Savsko jezero
| Savsko jezero | |
|---|---|
 Savsko jezero | |
 | |
| Lokacija | Beograd |
| Koordinate | 44° 47′ 02″ S; 20° 23′ 24″ I / 44.7839° S; 20.3901° I |
| Tip | veštačko |
| Pritoke | Sava |
| Otoke | Sava |
| Zemlje basena |  Srbija |
| Maks. dužina | 4,4 km |
| Maks. širina | 0,5 km |
| Površina | 0,9 km2 |
| Pros. dubina | 3 m |
| Maks. dubina | 10 m |
| Zapremina | 0,004 km3 |
| Nad. visina | 73 m |
  Savsko jezero | |
Savsko jezero je mikroakumulacija koja se nalazi unutar urbane celine grada Beograda kod Ade Ciganlije. Od centra Beograda je udaljeno 4 km. Teritorijalno pripada centralnoj beogradskoj opštini Čukarica.
Formiranje jezera[uredi | uredi izvor]
Savsko jezero predstavlja nekadašnji desni rukavac reke Save kod Ade Ciganlije. Formiranje Savskog jezera je započeto 1957. godine, nakon što je Narodni Odbor grada Beograda formirao Direkciju za izgradnju Rekreativnog centra Ada Ciganlija. Radovi na uređivanju ade i njenom pregrađivanju su završeni 1967.godine izgradnjom nasipa sa gornje i donje strane rukavca čime je formirano Savsko jezero. Najveći doprinos izgradnji nasipa, krčenju rastinja, nivelaciji i uređenju ostrva su dale omladinske radne brigade, koje su na uređenju ade i formiranju nasipa radile više od 10 godina. Finalni izgled Savsko jezero dobija 1978. godine kada je izgrađena prevlaka na gornjem nasipu, čime je Ada Ciganlija postala poluostrvo.
Sinonim za Savsko jezero u promotivnim kampanjama je „Beogradsko more“, „more Beograda“ i „Jezero Ada Ciganlija“.
Morfološke i hidrološke odlike[uredi | uredi izvor]
Jezero je blago povijenog lučnog oblika, zauzima površinu od oko 0,9 km2, prosečna dubina je oko 3 m, a zapremina mikroakumulacije iznosi 4.000.000 m³. Prosečna širina jezera je oko 250 m, dok je dužina jezera 4,4 km. Jezero je fizički podeljeno na dva dela, u južnom delu se nalazi taložnik (preko kojeg se jezero snabdeva vodom) površine 181 000 m², dok na sportsko-rekreativni deo jezera otpada 785 000 m². Dno Savskog jezera je veoma raznoliko, priobalni delovi jezera su šljunkoviti dok je u ostalom delu ono muljevito-peskovito i muljevito-glinovitog karaktera. Prema konsistenciji, dno jezera varira od rastersitog do čvrstog.[1]
Temperatura vode je uglavnom ujednačena, maksimalna razlika temperature na površini jezera i pri dnu iznosi oko 1,4 (°C). Tokom letnjih meseci temperatura vode doseže 27(°C), što je čini veoma pogodnom za kupanje. Tokom zimskih meseci, jezero je često zaleđeno tokom dužeg vremenskog perioda, led može doseći debljinu i do 30 cm. Providnost vode varira od 0,8 m tokom sezone kupanja, do 4,7 m tokom prolećnih meseci. Voda jezera je bazne reakcije (pH 8,2 - 8,72)[1][2]
Biodiverzitet[uredi | uredi izvor]
Živi svet u jezeru se uglavnom sastoji od različitih ribljih vrsta. Najčešće vrste riba u jezeru su: šaran, som, štuka, slatkovodni rak, bandar i cverglan. Od 1994. godine u jezeru su primećene i slatkovodne bele meduze (lat. Craspedacusta sowerbyi), koje su normalna pojava u slatkovodnim jezerima čija temperatura prelazi 25 (°C) - potpuno su bezopasne za ljude.
U makrofitskoj vegetaciji savskog jezera dominantnu ulogu imaju vaskularne biljke, dok se sporadično mogu javiti makroskopske alge pršljenčice končaste ili složenije građe (lat. Charophyta). Flora savskog jezera ima veliku ulogu u prečišćavanju vode.[2]
Kupalište[uredi | uredi izvor]
Oko Savskoj jezera postoji 6 km uređene šljunkovite plaže, kupališna sezona počinje u junu i traje do septembra. Kupalištem gazduje J. P. „Ada Ciganlija“ i radno vreme kupališta tokom sezone je od 10:00 do 19:00 časova. Plaže su uređene sa svim neophodnim infrastukturnim objektima poput: tuševa, nužnika, česmi sa pijaćom vodom, spasilačkim tornjevima, ambulantama, restoranima, kafićima itd. Voda u jezeru varira od prve do druge kategorije, što uglavnom zavisi od broja kupača na jezeru. U špicu sezone, naročito vikendom, plažama Savskog jezera prođe oko 150.000 posetilaca dnevno.
J. P. Ada Ciganlija je za kupalište i plažu dobila prestižni sertifikat „Plava zastava“, čime je potvrđeno da kupalište ispunjava stroge kriterijume u pogledu kvaliteta vode, spasilačke službe i pratećih sadržaja.[3]
Sportske aktivnosti[uredi | uredi izvor]
Savsko jezero zbog svog idealnog položaja unutar beogradske urbane celine, čini idealno mesto za održavanje najrazličitijih državnih i međunarodnih prvenstava. Nakon 2000-te godine na jezeru je održano niz lokalnih, regionalnih, državnih i međunarodnih prvenstava. Najčešće se na jezeru održavaju takmičenja iz sledećih disciplina: veslanja, pecanja i triatlona.
Neka od najznačajnijih međunarodnih takmičenja održanih na jezeru su[4]:
- Svetsko prvenstvo u kajaku i kanuu na mirnim vodama za muškarce i žene (1971,1975,1978,1982 i 1987)
- Svetsko prvenstvo u veslanju za juniore (1978)
- Svetska veslačka regata za takmičare ispod 23. godine (2003)
- Finale svetskog kupa u ekstremnim skokovima u vodu (engl. high diving) (2007)
- Finale evropskog vejkboard (engl. wakeboard) kupa (2008)
- H Svetsko prvenstvo univerzitetsko prvenstvo u veslanju(održano od 5-7. septembra 2008)
- III Univerzitetsko svetsko prvenstvo u kajaku i kanuu (održano od 19-21. septembra 2008)
- Seniorsko evropsko prvenstvo u kajaku i kanuu (održano od 17-19. juna 2011)
- IH Svetsko prvenstvo u lovu šarana (održano od 26-30. septembra 2007)
Saobraćajne veze[uredi | uredi izvor]
Jezero je sa beogradskim celinama odlično povezano autobuskim linijama preduzeća GSP Beograd. Do jezera saobraćaju sledeće linije: 23, 37, 51, 52, 53, 55, 56, 58, 87, 88, 89, 91, 92, 511, 551, i 552.
Tokom trajanja sezone kupanja saobraćaju sledeće sezonske linije[5]
- ADA 1 Trg republike - Vidikovac
- ADA 2 Zemun, Kej oslobođenja - Ada ciganlija
- ADA 3 Konjarnik - Ada Ciganlija
- ADA 4 Mirijevo 4 -Ada Ciganlija
- ADA 5 Bežanijska Kosa - Ada Ciganlija
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Janković M.M, Jaković I.M, Prilog poznavanju i rešavanju problema eutrofizacije i zarašćivanja Savskog jezera (Ada Ciganlija) kod Beograda, Glasnik instituta za botaniku i botaničke bašte Univerziteta u Beogradu, Tom XVI, 1-42
- ^ a b Blaženčić J., Florističke karakteristike makrofitske vegetacije Savskog jezera kod Beograda, Glasnik instituta za botaniku i botaničke bašte Univerziteta u Beogradu, Tom XXIX, 167-173
- ^ http://www.blueflag.org/Menu/Awarded+sites/2012/Northern+Hemisphere/Serbia/Serbia/AdaCiganlija Arhivirano na sajtu Wayback Machine (21. mart 2013) The Blue Flag - Serbia] zvaničan portal
- ^ „Veliki sportski događaji u Beogradu”. Beograd.rs. Pristupljeno 6. 4. 2012.
- ^ „portal Gradskog saobraćajnog preduzeća - Beograd”. Gsp.rs. Pristupljeno 6. 4. 2012.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Mala enciklopedija Prosveta (3 izd.). Beograd: Prosveta. 1985. ISBN 978-86-07-00001-2.
- Marković, Jovan Đ. (1990). Enciklopedijski geografski leksikon Jugoslavije. Sarajevo: Svjetlost. ISBN 978-86-01-02651-3.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Gradske opštine | |
|---|---|
| Znamenja | |
| Arhitektonski simboli | |
| Dvorci i tvrđave | |
| Verski objekti | |
| Manifestacije | |
| Biblioteke | |
| Pozorišta | |
| Muzeji |
|
| Obrazovanje | |
| Saobraćaj | |
| Jezera | |
