Spisak religija

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Spisak religija obuhvata samo jednu od nekoliko mogućih klasifikacija. Pošto ima veoma puno malih religija, od kojih mnoge ne mogu biti potvrđene kao stvarne, ovaj spisak nije potpun i konačan.

Iako je religiju teško definisati, jedan standardni model religije koji se koristi na kursevima religiologije definiše je kao:

[…] Sistem simbola koji deluje na uspostavljanje snažnih, prožimajućih i dugotrajnih raspoloženja i motivacija kod muškaraca formulisanjem koncepcija opšteg poretka postojanja i obuhvatanjem tih koncepcija sa takvom aurom činjeničnosti da raspoloženja i motivacija izgledaju jedinstveno realno.[1]

Kritika indijskog modela od strane Tulsidasa kategorizovao je religiju kao „antropološku kategoriju“.[2] Mnoge religije imaju narative, simbole, tradicije i svete istorije kojima je cilj da život osmisle ili objasne poreklo života ili univerzuma. Sklone su moralu, etici, verskim zakonima ili poželjnom načinu života iz svojih ideja o kosmosu i ljudskoj prirodi.[3] Prema nekim procenama, postoji oko 4.300 religija, crkava, denominacija, verskih tela, verskih grupa, plemena, kultura, pokreta, kojih će u jednom trenutku u budućnosti biti bezbroj.

Reč religija se ponekad koristi naizmenično sa „verom“ ili „sistemom verovanja“, ali religija se od privatne vere razlikuje po tome što ima javni aspekt. Većina religija ima organizovano ponašanje, uključujući svešteničke hijerarhije, definiciju onoga što čini pripadnost ili članstvo, laičke skupštine, redovne sastanke ili službe u svrhu poštovanja božanstva ili molitve, sveta mesta (bilo prirodna ili arhitektonska) ili verske tekstove . Određene religije takođe imaju sveti jezik koji se često koristi u liturgijskim službama. Praksa religije takođe može uključivati propovedi, obeležavanje aktivnosti boga ili bogova, žrtvovanja, svetkovine, praznike, trans, rituale, obrede, ceremonije, bogosluženja, inicijacije, sahrane, brakove, meditaciju, zazivanje, medijumstvo, muziku, umetnost, ples, javnu službu ili druge aspekte ljudske kulture. Religijska verovanja su takođe korišćena za objašnjavanje parapsiholoških fenomena kao što su iskustva van tela, iskustva blizu smrti i reinkarnacija, zajedno sa mnogim drugim paranormalnim i natprirodnim iskustvima.[4][5]

Neki akademici koji proučavaju taj predmet podelili su religije u tri široke kategorije:

  • svetske religije, termin koji se odnosi na transkulturne, međunarodne vere;
  • autohtone religije, koja se odnosi na manje verske grupe specifične za kulturu ili naciju;
  • novi verski pokreti, koji se odnosi na nedavno razvijene vere.[6]

Jedna savremena akademska teorija religije, socijalni konstrukcionizam, kaže da je religija moderan koncept koji sugeriše da sva duhovna praksa i bogosluženje slede model sličnan avramskim religijama kao orijentacionom sistemu koji pomaže u tumačenju stvarnosti i definisanju ljudskih bića.[7] Samim tim religija se, kao koncept, neprimereno primenjivala na nezapadne kulture koje nisu zasnovane na takvim sistemima ili u kojima su ti sistemi znatno jednostavniji konstrukt.

Religije Istoka[uredi | uredi izvor]

Istočnoazijske religije[uredi | uredi izvor]

Religije poreklom iz istočne Azije, poznate i kao taoičke religije; to su taoizam, konfučijanstvo, šenizam (kineska narodna religija) i šintoizam, kao i religije i tradicije povezane sa njima i koji potiču od njih.

Konfučijanstvo[uredi | uredi izvor]

Taoizam[uredi | uredi izvor]

Kineske religije[uredi | uredi izvor]

Japanske religije[uredi | uredi izvor]

Korejske religije[uredi | uredi izvor]

Vijetnamske religije[uredi | uredi izvor]

Indijske religije[uredi | uredi izvor]

Četiri glavne religije koje su nastale na indijskom potkontinentu: hinduizam, džainizam, budizam i sikizam, kao i religije i tradicije povezane sa njima i koji potiču od njih.

Budizam[uredi | uredi izvor]

Mahajana[uredi | uredi izvor]
Nikaja (neispravno nazvan hinajana na Zapadu)[uredi | uredi izvor]
Vađrajana[uredi | uredi izvor]
Navajana (neobudizam)[uredi | uredi izvor]
Kiratizam (nepalski budizam)[uredi | uredi izvor]

Hinduizam[uredi | uredi izvor]

Bakti pokreti[uredi | uredi izvor]
Hindu filozofske škole[uredi | uredi izvor]
Joga[uredi | uredi izvor]
Neovedantski pokreti[uredi | uredi izvor]

Džainizam[uredi | uredi izvor]

Sikizam[uredi | uredi izvor]

Bliskoistočne religije[uredi | uredi izvor]

Religije nastale na Bliskom istoku; naime zoroastrizam, judaizam, hrišćanstvo i islam, kao i religije i tradicije povezane sa njima, i poreklom od njih.

Avramske religije[uredi | uredi izvor]

Babizam[uredi | uredi izvor]

Crni Jevreji[uredi | uredi izvor]

Hrišćanstvo[uredi | uredi izvor]

Istočno hrišćanstvo[uredi | uredi izvor]
Zapadno hrišćanstvo[uredi | uredi izvor]
Ostale hrišćanske grupe[uredi | uredi izvor]

Određene hrišćanske grupe teško je klasifikovati kao „istočne“ ili „zapadne“. Mnoge gnostičke grupe bile su usko povezane sa ranim hrišćanstvom, na primer, valentijanizmom. Irinej je protiv njih pisao polemiku sa stanovišta tadašnje pravoslavne crkve.[12] Neke od ovih grupa imaju samo površnog dodira sa hrišćanstvom.

Druzi[uredi | uredi izvor]

Islam[uredi | uredi izvor]

Haridžiti[uredi | uredi izvor]
Šiizam[uredi | uredi izvor]
Sufizam[uredi | uredi izvor]
Sunizam[uredi | uredi izvor]
Ostale islamske denominacije i pokreti[uredi | uredi izvor]

Judaizam[uredi | uredi izvor]

Kabala[uredi | uredi izvor]
Nerabinski judaizam[uredi | uredi izvor]
Rabinski judaizam[uredi | uredi izvor]
Ostale denominacije[uredi | uredi izvor]
Istorijski judaizam[uredi | uredi izvor]

Mandaizam[uredi | uredi izvor]

Rastafarijanstvo[uredi | uredi izvor]

Iranske religije[uredi | uredi izvor]

Jazdanizam[uredi | uredi izvor]

Zoroastrizam[uredi | uredi izvor]

Domorodačke (etničke, narodne) religije[uredi | uredi izvor]

Religije koje se sastoje od tradicionalnih običaja i verovanja pojedinih etničkih grupa, oplemenjene i proširivane hiljadama godina, često bez formalne doktrine.

Napomena: Neki sledbenici ne smatraju da su njihovi načini „religija“, više vole druge kulturne termine.

Afričke religije[uredi | uredi izvor]

Tradicionalne afričke religije[uredi | uredi izvor]

Afroameričke religije[uredi | uredi izvor]

Altajske religije[uredi | uredi izvor]

Američke domorodačke religije[uredi | uredi izvor]

Austroazijske religije[uredi | uredi izvor]

Austronežanske religije[uredi | uredi izvor]

Indoevropske religije[uredi | uredi izvor]

Religije tajskih naroda i naroda Miao[uredi | uredi izvor]

Tibeto-burmanske religije[uredi | uredi izvor]

Uralske religije[uredi | uredi izvor]

Ostale domorodačke religije[uredi | uredi izvor]

Novi religiozni pokreti[uredi | uredi izvor]

Religije koje se ne mogu klasifikovati ni kao svetske religije ni kao tradicionalne narodne religije i obično su novijeg nastanka.

Kargo kultovi[uredi | uredi izvor]

Nove etničke religije[uredi | uredi izvor]

Nove crnačke etničke religije[uredi | uredi izvor]

Nove belačke etničke religije[uredi | uredi izvor]

Nove etničke religije američkih domorodaca[uredi | uredi izvor]

Neohinduističke religije[uredi | uredi izvor]

Japanske nove religije[uredi | uredi izvor]

Neopaganizam[uredi | uredi izvor]

Etnički neopaganizam[uredi | uredi izvor]

Sinkretički neopaganizam[uredi | uredi izvor]

Enteogeničke religije[uredi | uredi izvor]

Nju ejdž[uredi | uredi izvor]

Nova misao[uredi | uredi izvor]

Parodijske religije i religije zasnovane na fikciji[uredi | uredi izvor]

Postteističke i naturalističke religije[uredi | uredi izvor]

NLO religije[uredi | uredi izvor]

Zapadni ezoterizam[uredi | uredi izvor]

Ostale nove religije[uredi | uredi izvor]

Istorijske religije[uredi | uredi izvor]

Bronzano doba[uredi | uredi izvor]

Stari vek[uredi | uredi izvor]

Ostale kategorizacije[uredi | uredi izvor]

Prema demografiji[uredi | uredi izvor]

Prema oblasti[uredi | uredi izvor]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ (Clifford Geertz, Religion as a Cultural System, 1973). 
  2. ^ (Talal Asad, The Construction of Religion as an Anthropological Category, 1982.)
  3. ^ „World Religions Religion Statistics Geography Church Statistics”. Arhivirano iz originala 26. 12. 2018. g. Pristupljeno 5. 3. 2015. 
  4. ^ http://www.parapsych.org/base/about.aspx
  5. ^ „Key Facts about Near-Death Experiences”. Pristupljeno 5. 3. 2015. 
  6. ^ Harvey, Graham (2000). Indigenous Religions: A Companion. (Ed: Graham Harvey). London and New York: Cassell. Page 06.
  7. ^ Vergote, Antoine, Religion, belief and unbelief: a psychological study, Leuven University Press, 1997, p. 89
  8. ^ a b v Tattwananda, Swami (1984). Vaisnava Sects, Saiva Sects, Mother Worship (1st rev. izd.). Calcutta: Firma KLM Private Ltd. 
  9. ^ Dandekar, R. N. (1987). „Vaiṣṇavism: An Overview”. Ur.: Eliade, Mircea. The Encyclopedia of Religion. 14. New York: MacMillan. 
  10. ^ Lorenzen, David N. (1995). Bhakti Religion in North India: Community Identity and Political Action. Albany, NY: SUNY Press. ISBN 978-0-7914-2025-6. 
  11. ^ Radhakrishnan, Sarvepalli. Vol. 1-2. Indian Philosophy (1923) Vol. 1, 738 p. (1927) Vol. 2, 807 p. Oxford University Press.
  12. ^ „Irenaeus of Lyons”. Pristupljeno 5. 3. 2015. 
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Списак_религија&oldid=27012239”