Kultura Nemačke

Crvenkapa, jedna od najpoznatijih bajki, napisali braća Grim

Lutalica iznad mora magle Kaspara Davida Fridriha iz 1818

Ludvig van Betoven je bio uticajni nemački kompozitor i pijanista.

Kulturu Nemačke je od početka igrala važnu ulogu u Evropi. Njena umetnička i kulturna istorija može se pratiti još od vremena Kelta, Tevtonaca i starih Rimljana. Još od srednjeg veka, nemačka kultura je bila ponosna na mnoge priznate i renomirane ličnosti. Tokom istorije, Nemačka je takođe spominjana kao „zemlja pesnika i mislilaca“.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Nemačka kultura je bila vrhunac Evrope hiljadama godina. Bila je centar perioda migracija, Karolinškog carstva, Svetog rimskog carstva, sholastika, Hanza, nemačke renesanse, štamparske revolucije, protestantske reformacije, Pruske, romantizma Vajmar i nacionalsocijalizama.

Postoji veliki broj nemačkih državnih praznika. Zemlja je posebno poznata po proslavama Oktoberfesta u Minhenu, karnevala u Severnoj Rajni-Vestfaliji, i Božića poznatijeg kao Weihnachten. Dan nemačkog jedinstva se slavi svakog 3. oktobra, kao dan sećanja na ujedinjenje Istočne Nemačke i Zapadne Nemačke 1990. godine.

Unesko je upisao 46 imanja u Nemačkoj na listu svetske baštine. Nemačka je priznata po tome što je imala najpozitivniji uticaj u svetu 2011, 2013. i 2014. godine.

Jezik[uredi | uredi izvor]

Nemački je najgovorniji jezik u Evropskoj Uniji. Govori se u Nemačkoj, Austriji, Švajcarskoj, Belgiji, Lukseburgu i Lihtenštajnu. Jedan je od 23 zvanična jezika Evropske unije i jedan od tri radna jezika Evropske komisije, zajedno sa engleskim i francuskim.

Širom sveta nemački jezik ima približno 100 miliona izvornih govornika, a približno ima 80 miliona govornika koji nisu maternji. Oko 90 miliona ljudi govori ga kao glavni jezik u EU (18%). Oko 67% nemačkih grđana znaju još jedan strani jezik, dok 27% znaju još dva strana jezika.

Nemački je zapadnogermanski jezik i blisko je povezan sa engleskim, holandskim i frizijskim jezicima i klasifikovan je pored njih. Nemačka abeceda sadrži tri sve samoglasnike, plus tri sa umlautom, to su ä, ö i ü, kao i plus jedno slovo koje se ne pojavljuje ni u jednom drugom jeziku, a to je ß.

Književnost[uredi | uredi izvor]

Nemačka književnost se može pratiti sve do srednjeg veka, a najznačajniji autori tog perioda bili su Valter fon der Vogelvajd i Volfram fon Ešenbah. Teolog Luter je preveo bibliju na nemačkom.

Braća Grim su najpoznatiji pripovedači narodnih priča, priče kao što su Pepeljuga, Kralj žaba, Ivica i Marica, Crvenkapa, Zlatokosa, Uspavana lepotica, Snežana i sedam patuljaka.

Neki od najuglednijih nemačkih filozofia i autoria su Lesing, Gete, Šiler, Klajst, Hofman, Breht, i Hajne. Devet Nemaca je dobilo Nobelovu nagradu za književnost : Teodor Momzen, Pol fon Hajze, Gerhart Hauptman, Tomas Man, Neli Saks, Herman Hese, Hajnrih Bel, Ginter Gra i Herta Miler .

Muzika[uredi | uredi izvor]

Nemačka sadrži neke od najpoznatijih svetskih klasičnih kompozitora, uključujući Baha i Betovena, koji su obeležili prelaz između klasične i romantične ere u zapadnoj klasičnoj muzici. Nemci su takođe razvili mnoge himne.

Među drugim kompozitorima austro-nemačke tradicije koji su stekli međunarodnu slavu su Volfgang Amadeus Mocart, Brams, Vagner, Hajdn, Johan Pahelbel, Šubert, Hendel, Šuman, Mendelson Bartoldi, Johan Štraus II, Štraus, Rihard, Štraus, Teleenberg, i Maler.

Danas, Nemačka je najveće muzičko tržište u Evropi i treće po veličini u svetu posle SAD i Japana. U nemačkoj postoji oko 130 orkestara. Najpopularniji žarnovi muzike su pop, rok, klasična, metal, kantri i šlager

Bioskop[uredi | uredi izvor]

U nemačkoj postoje 1730 bioskopa. Režiser Fric Lang sa sedištem u Austriji, koji je postao nemački državljanin 1926. i čija je karijera cvetala u predratnoj nemačkoj filmskoj industriji, navodno je izvršio veliki uticaj na holivudsku kinematografiju. Njegov nemi film Metropolis (1927) naziva se rođenjem modernih naučnofantastičnih filmova. Osnovan 1912. godine, filmski studio Babelsberg je najstariji filmski studio velikih razmera na svetu. Strani filmovi su obično sinhronizovani na Nemačkom jeziku.

Tokom 1970-ih, reditelji novog nemačkog filma kao što su Verner Hercog, Vim Venders i Rajner Verner Fasbinder vratili su zapadnonemačku kinematografiju na međunarodnu scenu svojim često provokativnim filmovima.

U novije vreme, filmovi poput Zbogom, Lenjine (2003), Glavom o zid (2004), Hitler, poslednji dan (2004) i Kompleks Bader Majnhof (2008) uživali su međunarodni uspeh.

Religija[uredi | uredi izvor]

59,4% Nemaca su hrišćani: 30% su rimokatolici, a 29% su povezani sa protestantizmom. Ostali procenti su uglavnom ateisti, i 3% muslimani

Nemačka je u jednom trenutku bila skoro u potpunosti unutar rimokatoličkog Svetog rimskog carstva, ali je takođe bila izvor protestantskih reformatora kao što je Martin Luter. Tokom Kulturkampfa (od oko 1872. do 1886.) vlada se suprotstavljala katoličkoj crkvi.

Nemačka je imala značajnu jevrejsku populaciju. Samo nekoliko hiljada ljudi jevrejskog porekla ostalo je u Nemačkoj nakon Holokausta, ali nemačka jevrejska zajednica sada ima oko 100.000 članova, mnogi iz bivšeg Sovjetskog Saveza.

Nauka[uredi | uredi izvor]

Nemačka je bila dom mnogih poznatih pronalazača i inženjera, kao što je Albert Ajnštajn, Maks Plank, Johanes Gutenberg, Hans Gajger, Gajgerovog brojača i Konrad Zuse. Nemački pronalazači, inženjeri i industrijalci kao što su Cepelin, Dajmler, Dizel, Vankel, fon Braun i Benc pomogli su u oblikovanju moderne tehnologije automobilskog i vazdušnog transporta.

Rad Alberta Ajnštajna i Maksa Planka bio je ključan za zasnivanje moderne fizike, koju su Verner Hajzenberg i Ervin Šredinger dalje razvijali. Njima su prethodili ključni fizičari kao što su Herman fon Helmholc, Jozef fon Fraunhofer i Gabrijel Danijel Farenhajt, između ostalih. Vilhelm Konrad Rentgen je otkrio rendgenske zrake, dostignuće koje mu je donelo prvu Nobelovu nagradu za fiziku 1901. godine.

Nemačka je dom nekih od najboljih akademskih centara u Evropi. Neki poznati univerziteti su oni u Minhenu i Berlinu, Univerzitet u Tibingenu, Univerzitet u Getingenu, Univerzitet u Berlinu i Univerzitet u Frajburgu, između mnogih drugih Univerzitet u Hajdelbergu je jedan od najstarih u Evropi.

Kuhinja[uredi | uredi izvor]

Nemačka kuhinja varira od regiona do regiona. Južni regioni Bavarske i Baden-Virtemberg, na primer, dele kulinarsku kulturu sa Švajcarskom i Austrijom. Svaka nemačka savezna država ima svoju vrstu kuhinje.

Popularna nemačka izreka ima značenje: ''Doručkuj kao car, ručaj kao kralj, a večeraj kao prosjak''. Doručak je obično izbor hleba i peciva sa džemom i medom ili narezaka i sira, ponekad uz kuvano jaje. Žitarice ili musli sa mlekom ili jogurtom su manje uobičajene, ali široko rasprostranjene. U pekarama širom zemlje prodaje se više od 3000 vrsta hleba.

Kao zemlja sa mnogo imigranata, Nemačka je usvojila mnoga internacionalna jela u svoju kuhinju i svakodnevne navike u ishrani. Italijanska jela poput pica i testenina, grčka jela poput giros, musaka i spanakopita, turska i arapska jela poput doner kebaba i falafela. Rasprostranjeni su međunarodni lanci hamburgera, kao i kineski i grčki restorani. Širom države se nalaze popularni lanci kao McDonalds, Burger King, Starbucks, KFC, i Pizza Hut.

Sport[uredi | uredi izvor]

27.000.000 Nemaca su članovi sportskih klubova, a dodatnih 12.000.000 se bavi takvom delatnošću pojedinačno. Asocijacijski fudbal je najpopularniji sport. Sa više od 6.300.000 zvaničnih članova, Nemački fudbalski savez je najveća sportska organizacija te vrste na svetu. Bundesliga privlači drugu najveću prosečnu posećenost bilo koje profesionalne sportske lige na svetu. Među najuspešnijim i najuglednijim fudbalerima su: Franc Bekenbauer, Gerd Miler, Jirgen Klinsman, Lotar Matoj i Oliver Kan. Ostali popularni sportovi su rukomet, odbojka, košarka, hokej i tenis.

Nemačka je jedna od vodećih zemalja u motosportu u svetu. Pobednički automobili, timovi i vozači došli su iz Nemačke. Jedan od najuspešnijih vozača Formule 1 u istoriji, Mihael Šumaher, postavio je mnoge značajne rekorde u motosportu tokom svoje karijere, osvojivši sedam svetskih šampionata Formule 1 i 91 pobedu u trkama Formule 1, što ga čini najpozlaćenijim vozačem od debitantske sezone Formule 1 u 1950. On je jedan od najplaćenijih sportista u istoriji i postao je sportista milijarder.

Igre prijateljstva su vrste takmičenja u Nemačkoj, uglavnom u raznim sportovima, kao što su streličarstvo, plivanje i jahanje. Bekster hof (Bexter Hof) se održava svake godine, i drži naziv igre prijateljstva. Njihov moto je ''Пријатељи, не шампијони''.