Mesta imenovana po Josipu Brozu Titu

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Putokaz u Srbiji sa natpisima — Titovo Užice i Titograd

Mesta imenovana po Josipu Brozu Titu, doživotnom predsedniku SFRJ, bila su mesta u Jugoslaviji koja su u različitim periodima od 1945. do 1997. nosila njegovo ime. Praksa imenovanja gradova po Titu započela je odmah nakon Drugog svetskog rata, kada su njegovo ime uzeli — Korenica, Užice i Podgorica i Veles, a nastavljena nakon njegove smrti, kada su njegovo ime poneli — Velenje, Drvar, Kosovska Mitrovica i Vrbas, čime je po jedan grad u svakoj republici i pokrajini nosio njegovo ime.

Praksa imenovanje gradova po Josipu Brozu, ali i drugim jugoslovenskim revolucionarima, kao i tada živim komunističkim funkcionerima, postojala je do 1954, nakon čega su mnogim gradovima vraćena ranija imena, ali su gradovi sa Titovim imenima ostali sve do početka demokratskih promena, nakon raspada Saveza komunista 1990. godine.

Pored neformalnog statusa „grad sa Titovim imenom“, u SFRJ je postojao i zvanični status grad heroj, za gradove odlikovane Ordenom narodnog heroja, a Drvar je bio jedini grad koji je imao oba prefiksa.

Istorijat[uredi | uredi izvor]

Putokaz u Srbobranu sa natpisom Titov Vrbas

U toku postojanja Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije (SFRJ) nekoliko mesta na njenoj teritoriji nosilo je ime doživotnog predsednika Josipa Broza Tita (1892–1980). Prva imenovanja njegovim imenom počela su odmah nakon završetka Drugog svetskog rata, krajem 1945. i tokom 1946, kada su četiri grada ponela njegovo ime — Titova Korenica, Titovo Užice, Titograd (Podgorica) i Titov Veles. Korenica, sresko mesto u Lici i poznato partizansko uporište, koje je od početka 1942. do kraja rata bilo centar slobodne teritorije, dobilo je 5. oktobra 1945. Titovo ime odlukom Vicka Krstulovića ministar unutrašnjih poslova u Vladi Federalne Hrvatske. Obeležavanje pete godišnjice ustanka protiv okupatora bila je prilika da Titovo ime dobiju i drugi gradovi.[1] Povodom Dana ustanka naroda Srbije, Josip Broz Tito je 7. jula 1946. boravio u poseti Užicu, koje je u jesen 1941. bilo centar slobodne partizanske teritorije, poznate kao Užička republika. Dan nakon njegove posete, 8. jula 1946. Gradski narodni odbor Užica doneo je odluku o preimenovanju Užica u Titovo Užice.[2] Svega nekoliko dana kasnije, Tito je 12. jula 1946. povodom Dana ustanka naroda Crne Gore posetio Podgoricu, a sutradan je na Cetinju prisustvovao proslavi petogodišnjice ustanka. Istog dana 13. jula 1946. Vlada NR Crne Gore donela je odluku o preimenovanju Podgorice u Titograd. Posle Užica i Podgorice, Titovo ime je povodom Dana ustanka naroda Makedonije, a na osnovu odluke Vlade NR Makedonije 11. oktobra 1946. poneo Titov Veles.[3]

Josip Broz Tito 1979.

Imenovanja gradova Titovim imenom odigrala su se u početnoj fazi stvaranja kulta ličnosti Josipa Broza Tita, kada je ustanovljena praksa da sve glavne ulice ili trgovi u većini mesta Jugoslavije ponesu njegovo ime. Ovo se posebno odnosilo na glavne gradove jugoslovenskih republika i pokrajina. Ulica maršala Tita postojala je u Beogradu[a] i Prištini[b], dok su Zagreb[v] i Skoplje[g] imali Trg maršala Tita, Novi Sad Bulevar maršala Tita[d], a Ljubljana Titovu cestu.[đ] Centralne ulice u Sarajevu i Skoplju, kao u bulevar u Podgorici i dalje nose Titovo ime.[4][5]

Pored ulica, ime Josipa Broza Tita nosile su fabrike i razna preduzeća, osnovne i srednje škole, kasarne JNA i dr. Odlukom Sobranja NR Makedonije Titovo ime je 21. aprila 1953. poneo i najviši vrh Šarplanine – Titov vrh (2.748 metara), koji je bio poznat kao Turčin i Golem Turčin.[6] Uporedo su imenima ulica, škola, preduzeća i drugih ustanova, imena istaknutih komunističkih revolucionara i narodnih heroja, dodeljivana su i gradovima, pa su tako imena Žarka Zrenjanina, Ivana Milutinovića i Svetozara Markovića poneli – Zrenjanin, Ivangrad (Berane) i Svetozarevo (Jagodina). Takođe je i veliki broj sela, uglavnom u Vojvodini, naseljen kolonistima iz ustaničkih krajeva Bosne, Like, Dalmacije, Hercegovine i dr, poneo imena narodnih heroja – Kačarevo (Svetozar Kačar), Mladenovo (Mladen Stojanović), Ratkovo (Ratko Pavlović Ćićko), Čelarevo (Zdravko Čelar), Savino Selo (Sava Kovačević) i dr. Postojala je praksa da nazivi ulica, trgova, škola, pa i gradova, nose imena i još uvek živih jugoslovenskih revolucionara i političara – najpre je po Aleksandru Rankoviću Banatski Karlovac 1947. preimenovan u Rankovićevo,[e][7] a to je ime 1949. ponelo i Kraljevo; Ploča je 1950. preimenovana u Kardeljevo, po Edvardu Kardelju; a Strničevo, kod Ptuja je 1947. ponelo ime Kidričevo, po Borisu Kidriču. Godine 1954. prekinuto je sa ovom praksom pa je iste godine Kardeljevu vraćen prethodni naziv, a naredne godine Kraljevu i Banatskom Karlovcu. Kidričevo je zadržalo naziv, s obzirom da je u međuvremenu Boris Kidrič preminuo, a pored njega, nazive su zadržali i gradovi imenovani po Titu.

Nakon smrti Josipa Broza Tita, 1980. došlo je do jačanja kulta ličnosti, koji je započeo još na njegovoj spektakularnoj sahrani. U godini obeležavanja četrdesete godišnjice ustanka, 1981. Titovo ime ponela su još tri grada – Velenje, Kosovska Mitrovica i Drvar. Kao razvijeni rudarski i radnički centri, simboli radničkog samoupravljanja, Velenje i Kosovska Mitrovica odabrani su da nose Titovo ime.[8] Velenje je postalo Titovo Velenje na Dan opštine 10. oktobra 1981,[9] a Kosovska Mitrovica je postala Titova Mitrovica na Dan oslbođenja u Drugom svetskom ratu 23. novembra 1981. godine.[10] Drvar, ustanički centar Bosanske krajine i sedište slobodne partizanske teritorije, u kome je 25. maja 1944.izvršen nemački vazdušni desant, sa ciljem da se zarobi maršal Tito i članovi Vrhovnog štaba, poneo je 24. novembra 1981. Titovo ime.[11] I pre imenovanja, Drvar je zbog svoje ratne uloge, bio simbolički vezan za predsednika SFRJ, a u njemu se nalazio spomen-muzej Titova pećina. Na tridestu godišnjicu nemačkog desanta 17. maja 1974. proglašen je za grad heroj.[12] Kako bi po ispunio cilj da u svakoj republici i pokrajini postoji grad sa Titovim imenom, njegovo ime je 25. maja 1983. na Dan mladosti poneo Titov Vrbas, jedan od industrijskih centara SAP Vojvodine.[13]

Nako raspada Saveza komunista, na Četrnaestom kongresu, tokom 1990. došlo je do uvođenja višepartijskog sisitema i održavanja izbora u svim jugoslovenskim republikama. Najveći broj glasova na izborima u Sloveniji, Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini dobile su opozicione partije, uglavnom nacionalističke orijentacije, dok su u Crnoj Gori i Srbiji pobedili socijalisti (reformisani komunisti). U Makedoniji je formirana tehnička vlada jer ni opozicija ni reformisani Savez komunista nisu imali dovoljnu većinu za formiranje samostalne vlasti. Nakon izbora u svim republikama započeo je proces demokratizacije društva i ukidanja zaostavština jedonopartijskog sistema, pa su u skladu sa tim vršena preimenovanja ulica, škola i drugih ustanova. Prvi grad koji je Titovo ime izbrisao iz svog naziva bio je Velenje, 17. jula 1990. odlukom Skupštine opštine.[14] Naredne 1991. bez Titovog imena ostali su Drvar 31. jula 1991, takođe odlukom Skupštine opštine[15] i Titov Vrbas, Titova Mitrovica i Titovo Užice 12. avgusta 1991. donošenjem Zakona o teritorijalnoj organizaciji Republike Srbije. Titogradu je vraćen naziv Podgorica, 1. aprila 1992. odlukom Skupštine Crne Gore, a na osnovu rezultata refernduma, dok je Veles preimenovan 14. septembra 1996. donošenjem Zakona o teritorijalnoj organizaciji Republike Makedonije. Titova Korenica zvanično je preimenovana tek 7. februara 1997. donošenjem Zakona o područjima županija, gradova i opština u Republici Hrvatskoj, iako je Titovo ime iz naziva grada izbrisano još 1992. za vreme postojanja Republike Srpske Krajine.

Mapa[uredi | uredi izvor]

Grad Republika/Pokrajina Datum proglašenja Datum ukidanja Mapa
Titova Korenica SR Hrvatska 5. oktobar 1945. 1992.[ž]
7. februar 1997.[z]
Mesta imenovana po Josipu Brozu Titu na karti Jugoslavije
Titova Korenica
Titova Korenica
Titovo Užice
Titovo Užice
Titograd
Titograd
Titov Veles
Titov Veles
Titovo Velenje
Titovo Velenje
Titov Drvar
Titov Drvar
Titova Mitrovica
Titova Mitrovica
Titov Vrbas
Titov Vrbas
Titovo Užice SR Srbija 8. jul 1946. 12. avgust 1991.
Titograd SR Crna Gora 13. jul 1946. 1. april 1992.
Titov Veles SR Makedonija 11. oktobar 1946. 14. septembar 1996.
Titovo Velenje SR Slovenija 10. oktobar 1981. 17. jul 1990.
Titova Mitrovica SAP Kosovo 23. novembar 1981. 12. avgust 1991.
Titov Drvar SR Bosna i Hercegovina 24. novembar 1981. 31. jul 1991.
Titov Vrbas SAP Vojvodina 25. maj 1983. 12. avgust 1991.
— Gradovi koji su Titovo ime dobili za vreme njegovog života — Gradovi koji su Titovo ime dobili nakon njegove smrti

Titov Veles[uredi | uredi izvor]

Titov Vrbas[uredi | uredi izvor]

Centar Vrbasa

Vrbas je grad u sednjoj Bačkoj, pored Velikog bačkog kanala. Osnovan je 1213. kao sedište poseda dvojice plemića. Ovde je uglavnom živelo slovensko (srpsko) stanovništvo, koje je u više navrata zbog poplava, ratova ili bolesti napuštalo naselje. Nakon Karlovačkog mira, 1699. i definitrivnog odlaska Turaka iz ovih krajeva, dolazi do velikih etničkih promena. Srbi se iz Bačke sele u Banat i Rusiju, a započinje kolonizacija Nemaca, Rusina i Mađara na ove prostore. Rusini su se u Vrbas naselili 1745, Nemci počinju naseljavanje 1784, a Mađari počinju sa masovnijim dolaskom nakon 1890. godine. Dolaskom Nemaca, 1785. osniva se Novi Vrbas, koji je zahvaljujući prokopavanju Velikog bačkog kanala i izgradnji železničke pruge Pešta-Subotica-Novi Sad, počeo da izrasta u značajni industrijsko-zanatski i trgovački centar. Nakon Prvog svetskog rata i propasti Austrougarske, 1918. ulazi u sastav Kraljevine Jugoslavije, gde se nalazio u sastavu Dunavske banovine. Za vreme Drugog svetskog rata, bio je pod mađarskom okupacijom, ali su značajnu ulogu u okupiranom gradu imali domaći Nemci „folksdojčeri”. Neposredno pred oslobođenje od fašizma, 20. oktobra 1944. deo nemačkog stanovništva se povukao sa okupacionim snagama, dok je deo proteran posle rata, nakon čega su u ove krajeve doseljeni kolonisti iz Crne Gore, Hercegovine, Bosne, Kosova i drugih krajeva Jugoslavije.[16][17][18]

Kao značajan poljoprivredno-industrijski i znatasko-trgovački centar Vrbas u godinama nakon rata, u uslovima socijalističkih društvenih odnosa, postaje jedan od većih privrednih centara Socijalističke Autonomne Pokrajine Vojvodine. Godine 1959. formiran je Industrijsko-prehrambeni kombinat „Vrbas” u čiji sastav je ušlo više manjih preduzeća, a nakon njegovog rasformiranja dolazi do stvaranja samostalnih preduzeća od kojih su najpoznatiji — fabrika ulja i biljnih masti „Vital”, fabrika šećera „Bačka” i industrija mesa „Karneks”.[19]

Odluku o preimenovanju Vrbasa u Titov Vrbas donela je 5. maja 1983. Skupština SAP Vojvodine, a novi nazi grad je koristio od Dana mladosti 25. maja.[13]

Titov Drvar[uredi | uredi izvor]

Drvar je gradić u Bosanskoj krajini, smešten pored reke Unca u Drvarskoj kotlini.[20] Njegova istorija obeležena je raznim bunama i ustancima, a naročito za vreme turske vlasti. U toku Bosnaskohercegovačkog ustanka 1876—1878. u drvarskom kraju i široj okolini vođene su značajne bitke, a jedan od vođa ustanka bio je hajdučki harambaša Golub Babić. Kao gradsko naselje Drvar se počeo razvijati uporedo sa razvojem industrije, krajem 19. i početkom 20. veka. Šumska bogatstva i kvalitet drveta privukli su investitore za vreme austrougarske vladavine da ovde stvore industrijsko mesto i izgrade značajnu mrežu železničkih pruga koje su išle do Knina, Prijedora i Jajca. Posao koji je 1900. započeo jedan bavarski industrijalac, nakon Prvog svetskog rata nastavilo je u Kraljevini Jugoslaviji Šumsko industrijsko-privredno akcionarsko društvo (ŠIPAD), koje je do početka Drugog svetskog rata preraslo u poznatu kompaniju za preradu drveta.[21][22]

Josip Broz Tito u poseti Drvaru 10. aprila 1966. U pozadini se vidi Titova pećina

Kao industrijsko mesto, Drvar je pre početka Drugog svetskog rata imao određen broj članova Komunističke partije i Sreski komitet KPJ, koji je nakon okupacije rukovodio pripremama za ustanak u Drvaru i okolonim selima. Tokom jula 1941. na ovom području stvoreno je nekoliko gerilskih odreda, koji su 27. jula 1941. napali i oslobodili Drvar od Italijana i ustaša, čime je započeo ustanak u Bosanskoj krajini. Drvar je u toku Narodnooslobodilačkog rata bio više puta zauziman i oslobođan,[i] a duži periodi slobode bili su od 1. jula 1942. do 27. febraua 1943; od 21. marta 1943. do 25. maja 1944. i od 21. avgusta 1944. do kraja rata. U toku ovog perioda, u Drvaru je dva puta boravio Vrhovni štab NOV i POJ — prvi put krajem 1942. i početkom 1943. i drugi put od 15. januara do 25. maja 1944. godine. Kako bi uništili Vrhovni štab i zarobili maršala Tita, Nemci su 25. maja 1944. preduzeli ofanzivnu operaciju i izvršili vazdušni desant na Drvar, koji je doživeo neuspeh, ali je tokom njega ubijeno oko 350 drvarčana. Sa područja drvarske opštine oko 4.250 ljudi borilo se u partizanskim jedinicama, od čega je njih 1.120 poginulo, dok je 540 drvarčana palo kao žrtave fašističkog terora.[23][12]

Oružana akcija ustaničkih snaga izvedena 27. jula 1941. u Drvaru, ali i istovremeno u Bosanskom Grahovu, Oštrelju i dr, proglašena je za Dan ustanka naroda Bosne i Hercegovine i do 1992. i početka rata u Bosni i Hercegovini obeležavala se kao državni praznik.[24] Ordenom narodnog heroja odlikovano je 17 partizanskih boraca iz Drvara i okoline, kao i Okružni komitet SKOJ-a za Drvar. Povodom tridesete godišnjice desanta na Drvar, 17. maja 1974. predsednik SFRJ Josip Broz Tito je za doprinos građana Drvara Narodnooslobodilačkoj borbi i otpor pružen prilikom nemačkog desanta odlikovao Drvar Ordenom narodnog heroja, čime je postao drugi po redu grad heroj u Jugoslaviji.[j][12]

U posleratnom periodu Josip Broz Tito je tri puta posetio Drvar. Prvi put 12. marta 1950. kada je obišao radove na obnovi i izgradnji grada, održao govor narodu Bosanske krajine i posetio pećinu, u kojoj je boravio tokom rata.[25] Druga poseta Drvaru bila je 10. aprila 1966, prilikom obilaska Bosanske krajine. Tom prilikom obišao je pogone fabrike celuloze, imao susret sa pordicama palih boraca i ponovo obišao pećinu.[26][27][28] Poslednja Titova poseta bila je 1. i 2. juna 1974. prilikom obeležavanja tridesete godišnjice desanta, kada je prisustvovao vojnoj vežbi „Drvar 74“ i velikom narodnom zboru na kome je predstavnicima opštine Drvar predat Orden narodnog heroja.[29][30][31]

Nakon Titove smrti, došlo je do uspostavljanja posmrtnog kulta ličnosti, pa je odlučeno da pored već postojećih gradova sa Titovim imenom, njegovo ime ponese po jedan grad u svakoj republici i pokrajini.[8] Prilikom odabira grada Republička konferencija Socijalističkog saveza radnog naroda Bosne i Hercegovine (SSRN BiH) dvoumila se između Drvara i Bihaća,[k] koji je u jesen i zimu 1942. bio centar neformalne Bihaćke republike, gde je formiran AVNOJ i održano njegovo prvo zasedanje.[32] Zvanična odluka o preimenovanju Drvara u Titov Drvar doneta je 24. novembra 1981. na zajedničkoj sednici svih veća Skupštine opštine Drvar i svih društveno-političkih organizacija Drvara. Na sednici kojoj je prisustvovao Raif Dizdarević predsednik Predsedništva SR Bosne i Hercegovine usvojena je Povelja o promeni naziva, u kojoj se između ostalog piše:[11][33][34]

U okviru svečanosti promene naziva, u Titovom Drvaru istog dana je otvorena fabrika reduktora i zupčanika, koja se nalazila u sklopu Udružene namenske industije Sarajevo (UNIS) i zapošljavala je 240 radnika.[11] Nepunih deset godina kasnije, nakon prvih višepartijskih izbora u Bosni i Hercegovini, na kojima je u Drvaru pobedila opoziciona Srpska demokratska stranka (SDS), Skupština opštine Titov Drvar, na inicijativu SDS donela je 31. jula 1991. odluku da se iz naziva imena grada izbriše Titovo ime, uz obrazloženje da je za Drvar nedostojno i neprilično da nosi Titovo ime.[15][35] Nakon usvajanja, ova odluka je prosleđena na potvrđivanje Skupštini SR Bosne i Hercegovine, ali je ona na sednici od 17. decembra 1991. odbila da je prihvati. Predlog je na glasnju u Veću opština dobio potrebnu većinu, ali je u Veću građana za predlog glasao 51 poslanik, protiv je bilo 9, a 22 uzdržanih, pa predlog nije dobio potrebnu 2/3 većinu.[36] Zbog početka rata u Bosni i Hercegovini, Skupština više nije raspravljala o ovom predlogu, a Drvar više nije vraćao Titovo ime.

Titova Korenica[uredi | uredi izvor]

Korenica je gradić u Lici, smešten u Koreničkom polju, koje se prostire zapadno od Plješevice. Nalazi se na raskrsnici puteva između Plitvica, Donjeg Lapca, Udbine, Ličkog Osika i Vrhovina.[37] U blizini se nalaze ruševine Mrsinj grada iz 1468. godine. Do ukidanja Vojne krajine 1881. sačinjavali su ga uglavnom vojni objekti — kasarna, oficirski stanovi poneka kafani i trgovina, a osnovna privredna grana stanovnika okolnih sela bilo je stočarstvo. Nakon toga povećao se broj stanovnika, a Korenica je postala sedište upravne opštine.[38]

Korenica u proleće 1943, nakon Četvrte neprijateljske ofanzive

Na početku Drugog svetskog rata 1941. okupirali su je Italijani. Okolina sela oslobođena su od strane partizana još u toku ustanka u julu 1941, a Korenica je oslobođena 28. marta 1942, nakon tromesečne blokade. Krajem aprila 1942. ovde su došli Centralni komiteta KP Hravtske i Glavni štab NOP odreda Hrvatske odakle su rukovodili Narodnooslobodilačkom borbom u Hrvatskoj. Ovde je formiran Prvi proleterski bataljon Hrvatske i radila Oficirska škola Glavnog štaba Hrvatske. U toku Četvrte neprijateljske ofanzive italijanske sange su 2. februara 1943. zauzele Korenicu, ali je ponovo oslobođena polovinom februara 1943. godine. Nakon više od godinu dana slobode, nemačke i ustaške snage su tokom leta 1944. nekoliko puta prodirale u Korenicu i držale je po nekoliko dana. Snage nemačkog 15. armijskog korpusa, prilikom obezbeđivanja povlačenja grupe armija E, zauzele su je nakratko u decembru 1944. i martu 1945. godine. Konačno je oslobođena 21. marta 1945. od strane jednica Jugoslovenske armije.[39]

Pola godine nakon oslobođenja, Vicko Krstulović ministar unutrašnjih poslova u Vladi Federalne Hrvatske doneo je 5. oktobra 1945. odluku o preimenovanju Korenice u Titovu Korenicu, sa obrazloženjem:[1]

Ova odluka objavljena je 5. decembra iste godine u Zborniku zakona i uredbi u Narodnim novinama u Zagrebu.[1]

Nakon rata, Josip Broz Tito je dva puta posetio Titovu Korenicu. Prvi put 27. jula 1946, kada je prisustvovao proslavi petogodišnjice Dana ustanka naroda Hrvatske[40] i drugi put 2. oktobra 1967, u sklopu obilska mesta po Lici. Tom prilikom imao je susret sa ratnim veteranima[41] i položio venac na spomenik Marku Oreškoviću.[42] Pored Korenice, nekoliko puta je boravio na obližnjim Plitvičkim jezerima (tada u sastavu opštine T. Korenica) — 7. septembra 1951,[43] 14. septembra 1953,[44] 17. juna 1960. sa egipatskim predsednikom Naserom,[45] od 1. do 5. oktobra 1967. prilikom obilaska Like,[46][47] 1. i 2. maja 1969,[48] 6. oktobra 1971. za vreme manevra „Sloboda 71”[49] i od 9. do 11. jula 1976. godine.[50][51]

Titova Mitrovica[uredi | uredi izvor]

Kosovka Mitrovica ponela je Titovo ime 23. novembra 1981. na godišnjicu oslobođenja u Drugom svetskom ratu 1944. godine.[52][53]

Titovo Velenje[uredi | uredi izvor]

Titovo Užice[uredi | uredi izvor]

Titograd[uredi | uredi izvor]

Napomene[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Ulica maršala Tita u Beogradu preimenovana je 1991. u Ulicu srpskih vladara, a 2004. joj je vraćen prvobitni nazi Ulica kralja Milana
  2. ^ Ulica maršala Tita u Prištini preimenovan je početkom 1990-ih u Vidovdansku ulicu. Nakon rata na Kosovu 1999. preimenovana je u Ulicu majke Tereze, a 2009. u Ulicu Džordža Buša
  3. ^ Godine 2017. preimenovan u Trg Republike Hrvatske
  4. ^ Početkom 1990-ih preimenovan u Trg Makedonija
  5. ^ Početkom 1990-ih preimenovan u Bulevar Mihaila Pušina
  6. ^ Godine 1991. preimenovana u Slovenačku cestu
  7. ^ Banatski Karlovac je od 1947. do 1949. nosio naziv Rankovićevo, a nakon imenovanja Kraljeva ovim imenom, od 1949. do 1955. zvao se Banatsko Rankovićevo
  8. ^ defakto je mestu naziv promenjen 1992. nakon formiranja SAO Krajine
  9. ^ dejure je mestu naziv promenjen 1997. donošenjem Zakona o područjima županija, gradova i općina u Hrvatskoj
  10. ^ Od ukupno 1.387 dana koliko je trajala okupacija Jugoslavije, Drvar je bio slobodan 991 dan[12]
  11. ^ Pre Drvara odlikovana je Ljubljana, a nakon njega Beograd, Zagreb, Novi Sad, Priština, Prilep i Cetinje.
  12. ^ Pandan Užicu, koje već nosilo Titovo ime

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v Radović 2012, str. 41.
  2. ^ Radović 2012, str. 42.
  3. ^ Radović 2012, str. 43.
  4. ^ Radović 2012, str. 43–49.
  5. ^ „Bulevar Josipa Broza Tita Podgorica”. planplus.rs. n.d. 
  6. ^ Radović 2012, str. 49.
  7. ^ „Naša mala geografija BRAZILIJA NA SEVERU BAČKE”. politikin-zabavnik.rs. n.d. 
  8. ^ a b Radović 2012, str. 56.
  9. ^ „Na svečanoj sjednici velenjske općinske skupštine prihvaćeno: Velenje ubuduće – Titovo Velenje”. arhiv.slobodnadalmacija.hr. Slobodna Dalmacija. 10. 10. 1981. str. 13. 
  10. ^ „Slavlje u Kosovskoj Mitrovici: Grad rudara – Titova Mitrovica”. arhiv.slobodnadalmacija.hr. Slobodna Dalmacija. 24. 11. 1981. str. 1. 
  11. ^ a b v „Svečanost u Drvaru: Grad heroj Titov Drvar”. arhiv.slobodnadalmacija.hr. Slobodna Dalmacija. 25. 11. 1981. str. 1. 
  12. ^ a b v g Narodni heroji 1 1982, str. 173.
  13. ^ a b „Slobodna Dalmacija 6. 5. 1983: Vrbasu Titovo ime”. arhiv.slobodnadalmacija.hr. n.d. 
  14. ^ „Na prijedlog stranke Zelenih: Velenje bez Titovog imena”. arhiv.slobodnadalmacija.hr. Slobodna Dalmacija. 19. 7. 1990. str. 2. 
  15. ^ a b „Skupština opštine Titovog Drvara odlučila: Drvar više nije Titov”. istorijskenovine.unilib.rs. Borba. 1. 8. 1991. str. 24. 
  16. ^ „Istorija Vrbasa (I deo) – Najraniji tragovi postojanja naselja”. nasemesto.rs. 11. 8. 2017. 
  17. ^ „Istorija Vrbasa (II deo) – Razvoj zanatskog udruženja i škole”. nasemesto.rs. 14. 8. 2017. 
  18. ^ „ISTORIJAT VRBASA”. vrbas.net. n.d. }
  19. ^ „Opština Vrbas - PRIVREDA: Razvoj i karakteristike savremene industrije”. vrbas.net. n.d. }
  20. ^ Marković 1990, str. 268.
  21. ^ „O Drvaru”. opstinadrvar.net. n.d. 
  22. ^ „Nastanak i razvojini put Šipad-a”. Arhivirano iz originala 3. 3. 2016. g. Pristupljeno 2. 3. 2016. 
  23. ^ Leksikon NOR 1 1980, str. 279—280.
  24. ^ Leksikon NOR 1 1980, str. 209.
  25. ^ „U Drvaru: opšti izgled, nove zgrade i tragovi rata, govor narodu Bosanske krajine, poseta pećini i razgledanje grada, sa pionirima iz Bihaća, u pilani preduzeća "Grmeč"”. foto.mij.rs. n.d. 
  26. ^ „Poseta Bosanskoj Krajini: dolazak i miting pred fabrikom celuloze u Drvaru”. foto.mij.rs. n.d. 
  27. ^ „Poseta Bosanskoj Krajini: dolazak u Dom kulture u Drvaru i susret sa roditeljima narodnih heroja i sa bivšim borcima”. foto.mij.rs. n.d. 
  28. ^ „Poseta Bosanskoj Krajini: u pećini iznad Drvara, koja je bila sedište Vrhovnog štaba”. foto.mij.rs. n.d. 
  29. ^ „Doček u Drvaru”. foto.mij.rs. n.d. 
  30. ^ „Posmatranje vojne ve?be "Drvar 74" povodom 30. godišnjice desanta na Drvar”. foto.mij.rs. n.d. 
  31. ^ „Miting povodom 30. godišnjice desanta na Drvar: predaja odlikovanja”. foto.mij.rs. n.d. 
  32. ^ „Oduševljenje se seli u sumnju”. istorijskenovine.unilib.rs. Borba. 4. 5. 1991. str. 11. 
  33. ^ „Veliko slavlje Drvarčana: Herojski Drvar od danas Titov Drvar”. istorijskenovine.unilib.rs. Borba. 24. 11. 1981. str. 4. 
  34. ^ „Titov Drvar inspiracija i primjer”. istorijskenovine.unilib.rs. Borba. 25. 11. 1981. str. 4. 
  35. ^ „Odbornici prihvatili inicijativu SDS-a: Drvar više nije Titov”. arhiv.slobodnadalmacija.hr. Slobodna Dalmacija. 1. 8. 1991. str. 5. 
  36. ^ „Odluka Skupštine BiH: Titovo ime ostaje Drvaru”. arhiv.slobodnadalmacija.hr. Slobodna Dalmacija. 18. 12. 1991. str. 32. 
  37. ^ Marković 1990, str. 269.
  38. ^ „Priče starih Koreničana...”. korenicani.com. n.d. 
  39. ^ Vojna enciklopedija 10 1975, str. 7.
  40. ^ Tito 1978, str. 109.
  41. ^ „Dolazak u Titovu Korenicu”. foto.mij.rs. n.d. 
  42. ^ „Polaganje venca na spomenik narodnim herojima: Marku Oreškoviću, Vladi Ćetkoviću i Staniši Opsenici”. foto.mij.rs. n.d. 
  43. ^ „Ručak na putu i pecanje na Plitvičkim jezerima”. foto.mij.rs. n.d. 
  44. ^ „Poseta Plitvičkim jezerima i razgovor sa narodom na stanici Plaško”. foto.mij.rs. n.d. 
  45. ^ „Predsednici Tito i Naser na putu po Hrvatskoj i Sloveniji: ručak u hotelu "Plitvice" i odlazak u Zagreb”. foto.mij.rs. n.d. 
  46. ^ „Dolazak u vilu "Izvor" na Plitvničkim jezerima i razgovor sa predstavnicima op?tina”. foto.mij.rs. n.d. 
  47. ^ „Sa osobljem vile "Izvor" na Plitvičkim jezerima i prijem poklona”. foto.mij.rs. n.d. 
  48. ^ „Šetnja na Plitvicama”. foto.mij.rs. n.d. 
  49. ^ „Manevri "Sloboda 71": ru?ak koji je priredio predsednik Sabora SR Hrvatske, Jakov Blžević”. foto.mij.rs. n.d. 
  50. ^ „Dolazak u vilu "Izvor" na Plitvicama”. foto.mij.rs. n.d. 
  51. ^ „Odlazak iz vile "Izvor" na Plitvicama”. foto.mij.rs. n.d. 
  52. ^ „Jednodušan zahtev iz kosovskih opština: Kosovska Mitrovica — Kosovska Mitrovica”. arhiv.slobodnadalmacija.hr. Slobodna Dalmacija. 11. 11. 1981. str. 1. 
  53. ^ „Slavlje u Kosovskoj Mitrovici: Grad rudara — Titova Mitrovica”. arhiv.slobodnadalmacija.hr. Slobodna Dalmacija. 24. 11. 1981. str. 1. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Места_именована_по_Јосипу_Брозу_Титу&oldid=27675451”