Užičko-valjevska eparhija

Užičko-valjevska eparhija ili Užičko-valjevska mitropolija je nekadašnja eparhija na prostoru Srbije od 1739. do 1831.

Istorijat

Užičko-valjevska mitropolija nastala je spajanjem zapadnih delova Užičko-zvorničke (Ariljske, Ahilijske) mitropolije koja je postojala na prostoru istočne Bosne i dela zapadne Srbije oko Užica i Arilja gde je opstala osmanska vlast posle Požarevačkog mira 1718. i Valjevske episkopije koja je postojala u habzburškoj Kraljevini Srbiji kao deo autonomne Beogradsko-karlovačke mitropolije. Do 1767 pod upravom užičko-valjevskog mitropolita kao posebna upravna jedinica bio je i prostor Zvorničkog sandžaka.

Mitropoliti

• Pajsije, po nacionalnosti Grk
• Teodosije Stefanović Popović
• Mitrofan, po nacionalnosti Grk
• Teodosije Stefanović Popović, ponovo
• Mitrofan, ponovo
• Joakim (1767-1794)
• Danilo I (1794-1802)
• Antim Zepos (1802-1814)
  • Melentije Stefanović, izbran ali nije hirotonisan (1812-1813)
• Danilo II (1814-1815) Grk, zvani Deli Papaz ili Alauk; omrznut kao "globadžija", prebegao sa Turcima u Bosnu.
• Melentije Nikšić (1815-1816)
• Gerasim Dominin (1816-1831)

Literatura

• Vuković, Sava (1996). Srpski jerarsi od devetog do dvadesetog veka. Beograd: Evro. 
• Novaković, Dragan (2009). „Crkvena politika kneza Miloša i borba za autonomiju Pravoslavne crkve u Srbiji”. Crkvene studije (6): 365—382. 
• Radosavljević, Nedeljko V. (2007). Pravoslavna crkva u Beogradskom pašaluku 1766-1831: Uprava Vaseljenske patrijaršije. Beograd: Istorijski institut SANU. 
• Radosavljević, Nedeljko V. (2014). „Autonomija Pravoslavne crkve u Kneževini Srbiji i arondacija episkopija 1831-1836”. Istraživanja. Filozofski fakultet u Novom Sadu. 25: 233—248. 
• Radosavljević, Nedeljko V. (2015). „Danilo, mitropolit užičko valjevski i trnovski” (PDF). Srpske studije. 6: 145—162. Arhivirano iz originala (PDF) 14. 02. 2019. g. Pristupljeno 07. 05. 2019. 
• Slijepčević, Đoko M. (1938). „Ukidanje Pećke patrijaršije 1766” (PDF). Bogoslovlje. 13 (3-4): 250—307.