Tindinci

Tindinci

Ukupna populacija
---
Regioni sa značajnom populacijom
Dagestan	---
Jezici
Tindinski jezik, avarski jezik, ruski jezik

Mapa Dagestana u Rusiji

Zastava Dagestana

Tindinci (rus. Тиндинцы, Тиндалы, Идери, Идарии, Идарал, engl. Tindis) su nahsko-dagestanski narod koji živi u sjevernim državama, a najveći broj njih trenutno živi u Severnokavkaskom federalnom okrugu, u republici Dagestan, koja je inače najveća ruska republika na sjevernom Kavkazu.

Područje i jezik

Tindinci su brojčano mali narod koji žive u planinskim oblastima severozapadnog dela južnog Dagestana. Oni naseljavaju pet sela na srednjim krajevima reke Andi-Kojsu i prostore susjednih planina. Sela se zovu Tindi (domorodački naziv: Idari ili Idi), Angida (Angia), Aknada (Agjinači), Ečeda (Ečei) i Tisi (Isi ili Milči). Regionalna klima je poznata po velikoj količini padavina. Naime, ovaj region dobija najviše padavina u cijelom Dagestanu. Susjedi Tindincima su narodi: na severu, Bagulali, na sjeveroistoku, Ahvahci, na istoku, Avari, na jugu i zapadu, Hvaršini i na sjeverozapadu, Čamalali.

Ime u međunarodnoj upotrebi proizašlo je od imena jednog od njihovih najvećih sela, Idari koje Avari nazivaju Tindi. U ruskoj književnosti, Tindinci se takođe zovu „Tindali”. Jezik Tindinaca pripada andijskoj podgrupi severozapadne (avaro-ando-didojske) grupe dagestanskih jezika. Usko je povezan sa jezicima Čamalala i Bagulala. Mogu se razlikovati dva dijalekta, tindinski (rus. собственно тиндинский) i aknadsko-angidski (rus. акнадско-ангидский). Ne postoji pisani jezik, već se koristi avarski. Jezik Tindinaca je slabo istražen. U drugoj polovini 19. vijeka, istraživanja su sprovodili R. Erkert i A. Dir, a u toku sovjetskog perioda T. Gudava.

Stanovništvo

Kao i kod drugih manjih naroda dagestanskog regiona, postoje slabi ili skoro nikakvi podaci o kretanju broja stanovnika. Popis iz 1926. godine bio je jedini koji je Tindince registrovao kao poseban narod. U kasnijim popisima, oni su popisivani kao Avari. Podaci od 1950. do 1960. godine, su kako naglašavaju istraživači, približni stvarnom broju.

Antropološki Tindinci pripadaju kavkaskom tipu balkansko-kavkaske rase, sa nekoliko karakteristika tipičnih za kaspijski tip (relativno tamna pigmentacija i mala veličina lobanje).

Godina	Broj stanovništva
1926.	3 812
1958.	5 000 (J. Dešerijev)
1967.	5 000 (E. Bokarev)

Religija

Tindinci su muslimani (suniti). Islam se počeo širiti kroz područja koja sada pripadaju južnom Dagestanu nakon arapskih osvajanja u 8. vijeku. Tindinci su takođe, kao i ostali narodi Dagestana, imali kontakt sa hrišćanstvom. Od 9. do 13. vijeka, poseban fenomen je predstavljala, istovremena infiltracija obje religije. Islam je napredovao sa juga, a hrišćanstvo, aktivno podržano od strane Gruzije, sa zapada. Odlučujući faktor u korist islama je bio vojni pohod Timura iz 14. vijeka, nakon koga je islam ostao jedina religija na ovim područjima. Širenje hrišćanstva među Tindincima obilježeno je hrišćanskom grobnicom iz 9. vijeka u selu Tindi i gruzijskim imenima koje Tindinci još uvek imaju.

Kultura

Intelektualna i materijalna kultura Tindinaca je slična avarskoj. Nekoliko lokalnih osobina su različite, i to se ogleda na primjer u načinu nošenja odjeće.

Istorija

Istorija Tindinaca, kao i mnogih naroda planinskog dela Dagestana, skoro je identična istoriji Avara.

Među istraživačima postoji spor o pitanju etnogeneze Tindinaca. Teorija koja je bila najzastupljenija je ta da su Tindinci evoluirali iz protoavarskih plemena. Dugotrajna prirodna izolacija se smatra glavnim razlogom za bilo kakve jezičke razlike. Međutim, između ando-didojskih naroda razvio se savršeno funkcionalan ekonomski sistem. Tindinci su izolovani od spoljnog sveta, ali ne i od okruženja. Danas preovladavaju teorije prema kojima su endogamija ili polistrukturni politički sistem glavni razlog za njihovu pojavu.

Klasični autori bili su svjesni Avarije kao nezavisne regije (pod imenom Serir). Oko 4. ili 5. vijeka, najkasnije, tamo su nastanjena protoavarska plemena. Od 8. vijeka, Avarija je bila u sferi interesovanja stranih sila (Arapi u 8. i 9. vijeku, Mongoli-Tatari u 13. i 14. vijeku, Persijanci i Turci u periodu od 15. do 18. vijeka i od 19. vijeka, Rusi). Kao i ostali manji narodi u 16. - 17. vijeku, Tindinci su stvorili posebnu političku jedinicu, „slobodnu zajednicu”, koja je samo nominalno bila zavisna od Avarije. Dagestan je 1806. godine inkorporiran u Rusiju. Međutim, centralna administracija nije konsolidovala svoju vlast sve do 1870. godina.

Ekonomija

Privreda Tindinaca je uvijek zavisila od životne sredine, a životna sredina najbolje odgovara razvoju sezonskog stočarstva. Ovce i koze su najviše uzgajane, a goveda su korišćena kao radna stoka za oranje. Uzgajanje životinja na visokim planinskim livadama tokom ljeta zahtjevalo je izgradnju malih sela na velikim nadmorskim visinama. Ova mala sela su postojala isključivo zbog stoke, a administrativno i politički nisu postojali. Ta sela su predstavljala dijelove postojećih sela i njehovih zajednica. Sa početkom zime, radno opterećenje muškaraca je znatno smanjeno, a mnogi su koristili priliku da putuju u potrazi za poslom.

Napredak u privredi i životnom standardu napravljen je u poslednjoj četvrtini 19. vijeka, kada je Dagestan bio inkorporiran u Rusiju i kada su počeli da se razvijaju robno-novčani odnosi.

Period rusifikacije

Najizrazitija promena načina života Tindinaca desila se nakon uspostavljanja sovjetske vlasti u Dagestanu 1920. godine. Tindinsko društvo je od tog perioda napredovalo izvan primitivnog sistema klana. Da bi ispunila svoje ciljeve, centralna administracija je pokrenula dvostruku kampanju: kolektivizaciju u kombinaciji sa kulturnom revolucijom. Kulturna revolucija, koja je započela krajem dvadesetih godina 20. vijeka sa ukidanjem nepismenosti i regulisanjem obrazovnog sistema, imala je veći uticaj na živote Tindinaca. Za školovanje, u prvih pet godina korišten je avarski jezik, a kasnije ruski jezik. Rezultati ove politike su postali potpuno očigledni. Antagonizam između starijih i mlađih generacija je jedna jaka karakteristika. Među mlađom generacijom stare običaje potiskuju nove sovjetske tradicije, i to postaje izraženije iz godine u godinu, a tradicionalne proslave i običaji (npr. Venčanja) su izgubili svoje značenje.

Još dalekosežnije promjene su se odvijale u materijalnoj kulturi Tindinaca, gdje sada tradicionalnu zamenjuje evropska urbana kultura (odjeća, nameštaj, zgrade, hrana itd.).

Promjene u načinu života Tindinaca neminovno utiču na upotrebu maternjeg jezika. Uzimajući u obzir dvojezičnost naroda u području Dagestana i gubitak teritorijalne izolacije, Tindinci su u opasnosti od asimilacije od strane Avara. Pored toga, nacionalnom identitetu se pojavljuje još jedna prijetnja, a to su stalne migracije u ravnice, gdje se nalaze u avarskom ili ruskom okruženju.

Vidi još

• Kavkaski Avari
• Didojski jezik