Muzej vazduhoplovstva — Beograd
| Muzej vazduhoplovstva | |
|---|---|
| Muzej vazduhoplovstva — Beograd | |
 | |
| Osnivanje | 1957. |
| Lokacija | Surčin, Beograd Srbija |
| Koordinate | 44° 29′ 53″ S; 20° 10′ 37″ I / 44.498° S; 20.177° I |
| Kolekcija | letelica |
| Broj predmeta | preko 200 |
| Posetioci | skoro 1.000.000 do 1989. |
| Adresa | Aerodrom Nikola Tesla Beograd |
| Veb-sajt | Muzej vazduhoplovstva — Beograd |
Muzej jugoslovenskog vazduhoplovstva (sada: Muzej vazduhoplovstva — Beograd), jedan od vodećih muzeja ovog tipa u svetu, osnovan je 1957. godine, pri Komandi Ratnog vazduhoplovstva (RV i PVO). Od 1989. godine smešten je u modernoj zgradi, na beogradskom aerodromu. 2013, Vlada Srbije je zgradu Muzeja proglasila spomenikom kulture.[1] Muzejske zbirke, uz koje se čuva bogata prateća dokumentacija i arhiva iz svih perioda i oblasti vazduhoplovne istorije, čine najreprezentativniju kolekciju domaćeg i stranog civilnog i vojnog vazduhoplovstva i predstavljaju značajan izvor za sveobuhvatno sagledavanje razvoja avijacije na našim prostorima od 1911. do danas.
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Istorija muzeja počinje 1957. godine osnivanjem posebnog Odeljenja za istoriju i Muzej jugoslovenskog vazduhoplovstva pri Komandi vazduhoplovstva vojske Jugoslavije.[2] Ovo odeljenje, koje je ubrzo preimenovano u Muzej jugoslovenskog vazduhoplovstva, imalo je zadatak da prikuplja, čuva, izučava i prezentuje eksponate iz svih perioda razvoja jugoslovenske avijacije, od pojave prvih ideja o letu u našim krajevima do savremenog doba. Posebna pažnja posvećena je najranijim periodima istorije nacionalnog vazduhoplovstva, pionirskom dobu avijacije, kao i balkanskim i Prvom svetskom ratu.
Nakon nekoliko promena lokacije muzeja, koji je radio u zgradi Komande vazduhoplovstva u Zemunu i zgradi Oficirskog doma u okviru Starog aerodroma „Beograd” ispod Bežanijske kose, krajem 1968. godine doneta je odluka o izgradnji namenske muzejske zgrade. Između nekoliko predloženih lokacija nove zgrade Muzeja vazduhoplovstva odabran je teren u sklopu kompleksa aerodroma „Beograd” (danas aerodrom „Nikola Tesla”) i to na desnoj strani prilaznog puta, na udaljenosti od 200 m od ulaza u pristanišnu aerodromsku zgradu. Time je ostvarena idejna povezanost vazduhoplovne istorije i teorije sa praksom i postignuto značajano obogaćenje sadržaja javnog kompleksa aerodroma. Na odabir ove lokacije uticala je pre svega frekventnost kretanja putnika kao potencijalnih posetilaca muzeja, finansijska isplativost izgradnje, kao i muzeološka opravdanost zasnovana na kvalitetnom prožimanju aerodromskog ambijenta sa sadržajem i osnovnom namenom objekta.
Arhitektura[uredi | uredi izvor]
Muzej vazduhoplovstva je sagrađen u periodu 1969—1989. godine u okviru kompleksa aerodroma „Nikola Tesla”, prema projektu sarajevskog arhitekte Ivana Štrausa[3] i konstruktorskim rešenjima beogradskih građevinskih inženjera.[4] Namenski je projektovan za potrebe smeštanja bogate i jedinstvene vazduhoplovne zbirke. Zahvaljujući atraktivnosti lokacije i arhitektonskog rešenja, kao i bogatstvu izložbene postavke, odmah po otvaranju postao je jedna od vodećih muzejskih ustanova u zemlji.
Projektovan je i podignut kao građevina kružne osnove, sa suterenom, prizemljem, mezaninom, spratom i galerijom.[5] Podeljenost unutrašnjeg prostora na administrativno-tehnički i izložbeni deo jasno je vidljiva u koncepciji objekta. Niži deo građevine u vidu svojevrsnog postamenta, zauzimaju prostori koji čine srž muzeja i obezbeđuju njegovo poslovanje, dok je prostor namenjen izlaganju eksponata rešen monumentalno i reprezentativno. Štrausova naklonost ka geometrijskim skulpturalnim formama dovedena je do najsažetijeg oblika — čistog torusa postavljenog na povučeno kružno postolje. Upravo ova torusna forma čini objekat Muzeja prepoznatljivim i jedinstvenim u jugoslovenskom stvaralaštvu ovog razdoblja. Poseban kvalitet objekta proizilazi iz transparentne staklene fasade, koja doprinosi prožimanju muzejske postavke i aerodromskog kompleksa. Izuzetni oblikovni kvaliteti i uspešno rešenje funkcionalnih zahteva rezultovali su građevinom jedinstvene arhitekture koja se svrstava u antologijska ostvarenja jugoslovenske posleratne graditeljske produkcije. Arhitekta Štraus je za ovo originalno ostvarenje nagrađen saveznom „Borbinom” nagradom za najbolje arhitektonsko ostvarenje u 1989. godini.[6] Svojim arhitektonskim vrednostima i kvalitetnim odnosom sa neposrednim izgrađenim i prirodnim okruženjem, u odnosu na sam aerodromski kompleks i sremsku ravnicu, danas predstavlja istaknuti vizuelni simbol modernog Beograda.
Muzejske zbirke[uredi | uredi izvor]
U zbirkama muzeja ima preko 200 letelica, od kojih posetioci mogu da vide 50 letelica u zgradi i desetak na platou oko zgrade. Neki od eksponata nalaze se u depou muzeja i čekaju na restauraciju. Među njima svakako najznačajnije mesto zauzima lovac italijanske proizvodnje Fijat G-50 koji predstavlja jedini sačuvani primerak na svetu.
U muzeju se nalazi i replika letelice Sarić 1 Ivana Sarića, pionira vazduhoplovstva iz Subotice. On je ostvario prvi let na toj letelici, sopstvene proizvodnje, 1910. godine.
Od istorijskog značaja je Oluj 11, to je prvi naoružani avion, korišćen u srpskoj vojsci. Izložen je i prvi avion proizveden u Srbiji, Fizir FN, u prvoj fabrici aviona u Srbiji, Ikarus.[7]
Među avionima vlastitog razvoja i proizvodnje, počasno mesto zauzima G-2 Galeb, prvi domaći avion s mlaznim motorom koji je serijski proizvođen i korišćen, pored našeg vazduhoplovstva, i u više vazduhoplovstava prijateljskih zemalja. U vreme svoga uvođenja u operativnu upotrebu je dobio nagradu na salonu Le Bourget u Parizu, kao najbolji avion u svojoj klasi.[7]
Pored aviona vlastitog razvoja i proizvodnje, zbirka sadrži i veliki broj aviona iz Drugog svetskog rata, različitog porekla, iz više zemalja učesnica. Među njima se nalaze Hoker hariken, Spitfajer, Tanderbolt, Jak-3, Il-2 Šturmovik, Meseršmit Me 109 G-2 i drugi. Nakon NATO bombardovanja SR Jugoslavije 1999. godine Muzej vazduhoplovstva je sakupio značajan broj eksponata vezanih za ovaj događaj. Najznačajniji među ovim eksponatima, su delovi američkog tzv. nevidljivog bombardera F-117 Noćni soko i američkog lovca bombardera F-16 fajting falkon koji su oboreni dejstvom PVO VJ.
U Muzeju je dostupan veliki broj dokumenata i tekstova o vazduhoplovnim jedinicama i ustanovama.[8] U martu 2017. godine su osnivačka prava muzeja sa Beograda prebačena na Republiku Srbiju.[9]
Sačuvana vazduhoplovna sredstva[uredi | uredi izvor]
Letelice[uredi | uredi izvor]
Jedrilice[uredi | uredi izvor]
| Ime | D.F.S./30 Kranić | D.F.S./66 Grunao Bebi |
D.F.S./68 Veih | D.F.S./68 Veih | D.F.S./68 Veih | D.F.S./70 Olimpija | 20. maj Čavka | 20. maj Ilindenka 1T | 20. maj Ilindenka 1T |
| Registracija | YU-5014 | YU-2113 | YU-4073 | YU-4089 | YU-4093 | YU-4106 | YU-2227 | YU-4108 | YU-4109 |
| Serijski № | 161 | 151 | 443 | 492 | 491 | 33 | 3005 | 3006 | |
| Ime | FAJ Jastreb Košava 2 | FAJ Jastreb Vuk-T | Ikarus Košava 60 | Ikarus/Letov Orao Ilić |
Ikarus Meteor 60 | ILZS Jastreb 54 |
VTRZ Jastreb Roda |
Letov Jastreb 54 | Letov KB-3 Jadran |
| Registracija | YU-4422 | YU-5022 | YU-4096 | YU-4103 | YU-3056 | YU-5210 | YU-3029 | YU-6001 | |
| Serijski № | 1 | 346 | 1 | 185 | Prototip | 251 | 24 | 195 | 104 |
| Ime | LIBIS 17 | SVC Čavka | SVC Mačka | SVC Vrabac A |
Utva M/J1 | VTC Cirus HS-64D | VTC Delfin II |
VTC Trener | |
| Registracija | YU-5069 | YU-2127 | YU-4107 | YU-UTVA | YU-5341 | YU-4138 | YU-4169 | ||
| Serijski № | 319 | 3 | 118 | 45 | 79 | ||||
Helikopteri[uredi | uredi izvor]
| Ime | Kamov Ka-27 | Kamov Ka-27 | |||||||
| Poreklo |  SAD
|
 SSSR
|
SSSR
|
SSSR
|
SSSR/ Poljska}
|
SSSR/ Poljska
|
SSSR/ Poljska
| ||
| Registracija | YU-HAB | 11323 | 11401 | 11402 | 12506 | 12512 | 12513 | ||
| Serijski № | 143 | 4912519 | 5235003720222 | 5235003720223 | 511103059 | 511110059 | 541307129 | ||
| Ime | Mi-4 | Mi-8 | WS-51 Dragonfli | Sikorski H-19 | |||||
| Poreklo | SSSR/ Poljska
|
SSSR/ Poljska
|
SSSR
|
SSSR
|
 Ujedinjeno Kraljevstvo
|
SAD
|
|||
| Registracija | 12514 | 12515 | 12013 | 12208 | 11503 | 11714 | |||
| Serijski № | 541327129 | 541309129 | 6103 | 0915 | WA/H/97 | WA9-10-2319 | |||
Avioni sa klipnim motorima[uredi | uredi izvor]
| Avioni | Sačuvani, uskladišteni i izloženi avioni sa klipnim motorom | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Poreklo | Registracija | Serijski broj | Komentar | ||
| AAK BS-1 Student |  SFRJ
|
YU-CKK | Prototip | ||
| An-2M | SSSR / Poljska
|
YU-BCE | 60404 | iz Sovjetskog Saveza 16662 | |
| An-12B | SSSR
|
73311 / YU-AIC | 23448007 | Trenutno u Bugarskoj (LZ-SGA) | |
| ATZ CA-51 | SFRJ
|
YU-CMH | |||
| ATZ CA-51 | SFRJ
|
YU-CMK | |||
| ATZ V-55 | SFRJ
|
YU-CMR | Prototip | ||
| Boing Model 75 | SAD
|
YU-BAD | 75-7614 | posle SAD N2S-3 BuAer 37993, posle-N5115N | |
| Boing Model PT-17-75 | SAD
|
YU-BAI | 75-3047 | posle SAD PT-17 s/n 41-25540, posle-N5536O??? | |
| Buker Bu 133 |  Nemačka
|
9102 | 1069 | posle-NDH 7706 | |
| DH 82 Tiger Mot | Ujedinjeno Kraljevstvo
|
NM-150 | 86-470 | nasleđen YU-CHX/0902 | |
| DH.104 Dove | Ujedinjeno Kraljevstvo
|
72201 | 04432 | nasleđen YU-ABN/9751 | |
| DHC-2 Biver |  Kanada
|
70101 | 587 | nasleđen 0672/672 | |
| Daglas C-47/R4D Skajtrejn | SAD
|
YU-ABB | 13713 | nasleđen 42-93765 | |
| Daglas C-47/R4D Skajtrejn | SAD
|
YU-ABG | 14035/25480 | nasleđen 43-48219, posle KG8030, posle G-AHLX | |
| Daglas C-47/R4D Skajtrejn | SAD
|
71214 | 16472/33220 | nasleđen 44-76888, posle KN586, posle 7323 | |
| Fijat G.50 |  Kraljevina Italija
|
8 | 249 | nasleđen-MM6197, posle-NDH 3505, rekonstruisan je | |
| Fi 156 Roda | Nemačka
|
9393 / YU-COE | 91 | ||
| Foke-Vulf Fw-190 | Nemačka
|
3 | 930838 | ||
| Gruman Ag Ket | SAD
|
YU-BEU | 498
N984X | ||
| Hoker hariken | Ujedinjeno Kraljevstvo
|
LD975/O | 41H/368368,20-925 | nasleđen 9593 | |
| Aero-2 | SFRJ
|
875 | YU-CVB | ||
| Ikarus Kurir | SFRJ
|
50157 / YU-CCB | 57 | ||
| Ikarus Kurir-L | SFRJ
|
50200 / YU-CBD | 100 | sa lajkomig motorom | |
| Ikarus S-49A | SFRJ
|
2319 | 301118 | ||
| Ikarus S-49C | SFRJ
|
2400 | 50 | ||
| Ikarus 214-P | SFRJ
|
61019/YU-ABP | 019 | ||
| Iljušin Il-2m3 | SSSR
|
4154 | nasleđen 308331 | ||
| Iljušin Il-14P | SSSR
|
71301 | 146001121 | nasleđen 7401 | |
| Jak-3 | SSSR
|
2252 | 8545 | ||
| Jak-9P | SSSR
|
2826 | 04-36 | ||
| Junkers Ju 52 | Nemačka
|
7208 | 222 | nasleđen F-BBYB | |
| Junkers Ju 87 | Nemačka
|
9801 | 0406 | rekonstruisan | |
| LIBIS KB-6 | SFRJ
|
YU-CFD | 177 | ||
| Lisunov Li-2 | SSSR
|
7011 | 18422308 | Li-2 sa C-47A motorom | |
| P-38 Lajtning | SAD
|
9751 | 422-6790 | nasleđen 44-25786, rekonstruisan | |
| Meseršmit Bf 109 | Nemačka
|
9663 | 14792 | ||
| T-6 Teksan | SAD
|
FT152 | 168-503 | nasleđen 50-1289 | |
| P-51 Mustang | SAD
|
HL-L | 109-26911 | nasleđen 44-13278, rekonstruisan | |
| Niport 11 |  Francuska
|
12 | 27 | nasleđen F-WZBC, replika | |
| Petljakov Pe-2 | SSSR
|
6054 | 18-426 | ||
| Polikarpov Po-2 | SSSR
|
0089 / YU-CNT | 01021 | ||
| Polikarpov Po-2V | Poljska
|
0105 / YU-CNP | 01096 | ||
| P-47 Tanderbolt | SAD
|
13056 | 5609 | nasleđen 44-90464 | |
| Rogožarski R-100 |  Kraljevina Jugoslavija
|
9251 | 23 | nekompletan | |
| Sarić No I |  Austrougarska
|
I | Replika aviona iz 1909. | ||
| Šort Selend | Ujedinjeno Kraljevstvo
|
0662 | SH.1567 | nasleđen G-AKLS, ex YU-CFK | |
| Avion 522 | SFRJ
|
60132 | 32 | ||
| Avion 522 | SFRJ
|
60157 | 57 | ||
| Avion 522 | SFRJ
|
60204 | 04 | ||
| J-20 Kraguj | SFRJ
|
30002 | prototip | ||
| J-20 Kraguj | SFRJ
|
30101 | 001 | ||
| J-20 Kraguj | SFRJ
|
30103 | 003 | ||
| J-20 Kraguj | SFRJ
|
30104 | 004 | ||
| J-20 Kraguj | SFRJ
|
30106 | 006 | ||
| J-20 Kraguj | SFRJ
|
30107 | 007 | ||
| J-20 Kraguj | SFRJ
|
30108 | 008 | ||
| J-20 Kraguj | SFRJ
|
30109 | 009 | ||
| J-20 Kraguj | SFRJ
|
30114 | 014 | ||
| J-20 Kraguj | SFRJ
|
30135 | 019 | ||
| J-20 Kraguj | SFRJ
|
30144 | 028 | ||
| J-20 Kraguj | SFRJ
|
30145 | 029 | ||
| J-20 Kraguj | SFRJ
|
30147 | 031 | ||
| J-20 Kraguj | SFRJ
|
30148 | 032 | ||
| J-20 Kraguj | SFRJ
|
30152 | 036 | ||
| J-20 Kraguj | SFRJ
|
30155 | 039 | ||
| J-20 Kraguj | SFRJ
|
30157 | 041 | ||
| Aero-3 | SFRJ
|
P | prototip | ||
| Aero-3 | SFRJ
|
40186 / YU-CZA | 86 | ||
| Utva 65 | SFRJ
|
YU-BKI | 736 | ||
| Utva 66 | SFRJ
|
51001 | prototip | ||
| Utva 66 | SFRJ
|
51002 | prototip | ||
| Utva 66 | SFRJ
|
51145 | 0854 | ||
| Utva 66 | SFRJ
|
51221 | 0866 | ||
| Utva 66 | SFRJ
|
52101 | 0822 | ||
| Utva 66H | SFRJ
|
52102 | 0823 | ||
| Utva 66H | SFRJ
|
52104 | 0831 | ||
| Avion 213-3 | SFRJ
|
1352 | 92 | ||
| Avion Lasta | SFRJ
|
54153 | 0 serija | ||
| Supermarin Spitfajer | Ujedinjeno Kraljevstvo
|
JK808/B | CBAF-4690,17-545 | nasleđen VF-H,ex 9489, RAF serial JK448 | |
| M-18 Dromader | Poljska
|
YU-BMX | 1Z-010-01 | nekompletan | |
| Zlin Z-XII |  Čehoslovačka
|
F-AQII | 194 | ||
| Zlin Z-526 | Čehoslovačka
|
41104 / YU-DIO | 102 | ||
| Zlin Z-37 | Čehoslovačka
|
YU-BGL | 819 | ||
| Fizir FN | Kraljevina Jugoslavija
|
V | 9 | nasleđen YU-CAY/9009 | |
| Fizir FP-2 | Kraljevina Jugoslavija
|
15 | ex9308, uncomplete | ||
| MQ-1 Predator | SAD
|
olupina | |||
Avioni sa mlaznim motorima[uredi | uredi izvor]
| Avioni | Sačuvani, uskladišteni i izloženi avioni sa mlaznim motorom' | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Poreklo | Registracija | Serijski broj | Komentar | ||
| T-33 Šuting star | SAD
|
10024 | 580-8189 | nasleđen 52-9958 | |
| F-84G-31-RE Tanderdžet | SAD
|
10501 | nasleđen 52-2936 | ||
| F-84G-31-RE Tanderdžet | SAD
|
10530 | nasleđen 52-8435 | ||
| F-84G-31-RE Tanderdžet | SAD
|
10525 | nasleđen 52-2939 (recon) | ||
| F-86E-15 (Kanader CL-13 Mk.IV) Sejbr | SAD/ Kanada
|
11025 | 756 | nasleđen 53-19856,exXB955 | |
| F-86E-15 (Kanader CL-13 Mk.IV) Sejbr | SAD/ Kanada
|
11054 | 439 | nasleđen 52-19539,exXB636 | |
| F-86E-15 (Kanader CL-13 Mk.IV) Sejbr | SAD/ Kanada
|
11088 | 638 | nasleđen 53-19738,exXB875 | |
| F-86D-50-NA Sejbr | SAD
|
14102 | 190-748 | nasleđen 52-10023A | |
| MiG-21F-13 | SSSR
|
22532 | 741702 | ||
| MiG-21U | SSSR
|
22909 | 3416 | ||
| MiG-21PFM | SSSR
|
22735 | 8407 | ||
| MiG-21US | SSSR
|
22953 | 03685149 | ||
| MiG-21R | SSSR
|
26103 | 1707 | ||
| MiG-21R | SSSR
|
26105 | 1709 | ||
| MiG-21M | SSSR
|
22805 | 3007 | ||
| MiG-21M | SSSR
|
22818 | 3115 | ||
| MiG-21UM | SSSR
|
16152 | 516979071 | ||
| MiG-21UM | SSSR
|
16158 | 516995091 | ||
| MiG-21bis | SSSR
|
17402 | N75095222 | ||
| MiG-21bis | SSSR
|
17405 | 75095251 | ||
| MiG-21bis | SSSR
|
17409 | 75095293 | ||
| MiG-23MLD | SSSR
|
23269 | [a] | ||
| J-21 Jastreb | SFRJ
|
24001 | prototip | ||
| J-21 Jastreb | SFRJ
|
24115 | 015 | ||
| J-21 Jastreb | SFRJ
|
24122 | 024 | ||
| J-21 Jastreb | SFRJ
|
24126 | 028 | ||
| J-21 Jastreb | SFRJ
|
24128 | 030 | ||
| J-21 Jastreb | SFRJ
|
24130 | 032 | ||
| J-21 Jastreb | SFRJ
|
24142 | 044 | ||
| J-21 Jastreb | SFRJ
|
24145 | 047 | ||
| J-21 Jastreb | SFRJ
|
24155 | 061 | ||
| J-21 Jastreb | SFRJ
|
24156 | 062 | ||
| J-21 Jastreb | SFRJ
|
24159 | 065 | ||
| J-21 Jastreb | SFRJ
|
24208 | 074 | ||
| J-21 Jastreb | SFRJ
|
24210 | 076 | ||
| J-21 Jastreb | SFRJ
|
24213 | 079 | ||
| J-21 Jastreb | SFRJ
|
24214 | 080 | ||
| IJ-21 Jastreb | SFRJ
|
24401 | 001 | ||
| IJ-21 Jastreb | SFRJ
|
24404 | 004 | ||
| IJ-21 Jastreb | SFRJ
|
24405 | 005 | ||
| IJ-21 Jastreb | SFRJ
|
24410 | 010 | ||
| IJ-21 Jastreb | SFRJ
|
24415 | 015 | ||
| IJ-21 Jastreb | SFRJ
|
24418 | 018 | ||
| IJ-21 Jastreb | SFRJ
|
24421 | 021 | ||
| IJ-21 Jastreb | SFRJ
|
24454 | 034 | ||
| IJ-21 Jastreb | SFRJ
|
24456 | 036 | ||
| IJ-21 Jastreb | SFRJ
|
24457 | 037 | ||
| NJ-21 Jastreb | SFRJ
|
23502 | 005 | ||
| NJ-21 Jastreb | SFRJ
|
23505 | 008 | ||
| NJ-21 Jastreb | SFRJ
|
23506 | 009 | ||
| NJ-21 Jastreb | SFRJ
|
23507 | 010 | ||
| NJ-21 Jastreb | SFRJ
|
23511 | 012 | ||
| NJ-21 Jastreb | SFRJ
|
23512 | 014 | ||
| INJ-21 Jastreb | SFRJ
|
23513 | 015 | ||
| J-22 Orao | SFRJ
|
25001 | prototip | ||
| J-22 Orao | SFRJ
|
25107 | 007 | ||
| J-22 Orao | SFRJ
|
25120 | 045 | ||
| IJ-22 Orao | SFRJ
|
25719 | 019 | ||
| IJ-22 Orao | SFRJ
|
25721 | 021 | ||
| IJ-22 Orao | SFRJ
|
25723 | 023 | ||
| IJ-22 Orao | SFRJ
|
25724 | 024 | ||
| NJ-22 Orao | SFRJ
|
25505 | 014 | ||
| NJ-22 Orao | SFRJ
|
25506 | 015 | ||
| NJ-22 Orao | SFRJ
|
25509 | 018 | ||
| NJ-22 Orao | SFRJ
|
25511 | 020 | ||
| G-2 Galeb | SFRJ
|
23001 | prototip | ||
| G-2A Galeb | SFRJ
|
23108 | 108 | ||
| G-2A Galeb | SFRJ
|
23154 | 154 | ||
| G-2A Galeb | SFRJ
|
23156 | 156 | ||
| G-4 Super Galeb | SFRJ
|
23629 | 009 | predserijski | |
| G-4 Super Galeb | SFRJ
|
23636 | 016 | predserijski | |
| G-4 Super Galeb | SFRJ
|
23686 | 042 | predserijski | |
| G-4 Super Galeb | SFRJ
|
23733 | 065 | serijski | |
| Folant Gnat | Ujedinjeno Kraljevstvo
|
11601 | FL-14(G-39-8) | ||
| Avion 451 | SFRJ
|
2 (prototipovi) | |||
| Avion 451M | SFRJ
|
prototip | |||
| Avion 451MM Matica | SFRJ
|
20001 | prototip | ||
| Avion 451MM Stršljen II | SFRJ
|
21002 | prototip | ||
| Karavela SE-210 | Francuska
|
YU-AHB (JAT) | 135 | nasleđen F-WJAK | |
| F-16 fajting falkon | SAD
|
88-550 | Olupina, posle obaranja 2. maja 1999. | ||
| F-117 Noćni jastreb | SAD
|
82-806 | Ostaci posle obaranja 24. marta 1999. | ||
| BGM-109 Tomahavk | SAD
|
Olupina | |||
| Boing 727-2H9 | SAD
|
YU-AKF (JAT) | 21038 | Priprema se za eksponat | |
Raketna i radarska sredstva[uredi | uredi izvor]
Galerija[uredi | uredi izvor]
 |
 |
 |
 |
 |
|
| Fizir FN, prvi serijski jugoslovenski avion. |
Po-2, proslavljeni sovjetski dvokrilac. |
Hoker hariken Mk IVrp, sa oznakama JRV. |
Jedini kompletan primerak Jak-3 u svetu. |
Meseršmit Bf 109 G2 sa oznakama JRV. |
|
 |
 |
 |
 |
 |
|
 |
 |
 |
.jpg) |
 |
|
oborena tokom 1999. |
Poklopac kabine F-117 Noćni jastreb, oborenog 27. marta 1999. |
oborenog 1999. |
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Irački avion je remontovan u Remontnom zavodu Zmaj u Zagrebu i pri raspadu Jugoslavije je preleteo na Aerodrom Batajnica, u zavod Moma Stanojlović.[10]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Spisak muzeja u Beogradu
- Sava Mikić, darodavac Muzeju
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Odluka o utvrđivanju Muzeja vazduhoplovstav u Beogradu za spomenik kulture, Službeni glasnik RS br. 72/13
- ^ Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, časopis Nasleđe, B. Mišić, Muzej vazduhoplovstva u Beogradu, http://beogradskonasledje.rs/wp-content/uploads/2012/11/9-biljana-misic.pdf, Pristupljeno 26. januar 2017
- ^ O arhitekti Ivanu Štrausu videti: Arhitekt Ivan Štraus 1952/1972, Sarajevo 1974; Nedžat Kurto, Ivan Štraus arhitekta 1962—1986, Sarajevo-Banjaluka, 1986; Nedžad Kurto, Ivan Štraus, Odjek br. 23, Sarajevo 1986; Ivan Antić, Govor na otvranju izložbe „Ivan Štraus” u Galeriji SANU, Beograd 1987; Ivan Štraus, Arhitektura Jugoslavije 1945—1990, Sarajevo 1991, 201; Grupa autora, Ivan Štraus, arhitekt: '52-'02, Sarajevo 2002; http://www.sanu.ac.rs/clanstvo/Clan.aspx?arg=1488 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (18. mart 2017), Pristupljeno 30. 1. 207.
- ^ Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, dosije spomenika kulture Muzej vazduhoplovstva u Beogradu
- ^ Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, časopis Nasleđe, B. Mišić, Muzej vazduhoplovstva u Beogradu, http://beogradskonasledje.rs/wp-content/uploads/2012/11/9-biljana-misic.pdf, Pristupljeno 26. januar 2017.
- ^ Ranko Radović, Svetionik ostavljenog neimarstva, Borba 20. februar 1990; Milorad Jevtić, Lovor Štrausu, Ekspres politika 6. mart 1990.
- ^ a b Večernje novosti, Ponedeljak, 3. april 2006. godine, intervju Petra Nedeljkovića, glavnog vodiča Muzeja vazduhoplovstva
- ^ Godišnjak srpskog vazduhoplovstva, 2008—2009. pp. 43—45
- ^ Država preuzela osnivačka prava Muzeja vazduhoplovstva Beograd („Politika”, 15. mart 2017)
- ^ „Iraq to fetch MiG fighter planes from Serbia”. Pristupljeno 13. 4. 2013.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Virtualna šetnja 30 panoramskih fotografija uvezanih u virtuelnu šetnju kroz muzej
- Muzej vazduhoplovstva Kompletan vodič kroz Srbiju
- Muzej vazduhoplovstva — Beograd Zvanična internet prezentacija Muzeja vazduhoplovstva — Beograd
- Aeronautical Museum-Belgrade Official internet presentation of Aeronautical Museum — Belgrade
- Vojnim kamionima odnete zbirke uniformi, naoružanja, maketa („Večernje novosti”, 27. oktobar 2014)
- Muzej vazduhoplovstva vojna ili ustanova kulture („Politika”, 11. oktobar 2017)
- Ukida se Muzej vazduhoplovstva („Politika”, 16. mart 2019)
_-_Kula_Sibinjanin_Janka.jpg)
