Nadgrobni spomenici u porti Srpske pravoslavne crkve Sv. Vaznesenja u Rumi
| Nadgrobni spomenici u porti Srpske pravoslavne crkve Sv. Vaznesenja u Rumi | |
|---|---|
 | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Ruma |
| Opština | Ruma |
| Entitet |  Srbija |
| Država | Srbija |
| Vrsta spomenika | spomenik kulture |
| Vreme nastanka | 1680. i 1832. godina |
| Tip kulturnog dobra | Nepokretno kulturno dobro |
Nadgrobni spomenici u porti Srpske pravoslavne crkve Sv. Vaznesenja se nalazi u Rumi i pod zaštitom je Zavoda za zaštitu spomenika kulture Sremska Mitrovica.[1] S obzirom da predstavlja značajnu istorijsku građevinu, proglašen je nepokretnim kulturnim dobrom Republike Srbije.[1]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Nadgrobni spomenici u porti Srpske pravoslavne crkve Vaznesenja Gospodnjeg su deo prostorne kulturno-istorijske celine.[1] Oni su jedini ostaci starog groblja koje se nalazilo oko crkve i koje je, kako su zidane nove kuće, polako nestajalo. Uklonjeni nadgrobni spomenici su prenošeni u portu.[1] Većina je napravljena od ružičastog mermera, ali ima ih i nekoliko od peščara. Slova su nečitka na velikom broju spomenika pošto su neko vreme služili i kao kaldrma oko crkve. Najbolje su se očuvali oni uzidani u zid crkve.[1] Jedan spomenik je upotrebljen kao prag na ulazu u crkvu na južnim vratima. Evidentirano je devetnaest spomenika ali je za samo dva utvrđeno da imaju spomenička svojstva: nadgrobni spomenik od peščara koji se danas nalazi na severnoj strani crkve uzidan u kaldrmu, dimenzije 120×40 centimetara.[1] Na vrhu je urezan linijski krst na golgoti sa signaturom sa slovnim ispisom godine 1680. kao godinu podizanja spomenika.[1] Prema podacima predstavlja najstariji očuvani nadgrobni spomenik ovog tipa na teritoriji Vojvodine.[1] Nadgrobni spomenik Evtimija i Marije Staić je uzidan u zid oltarskog dela crkve sa severne strane. Spomenik, napravljen od ružičastog mermera je jednostavnog izgleda i jedini veći ukras je slobodnostojeći krst na vrhu. Na krstu se nalazi plitko urezan svećnjak sa slomljenom svećom koji označava da je porodica izumrla bez potomstva.[1] Ovaj nadgrobni spomenik je iz 1832. godine. Evtimije Staić je bio ugledni građanin Rume i ktitor mnogih crkava, manastira, humanitarnih i obrazovnih ustanova na teritoriji Srema. Neke od njih su Karlovačka gimnazija, crkva Svetog Vaznesenja u Rumi, manastir Vrdnik, sirotišta i bolnice.[1] Spomenik od peščara koji se nalazio u kaldrmi sa severne strane crkve više nije na toj lokaciji jer je prilikom uređenja crkve pre desetak godina, zajedno sa većinom ostalih spomenika iz porte, uklonjen na nepoznato mesto.[1] U centralni registar je upisan 27. decembra 1999. pod brojem ZM 55, a u registar Zavoda za zaštitu spomenika kulture Sremska Mitrovica 6. decembra 1999. pod brojem 14.[1]
