Manastir Končul
| Manastir Končul | |
|---|---|
 | |
| Osnovni podaci | |
| Jurisdikcija | Srpska pravoslavna crkva |
| Osnivanje | 11. vek |
| Mesto | Raška, Gnjilica |
| Država |  Srbija |
Manastir Končul posvećen svetom Nikoli (u narodu poznat kao Nikoljača, ponekad i kao Kazinovići) se nalazi u selu Gnjilica,[1] na tri kilometra od današnje Raške.
Pripada eparhiji Raško-prizrenskoj Srpske pravoslavne crkve i predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture od velikog značaja.
Prošlost[uredi | uredi izvor]
Ime manastira Končul potiče iz praslovenskog jezika od reči končina, što znači kraj, završetak. Prvi put se spominje u Studeničkom tipiku sa početka 13. veka, a obnovio ga je Stefan Nemanja ((1166)1168—1196), tako da verovatno potiče iz prednemanjićkog doba, kao i obližnja Stara Pavlica. U njemu se zamonašio budući arhiepiskop i pisac Danilo II (1324—1337), a tokom vladavine kralja Milutina (1282—1321) manastir je postao sedište novoosnovane Končulske episkopije. Svoj najveći uspon doživljava u 14. vek i 15. veku, dok za vladavine Đurđa Brankovića (1427—1456) u sklopu manastira stoluje vladika. Smatra se da je celokupan manastirski kompleks uništen nakon Velikog bečkog rata 1689. godine i Velike seobe Srba. Na ostacima stare crkve, podignuta je 1861. godine nova crkva koja se mahom držala osnova prvobitne crkve, izuzev male kapele na severnom delu i paraklisa.
Predanje[uredi | uredi izvor]
Danas je to manastir zaseoka Končul, smeštena levoj obali Ibra. Narodno predanje govori da se prvobitno nalazila u samom selu Kaznoviće (u kojem ima ostataka temelja crkve). Tokom jednog pljačkaškog napada na manastir, Bog je uslišio molitve monaha, preneo manastir na drugu obalu nabujalog Ibra i spasao ga od razbojnika.
Istraživanje iskopina[uredi | uredi izvor]
U razdoblju od 1975. do 1979. godine, na prostoru nekadašnjeg manastirskog kompleksa obavljena su arheološka istraživanja tokom kojih je, između ostalog, utvrđeno postojanje nekropole koja je starija od prvobitne crkve. Istovremeno su na celom prostoru vršeni i restauratorski radovi, a od 1983. godine se Končul nalazi pod zaštitom države Srbije, kao spomenik kulture od velikog značaja[2].
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvor[uredi | uredi izvor]
- ^ Opština Raška: Manastir Končul, Pristupljeno 15. 1. 2013.
- ^ Spomenici kulture u Srbiji - Manastir Končulić (Srpska akademija nauka i umetnosti) (jezik: srpski) (jezik: engleski)
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Manastir Končul (www.raska-turizam.rs)
- Manastir Končul (www.pravoslavlje.nl)
- Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd
- Lista spomenika
- [Svetozar Nikolić Staroslovenski jezik II primeri sa rečnikom, Kragujevac-LIRA,2005]
- [1]
