Savo Orović

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
savo orović
Savo Orović
Lični podaci
Datum rođenja(1888-01-30)30. januar 1888.
Mesto rođenjaLijeva Rijeka, Knjaževina Crna Gora
Datum smrti22. jun 1974.(1974-06-22) (86 god.)
Mesto smrtiBeograd, SR Srbija, SFR Jugoslavija
Profesijavojno lice
Porodica
SupružnikJoška Čmelarova Orović
Delovanje
Član KPJ od1943.
Učešće u ratovimaPrvi svetski rat
Aprilski rat
Narodnooslobodilačka borba
SlužbaVojska Kraljevine Crne Gore
Jugoslovenska vojska
NOV i PO Jugoslavije
Jugoslovenska narodna armija JNA
1915 — 1916.
1919 — 1941.
1941 — 1952.
Čingeneral-pukovnik JNA
U toku NOBnačelnik GŠ NOV i PO Vojvodine
Načelnik Vojne akademije
Period1944 — 1947.
PrethodnikUroš Tešanović
(Kraljevina Jugoslavija)
NaslednikRatko Martinović
Odlikovanja
odlikovanja SFR Jugoslavije:
Orden narodnog oslobođenja Orden partizanske zvezde sa zlatnim vencem Orden zasluga za narod sa zlatnim vencem
Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem Orden narodne armije sa lovorovim vencem Orden za hrabrost
Partizanska spomenica 1941.
odlikovanja Kraljevine Jugoslavije:
Orden Belog orla Medalja za vojničke vrline
inostrana odlikovanja:
Orden Kutuzova drugog stepena
Orden Kutuzova drugog stepena
Orden belog lava prvog reda
Orden belog lava prvog reda
 Ratni krst 1939–1945.

Savo Orović (Lijeva Rijeka, 30. januar 1888 — Beograd, 22. jun 1974), učesnik Prvog svetskog rata, pukovnik Jugoslovenske vojske, učesnik Aprilskog rata i Narodnooslobodilačke borbe i general-pukovnik JNA. Prvi je načelnik Vojne akademije u posleratnoj Jugoslaviji, od 1944. do 1947. godine.[1]

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je 30. januara 1888. godine u Lijevoj Rijeci. Pešadijsku školu završio je na Cetinju 1910. godine, a potom je od 1914. godine živeo u Južnoj Americi, gde je emigrirao iz političkih razloga. Godine 1915. se vratio u Crnu Goru i učestvovao u Prvom svetskom ratu kao oficir Crnogorske vojske. Bio je komandir izviđačkog voda u Donjovasojevićkoj brigadi. Posle kapitulacije Vojske Crne Gore, januara 1916. godine, učestvovao je kao komita u borbi protiv austrougarskog okupatora. Uhapšen je nakon što je potkazan od strane jataka i osuđen na deset godina robije, koju je izdržavao u Podgorici, u zatvoru „Jusovača”. Iz zatvora je izašao 1918. godine.[2]

Posle završetka Prvog svetskog rata i stvaranja Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, stupio je u Vojsku Kraljevine SHS, jula 1919. godine, u činu pešadijskog potporučnika, da bi u decembru iste godine bio proizveden u poručnika. Godine 1933. završio je Informativni tečaj Pešadijske oficirske škole u Sarajevu. U Jugoslovenskoj kraljevskoj vojsci imao je čin pukovnika i bio na dužnosti komandanta bataljona u 151. pešadijskom puku u Boki kotorskoj. Kapetan druge klase postao je 1923, kapetan prve klase 1926. godine, potpukovnik 1936. — u to vreme nalazio se na mestu komandanta detašovanog bataljona u Nevesinju — i konačno pukovnik 1940. godine.[3]

Posle Aprilskog rata i kapitulacije Kraljevske vojske, izbegao zarobljavanje i vratio se u rodni kraj, gde je aktivno učestvovao u pripremama za Trinaestojulski ustanak. U Nikšićki partizanski odred stupio je 17. jula 1941. godine. Bio je među retkim višim oficirima Kraljevske vojske koji su stupili u partizane. Kada su maja 1943. godine uvedeni činovi u NOVJ, odlukom Vrhovnog komandanta NOV i POJ Josipa Broza Tita, Savu Oroviću je prvom dodeljen čin general-lajtnanta, drugi je bio Jakob Avšič.

U toku Narodnooslobodilačkog rata (NOR) bio je na funkcijama:

General-lajtnant Savo Orović je za vreme bitke na Sutjesci svojim fotoaparatom slikao Josipa Broza Tita ranjenog ispred jedne pećine sa Ivanom Ribarom.

Član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) postao je 1943. godine. Tokom NOR-a učestvovao u mnogim borbama: na Kupresu, na Sutjesci, u Fruškoj gori, kod Brčkog i Bijeljine i u desantu na Drvar. Bio je član Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ).

Posleratni period[uredi | uredi izvor]

Posle oslobođenja Jugoslavije, vršio razne dužnosti u Jugoslovenskoj narodnoj armiji (JNA), u Generalštabu. Penzionisan je 1952. godine u činu general-pukovnika JNA. Biran je za poslanika Savezne narodne skupštine i Narodne skupštine Narodne Republike Crne Gore.

Preminuo je 22. juna 1974. godine u Beogradu. Sahranjen je u porodičnoj grobnici na Novom groblju u Beogradu.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih visokih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden narodnog oslobođenja, Orden partizanske zvezde prvog reda, Orden zasluga za narod prvog reda, Orden bratstva i jedinstva prvog reda, Orden narodne armije prvog reda i Orden za hrabrost.[5]

Od odlikovanja Kraljevine Jugoslavije, ističu se Orden Belog orla i Medalja za vojničke vrline, a od inostranih odlikovanja sovjetski Orden Kutuzova drugog stepena, čehoslovački Orden belog lava i francuski Ratni krst 1939–1945.

Dela[uredi | uredi izvor]

Objavio je sledeća dela:

  • „Nevesinjski ustanak u pesmi i prozi“, Zagreb, 1936;
  • „Četnici i partizani“, Vis, 1944;
  • „Album fotografija iz narodnooslobodilačkog rata“, Beograd, 1951;
  • „Iznenađenje u ratu“, Beograd, 1954;
  • „Moralno vaspitanje“, Beograd, 1962;
  • „Ratni dnevnik 1941—1945“, Beograd, 1972.[6]

Godine 1960. sa češkog jezika preveo je knjigu „Marko Miljanov”, autora Jozefa Holečeka.[6]

Foto-galerija[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Popović & Marčesku 2000, str. 72–73.
  2. ^ Popović & Marčesku 2000, str. 73–74.
  3. ^ Popović & Marčesku 2000, str. 74.
  4. ^ Popović & Marčesku 2000, str. 74–75.
  5. ^ Popović & Marčesku 2000, str. 75–76.
  6. ^ a b Popović & Marčesku 2000, str. 76.

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Enciklopedija Jugoslavije (knjiga šesta). „Jugoslovenski leksikografski zavod“, Zagreb 1965. godina.
  • Popović, Borivoje; Marčesku, Nikolaj (2000). Načelnici Vojne akademije 1850—2000. Beograd: Vojnoizdavački zavod. COBISS.SR 88260876
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Саво_Оровић&oldid=27554830”