtno ranjen od grupe terorista predvođenih Mirom Barešićem, a osam dana kasnije, 15. aprila, umro je od posledica ranjavanja, u stokholmskoj bolnici „Sveta Karolina“.[1] Atentatori Miro Barešić i Anđelko Brajković su uhvaćeni i osuđeni u Švedskoj. Njegovi posmrtni ostaci su preneti u Beograd i 17. aprila sahranjeni u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu, uz najviše državne počasti. Oproštajni govor na sahrani pročitao je Savezni sekretar za inostrane poslove SFRJ, Mirko Tepavac.[2]

Godine 1990. snimljen je dokumentarni film Ambasador je ubijen u Stokholmu, u izdanju Centar filma, o ubistvu Vladimira Rolovića.[3]

U braku sa suprugom Branom imao je dvoje dece, sina Predraga[4] i ćerku Žanu. Njegova unuka je pevačica Jovana Nikolić.[5]

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden zasluga za narod sa zlatnom zvezdom, Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem, Orden partizanske zvezde sa srebrnim vencem i Orden za hrabrost. Predsednik SFRJ Josip Broz Tito, odlikovao ga je Ordenom narodnog heroja, dva dana posle ranjavanja, 9. aprila 1971. godine.[6] Kraljevina Švedska odlikovala ga je Ordenom Polarne zvezde.

Po njemu je nazvana OŠ „Vladimir Rolović” Rakovica.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Šokantna ispovest ćerke ubijenog ambasadora SFRJ u Švedskoj: Evo ko je zaista likvidirao mog oca!”. „Kurir“. 10. 03. 2017. 
  2. ^ „Žana Rolović: Spomenik Barešiću je promocija fašizma”. „Novosti“. 13. 08. 2016. 
  3. ^ „Ambasador je ubijen u Stokholmu (1990)”. „Filmska internet baza podataka (IMDb)“. Pristupljeno 29. 07. 2020. 
  4. ^ Serbia, RTS, Radio televizija Srbije, Radio Television of. „Pola veka od ubistva ambasadora Rolovića — da li se zarad bratstva i jedinstva mnogo prećutkivalo”. www.rts.rs. Pristupljeno 2021-04-07. 
  5. ^ „Jovana Nikolić: Sad je vreme za karijeru”. „Večernje novosti“. 15. 10. 2018. 
  6. ^ „Vladimir Rolović”. OŠ „Vladimir Rolović“. Pristupljeno 29. 07. 2020. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Vojna enciklopedija (knjiga osma). Beograd 1974. godina.
  • Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975. 
  • Tamara Nikčević Goli otoci Jova Kapičića. Beograd: V.B.Z. 2010.
  • Kosta Nikolić Mač revolucije — OZNA u Jugoslaviji 1944—1946. Beograd: Službeni glasnik. 2016.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Владимир_Роловић&oldid=27419969”