Vojin Nikolić

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
vojin nikolić
Vojin Nikolić
Lični podaci
Datum rođenja(1914-11-16)16. novembar 1914.
Mesto rođenjaMiločani, kod Nikšića, Kraljevina Crna Gora
Datum smrti22. oktobar 1999.(1999-10-22) (84 god.)
Mesto smrtiBeograd, Srbija Srbija, SR Jugoslavija
Profesijavojno lice
Porodica
SupružnikĐuka Nikolić
Delovanje
Član KPJ od1933.
Učešće u ratovimaNarodnooslobodilačka borba
SlužbaNOV i PO Jugoslavije
Jugoslovenska narodna armija
1941 — 1959.
Čingeneral-pukovnik
Heroj
Narodni heroj od10. jula 1952.
Odlikovanja
jugoslovenska odlikovanja:
Orden narodnog heroja
Orden ratne zastave Orden partizanske zvezde sa zlatnim vencem Orden zasluga za narod sa zlatnim vencem
Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem Orden partizanske zvezde sa srebrnim vencem Orden za hrabrost
Partizanska spomenica 1941.
strana odlikovanja:
Orden Grunvaldov krst drugog reda
Orden Grunvaldov krst drugog reda
Grob Vojina Nikolića i njegove supruge u Aleji narodnih heroja na Novom groblju

Vojin Vojo Nikolić (Miločani, kod Nikšića, 16. novembar 1914 — Beograd, 22. oktobar 1999), učesnik Narodnooslobodilačke borbe, general-pukovnik JNA, društveno-politički radnik SFR Jugoslavije i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je 16. novembra 1914. godine u selu Miločani, kod Nikšića. Njegov otac Nikola bio je oficir Vojske Kraljevine Crne Gore i u toku Prvog svetskog rata je bio interniran. Nakon povratka iz zarobljeništva, kao federalista, nije odobravao način na koji je bila nova država Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, pa nije prihvatio službu oficira u Jugoslovenskoj vojsci. Zbog svojih političkih stavova je kasnije bio osuđen na tri godine zatvora.[1]

Vojin je osnovnu školu završio u rodnom selu, a gimnaziju u Nikšiću. Pošto je poticao iz porodice koja je bila opoziciono orijentisana, kao učenik gimnazije se priključio revolucionarnom omladinskom pokretu. Učestvovao je u demonstracijama i protestima, koji su bili organizovani protiv vlasti, a preko leta u vreme raspusta je u svom selu politički radio sa omladinom.[1]

Nakon mature, septembra 1933. godine upisao se na Tehnički fakultet u Beogradu. Iste godine je bio primljen u članstvo tada ulegalne Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) i odmah potom izabran za sekretara jedne skojevske ćelije i izabran u Komitet KPJ koji je delovao na Tehničkom fakultetu. Vojo je na Beogradski univerzitet došao u vreme obnove revolucionarnog studenstskog pokreta, koji je tokom Šestojanuarske diktature pretrpeo mnoge teškoće, hapšenjem i proganjanjem njegovih aktivista, pa je bio kadrovski desetkovan. Vojo se veoma brzo istakao svojim partijskim radom i okupljanjem studenata, pa je naredne 1934. godine bio izabran za sekretara Komiteta KPJ na Tehničkom fakultetu i za člana Univerziteteskog komiteta KPJ.[1]

Aprila 1935. godine, u velikoj provali beogradske policije u organizaciju KPJ na Univerzitetu, bio je uhapšen. Nakon šest meseci provedenih u istražnom zatvoru na Adi Ciganliji bio je izveden pred Državni sud za zaštitu države, ali je usled nedostatka dokaza bio uhapšen.[1]

Bio je član prvog Akcionog odbora studenata Beogradskog univerziteta i jedan od organizatora aprilskog štrajka studenata u borbi za ukidanje koncentracionog logora u Višegradu. Aprila 1936. godine, zbog organizovanja studenstkog štrajka, bio je isključen s fakulteta na godinu dana i proteran u rodno mesto. Bez obzira na izrečenu kaznu, on se ubrzo vratio u Beograd i nastavio sa revolucionarnim radom.[1]

Nakon privremnog raspuštanja organizacije SKOJ, dobio je zadatak da na Tehničkom fakultetu formira novu partijsku organizaciju. Kada je izvršio ovaj zadatak, postao je član Univerzitetskog komiteta KPJ i član Pokrajinske komisije SKOJ-a za Srbiju. Polovinom 1937. godine, posle odlaska sekretara Univerzitetskog komiteta, Đoke Kovačevića u Španiju, bio je sekretar ovog Komiteta. Početkom 1938. godine bio je instruktor MK KPJ za Beograd, a krajem godine vraćen je na partijski rad na Univerzitetu i izabran za sekretara Univerzitetskog komiteta KPJ.[1]

Početkom 1939. godine ponovo je prešao na dužnost u Mesni komitet KPJ za Beograda i radio kao partijski instruktor ovog Komiteta na području Karaburme i u organizacijama i preduzećima vazduhoplovne industrije „Ikarus“, „Beometal“, kao i tekstilne industrije. Učestvovao je u organizovanju i rukovođenju štrajkom tekstilnih radnika na Karaburmi, radnika Električne centrale u Beogradu i štrajku aeronautičara. U vreme štrajka aeronautičara bio je provaljen kao jedan od organizatora i rukovodilaca štrajka, pa je uhapšen. Policija je tada naterala nekoliko uhapšenih štrajkača da Voju prokažu kao glavnog organizatora štrajka. Uprkos mučenjima i torturi u beogradskoj „Glavnjači“, islednici od njega nisu mogli da iznude bilo kakvo priznanje. Nakon istrage, bio je upućen u koncentracioni logor u Beleći. Dok je čekao da bude sproveden u Bileću, ovaj logor je u međuvremenu bio raspušten, pa je Vojo proteran u rodno mesto.[1]

Ubrzo se vratio u Beograd i bio izabran za sekretara Univerzitetskog komiteta i člana Mesnog i Okružnog komiteta KPJ za Beograd. Pored istaknutih partijskih funkcija i rada na organizovanju štrajkova, bio je predsednik Studentskog odbora za odbranu zemlje na Beogradskom univerzitetu i studentski predstavnik u Radničkom odboru omladinskih organizacija. Početak Aprilskog rata, 1941. godine zatekao ga je u Beogradu. S grupom crnogorskih studenata-komunista otišao je u Crnu Goru, gde su se prijavili kao dobrovoljci u Jugoslovensku vojsku. Bili su upućeni na Albanski front, ali je usledila brza kapitulacija.[1]

Nakon okupacije Jugoslavije, vratio se u Beograd, a odatle je po partijskom zadatku bio upućen na rad u Niš. Pošto je bio provaljen, preko Prokuplja i Kosova je prešao u Crnu Goru. Ovde se stavio na raspolaganje Pokrajinskom komitetu KPJ za Crnu Goru i Boku, koji ga je 9. jula 1941. godine, uputio kao delegata u zapadnu Boku kotorsku. Uporedo je delovao i kao instruktor Okružnog komiteta KPJ za Nikšić. Od tada do maja 1943. godine bio je jedan od organizatora i rukovodilaca borbe u nikšićkom okrugu. Član OK KPJ za Nikšić postao je oktobra 1941. godine. Bio je zamenik političkog komesara Nikšićkog partizanskog odreda, od aprila do juna 1942. godine. Nakon snažne okupatorsko-kvislinške ofanzive, opadanja ustanka i teških borbi, posle kojih su se partizanske jedinice povukle u Bosnu. Gotovo godinu dana je radio kao partijski radnik u pozadini.[1]

Maja 1943. godine je bio imenovan za političkog komesara Četvrte proleterske crnogorske udarne brigade. Ubrzo potom, otpočela je Peta neprijateljska ofanziva, tokom koje je brigada vodila teške borbe na sektoru Kolašina, reka Pive i Sutjeske, kao i u probojima na Zelengori i komunikaciji Foča–Kalinovik, a u legendu je ušao podvig njenih boraca na Ljubinom grobu. Potom je brigada vodila teške borbe u istočnoj Bosni, Sandžaku i Crnoj Gori u leto i jesen 1943. godine. Dva puta je prodirala u Srbiju, i tamo vodila žestoke borbe. U proleće 1944. godine bio je imenovan za načelnika Personalnog odeljenja Drugog udarnog korpusa, a od oktobra 1944. do kraja marta 1945. godine bio je na dužnosti političkog komesara ovg korpusa. Sa njim je učestvovao u završnim operacijama za oslobođenje Crne Gore, Sandžaka i Hercegovine, i učestvovao u Mostarskoj i Sarajevskoj operaciji.[1]

Aprila 1945. godine bio je imenovan za pomoćnika načelnika Političke uprave Jugoslovenske armije (JA). Iste godine kada je formirano prvo Opunomoćstvo CK KPJ za JA, bio je imenovan za njegovog sekretara. Vršio je i druge istaknute funkcije – političkog komesara Vojne oblasti, pomoćnika ministra narodne odbrane, državnog podsekretara u Državnom sekreterijatu za narodnu odbranu. Demobilisan je 1959. godine u činu general-pukovnika JNA.[1][2]

Nakon toga je bio generalni direktor Jugoslovenskih železnica, od 1959. do 1963. godine, a potom predsednik Odbora za narodnu odbranu Savezne skupštine. Dugo godine je bio član Opunomoćstva CK SKJ za JNA, a bio je i biran za člana Centralnog komiteta Saveza komunista Crne Gore. Bio je i član prvog saziva Saveta federacije.[1]

Umro je 22. oktobra 1999. godine u Beogradu i sahranjen je u Aleji narodnih heroja na Novom groblju.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden ratne zastave, Orden partizanske zvezde prvog reda, Orden zasluga za narod prvog reda, Orden bratstva i jedinstva prvog reda i dr.[3] Orednom narodnog heroja je odlikovan 10. jula 1952. godine.[1][2]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g d đ e ž z i j k l Narodni heroji Jugoslavije 1975.
  2. ^ a b Vojna enciklopedija (tom peti) 1973.
  3. ^ Ko je ko u Jugoslaviji 1958.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Војин_Николић&oldid=26844788”