Orden ratne zastave

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
ORDEN RATNE ZASTAVE
Orden ratne zastave na izložbi „Odlikovanja iz arhiva“ u Istorijskom arhivu Beograda.
Dodeljuje  SFRJ i  SRJ
Dodeljuje sejugoslovenskim i stranim državljanima
Dodeljuje se zavojne zasluge
Statusne dodeljuje se više
Traka
Ustanovljen29. decembra 1951.
Prvo odlikovanje1954.
Ukupno odlikovanih205
Važnosni red odlikovanja
Sledeće (više)Orden narodnog oslobođenja
Sledeće (niže)Orden jugoslovenske zastave sa lentom

Orden ratne zastave (mkd. Орден на военото знаме; sloven. Red vojne zastave) je bio odlikovanje Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije, kao i odlikovanje Savezne Republike Jugoslavije i Državne zajednice Srbije i Crne Gore. Dodeljivao se od 1951. do 2006. godine.

Istorijat[uredi | uredi izvor]

Orden ratne zastave je ustanovio Prezidijum Narodne skupštine Federativne Narodne Republike Jugoslavije 29. decembra 1951. godine kao odlikovanje za vojne zasluge u jednom stepenu. Dodeljivalo se — vojnim starešinama, koji u toku rata pokažu naročitu hrabrost, samopožrtvovanje i umešnost u komandovanju, kao i za istaknutu ulogu i izgradnji, učvršćivanju i osposobljavanju oružanih snaga SFRJ. Nosio se na levoj strani grudi.[1][2]

Orden je bio sedmo odlikovanje u važnosnom redu odlikovanja SFRJ, a od ustanovljenja do 1984. godine dodeljeno je ukupno 209 Ordena ratne zastave — 205 jugoslovenskim državljanima, a 4 sovjetskim generalima (1964. godine).[1]

Nakon raspada SFR Jugoslavije, 1992. godine odlikovanje se nije dodeljivalo sve do 4. decembra 1998. godine, kada je donošenjem Zakona o odlikovanjima SR Jugoslavije, ponovo uvršteno u odlikovanja Savezne Republike Jugoslavije, a kasnije i Državne zajednice SCG. Novi orden koji se dodeljivao u SRJ je imao tri stepena i dodeljivao se — za izuzetne zasluge u komandovanju većim vojnim jedinicama.[3]

Izgled odlikovanja[uredi | uredi izvor]

SFRJ[uredi | uredi izvor]

Za izradu likovnog rešenja Ordena ratne zastave bio je raspisan javni konkurs. Rezultat konkursa bio je objavljen u listu „Politika“ 27. avgusta 1953. godine. Prvu nagradu osvojio je Grigorije Samojlov, arhitekta iz Beograda. Orden se sastojao od grudne zvezde sačinjene od srebra, zlata, brilijanata i rubina, dimenzija 75 milimetara u prečniku. U središnjem delu medaljona nalazi se vojnik sa šlemom i puškom, a iza njega je razvijena zastava trobojka sa petokrakom. Medaljon uokviruje beli emajlirani krug na kome se nalazi ćirilično-latiniči natpis: за слободу и независност — socijalističke domovine.[1]

Kada je 1998. godine Orden uvršten u odlikovanja SR Jugoslavije, pretrpeo je manje izmene. Sa zastave trobojke, koja se nalazi iz vojnika skinuta je petokraka, dok je ćirilično-latinični natpis na Oredenu zamenjen ćiriličnim natpisom: за слободу и независност отаџбине.[3]

SRJ[uredi | uredi izvor]

Orden ratne zastave prvog stepena izrađen je od zlata i srebra. Ima oblik petokrake zvezde, čiji su kraci zrakasti. Središnji deo ordena sačinjava reljef kružnog oblika, od patiniranog srebra, koji prikazuje borca u stavu odbrane, sa zastavama u pozadini, koje se vijore. Reljef je prečnika 26mm. Okvir reljefa izrađen je od legure bakra i cinka belo emajliran sa pozlaćenim natpisom: "Za slobodu i nezavisnost otadžbine". Tekst je dekorisan sa dve zlatne lovorove grančice. Na podnožju okvira je zlatan perlasti ispust, prečnika 40mm. Središnji deo ordena nalazi se na stilizovanoj petokrakoj zlatnoj zvezdi, prečnika 80mm, sa zupčastim vrhovima (po pet u jednom snopu), koji se pružaju od središnjeg dela na zvezdi, a završavaju se između kraka osnovne zvezde i ukrašeni su dragim kamenjem, i to: svaki središnji, najduži, sa po sedam rubina, levi i desni od srednjeg - sa po šest brilijanata, a dva krajnja, najkraća - sa po pet brilijanata. Vrpca ordena izrađena je od crvene rebraste svile, širine 36mm, sa tri zlatne uspravne pruge. Pruge sa strane široke su po Zmm, a srednja 5mm. Orden ratne zastave prvog stepena nosi se na levoj strani grudi.[4]

Orden ratne zastave drugog stepena izrađen je od pozlaćenog srebra. Ima oblik petokrake zvezde, čiji su zraci zrakasti. Središnji deo ordena sačinjava reljef kružnog oblika, od patinnranog srebra, koji prikazuje borca u stavu odbrane, sa zastavama u pozadini, koje se vijore. Reljef je prečnika 26mm. Okvir reljefa izrađen je od legure bakra i cinka belo emajliran sa pozlaćenim natpisom: "Za slobodu i nezavisnost otadžbine". Tekst je dekorisan sa dve zlatne lovorove grančice. Na podnožju okvira je zlatni perlasti ispust, prečnika 40mm. Središnji deo ordena nalazi se na stilizovanoj petokrakoj pozlćenoj zvezdi, prečnika 80 mm, sa zupčastim vrhovima (po pet u jednom snopu), koji se pružaju od središnjeg dela na zvezdi. Između kraka osnovne zvezde nalaze se srebrni kraci koji formiraju drugu petokraku zvezdu i koji su reljefno obrađeni kao brilijanti. Vrpca ordena izrađena je od crvene rebraste moarirane svile, širine 36mm, sa četiri zlatne uspravne pruge. Pruge sa strane široke su po 3mm, a dve srednje po 1mm, tako da je rastojanje između njih lmm. Orden ratne zastave drugog stepena nosi se na levoj strani grudi.[5]

Orden ratne zastave trećeg stepena izrađen je od srebra. Ima oblik petokrake zvezde, čiji su zraci zrakasti. Središnji deo ordena sačinjava reljef kružnog oblika, od patiniranog srebra, koji prikazuje borca u stavu odbrane, sa zastavama u pozadini, koje se vijore. Reljef je prečnika 26mm. Okvir reljefa izrađen je od legure bakra i cinka belo emajliran sa pozlaćenim natpisom: "Za slobodu i nezavisnost otadžbine". Tekst je dekorisan sa dve zlatne lovorove grančice. Na podnožju okvira je zlatni perlast ispust, prečnika 40mm. Središnji deo ordena nalazi se na stilizovanoj petokrakoj posrebrenoj zvezdi, prečnika 80mm, sa zupčastim vrhovima (po pet u jednom snopu), koji se pružaju od središnjeg dela na zvezdi. Između kraka osnovne zvezde nalaze se srebrni kraci koji formiraju drugu petokraku zvezdu i koji su reljefno obrađeni kao brilijanti. Vrpca ordena izrađena je od crvene rebraste moarirane svile, širine 36mm, sa pet zlatnih uspravnih pruga. Pruge sa strane široke su po 3mm, a tri srednje po 1mm, tako da je rastojanje između njih 1mm. Orden ratne zastave trećeg stepena nosi se na levoj strani grudi.[5]

Nosioci odlikovanja[uredi | uredi izvor]

Neki od nosilaca Ordena ratne zastave:

  1. Mihailo Apostolski
  2. Radomir Babić
  3. Ante Banina
  4. Mate Bilobrk
  5. Božo Božović
  6. Petar Brajović
  7. Josip Broz Tito
  8. Viktor Bubanj
  9. Rade Bulat
  10. Anton Vidmar
  11. Dimitrije Vojvodić
  12. Dimitrije Vrbica
  13. Ratko Vujović
  14. Savo Vukelić
  15. Jovan Vukotić
  16. Ljubo Vučković
  17. Ivan Gošnjak
  18. Petar Gračanin
  19. Peko Dapčević
  20. Nenad Drakulić
  21. Đuro Dulić
  22. Boško Đuričković
  23. Milinko Đurović
  24. Milan Žeželj
  25. Milan Zorić
  26. Pavle Jakšić
  27. Mate Jerković
  28. Đoko Jovanić
  29. Radivoje Jovanović
  30. Radoslav Jović
  31. Veljko Kadijević
  32. Petar Kleut
  33. Veljko Kovačević
  34. Vojo Kovačević
  35. Pero Kosorić
  36. Božidar Kraut
  37. Božo Lazarević
  38. Danilo Lekić
  39. Đuro Lončarević
  40. Gligorije Mandić
  41. Ratko Martinović
  42. Miloje Milojević
  43. Milutin Morača
  44. Kosta Nađ
  45. Živojin Nikolić
  46. Gojko Nikoliš
  47. Stevan Opsenica
  48. Dušan Pekić
  49. Marko Peričin
  50. Rudi Petovar
  51. Dragoljub Petrović
  52. Rado Pehaček
  53. Bojan Polak
  54. Vojin Popović
  55. Koča Popović
  56. Đurađ Predojević
  57. Ivan Rukavina
  58. Eduard Santini
  59. Vasilije Smajević
  60. Milija Stanišić
  61. Franc Tavčar
  62. Velimir Terzić
  63. Sredoje Urošević
  64. Rade Hamović
  65. Ivan Hariš
  66. Milan Šakić
  67. Boško Šiljegović


  1. Afanasi Beloborodov
  2. Vasilij Davidenko
  3. Aleksej Epišev


  1. Vladimir Lazarević

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v Istorijski arhiv 2015, str. 23.
  2. ^ Vojni leksikon 1981, str. 369.
  3. ^ a b Sjaj ordena 2001.
  4. ^ „Odluka o opisu znakova odlikovanja Savezne Republike Jugoslavije i njihovih minijatura, kao i načinu njihovog nošenja”. Službeni list Savezne Republike Jugoslavije. 36: 3. 4. 8. 2000. 
  5. ^ a b „Odluka o opisu znakova odlikovanja Savezne Republike Jugoslavije i njihovih minijatura, kao i načinu njihovog nošenja”. Službeni list Savezne Republike Jugoslavije. 36: 4. 4. 8. 2000. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Орден_ратне_заставе&oldid=26965325”