Logor Lepoglava
| Logor Lepoglava | |
|---|---|
| Koncentracioni logor | |
 Današnji izgled zatvora | |
  | |
| Koordinate | 46° 13′ S; 16° 02′ I / 46.21° S; 16.04° I |
| Mesto | Lepoglava, NDH |
| Pod kontrolom |  Nezavisna Država Hrvatska |
| Postojao | 1941—1945 |
| Broj žrtava | 1.300[1] |
Logor Lepoglava je osnovan za vreme Austrougarske monarhije 1856. godine. U vreme Kraljevine Jugoslavije služio je za zatvaranje ustaša i komunista, u toku Drugog svetskog rata bio je jedan od većih logora u NDH, a danas je centralni zatvor u Hrvatskoj.
Na početku uspostavljanja NDH u logor su dopremljeni antifašisti iz Hrvatske i Bosne i Hercegovine. Zatvorenici su bili izloženi teškim fizičkim poslovima i surovom fizičkom nasilju. Na suđenju Dinku Šakiću, jedan od preživelih Šimo Klaić, rekao je da su uslovi „bili užasni, kao da je sve zlo iz Stare Gradiške i Jasenovca bilo koncentrisano tamo“.[2]
Kraljevina Jugoslavija je tu zatvarala ustaše i komuniste. U to vreme neki od zatvorenika su bili Josip Broz Tito i Moše Pijade, gde su se i upoznali. Između ostalih u Lepoglavi su bili i Rodoljub Čolaković, Đuro Pucar i Ognjen Prica.
U logor su upale jedinice NOV, Dvanaesta slavonska brigada i Kalnički odred, 13. i 14. jula 1943. godine i oslobodile oko 800 zarobljenika. Nakon toga je logor nastavio sa radom do aprila 1945. godine. U februaru i martu 1945. pre konačnog oslobođenja, ustaše su nad antifašistima izvršili u Lepoglavi masovni pokolj.[3]
Po Dedijeru ubijeno je oko 1.300 ljudi.[1] Zapovednici logora su bili Ljubo Miloš, Mirko Matijević i Nikola Gadžić.