FK Barselona

Uredi veze
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
FK Barselona
Puno imeFutbol Club Barcelona
NadimakBarça (srp. Барса),
Barcelonistes,
Blaugrana,
Culers
Osnovan1899. god.; pre 125 godina (1899)
StadionKamp Nou, Barselona
Kapacitet99.354
PredsednikŠpanija Žoan Laporta
TrenerŠpanija Šavi
LigaPrva liga Španije
2022/23.1.
Veb-sajtwww.fcbarcelona.com
Domaća oprema
Gostujuća oprema
Treća oprema

Fudbalski klub Barselona (kat. Futbol Club Barcelona), poznat i kao Barselona i kolokvijalno kao Barsa (kat. Barça), profesionalni je fudbalski klub iz Barselone u Kataloniji u Kraljevini Španiji.

Klub je 1899. godine osnovala grupa švajcarskih, engleskih i katalonskih fudbalera predvođenih Žoanom Gamperom, a postao je simbol katalonske kulture i katalonstva, iz čega je izveden moto „Više od kluba” (kat. Més que un club). Za razliku od mnogih drugih fudbalskih klubova, navijači posjeduju i upravljaju Barselonom. To je četvrti najvrijedniji sportski tim na svijetu, vrijedan 4,7 milijardi dolara,[1] i prema podatku iz 2021, najbogatiji fudbalski klub na svijetu po prihodima, sa godišnjim prometom od preko 715 miliona evra.[2] Zvanična himna Barselone je „Pjesma Barselone”, koju su napisali Žaume Pikas i Žuzeb Marija Espinas.[3]

FK Barselona svoje utakmice igra na stadionu Kamp Nou koji ima 99.354 mjesta i građen je od 1954. do 1957. godine. Gradnja stadiona završena je 24. septembra 1957. godine. Klub se trenutno takmiči u La Ligi. Jedan je od samo tri kluba koji od osnivanja lige nikada nisu ispadali u niži rang. Rangiran je kao četvrti u listi FIFA najboljih klubova 20. vijeka.[4]

Barselona je u svojoj dosadašnjoj istoriji 27 puta bila prvak Španije, 31 put je osvojila španski kup kralja, 14 puta je bila pobjednik superkupa Španije (uz još 4 trofeja koje je osvajala u takmičenjima koja su prethodila nacionalnom superkupu), a 2 puta je bila pobjednik i ugašenog liga kupa Španije. Zahvaljujući velikim uspjesima u posljednjih dvadesetak godina Barselona je postala drugi najuspješniji tim na svijetu svih vremena po broju međunarodnih titula (20) odmah iza rekordera Real Madrida koji ima 29 međunarodnih trofeja. Od tih 20 do sada osvojenih internacionalnih trofeja Barselona je 5 puta osvajala Ligu šampiona, 4 puta Kup pobjednika kupova, 3 puta Kup sajamskih gradova, 5 puta Superkup Evrope i 3 puta Svjetsko klupsko prvenstvo. Uz to klub iz prestonice Katalonije 2 puta je osvojio i nekada veoma cijenjeno takmičenje Latinski kup.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Žoan Gamper: Osnivanje kluba i počeci (1899—1930)[uredi | uredi izvor]

Osnivač kluba, Žoan Gamper, 1910.
Osnivač kluba, Žoan Gamper, 1910.

Krajem devetnaestog vijeka, fudbal se širio iz Engleske u ostale dijelove Evrope. Godine 1899, dvadesetjednogodišnji Žoan Gamper iz Švajcarske, posjećuje strica u Barseloni. Ubrzo mu se svidio španski grad i ljubav prema fudbalu navela ga je na ideju da osnuje fudbalski klub. U oktobru je dao oglas koji je prenio lokalni časopis. Na poziv se odazvalo jedanaest dobrovoljaca (od kojih su pet bili stranci iz Engleske, Švajcarske i Njemačke) i konačno, 29. novembra 1899. nastao je Fudbalski klub Barselona kakav postoji danas. Klub se po osnivanju sastojao uglavnom od švajcarskih, engleskih i lokalnih igrača.[5]

Prva utakmica novonastalog tima odigrana je 8. decembra 1899. godine. Protivnik je bio klub engleskih doseljenika, a utakmica se završila porazom Barselone od 0:1.[6] Prvi gol ikad postignut za Barselonu, zasluga je upravo njenog osnivača. Gamper je prvi gol dao 24. decembra 1899.[7] Prvi klupski trofej osvojen je u sezoni 1901/02. FK Barselona je tada bila pobjednik Makaja kupa u kom su se takmičili katalonski klubovi.[8]

Gamperov oglas u vezi osnivanja kluba, oktobar 1899.

Između 1901. i 1903, Gamper je za Barselonu postigao više od 120 golova u 54 utakmice.[9] Gamper je imao ulogu igrača do 1903.[9] Klub stupa u probleme 1908. godine, kada je bio blizu gašenja. Tada Gamper po prvi put postaje predsjednik kluba.[10] Zaslužan je i za kupovinu prvog zvaničnog klupskog terena u naselju Bonanova, 1909. godine (Kamp de la Industrija). Stadion je primao 1500 ljudi.[11] Od 1909. do 1913. Barselona je osvojila ukupno sedam titula u domaćim takmičenjima.[12][13] Popularnost tima je vremenom rasla i 1922. dolazi do promjene stadiona. Novi zvanični stadion postaje Kamp de Les Korts kapaciteta 22000 (kasnije i do 60000).[14][15] FK Barselona je osvojila i prvo ikad održano Špansko prvenstvo u fudbalu u sezoni 1928/29.[16] Ova titula predstavlja uvod u novu i tešku deceniju za španski fudbal pa tako i za Barselonu.

Barsa kroz ratove (1930—1950)[uredi | uredi izvor]

Tridesetih godina dvadesetog vijeka Španiju je zahvatila ozbiljna politička nestabilnost. Principi i ideali FK Barselone su se još od osnivanja temeljili na isticanju katalonskog identiteta. Fudbal je pao u drugi plan u odnosu na politička dešavanja u državi. Uspostavljanje Republike Katalonije 1931, očekivano se umnogome odnosilo i na lokalni fudbalski klub. Početak decenije za Barselonu je obilježila smrt njenog osnivača i bivšeg predsjednika, Žoana Gampera, 1930. godine. Mnogi članovi su napustili klub.[17]

Kamp de les Korts, 1930.
Kamp de Les Korts, 1930.

Politička situacija u Španiji se konstantno pogoršavala, što će za rezultat imati nastanak rata. Španski građanski rat (1936 - 1939) ostavio je snažne posljedice na klub. Ishod rata je donio važne promjene. Predsjednik kluba Žozep Sunjol uhapšen je i ubijen 1936. godine u napadu Frankovih vojnika.[18]

U teškoj opštoj situaciji usljed gubitka predsjednika, rješenje je nađeno u privremenom napuštanju Španije. Klub 1937. godine putuje u Ameriku. Zarad sticanja dodatne popularnosti, ali i materijalnih sredstava, Barselona posjećuje SAD i Meksiko.[19] Ova odluka je bila, ispostaviće se, spasonosna, jer je zarada od putovanja pokrila dio dotadašnjih dugova i obezbjedila kakvu-takvu sigurnost u godinama fašističkog perioda koji je uslijedio u Španiji.[20]

FK Barselona je imala jak uticaj na društvo. Katalonija se uporno odupirala Frankovom sistemu. Zato su fašisti 1938. bombardovali Barselonu i prostorije kluba. Nastala je ozbiljna šteta i broj članova se znatno smanjio.[21] Za vrijeme vladavine Fransiska Franka, bilo je zabranjeno isticanje bilo kakvih motiva vezanih za Kataloniju. Katalonska zastava na grbu Barselone zamijenjena je španskom. Zabranjena je i upotreba katalonskog jezika, koji se u Frankovom režimu smatrao stranim. Promjene su bile drastične, tako da je došlo čak i do preimenovanja kluba, čiji je naziv trebao da zvuči više španski.[22] Igrači koji su putovali u Ameriku bili su kažnjeni dvogodišnjom suspenzijom. Neki su tamo i ostali.[23]

Uprkos teškoj situaciji, klub je u ovom periodu ipak imao zadivljujuće rezultate. Ovaj period obilježen je dolaskom bitnih igrača. Pedesetih godina prošlog vijeka, Barsa je imala nekoliko veoma uspješnih sezona. Prvi put nakon prve ligaške titule iz 1929, Blaugrana slavi u prvenstvu u sezoni 1944/45. Tadašnji trener bio je Žozep Samitje.[24][13] Uslijedile su prvenstvene titule u sezonama 1947/48 i 1948/49 pod vođstvom urugvajskog trenera Enrikea Fernandeza.[25] Prvu titulu u evropskom takmičenju Barselona je osvojila 1949. Tada su pobijedili na Latinskom kupu.[26]

Poprilično oporavljena od ratova u Španiji, u odličnom raspoloženju Barselona je proslavila pedeset godina postojanja. Klub je iskoristio dobru situaciju da vrati stari izgled grba sa katalonskim žutim i crvenim prugama i na taj način je obnovljen stari identitet Barselone.[23]

Kubalin efekat i Kamp Nou: Més que un club (1950—1973)[uredi | uredi izvor]

Kubala
Laslo Kubala smatra se jednim od najboljih igrača Barselone ikad. U klubu je kao igrač proveo deset sezona.

1950. godine član kluba postaje Laslo Kubala. Sa mađarskim napadačem u timu, Barsa je stekla status nepobjedivosti.[27] Kao posebno uspješna ističe se sezona 1951/52 kada je Barsa osvojila pet titula. Ovo je jedna od najuspješnijih sezona u istoriji kluba.[28] Kubalino prisustvo se odrazilo i na popularnost kluba koja se značajno povećala. Kubala u Barseloni i Alfredo di Stefano u Real Madridu će u predstojećim godinama voditi borbe za prevlast u španskom i evropskom fudbalu. Kubala se pamti i po činjenici da je pored Eulohija Martineza jedini igrač Barselone koji je na jednoj utakmici u La Ligi postigao sedam golova.[29][30]

Za ovaj period se veže i jedna od najvećih kontroverzi u istoriji španskog fudbala, koja se tiče upravo Alfreda di Stefana, jednog od najboljih fudbalera svih vremena. Krajem četrdesetih godina dvadesetog vijeka, Di Stefano se posebno isticao igrajući tada za River Plejt. Argentinac je 1949. godine prešao u kolumbijski Mijonarios i to tako da River nije dobio sredstva za transfer. Di Stefano je privukao pažnju Barselone, koja je sklopila ugovor sa River Plejtom o kupovini igrača. Ipak, problem je nastao kada su se iz Kolumbije oglasili čelnici kluba u kojem je Di Stefano zvanično igrao. U Barseloni nisu uspjeli da riješe nastalu situaciju, a sve to je iskoristio tadašnji direktor Real Madrida, Santjago Bernabeu, sklopivši ugovor s Kolumbijcima. Španski fudbalski savez reagovao je u septembru 1953. odlukom da Di Stefano treba da igra za oba tima po jednu sezonu u naredne četiri godine, s početkom u Real Madridu. Tada su se frustrirani direktori Barselone, uz novčanu naknadu od Real Madrida, odrekli Alfreda di Stefana koji je zato postao novi fudbaler madridskog kluba.[31] Postoji teorija u kojoj se pominje i španski diktator iz tog vremena, Fransisko Franko. Prema toj teoriji, sam Franko je imao jak uticaj na transfer Argentinca iz Kolumbije u Španiju. On je navodno djelovao tako da onemogući Di Stefanov prelazak iz Mijonaroisa u Barselonu. Mnogi navijači kluba i dalje vjeruju da je Real doveo Alfreda di Stefana u svoje redove uz veliku podršku Fransiska Franka.[32][33]

Dobri rezultati kluba praćeni su izgradnjom novog stadiona koja je počela 1955. Dvije godine kasnije, 24. septembra 1957, otvoren je čuveni Kamp Nou - nova Barsina kuća od tad pa do današnjeg dana. U početku, stadion je primao 99053 gledalaca. Ceremonija otvaranja stadiona bila je sadržajna, a Barsa je prvu utakmicu na novom stadionu tog dana odigrala protiv igrača iz Varšave. Prva utakmica ujedno je bila i prva pobjeda na Kamp Nou i završila se rezultatom 4:2. Tadašnji predsjednik Barselone bio je Fransesk Miro-Sans.[34][35]

Trener tima 1958. godine postaje Elenio Erera. Erera je forsirao napadački fudbal predvođen Špancem Luisom Suarezom. U naredne dvije sezone osvojene su četiri titule.[36] Suarez je zato postao prvi Barsin igrač[37] i prvi i do današnjeg dana jedini Španac koji je osvojio Zlatnu loptu.[38] Ipak, budućnost nije bila sjajna. Erera se nije slagao sa Barsinim junakom, Ladislavom Kubalom. Nakon poraza u Kupu evropskih šampiona od najvećeg rivala iz Madrida, Erera je otpušten 1960. godine.[39]

Prva decenija nakon izgradnje novog stadiona nije bila naročito uspješna, ali i pored toga, klub je bivao sve popularniji. Ogromna novčana sredstva uložena u Kamp Nou značila su ograničenost u dovođenju novih igrača. Šezdesetih godina dvadesetog vijeka došlo je do značajnog priliva stanovništva u Kataloniju. Upravo iz tog razloga je rastao i broj Barsinih navijača jer je duh kluba bio usko povezan sa duhom Katalonije. Barsine utakmice su se počele gledati i na televiziji u barovima i restoranima.[40]

Tribina stadiona Kamp Nou
Stadion Kamp Nou i natpis na tribinama - més que un club

Ipak, loši rezultati su obilježili ovaj period. U finalu Kupa evropskih šampiona 1961, Barselona je poražena od portugalske Benfike u Bernu sa 3:2.[41] Mnogi igrači koji su u prethodnoj deceniji činili bazu tima i bili zaslužni za najveće uspjehe u dotadašnjoj istoriji, napustili su klub. To je učinio i Ladislav Kubala, krajem pomenute sezone.[42] Bio je to kraj zlatne generacije koja je, između ostalog, upamćena po sezoni sa pet kupova.

Novi predsjednik kluba 1968. godine postao je Narsis de Kareras. On je zaslužan za nastanak čuvene fraze koja danas služi kao zvanični klupski moto: "Més que un club" - u prevodu - "Barselona je više od kluba". Barsin identitet je tako nadmašio granice sporta.[43] Barsa je 1968. u finalu Kupa kralja savladala Real Madrid na Santjago Bernabeu i na taj način osvojila prvu titulu u domaćim takmičenjima nakon pet godina.[44][13]

Johan Krojf, Hose Luis Nunjes i Barsa u duhu Katalonije (1973—1988)[uredi | uredi izvor]

Kartica Johana Krojfa u dresu Barselone
Panini kartica Johana Krojfa u dresu Barselone iz 1975.

Početkom sedamdesetih godina u klubu se osjetila potreba za nečim većim. Tražili su se bolji rezultati. U Barsi su osjetili da „dragulj Katalonije” zaslužuje više. Da bi se to postiglo, bilo je neophodno dovesti posebno pojačanje iz Evrope. Godine nakon izgradnje velikog stadiona su onemogućile kupovinu evropskih fudbalskih zvijezda, ali je i tome došao kraj.

Ono što je traženo, pronađeno je u Holandiji. Talentovani napadač Johan Krojf je u avgustu 1973. godine prešao iz Ajaksa u Barselonu za, tada rekordnih, dva miliona dolara.[45] Tada već formiran fudbaler, Krojf je stigao u Barsu kao osvajač Zlatne lopte iz 1971. U tom momentu, smatran je za najboljeg igrača na svijetu.[46] Holanđanin ne samo da je postao vođa tima, nego je u igru unio inteligenciju i stil kakvi dotad nisu viđeni.[47] U trenutku njegovog dolaska, Barsa je, uprkos slavi, držala tek četvrto mjesto od dna na tabeli.[48] Iste godine su osvojili titulu. Jedan od najvažnijih događaja u pomenutoj sezoni je svakako i ubjedljiva pobjeda u El Klasiku nad Real Madridom i to u gostima (5:0).[49] Barsa je tako osvojila prvu titulu u prvenstvu nakon četrnaest godina,[50] a Johan Krojf je posljedično proglašen za evropskog fudbalera godine. Bila je to njegova druga Zlatna lopta.[51] U međuvremenu je dobio i sina kojem je dao katalonsko ime Jordi i tako osigurao svoj status Barsinog heroja.[52] Tako je Barsa u dobrom raspoloženju 1974. proslavila 75 godina postojanja. Tada je zahvaljujući zalaganju poznatih lokalnih umjetnika nastala i čuvena Barsina himna.[53] U to vrijeme je Barselona smatrana najvećim evropskim fudbalskim klubom sa 70000 članova. Kamp Nou je bio popunjen do posljednjeg mjesta na svakoj utakmici. Na stadionu se još godinu ranije mogao čuti katalonski jezik. Konačno, završila se i Frankova diktatura i klub je nesmetano vratio staro ime i izgled grba 1974. Zvanični jezik je ponovo postao katalonski godinu dana kasnije.[54]

Timska fotografija FK Barselone, 1974.
Timska fotografija iz 1974. godine

Nakon Frankove smrti, očekivala se nova politička nestabilnost u državi. Na El Klasiku 28. decembra 1975, navijači Barselone su tajno unijeli veliki broj senjera na Kamp Nou. Katalonske zastavice su se tad prvi put pojavile na Barsinom stadionu, a još veći značaj ovom događaju dodaje činjenica da je utakmica bila pokrivena televizijskim prenosom. Kompletna pobjeda Katalonije te večeri zaokružena je golom u posljednjoj minuti za Barsin trijumf.[55]

Novi predsjednik Barselone 1978. godine postaje Hose Luis Nunjes. On je prvi predsjednik kojeg je Barsa dobila nakon izbora.[56] Njegov primarni cilj bio je da finansijsku situaciju kluba stavi pod kontrolu. Planirao je da učini Barselonu najvećom fudbalskom institucijom na svijetu.[57] Prvi veliki korak ka tome desio se 1979. godine, kada La Masija počinje da služi kao podloga za razvoj mladih fudbalera. Prostor koji je nekad bio namijenjen upravi kluba, tad je pretvoren u fudbalsku akademiju koja će u decenijama koje slijede iznjedriti najveća imena iz svijeta fudbala.[58][59] Prva velika titula sa Nunjesom na čelu osvojena je u maju 1979, kada je Barsa po prvi put u svojoj istoriji slavila u Kupu evropskih šampiona. U finalu su pobijedili Fortunu iz Diseldorfa rezultatom 4:3 i tako se Barsa zvanično popela na svjetski vrh.[60] Barselonu je tada u Bazelu podržalo oko trideset hiljada navijača iz Katalonije.[61]

Diego Maradona i Mario Kempes, 1982.
Dijego Maradona (desno) u dresu Barselone i Mario Kempes, tada igrač Valensije, 1982.

U junu 1982. godine, novi igrač Barselone postaje čuveni Argentinac Dijego Maradona. Već tad najbolji fudbaler svijeta, Maradona je stigao u Barsu iz Boka Juniorsa za rekordnih pet miliona funti. Predlog za dovođenje Argentinca u tim postavio je Nikola Kasaus, potpredsjednik Barselone. Želju da ga vidi u Barseloni, Kasaus je stekao još četiri godine ranije, kada je kao klupski predstavnik putovao u Argentinu. Nažalost, Katalonija nije imala priliku da spozna pravi Maradonin kvalitet. Zdravstveni problemi i povrede ograničili su njegov uticaj i već dvije godine po dolasku, napustio je Španiju.[62] Svakako, Maradona nije bio jedino veliko pojačanje osamdesetih godina. Bernd Šuster, Enrike Kastro Kini, Geri Lineker, Hulio Alberto i Uruti su stigli u tim.[61]

Barselona je novu veliku evropsku titulu osvojila u sezoni 1981/82 trijumfom u Kupu pobjednika kupova. U finalu su slavili nad Standardom iz Liježa i to na Kamp Nou stadionu sa 2:1.[63][64] Iste godine im je izmakla titula u Španskom prvenstvu, a još ranije su bili eliminisani i u Kupu kralja.[65][61] Barselona jedanaest godina nije osvojila titulu u La Ligi. To se konačno promijenilo u sezoni 1984/85, kada je trener tima bio Englez Teri Venejbls.[66] Ipak, već naredne godine, stiglo je razočaranje u vidu poraza u finalu Kupa evropskih šampiona. Barsa je 17. maja 1986. u Sevilji poslije izvođenja penala izgubila od Steaue.[67] Ovaj neuspjeh nije ublažilo ni osvajanje Liga kupa iste godine.[68]

Ponovo Krojf: totalni fudbal i "Tim iz snova" (1988—2000)[uredi | uredi izvor]

Fotografija Johana Krojfa 1988. godine.
Krojf na Shiphol aerodromu u Amsterdamu, pred polazak u Barselonu, 1988.

Nakon neuspješne sezone, novi trener 1988. postaje legendarni bivši igrač Johan Krojf.[69] Barselona se tad nalazila u nezavidnoj poziciji. Real Madrid je vezao pet uzastopnih titula u Španskom prvenstvu.[70] Po dolasku na trenersku klupu, Holanđanin je već imao iskustva u vođenju, s obzirom da je uspješno trenirao Ajaks u prethodne tri godine. Njegovim dolaskom na čelo tima počela je veoma produktivna era kluba.[69] Osnovna filozofija za koju se zalagao Johan Krojf zasnivala se na ideji čuvenog holandskog fudbalskog trenera Rinusa Mihelsa. U pitanju je pojam totalnog fudbala (hol. Total Voetball). Taktika se temeljila na mogućnosti svih igrača da pokrivaju sve pozicije na terenu. Kombinacijom totalnog fudbala i jednostavne, brze igre na jedan dodir, Krojf je osmislio fudbalski stil koji će Barselonu učiniti nepobjedivom.[71][72]

Igrači pronikli iz Barsine akademije La Masije
Igrači ponikli iz Barsine akademije, 1992. Na fotografiji krajnje desno je budući trener kluba, Pep Gvardiola.

Nova evropska titula stigla je u klupske vitrine već 1989. godine, kada je Blaugrana slavila u finalu Kupa pobjednika kupova protiv Sampdorije u Bernu sa 2:0. Između 1990. i 1994, osvojene su četiri uzastopne titule prvaka Španije.[73] Ipak, najznačajniji rezultat za vrijeme Krojfovog vođenja tima bila je prva titula Kupa evropskih šampiona (danas Lige šampiona) 1992. godine, šest godina nakon bolnog poraza u Sevilji. Na Vembliju, u Londonu, 20. maja 1992, Barselona je bila bolja, ponovo od Sampdorije i pobijedila nakon produžetaka sa 1:0. Pobjedonosni gol u 111. minutu postigao je Ronald Kuman iz slobodnog udarca. Po povratku u grad, milion oduševljenih navijača je dočekalo igrače Barselone, nove evropske šampione.[73][74][75] Tim koji je harao Evropom bio je poznat po imenu "Tim iz snova". Činili su ga, između ostalih: Andoni Zubizareta, Pep Gvardiola, Mihael Laudrup, Eusebio, Hristo Stoičkov i već pomenuti Kuman.[76] Kasnije se timu priključio i Brazilac Romario, koji je imao značajnu ulogu u osvajanju četvrte uzastopne titule u sezoni 1993/94, uključujući i ubjedljivu pobjedu nad Real Madridom od 5:0.[77]

Zubizareta (K)
Kuman
Nando Munjoz
Ferer
Huan Karlos
Eusebio
Gvardiola
Bakero
Laudrup
Salinas
Stoičkov
Startna postava Barselone u finalu Kupa evropskih šampiona protiv Sampdorije, 20. maja 1992.

Romario je sezonu završio kao najbolji strijelac španskog prvenstva, postigavši trideset golova.[78]

Početak kraja Krojfovog čuvenog tima nazirao se već 1994, kada su u finalu Lige šampiona ubjedljivo poraženi od Milana u Atini sa 4:0. Strijelac trećeg gola za Milan bio je Dejan Savićević.[79][80] Prvi korak ka raspadu tima izveo je Mihael Laudrup. Danac nije bio zadovoljan minutažom koju dobija na terenu. Zato je 1994. prešao u redove najvećeg rivala, Reala.[81] Naredne dvije sezone nisu ispraćene očekivanim rezultatima. Tako se završila Krojfova era 1996. Trag koji je Johan Krojf ostavio u igrama Barselone ostaviće uticaj na dolazeće decenije. On je oblikovao Barselonu na način koji dotad nije viđen u fudbalu. Barsa je tako postala posebna u svijetu fudbala..[48]

Krojfa je u Barsi naslijedio Bobi Robson. Zadržao se u timu samo jednu sezonu, koja će se pamtiti po dolasku čuvenog brazilskog fudbalera Ronalda. U finalu Kupa pobjednika kupova 14. maja 1997. dao je gol za pobjedu nad Pariz sen Žermenom. Postigao je 47 golova u sezoni i bio proglašen za fudbalera godine. Imao je dvadeset godina. Po završetku sezone prešao je u Inter Milan.[82]

Ronaldo izvodi penal protiv PSŽ, 1997.
Ronaldo izvodi jedanaesterac u finalu Kupa pobjednika kupova protiv Pariz sen Žermena u Roterdamu, 14. maj 1997.

Iako se kratko zadržao na klupi, Robson je osvojio i Kup kralja i Superkup Španije. Uprkos zadovoljavajućim rezultatima, krajem sezone na njegovo mjesto dolazi Luj van Gal.[83]

U svojoj prvoj sezoni u Barsi, 1997/98, van Gal je osvojio tri titule: La Ligu, Superkup Evrope i Kup kralja. Prvi put nakon 39 godina, u klupske vitrine je stigla dupla kruna. Titulu prvaka Španije osvojio je i u svojoj drugoj sezoni na klupi. U narednoj sezoni nije osvojena nijedna titula, a Luj Van Gal je smijenjen.[84]

Stogodišnjica postojanja kluba proslavljena je 1999. godine,[85] a dotadašnji predsjednik Luis Hose Nunjes podnio je ostavku u julu 2000, nakon dvadesetdvogodišnje uloge na čelu kluba.[86]

Zlatno doba: Ronaldinjo, Gvardiola i era Lionela Mesija (2000—2021)[uredi | uredi izvor]

Novi vijek je za Barselonu počeo gubitkom dugogodišnjeg predsjednika. Dotadašnji potpredsjednik, Žoan Gaspar, preuzeo je višu ulogu. Uprkos solidnim promjenama na nivou menadžmenta koje je izvršio, za vrijeme Gasparovog vođenja Barselona nije osvojila nijednu titulu i 2003. godine on podnosi ostavku.[87]

Frank Rajkard i Ronaldinjo, avgust 2006.
Frank Rajkard i Ronaldinjo, avgust 2006.

Novi milenijum donio je i promjene u igračkom kadru. Navijačima Barselone najteže je pao odlazak Luisa Figa u Real Madrid. Portugalac je dotad bio vođa tima.[88]

FK Barselona - FK Selta Vigo, 20. decembar 2005.
Fudbaleri Barselone proslavljaju gol protiv Selte iz Viga 2005. Krajnje desno na fotografiji su Ronaldinjo i Samjuel Eto.

Novi predsjednik 2003. postaje Žoan Laporta.[89] U periodu od februara do juna funkciju glavnog trenera Barselone obavljao je srpski stručnjak Radomir Antić.[90][91]

U sezoni 2004/05 za Barselonu zvanično debituje mladi Lionel Mesi. Zamijenio je Deka 16. oktobra 2004. godine u derbiju sa Espanjolom. Tada je imao sedamnaest godina i tri mjeseca i postao je najmlađi fudbaler koji je nosio Barsin dres.[92][93][94]

Laporta je 2005. na mjesto trenera doveo još jednog Holanđanina, Franka Rajkarda.[95] Rajkard je odlučio da gradi tim kombinacijom skupog pojačanja i domaćih izdanaka Barsine škole. Stranac za kojeg se odlučio bio je Ronaldinjo. Brazilac je u Barselonu stigao nakon tri sezone provedene u Pariz sen Žermenu. Njegov dolazak bio je prava senzacija koja je klubu bila potrebna s obzirom na loše rezultate prethodnih godina.[96]

Prvi put nakon pet godina, Barselona je osvojila La Ligu.[13] Sljedeće sezone, 2005/06, tim je odbranio titulu. Ronaldinju su u odbrani titule pomogli između ostalih Silvinjo, Žili, Deko, Eto, ali i tada mladi Barsini igrači koji su obećavali: Šavi, Andres Inijesta, Viktor Valdez i Karles Pujol.[97] Pomenuta sezona je krunisana osvajanjem Lige šampiona 17. maja 2006. pobjedom nad Arsenalom u Parizu sa 2:1. Strijelci za Barselonu bili su Eto i Beleti.[98] Ova sezona će se pamtiti i po čuvenom El Klasiku, odigranom 19. novembra 2005. kada su navijači na Santjago Bernabeu ustali i aplaudirali Ronaldinju zbog prikazane igre. Barsa je slavila sa 0:3, a Ronaldinjo je bio dvostruki strijelac.[99]

Nakon osvojene titule u Ligi šampiona, u timu dolazi do nesuglasica pa Frank Rajkard napušta klub 2008.[95][100] Na njegovo mjesto postavljen je dotadašnji trener Barselone B, Pep Gvardiola.[101]

Pep Gvardiola, 2009.
Pep Gvardiola kao trener Barselone, 2009.

Već tad legenda kluba, Gvardiola je bio spreman da ostvari uspjeh na klupi Barselone. S obzirom da je i sam bio proizvod La Masije, bio je svjestan njenog značaja i posebno se oslanjao na kvalitete Barsine akademije. Njegov plan je bio da u igru Barse implementira stil kakav se koristio dok je on bio igrač. Centralna filozofija tog stila bila je poznata tiki-taka, brza igra sa velikim brojem dodavanja i stalnom kontrolom nad loptom.[102]

Ronaldinjo napušta Barselonu 2008. godine.[103] Gvardiola je tim gradio oko nove zvijezde, mladog Lionela Mesija iz Argentine. Kombinujući njegov talenat sa kvalitetom Šavija i Inijeste, Pep Gvardiola je stvorio dominantnu Barselonu. U svojoj prvoj sezoni, Gvardiola je trijumfovao u sva tri takmičenja u kojima je njegov tim nastupio. Barselona je dominirala u Španiji osvojivši La Ligu i Kup kralja.[104] Još veći uspjeh desio se 27. maja 2009, kada je Blaugrana bila bolja od branioca titule Lige šampiona, Mančester junajteda. U finalu koje se igralo u Rimu pobijedili su sa 2:0. Strijelci golova bili su Samjuel Eto i Leo Mesi.[105][106][107]

Valdez
J. Ture
Pike
Pujol
Silvinjo
Buskets
Čavi
Inijesta
Eto
Mesi
Anri
Startna postava Barselone u finalu Lige šampiona protiv Mančester junajteda, 27. maja 2009.

Kalendarska godina 2009. se pamti po tome što je katalonski klub u njoj osvojio čak šest titula.[108] Barsa u avgustu osvaja dvije titule - Španski Superkup 23. avgusta[109][110] i Superkup Evrope 28. avgusta.[111][112][113]

Predsjednik kluba Žoan Laporta odlazi 2010, a na njegovo mjesto dolazi Sandro Rosel. Rosel je u upravi kluba bio još od 2003. i jedan je od najzaslužnijih za dovođenje Ronaldinja u Barselonu.[114] Barsa je i onda nastavila svoju dominaciju, što se posebno vidjelo na dodjeli Zlatne lopte, za koju su te godine bili nominovani Šavi, Andres Inijesta i Lionel Mesi. Sva trojica su prošli Barsinu fudbalsku akademiju. Prvi put u istoriji se dogodilo da sva tri kandidata potiču iz iste fudbalske škole. Osvajač Zlatne lopte te večeri bio je Leo Mesi.[115]

Barselona je u narednoj sezoni osvojila novu titulu Lige šampiona, ukupno četvrtu. 28. maja 2011. su u Londonu ponovo savladali Mančester junajted, ovog puta s 3:1. Strijelci su bili Pedro, Mesi i David Vilja.[116][117][118] Krajem sezone, Barselona je još jednom dokazala svoju moć, osvojivši kako Superkup Španije protiv Real Madrida,[119][120][121] tako i Superkup Evrope protiv Porta.[122][123][124] U decembru 2011, Barselona se zvanično predstavila kao najbolji klub na svijetu, slaveći u Svjetskom klupskom prvenstvu. U finalu su pobijedili brazilski Santos sa 4:0. Dva gola tad je dao Mesi, a po jedan Šavi i Fabregas,[125][126] koji je ranije stigao u Barsu iz Arsenala.[127][128] Posljednja Gvardiolina titula osvojena je za Barselonu u sezoni 2011/12 i to u Kupu kralja.[129] Tako je Pep Gvardiola za četiri godine u Barseloni, osvojio četrnaest od mogućih devetnaest titula i postao najuspješniji trener u istoriji kluba iz Katalonije.[104] Nakon poraza u polufinalu Lige šampiona 2012. godine od Čelsija,[130][131] Gvardiola je napustio trenersku klupu, a na njegovo mjesto je došao Tito Vilanova, njegov dugogodišnji pomoćnik.[132][133]

Barselona nije odustala od dobrih rezultata ni nakon Gvardiolinog odlaska, prvenstveno zahvaljujući sjajnim igrama Lea Mesija. Već u sezoni 2012/13, Barsa je osvojila La Ligu sa impozantnih sto bodova i samo dva poraza. Mesi je u pomenutoj sezoni bio najbolji strijelac lige sa čak 46 golova.[134] Bila je to jedina Vilanovina titula, s obzirom da je ubrzo zbog bolesti napustio trenersku poziciju. Preminuo je 25. aprila 2014. godine nakon duge borbe s karcinomom pankreasa.[135] Tita Vilanovu je 2013. godine naslijedio Đerardo "Tata" Martino.[136] Zadržao se na poziciji trenera samo jednu sezonu, osvojivši trofej Superkupa Španije nakon dvomeča protiv Atletiko Madrida.[137] Nakon Martina, na klupu Barse stigao je njen bivši igrač, Luis Enrike.[138] Ljeta 2013, Barselona kupuje brazilskog Nejmara iz Santosa. Zvanična vrijednost transfera iznosila je 57 miliona evra,[139] iako je kasnije utvrđeno da je realna cifra u stvari značajno veća.[140][141]

Igrači Barselone nakon osvajanja Svjetskog klupskog prvenstva 2011.
Igrači Barselone nakon osvajanja Svjetskog klupskog prvenstva 2011. Centralno na fotografiji su Andres Inijesta i Lionel Mesi

Dvije klupske legende su se povukle na ljeto 2014. godine. Karles Pujol i Viktor Valdez. Kapiten kluba, Pujol, odlučio je da se oprosti od Blaugrane nakon preko 590 utakmica u Barsinom dresu. Pujol je godinama igrao na najvišem nivou u odbrani i tako stekao status idola. Ostao je upamćen po požrtvovanoj i poštenoj igri.[142][143] Viktor Valdez je jedan od najuspješnijih golmana koji je branio za Barselonu. Primio je svega 441 gol u 535 utakmica. Posebno se istakao u finalu Lige šampiona 2006. i polufinalu 2009.[144][145]

Već u prvoj sezoni u klubu, Luis Enrike je osvojio triplu krunu. U sezoni iz snova, posebno se istakao napadački trio - Mesi, Suarez, Nejmar. Titula u La Ligi bila je sedma u prethodnih deset godina. U finalu Kupa kralja, Barsa je savladala Atletik Bilbao na Kamp Nou. Dva gola dao je Mesi, a jedan Nejmar.[146] Barselona je osvojila i titulu Lige šampiona 6. juna 2015. u Berlinu, pobjedom nad Juventusom od 3:1, golovima Ivana Rakitića, Luisa Suareza i Nejmara.[147] Ovo je bila druga tripla kruna u istoriji kluba, samo šest godina nakon prve.[148]

Trio Mesi, Suarez, Nejmar smatra se jednim od najboljih napada svih vremena. Postigli su ukupno 122 gola u sezoni.[149] Mesi i Nejmar su zajedno s Kristijanom Ronaldom podijelili titulu najboljeg strijelca Lige šampiona sa po deset golova.[150] Mesi je krajem godine osvojio svoju petu Zlatnu loptu.[151] Ljeta 2015, Barselona se oprostila od još jedne igračke legende. Šavi je napustio Barselonu nakon sedamnaest sezona igranja za prvi tim i dvadeset pet osvojenih titula. Postigao je 97 golova u 869 utakmica.[152][153]

Osvajači UEFA Superkupa Evrope 2015. godine - FK Barselona
Proslava titule UEFA Superkupa Evrope 2015. u Tbilisiju.

Do nove promjene predsjednika kluba dolazi 18. jula 2015. godine. Hosep Maria Bartomeu je osvojio najviše glasova i postao novi predsjednik.[154] Sezona 2015/16 započeta je osvojenom titulom Superkupa Evrope i pobjedom nad Seviljom od 5:4. Golove za Barsu su davali Rafinja, Suarez, Pedro i dvaput Mesi. Barsi je ovo bila ukupno peta titula Superkupa Evrope u istoriji.[155] Kalendarska 2015. godina krunisana je osvajanjem titule svjetskog klupskog prvaka i pobjedom nad River Plejtom od 3:0. Barsa je ovu titulu osvojila treći put u svojoj istoriji.[156] Barselona je osvojila i šestu titulu prvaka Španije u posljednjih osam godina.[157] Nova titula osvojena je 22. maja 2016. u Kupu kralja a poražena je ponovo bila Sevilja.[158]

Luis Enrike je 10. februara 2016. uspio da obori rekord od 28 utakmica bez poraza u svim takmičenjima koji je postavio Pep Gvardiola. Barsa je tad remizirala sa Valensijom u polufinalu Kupa kralja.[159]

Luis Suarez (lijevo) i Nejmar (desno) su zajedno sa Mesijem činili napad Barselone od sezone 2014/15 do Nejmarovog odlaska 2017.

Jedna od najznačajnijih utakmica u istoriji kluba odigrana je 8. marta 2017. protiv Pariz sen Žermena u utakmici šesnaestine finala Lige šampiona. Nakon prve utakmice dvomeča i pobjede PSŽ od 4:0, Barseloni je trebala ubjedljiva pobjeda za prolaz dalje. Druga utakmica završena je pobjedom Barselone od 6:1. Pobjedonosni gol postigao je Serži Roberto u nadoknadi vremena, a navijači su na Kamp Nou svjedočili vjerovatno najvećem preokretu u istoriji Lige šampiona.[160][161][162] Već u narednoj rundi takmičenja, Barselonu je eliminisao Juventus.[163][164] Sezona 2016/17 ipak nije prošla bez uspjeha. Enrikeov tim je osvojio Superkup Španije i Kup kralja, njegovu posljednju titulu za Barsu.[165]

Enrikea je na trenerskoj klupi u maju 2017. zamijenio bivši igrač Barselone, Ernesto Valverde, koji je prethodno privukao pažnju vodeći ekipu Atletik Bilbaa.[166][167] U avgustu iste godine, Barselona ostaje bez Nejmara koji odlazi u PSŽ za tada rekordnih 222 miliona evra.[168][169][170] Valverde je u svojoj prvoj sezoni na klupi osvojio duplu krunu.[171] Ipak, sezonu 2017/18 obilježio je težak poraz od Rome u četvrtfinalu Lige šampiona. Barselona je imala veliku prednost nakon prve utakmice dvomeča i pobjede na Kamp Nou (4:1),[172][173] ali su je ispustili u revanšu i dozvolili Romi da se vrati (3:0) i pobijedi nakon boljeg izvođenja penala.[174][175]

Sličan scenario je viđen i u sljedećoj sezoni. Valverde je predvodio tim do titule u La Ligi i španskom Superkupu,[171] ali ponovo bez uspjeha u Ligi šampiona. U maju 2019, Barselona je igrala polufinale protiv Liverpula. Prva utakmica igrala se na Kamp Nou i završena je ubjedljivom pobjedom domaćina od 3:0.[176][177] Baš kao i godinu dana ranije, klub iz Katalonije propustio je priliku da se plasira u narednu fazu takmičenja. Liverpul je tako na Enfildu nadoknadio zaostatak pobjedom od 4:0 i izborio se za finale,[178][179] u kojem će nešto kasnije i osvojiti titulu.[180][181]

Sredinom sezone 2019/20, Valverde je otpušten nakon poraza u polufinalu Superkupa Španije od Atletiko Madrida.[182]

Lionel Mesi, 2018.
Lionel Mesi na utakmici protiv Real Valjadolida, 2018.

[183] U tom momentu, Barsa je držala prvu poziciju na tabeli La Lige ispred Real Madrida.[184] Za novog trenera izabran je Kike Setijen.[185] Atmosfera u klubu nije bila sjajna. U upravi je odlučeno da će igračima plate biti smanjene za sedamdeset odsto zbog pandemije koronavirusa. U medijima su se pojavile informacije da dogovor između igrača i uprave nije postignut.[186] Kasnije je ipak potvrđeno da se tim hoće odreći dijela primanja.[187] Barselona je 14. avgusta 2020. doživjela jedan od najtežih poraza u novijoj istoriji. Bavarski Bajern je demolirao Barsu rezultatom 8:2.[188][189] Setijen je otpušten tri dana kasnije.[190] Barselona je, ispustivši titulu u prvenstvu i ne osvojivši nijedan trofej, iza sebe imala sasvim neuspješnu sezonu.[191] Novi trener je 19. avgusta postao bivši proslavljeni igrač i član Krojfovog Drim tima, Ronald Kuman.[192][193] Nakon debakla u Ligi šampiona, Luis Suarez prelazi u Atletiko Madrid. Urugvajac je vremenom postao treći najbolji strijelac u istoriji kluba. Razočaran odnosom koji je prema njemu imao Kuman, odlučio se za odlazak.[194][195][196] Tako je Mesi ostao jedini član trojca koji je punio mreže prethodnih godina. Situacija je bivala sve gora, da bi konačno krajem avgusta i sam Mesi izjavio da želi da napusti klub.[197][198] U oktobru 2020, predsjednik Bartomeu podnosi ostavku.[199][200] Tek u martu, nakon izbora, novi predsjednik Barselone postao je Žoan Laporta.[201][202]

Svijet fudbala je u aprilu 2021. pogodila vijest o osnivanju novog evropskog takmičenja - Evropske superlige. Takmičenje je podržalo dvanaest timova-osnivača, među kojima je bila i Barselona.[203][204] Ipak, nakon negativne kritike javnosti,[205][206] svih šest klubova iz Engleske se povlači iz projekta, a kasnije isto čine i FK Milan i Atletiko Madrid. Samim tim, održavanje Superlige nije bilo moguće i plan je propao.[207][208]

Poslije Mesija: povratak Šavija i Barselona u Ligi Evrope (2021—)[uredi | uredi izvor]

Nakon dugog pregovaranja i mnogih spekulacija, FK Barselona je 5. avgusta 2021. objavila da će Lionel Mesi napustiti klub. Očekivalo se da Mesi obnovi ugovor, ali zbog finansijskih i pravnih prepreka u vidu pravila propisanih od strane La Lige, to se nije dogodilo.[209] Argentinac je cijelu dotadašnju karijeru proveo u timu iz Katalonije. Rekorder je kako po broju nastupa, tako i po broju postignutih golova za Barselonu.[210] Mesi se 8. avgusta u suzama oprostio od kluba.[211] Prešao je u PSŽ 11. avgusta.[212]


Ronald Kuman je dobio otkaz nakon poraza od Rajo Valjekana u oktobru 2021.[215] Na njegovo mjesto postavljen je Šavi, legendarni bivši fudbaler.[216][217] Početkom decembra, Barselona je izgubila od Bajerna 3:0 u sklopu grupne faze Lige šampiona. Ovaj poraz značio je da Barselona prvi put još od 2000. ostaje bez nokaut faze. Prvi put nakon 21 godine klub je eliminisan iz grupne faze Lige šampiona, pa su nastavili sezonu u Ligi Evrope.[218][219] U četvrtfinalu takmičenja, od Barselone je nakon dvomeča bio bolji Ajntraht. Nakon neriješenog rezultata u Frankfurtu,[220] Barselona je izgubila na Kamp Nou (2:3).[221][222] Prva sezona po odlasku Lionela Mesija zatvorena je bez trofeja.[223] Barselona je ostala druga na tabeli La Lige,[224] a u Kupu kralja je završila učešće u osmini finala porazom od Atletik Bilbaa.[225]

Grb, boje i dresovi[uredi | uredi izvor]

Od osnivanja 1899. do 1910. klub je koristio grb grada Barselone za svoj zvanični grb. Grb je imao oblik dijamanta podijeljenog na četiri jednaka dijela sa motivima Katalonije. S jedne strane nalazio se palmin, a sa druge lovorov list. Iznad osnove grba bila je postavljena zlatna kruna, a iznad nje - crni šišmiš.

Grb grada Barselona služio je kao zvanični grb kluba od osnivanja 1899. do 1910.

Grb kakav postoji danas osmišljen je još 1910. godine. Do danas je dorađivan isključivo estetski. Sastoji se iz tri osnovna dijela. U gornjem lijevom uglu grba nalazi se crveni krst na bijeloj pozadini. U pitanju je Krst sv. Georgija, simbol sveca zaštitnika Katalonije. Gornji desni ugao čine crvene i žute pruge postavljene vertikalno. Boje simbolizuju Krunu Aragona i nalaze se i na katalonskoj zastavi. Na donjoj polovini grba su pruge u bojama kluba - tamnocrvenoj i plavoj, sa fudbalskom loptom u sredini. Gornju i donju polovinu grba dijeli prostor na kojem su upisani inicijali kluba. Ovaj detalj se mijenjao kroz istoriju, s obzirom na izmjenu imena kluba za vrijeme diktature Fransiska Franka. Naziv po osnivanju bio je Fútbol Club Barcelona, a za vrijeme Frankove vlasti, klub se zvao Club de Fútbol Barcelona. Promjena se zasnivala na razlici između katalonskog i španskog jezika. Zato se mijenjao i grb, pa je u zavisnosti od istorijskog perioda na njemu pisalo FCB ili CFB (C de FB). Osim toga, zabranjena je i upotreba zastave Katalonije, tako da je ona na grbu Barselone zamijenjena španskom. Zastava Katalonije je na grb vraćena 1949, a staro ime kluba tek 1974. Sve naredne izmjene su se odnosile uglavnom na intenzitet boja.[226]

FK Barselona od 13. decembra 1899. kao glavne boje koristi tamnocrvenu i plavu. Postoji više teorija o istoriji upotrebe ovih boja. Prema nekim izvorima, boje grba su zasluga njenog osnivača, Žoana Gampera. Gamper je prije dolaska u Španiju u Cirihu osnovao FK Ekselzior, a neko vrijeme je igrao i za FK Bazel. Oba kluba koristila su tamnocrvenu i plavu boju. Druga teorija se veže sa englesku porodicu Viti. Braća Viti su učestvovala u osnivanju kluba i bili su prisutni na sastanku kada su odabrane glavne klupske boje. Prema zaključcima njihovih potomaka, boje kluba se podudaraju sa bojama srednje škole u Krozbiju koju su braća pohađala u prošlosti. Ipak, zvanične informacije o porijeklu boja kluba ne postoje, jer su tvrdnje članova porodica Gamper i Viti jedini dostupni izvori i samim tim, ne mogu se uzeti za činjenice.[227]

od 1899.
od 1920-ih
2015/16
2019/20
2021/22

Zvanični proizvođač dresova i opreme kluba je američka kompanija Najk još od 1998.[228] Glavne boje kluba se nalaze na dresovima od osnivanja do danas. Od dvadesetih godina prošlog vijeka, osmišljen je dizajn dresa sa vertikalnim prugama i tamnocrvenoj i plavoj boji koji se koristi i danas. Izuzetak su sezone 2015/16. i 2019/20, kada su u upotrebi bili dresovi sa horizontalnim prugama,[229] odnosno dresovi sa kvadratastim šablonom.[230]

Rivalstva[uredi | uredi izvor]

El Klasiko[uredi | uredi izvor]

El Klasiko (šp. El Clásico) je naziv za najveći fudbalski derbi u Španiji i jedan od najvažnijih uopšte, utakmicu između Barselone i Real Madrida. Ime derbija se u početku odnosilo samo na ligaške susrete ovih klubova, a vremenom se tako počeo zvati svaki njihov meč.

Izvođenje prekida na El Klasiku, 2009.
Izvođenje prekida na El Klasiku, 2009.

Istorija El Klasika traje koliko i istorija klubova koji u njemu učestvuju. FK Real Madrid je osnovan 1902. godine. Prvi meč između dva kluba odigran je 13. maja iste godine u sklopu takmičenja koje je prethodilo Kupu kralja. Barselona je slavila sa 3:1 i tako pobijedila na prvom ikad odigranom El Klasiku. Klubovi su se prvi put u La Ligi sastali u februaru 1929. Iako je titula na kraju uvodne sezone Španskog prvenstva pripala Barseloni, prvi ligaški El Klasiko je dobio Real Madrid sa 2:1.[231]

Nezavidan odnos između dvije strane nije posljedica samo sportskog rivalstva. Još od tridesetih godina prošlog vijeka traje suparništvo Barselone i Real Madrida. Barselona je tada označena kao simbol Katalonije, a Real Madrid kao simbol Španije. Iz te podjele će se razviti rivalstvo kako na polju sporta, tako i u političkom i društvenom smislu. Odnosi između timova bili su naročito zategnuti tokom diktature Fransiska Franka, s obzirom na zabranu isticanja bilo kakvih nacionalnih motiva koji nisu bili španski. Tada se smatralo da Real Madrid služi fašističkom režimu, a s druge strane, da u Barseloni nema potrebnog patriotizma.[232][233][234]

Tokom narednih decenija, animozitet između dva kluba je rastao. Derbiji su se počeli prenositi na televiziji, a okršaji igrača na utakmicama su bivali sve češći.


Prema zvaničnoj statistici, Real je u El Klasiku slavio 99 puta, Barsa 96, a 52 puta je bilo neriješeno.[236] Ipak, ako se u obzir uzmu i egzibicione utakmice, Barselona ima dvanaest pobjeda više.[237][238]

El Klasiko nije izgubio na značaju ni danas, kada su Real i Barselona među najpopularnijim i najbogatijim klubovima na svijetu.

Derbi Barselone[uredi | uredi izvor]

Veliki derbi grada Barselone igraju FK Barselona i Espanjol. Rivalstvo traje još od 1900. godine, kad je Espanjol i osnovan. Još po osnivanju klubova, uočavala se razlika, jer je Barselonu osnovao švajcarski doseljenik, a Espanjol su činili isključivo Španci. Samo ime Espanjol odabrano je da bi se klub isticao po čistom španskom porijeklu.[239]

Barselona je daleko uspješnija u gradskom derbiju. Espanjol je samo četiri puta zauzeo višu poziciju na tabeli, i to posljednji put 1942.[240] Prema podatku iz februara 2022, Barselona nije izgubila u La Ligi od Espanjola u 24 uzastopne utakmice.[241]

Stadion[uredi | uredi izvor]

Glavni članak: Kamp Nou

Glavni klupski stadion je Kamp Nou.

Kamp Nou, Barselona
Kamp Nou

Izgradnja stadiona je započeta 28. marta 1954. godine. Plan o konstrukciji definisan je još četiri godine ranije, ali tek dolaskom Franseska Miro-Sansa na čelo kluba, proces izgradnje je ubrzan. Stadion je otvoren 24. septembra 1957. utakmicom u kojoj su igrali, domaćin FK Barselona i jedan ol-star tim iz Varšave. Sama izgradnja stadiona bila je daleko skuplja nego što je to očekivano, što će dovesti do ogromnih dugova u godinama nakon svečanog otvaranja. Kamp Nou je prostorno proširen 1982. godine tako da je kapacitet povećan na 122.000 gledalaca, zbog potreba održavanja Svjetskog prvenstva. Tada je stadion služio za ceremoniju otvaranja i prvu utakmicu takmičenja. Kasnije je prostor za stajanje zamijenjen sjedećim mjestima, tako da je kapacitet ponovo sveden na oko 90.000 mjesta.[242] Stadion se očekivano našao na UEFA listi stadiona sa pet zvjezdica 2007. godine.[243]

Uspjesi[uredi | uredi izvor]

Tip Takmičenje Titule Sezone
Domaća Prva liga 27 1929, 1944/45, 1947/48, 1948/49, 1951/52, 1952/53, 1958/59, 1959/60, 1973/74, 1984/85, 1990/91, 1991/92, 1992/93, 1993/94, 1997/98, 1998/99, 2004/05, 2005/06, 2008/09, 2009/10, 2010/11, 2012/13, 2014/15, 2015/16, 2017/18, 2018/19, 2022/23
Kup Kralja 31 1909/10, 1911/12, 1912/13, 1919/20, 1921/22, 1924/25, 1925/26, 1927/28, 1941/42, 1950/51, 1951/52, 1952/53, 1956/57, 1958/59, 1962/63, 1967/68, 1970/71, 1977/78, 1980/81, 1982/83, 1987/88, 1989/90, 1996/97, 1997/98, 2008/09, 2011/12, 2014/15, 2015/16, 2016/17, 2017/18, 2020/21
Superkup Španije 14 1983, 1991, 1992, 1994, 1996, 2005, 2006, 2009, 2010, 2011, 2013, 2016, 2018, 2022/23
Kup Eva Duarte 3 1948, 1952, 1953
Liga kup 2 1983, 1986
Evropska UEFA Liga šampiona 5 1991/92, 2005/06, 2008/09, 2010/11, 2014/15.
Kup pobednika kupova 4 1978/79, 1981/82, 1988/89, 1996/97
UEFA superkup 5S 1992, 1997, 2009, 2011, 2015
Kup sajamskih gradova 3 1955/58, 1958/60, 1965/66
Svetska Svetsko klupsko prvenstvo 3 2009, 2011, 2015
Međunarodni kup šampiona[244] 1 2017.
  •   Rekord
  • S Zajednički rekord

Trenutni sastav[uredi | uredi izvor]

Ažurirano 2. januar 2024.
Br. Pozicija Igrač
1 Njemačka G Mark Andre ter Štegen
2 Portugalija O Žoao Kanselo (na pozajmici iz Mančester Sitija)
3 Španija O Alehandro Balde
4 Urugvaj O Ronald Arauho
5 Španija O Injigo Martinez
6 Španija S Gavi
7 Francuska N Feran Tores
8 Španija S Pedri
9 Poljska N Robert Levandovski
11 Brazil N Rafinja
13 Španija G Injaki Penja
Br. Pozicija Igrač
14 Portugalija N Žoao Feliks (na pozajmici iz Atletiko Madrida)
15 Danska O Andreas Kristensen
16 Španija S Fermin Lopez
17 Španija O Markos Alonso
18 Španija S Oriol Romeu
19 Brazil N Vitor Roke
20 Španija O Serhi Roberto (kapiten)
21 Holandija S Frenki de Jong
22 Njemačka S Ilkaj Gundogan
23 Francuska O Žil Kunde

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „World’s Most Valuable Sports Teams 2021”. forbes.com. 7. 5. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  2. ^ „Which are the world's richest football clubs in 2021?”. goal.com. 8. 10. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  3. ^ „The history of the Barça anthems”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 14. 12. 2021. 
  4. ^ „The FIFA Club of the Century” (PDF). fifa.com. Arhivirano iz originala (PDF) 23. 04. 2007. g. Pristupljeno 14. 12. 2021. 
  5. ^ „1899 -1909. Foundation and survival”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  6. ^ „On December 8th 1899, Barça played their first ever game”. fcbarcelona.com. 7. 12. 2012. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  7. ^ „Who scored the first goal for Barcelona?”. fcbarcelonalatestnews.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  8. ^ „Barça Rewind: The first ever title”. fcbarcelona.com. 23. 3. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  9. ^ a b „Joan Gamper”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  10. ^ „Joan Gamper (1908-1909 / / 1910-1913 / / 1917-1919 / / 1921-1923 / / 1924-1925)”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  11. ^ „El campo de la calle de la Industria, 111 años de inspiración”. fcbarcelona.es. 14. 3. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  12. ^ „1909-19. Consolidation at Carrer Indústria”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  13. ^ a b v g „Honours”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  14. ^ „FC Barcelona History - Barça history”. barcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  15. ^ „Camp de Les Corts”. stadiumguide.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  16. ^ „90 years since the conquest of the first league”. fcbarcelona.com. 30. 6. 2019. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  17. ^ „1930-39. Struggling against history”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  18. ^ „Josep Suñol (1935-1936)”. fcbarcelona.com. 16. 3. 2018. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  19. ^ „FC Barcelona around the world!”. fcbarcelona.com. 29. 3. 2017. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  20. ^ „The tour that saved FC Barcelona”. espn.com. 20. 7. 2017. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  21. ^ „Barcelona pursues Italy over 1938 bombing”. theguardian.com. 26. 1. 2013. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  22. ^ „Mes que un club: Barcelona club motto meaning & history in Catalan independence”. goal.com. 1. 10. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  23. ^ a b „1939-50. Years of perseverance”. fcbarcelona.com. 1. 10. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  24. ^ „Josep Samitier Vilalta”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  25. ^ „Enrique Fernández (1947-50)”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  26. ^ „FC Barcelona reach European milestone”. fcbarcelona.com. 13. 11. 2013. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  27. ^ „70 years since the signing of Kubala”. fcbarcelona.com. 15. 6. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  28. ^ „10 Most Successful Seasons in Barcelona History”. bleacherreport.com. 4. 6. 2012. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  29. ^ „Barça Rewind: Seven-goal Kubala slated for playing poorly!”. fcbarcelona.com. 10. 2. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  30. ^ „Barça Rewind: Eulogio Martínez makes his debut”. fcbarcelona.com. 19. 4. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  31. ^ „Rewind: Di Stefano moves to Madrid”. espn.com. 7. 7. 2014. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  32. ^ „DI STEFANO'S DODGY DEAL Did Real Madrid ‘steal’ Alfredo Di Stefano from Barcelona? Conspiracy theories include possible intervention of Spanish dictator Francisco Franco”. thesun.co.uk. 19. 4. 2017. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  33. ^ „Alfredo Di Stefano: Did General Franco halt Barcelona transfer?”. bbc.com. 7. 7. 2014. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  34. ^ „Camp Nou”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  35. ^ „Camp Nou: the history”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  36. ^ „1950-1961. The Kubala era”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  37. ^ „Luis Suarez remembers his Ballon d'Or: I was given the trophy at a game, then went home, there was no big dinner”. marca.com. 3. 12. 2019. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  38. ^ „GOLDEN GENERATION Barcelona’s ‘original’ Luis Suarez: Spain’s only Ballon d’Or winner who ended Real Madrid’s European Cup dominance”. thesun.co.uk. 7. 12. 2017. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  39. ^ „Helenio Herrera (1958-60, 1980 & 1980-81)”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  40. ^ „1961-69. A new social dimension”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  41. ^ „Benfica-Barcelona 1960 History”. uefa.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  42. ^ „Before Messi and Cruyff, there was Kubala, Kocsis and Czibor: How Ferencvaros made Barcelona great”. goal.com. 20. 10. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  43. ^ „FC Barcelona, more than a club”. barcelona.de. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  44. ^ „50th anniversary of the 'Bottles Final'”. fcbarcelona.com. 11. 7. 2018. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  45. ^ „Johan Cruyff: Netherlands legend's most memorable moments”. espn.com. 24. 3. 2016. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  46. ^ „Johan Cruyff, an incomparable legend”. fcbarcelona.com. 21. 3. 2018. Pristupljeno 2. 4. 2022. 
  47. ^ „The big calls that shaped Europe’s elite: How Barcelona made it to the top”. goal.com. 30. 11. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  48. ^ a b „Barcelona were transformed by Johan Cruyff not once but twice, and for ever”. theguardian.com. 24. 3. 2016. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  49. ^ „Barcelona legend Johan Cruyff enjoyed two stunning five-goal wins over Real Madrid - now the club would love to repeat the feat to honour their hero”. dailymail.co.uk. 31. 3. 2016. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  50. ^ „Cruyff as a player”. worldofjohancruyff.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  51. ^ „Johan Cruyff”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  52. ^ „Jordi Cruyff on his father Johan Cruyff: growing up and as a football coach”. espn.co.uk. 25. 3. 2016. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  53. ^ „The Barça anthem”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  54. ^ „1969-78. Cruyff and democracy”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  55. ^ „La noche en que la ‘senyera’ tomó el Camp Nou”. mundodeportivo.com. 31. 10. 2017. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  56. ^ „Former president Josep Lluís Núñez passes away”. fcbarcelona.com. 3. 12. 2018. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  57. ^ „Josep Lluís Núñez, who grew FC Barcelona into a soccer powerhouse, dies at 87”. washingtonpost.com. 4. 12. 2018. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  58. ^ „La Masia”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  59. ^ „Johan Cruyff's legacy, five years after his death: How he shaped Ajax, Barcelona, world soccer”. espn.com. 24. 3. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  60. ^ „The 1979 Cup Winners' Cup final: Fortuna Dusseldorf's greatest game”. espn.com. 5. 5. 2015. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  61. ^ a b v „1978-88. More members, more stars”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  62. ^ „The big read: Maradona, the FC Barcelona years”. fcbarcelona.com. 30. 10. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  63. ^ „The 50 best games in history: Barcelona 2-1 Standard Liege, 1982 Cup Winners' Cup final”. marca.com. 23. 4. 2020. Pristupljeno 2. 4. 2022. 
  64. ^ „1981/82: Home sweet home for Barcelona”. uefa.com. Pristupljeno 2. 4. 2022. 
  65. ^ „Udo Lattek (1981-83)”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  66. ^ „From QPR to Barcelona: When Terry Venables became El Tel”. bbc.com. 6. 8. 2014. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  67. ^ „Steaua's miracle of 1986, 30 years on”. uefa.com. 17. 05. 2016. Pristupljeno 29. 5. 2022. 
  68. ^ „Terry Venables (1984-87)”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  69. ^ a b „Johan Cruyff (1988-96)”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  70. ^ „Honours: the football team's triumphs and trophies”. realmadrid.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  71. ^ „How Johan Cruyff reinvented modern football at Barcelona”. fourfourtwo.com. 24. 3. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  72. ^ „The watchmaker behind the Clockwork Oranje”. fifa.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  73. ^ a b „1988-1996. The era of the 'Dream Team'”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  74. ^ „The season when Genoa nearly took over European football”. theguardian.com. 3. 3. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  75. ^ „Sampdoria-Barcelona 1991 History”. uefa.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  76. ^ „Remembering Johan Cruyff's Barcelona Dream Team”. skysports.com. 25. 3. 2016. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  77. ^ „Clasico classics”. espn.co.uk. 8. 12. 2011. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  78. ^ „Romario da Souza”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  79. ^ „1993/94 AC Milan 4-0 FC Barcelona: Report”. uefa.com. 1. 8. 2010. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  80. ^ „1993/Barcelona v Milan revisited: The night in 1994 the Dream died”. theguardian.com. 28. 3. 2012. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  81. ^ „Michael Laudrup”. fcbarcelona. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  82. ^ „Ronaldo at Barcelona: The story of his extraordinary 1996/97 season”. skysports.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  83. ^ „How Bobby Robson fought and failed to earn respect at Barcelona”. theguardian.com. 23. 8. 2018. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  84. ^ „Louis van Gaal (1997-00 / 2002-03)”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  85. ^ „Barça Rewind: The Centenary Game”. fcbarcelona.com. 28. 4. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  86. ^ „Josep Lluís Núñez (1978-2000)”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  87. ^ „Joan Gaspart i Solves (2000-2003)”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  88. ^ „When Luis Figo signed for Real Madrid. Twenty years on after football's most controversial transfer”. cnn.com. 23. 10. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  89. ^ „Joan Laporta i Estruch (2003-2010)”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  90. ^ „Radomir Antic (2003)”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  91. ^ „Remembering Raddy Antic: a hero from Atlético Madrid to Luton”. theguardian.com. 7. 4. 2020. Pristupljeno 27. 3. 2022. 
  92. ^ „Lionel Messi's La Liga debut for Barcelona - Who were his teammates and where are they now?”. goal.com. 16. 10. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  93. ^ „Lionel Messi's Barcelona debut: Oral history of those who saw him first, 15 years ago, vs. Espanyol”. espn.com. 16. 10. 2019. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  94. ^ „16 years today since Leo Messi's debut”. fcbarcelona.com. 16. 10. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  95. ^ a b „Frank Rijkaard (2003-2008)”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  96. ^ „Ronaldinho”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  97. ^ „1996-2008. Barça reaches its century”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  98. ^ „Football: How Barcelona beat Arsenal in the 2006 Champions League final”. theguardian.com. 31. 3. 2010. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  99. ^ „15 years to the day since a famous 'Clásico'”. fcbarcelona.com. 19. 11. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  100. ^ „Why has Frank Rijkaard disappeared from football?”. dailymail.co.uk. 10. 1. 2019. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  101. ^ „How Barcelona B shaped Pep Guardiola”. goal.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  102. ^ „What is tiki-taka? How tactics made famous by Barcelona and Spain work”. goal.com. 8. 5. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  103. ^ „Ronaldinho's last game for FC Barcelona - Who were his teammates and where are they now?”. goal.com. 2. 11. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  104. ^ a b „2008-20. The best years in our history”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  105. ^ „Barselona osvojila Ligu šampiona!”. b92.net. 27. 5. 2009. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  106. ^ „Barcelona toy with Man United, Germany humble Brazil, Spain win Euro 2012: The best team performance I have seen”. espn.com. 6. 4. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  107. ^ „Barcelona-Man. United 2009 History”. uefa.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  108. ^ „Barcelona's six-trophy year: Oral history of how Guardiola & Co. did the unthinkable in 2009”. espn.com. 19. 12. 2019. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  109. ^ „Barsa osvojila Superkup”. b92.net. 23. 8. 2009. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  110. ^ „Barcelona win Super Cup”. eurosport.com. 24. 8. 2009. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  111. ^ „Barcelona-Shakhtar Donetsk”. uefa.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  112. ^ „Barsa osvojila Superkup Evrope”. b92.net. 28. 8. 2009. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  113. ^ „2009 Super Cup: Pedro pounces to add to Barça glory”. uefa.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  114. ^ „Sandro Rosell i Feliu (2010-2014)”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  115. ^ „10 years since a unique Ballon d'Or podium”. fcbarcelona.com. 6. 12. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  116. ^ „Barcelona 3-1 Man Utd”. bbc.com. 28. 5. 2011. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  117. ^ „Barcelona-Man. United 2011 History”. uefa.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  118. ^ „LŠ: Čarobna Barsa ponovo šampion!”. b92.net. 28. 5. 2011. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  119. ^ „Cesc Fábregas starts with a night to remember at Barcelona”. theguardian.com. 18. 8. 2011. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  120. ^ „Barcelona 3 Real Madrid 2 (agg 5-4): Fabregas wins Spanish Super Cup on debut as another fiery clasico erupts”. dailymail.co.uk. 18. 8. 2011. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  121. ^ „Fantastični Mesi srušio Real”. b92.net. 18. 8. 2011. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  122. ^ „Barcelona beat Porto for fourth UEFA Super Cup”. uefa.com. 26. 8. 2011. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  123. ^ „Cesc Fabregas scores as Barcelona beat Porto in Super Cup”. bbc.com. 26. 8. 2011. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  124. ^ „Gvardiola nastavio teror sa Barsom”. b92.net. 26. 8. 2011. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  125. ^ „Club World Cup final: Santos 0-4 Barcelona – as it happened”. theguardian.com. 18. 12. 2011. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  126. ^ „Barsa i zvanično najbolja na svetu”. b92.net. 18. 12. 2011. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  127. ^ „Fabregas i zvanično u Barseloni”. b92.net. 15. 8. 2011. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  128. ^ „Cesc Fabregas completes move from Arsenal to Barcelona”. bbc.com. 15. 8. 2011. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  129. ^ „Pep Guardiola's final game: Barcelona win Copa del Rey”. bbc.com. 26. 5. 2012. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  130. ^ „The story of Chelsea's dramatic triumph over Barcelona”. bbc.com. 25. 4. 2012. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  131. ^ „Barcelona-Chelsea 2012 History”. uefa.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  132. ^ „El Clasico: Barcelona's Vilanova steps out of Guardiola's shadow”. bbc.com. 5. 10. 2012. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  133. ^ „Tito Vilanova novi trener Barselone”. b92.net. 27. 4. 2012. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  134. ^ „Stat of the day - 100: Tito Vilanova's league points”. fcbarcelona.com. 1. 6. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  135. ^ „Francesc 'Tito' Vilanova (2012-2013)”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  136. ^ „Barcelona appoint Gerardo Martino as successor to Tito Vilanova”. theguardian.com. 22. 7. 2013. Pristupljeno 2. 4. 2022. 
  137. ^ „Gerardo 'Tata' Martino (2013-14)”. fcbarcelona.com. 20. 3. 2018. Pristupljeno 2. 4. 2022. 
  138. ^ „Luis Enrike novi trener Barselone”. b92.net. 19. 5. 2014. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  139. ^ „Barcelona reveal Neymar transfer fee is €57m”. goal.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  140. ^ „Nejmar koštao Barsu 130 miliona €!”. b92.net. 25. 1. 2014. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  141. ^ „Race for Neymar: the inside story of how Barcelona sealed the controversial deal”. theguardian.com. 30. 3. 2017. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  142. ^ „Puyol retires to take up new role at Barcelona”. goal.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  143. ^ „Carles Puyol”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  144. ^ „Victor Valdés”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  145. ^ „Víctor Valdés reaches 100 appearances in Champions”. fcbarcelona.com. 13. 3. 2013. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  146. ^ „Athletic Bilbao 1-3 Barcelona: Copa del Rey final – as it happened!”. theguardian.com. 30. 5. 2015. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  147. ^ „2015 Champions League final: Juventus 1-3 Barcelona - as it happened”. theguardian.com. 6. 6. 2015. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  148. ^ „Luis Enrique Martínez (2014-2017)”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  149. ^ „The FC Barcelona 'trident' reach 100 goals”. fcbarcelona.com. 6. 3. 2016. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  150. ^ „Neymar, Messi and Ronaldo top scoring charts”. uefa.com. 6. 6. 2015. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  151. ^ „Lionel Messi wins Ballon d’Or for record fifth time”. theguardian.com. 11. 6. 2016. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  152. ^ „Xavi Hernández”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  153. ^ „Xavi Hernández is leaving Barcelona to join Qatari club Al Sadd”. theguardian.com. 20. 5. 2015. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  154. ^ „Josep María Bartomeu, FC Barcelona’s new president”. laliga.com. 18. 7. 2015. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  155. ^ „Pedro clinches Super Cup for Barcelona in 5-4 thriller against Sevilla”. theguardian.com. 11. 8. 2015. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  156. ^ „Lionel Messi and Luis Suárez fire Barcelona to Club World Cup title”. theguardian.com. 20. 12. 2015. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  157. ^ „Barcelona's 2015-16 title owes much to the "golden generation" of 2008-09”. espn.com. 17. 5. 2016. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  158. ^ „Barcelona v Sevilla: Copa del Rey final – as it happened”. theguardian.com. 22. 5. 2016. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  159. ^ „Inside the numbers of Barcelona's club-record 29-game unbeaten run”. espn.com. 11. 2. 2016. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  160. ^ „Barcelona shatter PSG as Sergi Roberto caps incredible 6-1 comeback win”. theguardian.com. 9. 3. 2017. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  161. ^ „Luis Enrique: It was a crazy night that no kid in Barcelona will ever forget”. theguardian.com. 9. 3. 2017. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  162. ^ „Neverovatna Barselona za istoriju, silna Borusija!”. b92.net. 8. 3. 2017. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  163. ^ „No repeat miracle for eliminated Barcelona as Juventus stand firm”. theguardian.com. 19. 4. 2017. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  164. ^ „Barsa bez novog čuda, Juve i Monako uz Madriđane!”. b92.net. 19. 4. 2017. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  165. ^ „Luis Enrique, nine titles in three seasons with FC Barcelona”. fcbarcelona.com. 28. 5. 2017. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  166. ^ „Barcelona confirm Ernesto Valverde as new manager at Camp Nou”. theguardian.com. 29. 5. 2017. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  167. ^ „Zvanično: Ernesto Valverde novi trener Barselone”. b92.net. 29. 5. 2017. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  168. ^ „Neymar: how the record-breaking €222m move to PSG unfolded”. theguardian.com. 4. 8. 2017. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  169. ^ „Tektonski poremećaj – Nejmar u PSŽ za 222 miliona!”. b92.net. 2. 8. 2017. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  170. ^ „Neymar: Paris St-Germain sign Barcelona forward for world record 222m euros”. bbc.com. 3. 8. 2017. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  171. ^ a b „Ernesto Valverde (2017-2020)”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  172. ^ „Barcelona 4-1 Roma”. bbc.com. 4. 4. 2018. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  173. ^ „Barcelona’s Piqué and Suárez rub it in after Roma’s own-goal gifts”. theguardian.com. 4. 4. 2018. Pristupljeno 26. 3. 2022. 
  174. ^ „Roma beat Barcelona on away goals in Champions League quarter-final – as it happened”. theguardian.com. 10. 4. 2018. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  175. ^ „Senzacija veka – Roma izbacila Barsu posle 4:1!”. b92.net. 10. 4. 2018. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  176. ^ „Mesi bacio Liverpul "na konopce" – Barsa jednom nogom u finalu Lige šampiona”. b92.net. 1. 5. 2019. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  177. ^ „Barcelona 3-0 Liverpool: Lionel Messi magic puts hosts in control of Champions League semi-final”. skysports.com. 2. 5. 2019. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  178. ^ „Čudo se dogodilo – Liverpul nokautirao Barsu za finale LŠ!”. b92.net. 7. 5. 2019. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  179. ^ „Liverpool 4-0 Barcelona: Stunning Reds comeback revisited”. skysports.com. 8. 5. 2019. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  180. ^ „Liverpul bolji od Totenhema za šestu titulu šampiona Evrope!”. b92.net. 1. 6. 2019. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  181. ^ „Scoring Early and Late, Liverpool Wins Sixth Champions League Title”. nytimes.com. 1. 6. 2019. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  182. ^ „Atlético Madrid stun Barcelona in Super Cup thanks to Ángel Correa winner”. theguardian.com. 9. 1. 2020. Pristupljeno 27. 3. 2022. 
  183. ^ „Ernesto Valverde and the Prison of Barcelona’s Past”. nytimes.com. 14. 1. 2020. Pristupljeno 27. 3. 2022. 
  184. ^ „Barcelona sack Ernesto Valverde: Where did it go wrong for head coach?)”. skysports.com. 15. 1. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  185. ^ „Zvanično – otkaz Valverdeu, Setijen stiže na klupu Barse!”. b92.net. 13. 1. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  186. ^ „Barcelona in turmoil as stars including Lionel Messi fail to agree pay cuts”. mirror.co.uk. 12. 11. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  187. ^ „Barcelona players agree to pay cuts worth £110m”. skysports.com. 27. 11. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  188. ^ „Bayern Munich deliver Champions League demolition of dismal Barcelona”. theguardian.com. 14. 8. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  189. ^ „8:2! Bajern demolirao Barselonu za polufinale LŠ!”. sportklub.rs. 14. 8. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  190. ^ „Quique Setien: Barcelona sack manager after Bayern thrashing”. bbc.com. 17. 8. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  191. ^ „Početak kraja”. b92.net. 19. 8. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  192. ^ „Zvanično: Kuman je novi trener Barselone!”. b92.net. 19. 8. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  193. ^ „Ronald Koeman delighted to become head coach of 'dream club' Barcelona”. theguardian.com. 19. 8. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  194. ^ „Barcelona: Luis Suárez moves third on club all-time scoring list”. as.com. 9. 7. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  195. ^ „Luis Suarez says he was 'disrespected' by Barcelona ahead of Atletico Madrid move”. skysports.com. 5. 2. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  196. ^ „"Zaslužio sam više poštovanja – samo je Mesi bio bolji od mene"”. b92.net. 23. 2. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  197. ^ „"Lionel Messi tells Barcelona he wants to leave but faces legal battle over clause”. theguardian.net. 25. 8. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  198. ^ „Mesi poštom obavestio Barselonu da napušta klub!”. b92.net. 25. 8. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  199. ^ „Bartomeu podneo ostavku”. b92.net. 27. 10. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  200. ^ „Barcelona president Josep Maria Bartomeu resigns”. bbc.com. 27. 10. 2020. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  201. ^ „Barselona ima novog predsednika”. b92.net. 8. 3. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  202. ^ „Official: Laporta is the new president of Barcelona”. marca.com. 8. 3. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  203. ^ „Zvanično – 12 velikana formira Superligu!”. b92.net. 19. 4. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  204. ^ „What is the European Super League? These are the 12 founding teams and the format”. marca.com. 19. 4. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  205. ^ „Only someone who truly hates football can be behind a European super league”. theguardian.com. 18. 4. 2021. Pristupljeno 23. 4. 2022. 
  206. ^ „As it happened: European Super League threatens to shake up 'beautiful game'”. cnn.com. 19. 4. 2021. Pristupljeno 23. 4. 2022. 
  207. ^ „Super League: Why have the plans collapsed?”. bbc.com. 21. 4. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  208. ^ „Debakl Superlige – u nokdaunu posle samo 48 sati!”. b92.net. 21. 4. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  209. ^ „Lionel Messi leaving Barcelona after ‘obstacles’ thwart contract renewal”. theguardian.com. 6. 8. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  210. ^ „Leo Messi, FC Barcelona's historic record breaker”. fcbarcelona.com. 5. 8. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  211. ^ „Jecaji za kraj: Nisam želeo ovo, sve sam činio da bih ostao”. sportklub.rs. 8. 8. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  212. ^ „Lionel Messi to PSG: the inside story of how a stunning deal was done”. theguardian.com. 11. 8. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  213. ^ „‘I wanted to stay’: Lionel Messi tearful at Barcelona exit as PSG move looms”. theguardian.com. 8. 8. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  214. ^ „Mesi se u suzama oprostio od Barselone VIDEO”. b92.net. 8. 8. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  215. ^ „Ronald Koeman sacked by Barcelona after defeat at Rayo Vallecano”. theguardian.com. 27. 10. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  216. ^ „Xavi Hernández is the new FC Barcelona coach”. fcbarcelona.com. 6. 11. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  217. ^ „Barselona u 2.00 ujutru objavila: Ćavi se vratio”. b92.net. 6. 11. 2021. Pristupljeno 26. 3. 2022. [mrtva veza]
  218. ^ „Barselona opet razočarala – ostala bez 1/8 finala posle 21 godine!”. b92.net. 8. 12. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  219. ^ „Bayern Munich and Sané consign Barcelona to Europa League ignominy”. theguardian.com. 8. 12. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  220. ^ „Eintracht 1–1 Barça: All square in Frankfurt”. fcbarcelona.com. 7. 4. 2022. Pristupljeno 23. 5. 2022. 
  221. ^ „"Kamp Nou" se poklonio Kostiću – Ajntraht šokirao Barselonu!”. b92.net. 14. 4. 2022. Pristupljeno 23. 5. 2022. 
  222. ^ „Filip Kostic fires Eintracht Frankfurt into UEFA Europa League final four in stunning win at Barcelona”. bundesliga.com. 14. 4. 2022. Pristupljeno 23. 5. 2022. 
  223. ^ „Four cup exits in one season for Barcelona: Set for a trophyless year”. marca.com. 15. 4. 2022. Pristupljeno 23. 5. 2022. 
  224. ^ „Žuta podmornica potopila Barsu, kraj sezone u Španiji”. b92.net. 22. 5. 2022. Pristupljeno 23. 5. 2022. 
  225. ^ „Athletic Club 3-2 Barça: Copa del Rey defence ends in extra time”. fcbarcelona.com. 20. 1. 2022. Pristupljeno 23. 5. 2022. 
  226. ^ „The Barça crest”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  227. ^ „The origins of FC Barcelona’s colours”. fcbarcelona.com. 27. 12. 2016. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  228. ^ „Barcelona confirm record kit deal with Nike”. skysports.com. 29. 10. 2016. Pristupljeno 15. 12. 2021. 
  229. ^ „New Barcelona kit: Barca unveil HOOPED kit as 2015/16 home and away jerseys revealed”. mirror.co.uk. 24. 5. 2015. Pristupljeno 15. 12. 2021. 
  230. ^ „New FC Barcelona jersey expresses the Club’s passion for the city”. fcbarcelona.com. 3. 6. 2019. Pristupljeno 15. 12. 2021. 
  231. ^ „Real Madrid vs FC Barcelona: The history of El Clasico”. standard.co.uk. 8. 4. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  232. ^ „Barcelona vs. Real Madrid: A Complete A to Z of El Clasico”. bleacherreport.com. 20. 10. 2021. Pristupljeno 15. 12. 2021. 
  233. ^ „General Franco, Real Madrid & the king: The history behind club's link to Spain's establishment”. goal.com. 1. 3. 2019. Pristupljeno 15. 12. 2021. 
  234. ^ „What is El Clasico? Real Madrid vs Barcelona nickname explained”. goal.com. 22. 10. 2021. Pristupljeno 15. 12. 2021. 
  235. ^ „Raul says he will not be rushed into returning to Real Madrid as a coach”. espn.com. 18. 1. 2016. Pristupljeno 15. 12. 2021. 
  236. ^ „Barça and Real Madrid: El Clásico”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  237. ^ „Barcelona vs Real Madrid Results: El Clasico All-Time Results”. fcbarcelonalatestnews.com. 21. 10. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  238. ^ „El Clasico history: Real Madrid vs. Barcelona past scores, results, winners, last meeting and highlights”. cbssports.com. 10. 4. 2021. Pristupljeno 15. 12. 2021. 
  239. ^ „History - RCD Espanyol”. rcdespanyol.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  240. ^ „The lowdown on RCD Espanyol”. fcbarcelona.com. 19. 11. 2021. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  241. ^ „RCD Espanyol 2-2 FC Barcelona: Luuk de Jong to the late rescue!”. fcbarcelona.com. 13. 2. 2022. Pristupljeno 20. 2. 2022. 
  242. ^ „Camp Nou: the history”. fcbarcelona.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  243. ^ „UEFA 5 Star Stadiums”. stadiumdb.com. Pristupljeno 5. 12. 2021. 
  244. ^ Zvanično međunarodno takmičenje održavano od 2013. do 2019. godine tokom letnjih priprema širom planete. Učestvovali su najpoznatiji evropski klubovi uz nekoliko američkih i australijskih ekipa. Format takmičenja je menjan svake godine, a 2020. godine turnir je otkazan zbog pandemije KOVID 19.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=ФК_Барселона&oldid=27696280”