Keti
 Žene i deca, narod Keti 1914. (fotografija Fritjofa Nansena) | |
| Ukupna populacija | |
|---|---|
| 1.600 | |
| Regioni sa značajnom populacijom | |
 Rusija (Krasnojarska Pokrajina) | 1.219 (2010) |
 Ukrajina | 37 (2001) |
| Jezici | |
| ketski, ruski | |
| Religija | |
| pravoslavlje, animizam, šamanizam | |
| Srodne etničke grupe | |
| Jugi i ostali (izumrli) jenisejski narodi; mogući daleki srodnici: Navaho, Apači i ostali Dene | |
Keti su jenisejski narod, starosedeoci su Sibira. Govore ketskim jezikom koji spada u severnu grupu jenisejskih jezika.
Keti su mali etno-lingvistički izolovani narod iz Krasnojarskog kraja, sa srednjeg i donjeg toka reke Jenisej i pritoka Potkamena Tunguska, Jeloguj i Kurejka. Jenisejskim narodima, pripadali su i narodi Kot, Arin, Jug, Pumpokol, i Asan ali su ih Hakasi, Evenki i Rusi asimilovali. Danas su Keti jedini preostali jenisejski narod.[1]
Keti žive u malim raštrkanim grupama, mongoloidnog su izgleda, ali svetlije puti. Lov, ribolov i uzgoj irvasa tipični su njihovoj kulturi.
Ime[uredi | uredi izvor]
Rusi su ih u 17. veku prozvali Ostjacima, što je naziv pod kojim je bio obuhvaćen veći broj nesrodinih sibirskih naroda. Kasnije su, da bi se napravila razlika između njih i drugih naroda poznatih pod imenom Ostjaci, nazvani Jenisejski Ostjaci, po reci Jenisej čiji su srednji i donji tok naseljavali.[2] Nekoliko godina nakon stvaranja Sovjetskog Saveza, 1930-ih, zvanično im je promenjeno ime u Keti. Ketski autonim (ime kojim sami sebe nazivaju) je Ket (u množini je Deng), što znači čovek.[1] Keti sa reka Sim i Kas koji su nazivali sebe Jugun, 1960-ih su priznati kao poseban narod.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Veruje se da su Keti na reku Jenisej doseljeni pre oko 2.000 godina sa juga, sa nekog mesta koje je bliže planinama Zapadni Sajan, Istočni Sajan i Altaj.[3] Prvi spomen o njima datira iz 17. veka, kada Rusi spominju njihova plemena Inbak, Zemčak i Bogden. Početkom 17. veka ketska zemlja ulazi u sastav Ruskog carstva. Kozaci iz grada Mangazeja 1607. na njihovoj teritoriji osnivaju ispostavu za prikupljanje poreza, u obliku krzna lasica, veverica i vidri. Keti su pružili otpor ali bezuspešno.[1]
Keti, koji su bili polunomadski narod, su nakon dolaska komunista na vlast u Rusiji i stvaranja Sovjetskog Saveza, početkom 20. veka, u vreme kolektivizacije, naseljeni u stalna naselja.[1]
Keti su 2010. brojali 1.219 ljudi,[4] a naselja im se (više nisu nomadi) nalaze u Turuhanskom rejonu: Kelog, Serkovo, Baklaniha, Gorošiha, Pakuliha, Turuhansk i Madujka, i u Evenkijskom rejonu: Sulomaj. Keti su kao i ostali mongoloidni narodi u Rusiji polurusifikovani, što znači da nose ruska imena i prezimena. Mada je ovo osobina svih nomada, kao što Romi nose imena i prezimena većinskih naroda u državama u kojima žive.
Jezik[uredi | uredi izvor]
Stručnjak za ketski jezik, Finac M. A. Kastrin, 1858. izdaje prvu gramatiku i rečnik ketskog jezika, koji sadrži i nešto materijala o kotskom jeziku.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g The Peoples of the Red Book
- ^ "Ket: Bibliographical guide". Institute of Linguistics (Russian Academy of Sciences) & Kazuto Matsumura (Univ. of Tokyo).
- ^ „The Ket and Other Yeniseian Peoples”. Arhivirano iz originala 06. 04. 2019. g. Pristupljeno 02. 01. 2017.
- ^ „Rezultati popisa 2010. u Rusiji Nacionalni sastav stanovništva” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 10. 12. 2019. g. Pristupljeno 02. 01. 2017.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Narod koji čini većinu stanovništva | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Veći starosjedilački narodi | |||||||||||||||
| Manji starosjedilački narodi |
| ||||||||||||||
| Doseljenički narodi | |||||||||||||||
| Državne | |
|---|---|
| Ostale | |
