Voja Čolanović
| Voja Čolanović | |
|---|---|
 Voja Čolanović | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 15. septembar 1922. |
| Mesto rođenja | Bosanski Brod, Kraljevina SHS |
| Datum smrti | 14. oktobar 2014. (92 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, Srbija |
| Nacionalnost | Srbin |
| Zanimanje | pisac, novinar |
Voja Čolanović (Bosanski Brod, 1922 — Beograd, 14. oktobar 2014) bio je srpski pisac, novinar i prvi urednik Naučnog programa Televizije Beograd.[1]
Biografija[uredi | uredi izvor]
Voja (pravo ime: Vojislav) Čolanović rodio se 15. septembra 1922. u Bosanskom Brodu; od 1925. do 1932. živeo je u Slavonskom Brodu, a otada je neprekidno u Beogradu, u Ulici kralja Milutina 7 na Vračaru. Neposredno po Šestoaprilskom ratu 1941, maturirao je u Trećoj muškoj gimnaziji. Zbog okupacije, školovanje je mogao da nastavi tek nakon Drugog svetskog rata i demobilizacije iz ratnog vazduhoplovstva, u čijim je operacijama učestvovao kao vazdušni strelac, za šta je dobio orden za hrabrost. Studirao je na Filozofskom, Filološkom i Pravnom fakultetu, i diplomirao na Visokoj novinarskoj i diplomatskoj školi (jedna od pretača Fakultet političkih nauka). U Tanjugu i Jugopresu radio je kao urednik za nauku, kulturu i umetnost, uređivao svetsku književnost u izdavačkoj kući Rad, bio osnivač i prvi urednik Naučnog programa Televizije Beograd. Neko vreme radio je i kao dramaturg u Beogradskom dramskom pozorištu. U svojstvu televizijskog poslenika, uredio je veliki broj emisija prema vlastitom scenariju. Posebno je bila zapažena njegova serija Krivulja stvaralačkog procesa, čije su epizode predstavljale pokušaj medijskog dočaravanja kreativnog procesa od početne ideje do konačnog uobličenja najpoznatijih dostignuća domaćih naučnika i umetnika. Za scenario TV filma Umesto kristalne kugle, Čolanović je nagrađen (1975) bronzanom Prix Futura na istoimenom bijenalu futurološkog TV filma u Zapadnom Berlinu, a za Vinču, metropolu iskoni (1990) srebrnom plaketom „Nikola Tesla” na 16. Međunarodnom festivalu naučno-tehničkog filma u Beogradu. Učestvovao je Čolanović u književnom životu sredine, bio član uredništva u Savremeniku i Književnosti, vodio beogradsku redakciju jugoslovenskog časopisa Encyclopaedia Moderna. Od 1966. do1968. bio je sekretar, a od 1980. do 1982. predsednik Srpskog PEN Centra. Šezdesetih godina prošlog veka, vršio je dužnost sekretara Pagvaške grupe Srbije, nacionalnog ogranka pokreta koji su 1957. osnovali Ajnštajn i Rasel. Bavio se i esejistikom, a sa engleskog je preveo niz bitnih knjiga, između ostalih: dela Foknera, Judžina O’Nila, Bernarda Malamuda, Ajris Merdok, Ernesta Džonsa, Trevora Linga. Čolanović je bio poliglota. Govorio je engleski, francuski, nemački, ruski, italijanski, latinski, japanski i poljski.
Preminuo je, nakon kraće bolesti, 14. oktobra 2014. godine u Beogradu i sahranjen na gradskom groblju Lešće.[2]
Nagrade[uredi | uredi izvor]
- Međunarodna nagrada „Benito Huarez”, za roman Druga polovina neba.[3]
- NIN-ova nagrada, za roman Zebnja na rasklapanje, 1987.[4]
- Andrićeva nagrada, za zbirku pripovedaka Osmeh iz crne kutije, 1992.
- Nagrada „Borisav Stanković”, za roman Oda manjem zlu, 2012.
- Nagrada „Danko Popović”, za roman Oda manjem zlu, 2012.[5]
- Nagrada „Stevan Sremac”, za roman Oda manjem zlu, 2012.
- Nagrada Udruženja za očuvanje tradicionalnih vrednosti Beograda „6. april”, za životno delo, 2012.
Roman Oda manjem zlu bio je u užem izboru za NIN-ovu nagradu.[6][7]
Dela[uredi | uredi izvor]
Knjige pripovedaka[uredi | uredi izvor]
- Osedlati mećavu (1958)
- Miris promašaja (1983)
- Osmeh iz crne kutije (1993)
Romani[uredi | uredi izvor]
- Druga polovina neba (1963)
- Pustolovina po meri (1969)
- Telohranitelj (1971)
- Levi dlan, desni dlan (1981)
- Zebnja na rasklapanje (1987)
- Džepna kob (1996)
- Lavovski deo ničega (2002)
- Oda manjem zlu (2011)
Roman Zebnja na rasklapanje preveden je na francuski jezik (franc. Une angoisse pliante) i objavljen 1992. u izdanju pariske izdavačke kuće „Noel Blandin”.
Drugo[uredi | uredi izvor]
- Legende o starim japanskim junacima (1967)
- Prekrajanje živog (1998)
Jelena Žurić doktorirala je 2018. disertacijom na temu Poetika proze Voje Čolanovića. U izdanju Službenog glasnika 2019. objavljena je knjiga dnevničkih zapisa Voje Čolanovića Šapat ispod obešenih: iz mojih dnevnika za nemačke okupacije, a 2022. u izdanju RTS-a knjiga O opstanku i bivstvu: (dnevnički zapisi 1942–1945).
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Voja Čolanović vulkani.rs”. Arhivirano iz originala 29. 07. 2016. g. Pristupljeno 11. 06. 2016.
- ^ „Preminuo Voja Čolanović”. blic.rs. Pristupljeno 8. 2. 2018.
- ^ „Voja Čolanović: Duša je uvek zagonetka”. Novosti. Pristupljeno 8. 2. 2018.
- ^ „Književno veče sa Vojom Čolanovićem u Parobrodu”. blic.rs. Pristupljeno 8. 2. 2018.
- ^ „Čolanoviću nagrada Danko Popović”. RTV. 20. 9. 2012. Pristupljeno 24. 1. 2023.
- ^ „Čolanovićev roman o ljubavi Finkinje i Srbina”. blic.rs. Pristupljeno 8. 2. 2018.
- ^ „Oda manjem zlu sa osmehom na licu”. blic.rs. Pristupljeno 8. 2. 2018.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
