Pantina
Pantina | |
|---|---|
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Autonomna pokrajina | Kosovo i Metohija |
| Upravni okrug | Kosovskomitrovački |
| Opština | Vučitrn |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  1.422 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 42° 50′ 02″ S; 20° 54′ 09″ I / 42.8339° S; 20.9025° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 521 m |
.svg)  Pantina Pantina na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 42000 |
| Pozivni broj | +383 (0)28 |
| Registarska oznaka | 02 |
Pantina (alb. Pantinë) je naselje u opštini Vučitrn na Kosovu i Metohiji. Atar naselja se nalazi na teritoriji katastarske opštine Pantina površine 484 ha. Nalazi se na levoj obali reke Sitnice. Selo je dobilo ime po poznatoj istorijskoj bici kod Pantina 1173. godine, u kojoj se borio Stefan Nemanja, kasnije srpski veliki župan i rodonačelnik najveće srpske dinastije — Nemanjića. Prema popisu stanovništva iz 2011. godine, selo je imalo 1.422 stanovnika, većinu stanovništva činili su Albanci.[a]
Selo je povezano sa gradskim vodovodom i sistemom za navodnjavanje. U selu radi zdravstvena ambulanta i osnovna škola. Do 1999. u selu je radila srpska četvororazredna osnovna škola.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Selo je na padini Čičavice u dolini Pantinskog potoka, nešto više sredokraće druma Kosovska Mitrovica–Vučitrn. Pantina je na ravničarskom zemljištu, razbijenog tipa, oranice smoničave i sa rastresitom zemljom, na kojima uspevaju sve žitarice i voće. Udaljeno je na 7 km severozapadno od Vučitrna. Osim rasturenih kolonističkih kuća, ima četiri mahale: dve srpske (Rajetića i Mlađovića) i četiri albanska (Sejdijovića, Smaljovića, Arifovića i Planalija). Kuće u srpskim mahalama su na okupu a u albanskim rasturene. Udaljenja između mahala iznose 200-400 m. Nazivi mahala su po većim i uglednijim rodovima koji u njima žive.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Selo je poznato po istorijskoj bitki koja se odigrala oko 1173. godine između Stefana Nemanje i njegovog brata Tihomira, koji je tu bio poražen i poginuo. Car Dušan je 1348. godine selo priložio svojoj zadužbini manastiru sv. Arhanđela kod Prizrena. U turskom popisu oblasti Brankovića 1455. godine u Donjoj Pantini bilo je upisanih 45 srpskih kuća. Upisani su i pop Stefan i njegov sin Nikola. Ispod sela, na glavici koja se zove Verište, nalaze se ostaci stare srpske crkve sa prilično očuvanim zidovima. Oko crkve je staro i novo srpsko groblje. Selo je krajem 17. i početkom 18. veka opustelo, a obnovili su ga Albanci u drugoj polovini 18. veka dolaskom iz Severne Albanije, topličkih i jablaničkih sela.
Sredinom 19. veka selo naseljavaju Srbi iz susednog Svinjara i Ibarskog Kolašina. Neki su došli te radili kao čifčije a neki su kupovali zemlju od Albanaca i ostali na njemu sve do rata 1999. Od 1921. do 1925. godine u ovo selo se doselilo 10 srpskih domaćinstava iz raznih krajeva Kraljevine Jugoslavije na dobijenu zemlju.[1]
Poreklo stanovništva po rodovima[uredi | uredi izvor]
Albanski rodovi:
- Sejdijović (10 kuća.) i – Smaljović (9 kuća.), od fisa (pleme) Krasnića. Postali od dvojice doseljene braće iz Skadarske Malesije u drugoj polovini 18. veka. Ne navode imena doseljenog pretka i njegovog sina, jer su „katolička“. Muslimanski pojasevi za Sejdijoviće glase: Sejdija, Salija, Imer, Ramadan (70 godina). Ovo su dva najstarija roda u selu i obnovljači sela. Kažu da su kupili zemlju.
- Isenović (5 kuća.), od fisa (pleme) Krasnića. Doseljeni iz Malesije posle prvih. I ovi su imali svoju zemlju.
- Arifović (3 kuće.), od fisa (pleme) Krasnića. Doselili se iz Malesije kad i Isenovići.
- Šegačan (1 kuća.), od fisa (pleme) Šalje. Kao i Šegačani u Svinjaru živeli u Segaču (Lab), po čemu im je nastalo prezime. U Pantinu doseljeni iz Kutlovca (Kopaonička Šalja) oko 1865.
- Vitak (1 kuća.), od fisa (pleme) Beriša. Doselio se oko 1830. iz Vitaka (Drenica) i bio čifčija u Sejdijovića.
- Melenica (1 kuća.), od fisa (pleme) Šalje. Doselio se oko 1875. iz Meljenice (Kopaoničke Šalja) na kupljeno imanje.
- Stantrk (1 kuća.), od fisa (pleme) Šalje. Doseljen iz Starog Trga (Kopaonička Šalja) 1928.
- Plana (5 kuća.), od Tsača, – Statovc (1 kuća.), od fisa (pleme) Krasnića i – Šulimana (2 kuće.), od fisa Gaša, doseljeni 1878. kao muhadžiri iz Velike Plane, Gornjeg Statovca i Šulimane (Toplica).
- Koludra (1 kuća.), od fisa (pleme) Gaša. Kao muhadžir iz Kaludre u Toplici prvo se nastanio u Dumošu (Lab), odakle doseljen u Pantinu oko 1885.
Srpski rodovi:
- Mlađovići (7 kuća., Đurđevdan). Preseljeni iz istoimenog roda u Svinjaru sredinom 19. veka. – Starinom su iz Preseke u Ibarskom Kolašinu. Bili su čifčije u Aćif-begovih iz Vučitrna.
- Rajetići (13 kuća., Sv. Stefan). Doseljeni iz Rajetića kod Velikog Brijega u Ibarskom Kolašinu oko 1870. na kupljeno imanje od nekih „Turaka“ iz Žabara kod Kosovske Mitrovice.
- Minić (2 kuće., Sv. Arhanđeo). Doseljeni iz Borčana (Kopaonik) u doba oslobođenja Toplice. Bili su čifčije kod nekih gospodara iz Vučitrna.
Kolonisti:
- Bulatović (1 kuća.) i – Radosavljević (1 kuća.), doseljeni 1921. i 1922. godine iz Jablanice, inače starinom iz Crne Gore.
- Grujić (1 kuća.), 1922. iz Bratonožića.
- Đurovići (1 kuća.) 1926. iz Bjelopavlića.
- Jokanović (1 kuća.), 1924. iz Hercegovine.
- Radonjić-Vasić (2 kuće.) 1925. iz Donje Mutnice (Paraćin).
Učesnici oslobodilačkih ratova (1912—18)[uredi | uredi izvor]
- Bujošević Filip, Solunski front
- Miljković Ljubomir, Solunski front
U logorima i zarobljeništvu (1941—45)[uredi | uredi izvor]
Učesnici Drugog svetskog rata (1941-47)[uredi | uredi izvor]
- Vasić Slobodan
- Grujić Božo
- Grujić Dragan
- Živković Ratomir
- Lekić Đoko
- Milenković Borisav
- Milenković Ljubiša
- Milenković Petar
- Marković Nikola
- Rakić Milan
Žrtve Drugog svetskog rata i pojedinačnih zločina[uredi | uredi izvor]
- Bujošević Srboljub (13 godina), na imanju 1941. od balista.
- Živković Zamfa, izveden iz kuće 1941. godine od strane balista i nestao bez traga.
- Živković Kosta, kod Svinjara 1943.
- Milenković Aleksandar, na putu za Kosovsku Mitrovicu 1943. ubijen od strane balista.
- Milenković Mladen, Raška 1941. od Nemaca
- Miljković Trajko, 1914. u vodenici, Sitničkoj od balista.
- Bujošević Momčilo, nestao u četnicima.
- Miljković Ljubo, akt. podoficir, poginuo u aprilskom ratu.
- Miljković Pera, poginuo kao vojnik u aprilskom ratu 1941.
Odseljeni 1941-93[uredi | uredi izvor]
- Vasić Vasa 1981, sam., Italija
- Vasić Živko 1954, sa 5 čl., Paraćin
- Vasić Milovan 1954, sa 4 čl, Paraćin
- Vasić G. Prvoslav 1979, sa 10 čl, Smederevo
- Vasić Uglješa 1979, sa 7 čl., Kraljevo
- Grujić Arsa 1972, sa 6 čl., Kraljevo
- Grujić Božo 1955, sa 4 čl., Paraćin
- Đurović Simo 1948, sa 6 čl., Crna Gora
- Živković Jakov 1976, sa 4 čl., Kraljevo
- Živković S. Zoran 1968, sa 3 čl., Beograd
- Živković Lale 1968, sa 4 čl., Smederevo
- Živković Predrag 1974, sa 5 čl, Smederevo
- Jovanović Dimitrije 1954, sa 4 čl., Paraćin
- Jovanović Radomir 1954, sa 4 čl., Paraćin
- Lekić Đoko 1953, sa 4 čl., Bar, Beograd
- Marković Nikola 1955, sa 6 čl., Kraljevo
- Milenković Boro 1956, sa 3 čl, Kraljevo
- Milenković Miloš 1955, sa 7 čl, Kraljevo
- Miljković T. Živko 1968, sa 5 čl., Kosovska Mitrovica
- Miljković Ljubiša 1980, sa 5 čl., Smederevo
- Miljković Mladen 1975, sam., Smederevo
- Miljković Radosav 1982, sam., Smederevo
- Miljković Savo 1978, sa 2 čl., Švajcarska
- Miljković Stanko 1982, sa 8 čl., Smederevo
- Miljković B. Slobodan 1976, sam., Kosovska Mitrovica
- Miljković S. Slobodan 1976, sam, Kosovska Mitrovica
- Miljković Trifa 1941, sam, Australija
- Miljković Smiljko 1984, sa 2 čl., Grabovac kod Zvečana
- Rakić Zoran 1956, sa 2 čl., Kraljevo
- Rakić Milan 1956, sa 5 čl., Kraljevo
- Rakić Momčilo 1956, sa 4 čl., Kraljevo
- Rakić Sava 1956, sa 5 čl., Kraljevo
Svega 34 domaćinstava sa 132 člana. Do 1999. godine u ovom selu živelo je 24 srpskih domaćinstava sa 76 članova, a od toga 7 domaćinstava su staračka sa 11 članova.
Demografija[uredi | uredi izvor]
| Godina | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stanovništvo | 866 | 936 | 1.086 | 1.364 | 1.699 | 1.855 | 1.422 |
 |
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Popis iz 2011. na Kosovu i Metohiji su sproveli organi samoproglašene Republike Kosovo. Ovaj popis je bio bojkotovan od strane velikog broja Srba, tako da je realan broj Srba na Kosmetu znatno veći od onog iskazanog u zvaničnim rezultatima ovog popisa.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Zadužbine Kosova, (spomenici srpskog naroda)”. Prizren : Eparhija raško-prizrenska ; Beograd : Bogoslovski fakultet u Beogradu, 1987.
- ^ Urošević 1965, str. 257.
- ^ Nacionalni sastav stanovništva FNR Jugoslavije 1961. godine pod2.stat.gov.rs
- ^ Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1971. godine pod2.stat.gov.rs
- ^ Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1981. godine pod2.stat.gov.rs
- ^ Etnički sastav stanovništva Kosova i Metohije 2011. godine pop-stat.mashke.org (jezik: albanski)
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Urošević, Atanasije (1965). Kosovo, naselja i poreklo stanovništva. Beograd: SANU. str. 257.
