Zdravlje u Srbiji

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Srbija je zauzela 65. mesto u svetu po očekivanom životnom veku u 2018. godini sa 73.3 godine za muškarce i 78.5 godina za žene. Od 2018. godine imala je nisku stopu mortaliteta novorođenčadi (4.86 na 1.000 živorođenih). Od 2017. imala je 2.96 lekara (ne uključujući Kosovo) na 1.000 ljudi.[1]

Srbija je sa 14,55 umrlih na 1.000 stanovnika među deset zemalja sveta sa najvećom stopom mortaliteta.

Inicijativa za merenje ljudskih prava[2] smatra da Srbija ispunjava 71,3% onoga što bi trebalo da ispuni za pravo na zdravlje na osnovu nivoa prihoda.[3] Kada se posmatra pravo na zdravlje dece, Srbija ostvaruje 99,4% očekivanog na osnovu sadašnjih prihoda.[3] U pogledu prava na zdravlje odraslog stanovništva, zemlja ostvaruje 91,8% očekivanog na osnovu nivoa prihoda u zemlji. [3] Srbija spada u „veoma lošu” kategoriju kada se ocenjuje pravo na reproduktivno zdravlje jer nacija ispunjava samo 22,7% onoga što se očekuje da nacija postigne na osnovu resursa (prihoda) kojima raspolaže.[3]

Istorija[uredi | uredi izvor]

Institut za javno zdravlje Srbije prvi put je osnovan 1919. godine, kada je nazvan Ministarska komisija za epidemiologiju. Godine 1945. nazvan je Centralni higijenski zavod i obuhvatao je Savezni higijenski zavod, Zavod za epidemiologiju i Zavod za bakteriologiju i epidemiologiju. Promenio je naziv u Institut za javno zdravlje Srbije 2006. godine.[4]

Statistika[uredi | uredi izvor]

Pregled zdravstvene zaštite[uredi | uredi izvor]

Od 2014. godine, rashodi za zdravstvenu zaštitu u Srbiji iznosili su 10,37% BDP-a u 2014. godini, 1.312 dolara po glavi stanovnika.[5] Takođe, od 2014. godine Srbija je imala 308 lekara na 100.000 stanovnika (360 na 100.000 stanovnika bio je prosek Evropske unije (EU), 628 nedoktorskog medicinskog osoblja na 100.000 stanovnika (1.199 na 100.000 stanovnika je bio prosek EU).[5] Iako postoji trend smanjenja broja bolničkih kreveta na 100.000 stanovnika u Evropi zbog bolje efikasnosti i dijagnostike, Srbija je među vodećim zemljama u Evropi sa 552 bolnička kreveta na 100.000 stanovnika.[5][6] Po dostupnosti medicinske opreme, Srbija blago zaostaje za prosekom zemalja EU.[5]

Zdravstveni pokazatelji[uredi | uredi izvor]

Stopa očekivanog životnog veka u 2018. iznosila je 73.22 godine za muškarce i 78.08 za žene. [7] Srbija je sa 14.55 umrlih na 1.000 stanovnika među deset zemalja sveta sa najvećom stopom mortaliteta.[8] Od 2018. godine, smrtnost novorođenčadi iznosila je 4.86 umrlih na 1.000 živorođenih. Tokom decenija postoji opadajući linearni trend, jer je 1950. godine taj broj iznosio 118.11, 1970. godine 56.26, 1990. godine 10.64, 2010. godine 6.73 umrlih na 1.000 živorođenih.[7]

Vodeći uzroci smrti su hronične nezarazne bolesti. U Srbiji je do 2018. godine umrlo ukupno 101.655 osoba, od kojih je 23.922 (23,5%) bilo starije od 85 godina, zatim 20.315 (20%) starosne grupe od 80 do 84 godine i 15.331 (15,1%) u starosnoj grupi 75-79 godina.[7]

Od 2018. godine, vodeći uzrok smrti su bolesti kardiovaskularnog sistema sa 52.663 (51,8%) umrlih, a zatim neoplazme (tumori) sa 22.084 (21,7%) umrlih. Ostali uzroci smrti su bolesti respiratornog sistema sa 5.250 (5,2%) umrlih, grupa endokrinih, nutritivnih i metaboličkih bolesti sa 3.324 (3,3%) umrlih, bolesti organa za varenje sa 3.204 (3,2%) umrlih.[7]

Od 2018. godine, od nasilja je umrlo ukupno 2.806 osoba, od čega je 2.065 (73,6%) muškaraca i 741 žena (26,4%). Od ukupnog broja nasilnih smrti, 1.463 su prouzrokovane nesrećnim slučajem, 949 su samoubistva i 98 ubistva.[7]

Srbija je među deset zemalja sveta sa najvećom stopom pušenja, a ima najveću stopu pušača u Evropi (40%) i petu stopu muškaraca pušača (44%). [9] U 2015. godini procenjeno je da 11,96% stanovništva ima dijabetes, što košta oko 666 dolara po osobi godišnje.[10]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Izvori[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Health personnel (excluding nursing and caring professionals)”. eurostat.ec.europa.eu. Pristupljeno 6. 3. 2020. 
  2. ^ „Human Rights Measurement Initiative – The first global initiative to track the human rights performance of countries”. humanrightsmeasurement.org. Pristupljeno 2022-03-27. 
  3. ^ a b v g „Serbia - HRMI Rights Tracker”. rightstracker.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-03-27. 
  4. ^ „Institute of Public Health of Serbia”. IANPHI. Arhivirano iz originala 09. 01. 2020. g. Pristupljeno 24. 11. 2018. 
  5. ^ a b v g „Koliko je efikasno zdravstvo u Srbiji?”. mons.rs. 26. 1. 2018. Pristupljeno 6. 3. 2020. 
  6. ^ „Hospital beds by type of care”. eurostat.ec.europa.eu. eurostat. Pristupljeno 6. 3. 2020. 
  7. ^ a b v g d „Demographic Yearbook” (PDF). stat.gov.rs. Belgrade: Statistical Office of the Republic of Serbia. 2019. Pristupljeno 6. 3. 2020. 
  8. ^ „Country Comparison: DEATH RATE”. cia.gov. Arhivirano iz originala 13. 6. 2007. g. Pristupljeno 6. 3. 2020. 
  9. ^ Ballas, Dimitris; Dorling, Danny; Hennig, Benjamin (2017). The Human Atlas of Europe. Bristol: Policy Press. str. 66. ISBN 9781447313540. 
  10. ^ „Top 10: Which country has the highest rates of diabetes in Europe? The UK’s position might surprise you…”. Diabetes UK. 27. 8. 2015. Pristupljeno 20. 12. 2015. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Здравље_у_Србији&oldid=27695260”