1. drvarska laka pješadijska brigada

1. drvarska laka pješadijska brigada
Grb 1. drvarske lake pješadijske brigade
Postojanje	1992—1996. Mesto formiranja: Drvar
Formacija	brigada
Jačina	2.200 prosečno: 2.200 (1992)
Deo	2. krajiškog korpusa
Angažovanje	Vrbas Breza Štit Sana Vaganj
Komandanti
Komandant	Radivoje Kršić
Komandant 2	Đorđe Todić
Komandant 3	Pane Matić
Komandant 4	Nikola Patković
Komandant 5	Mile Dubajić
Komandant 6	Božidar Rakić

Prva drvarska laka pješadijska brigada je bila pješadijska jedinica Vojske Republike Srpske, u sastavu Drugog krajiškog korpusa. Zona odgovornosti ove jedinice je bila teritorija opštine Drvar, koja je u periodu Odbrambeno-otadžbinskog rata bila u sastavu Republike Srpske.

Sastav i naoružanje

Brigada se popunjavala borcima sa teritorije opštine Drvar, a materijalno-tehnička sredstva su dobijena od 11. proleterske mornaričko-desantne brigade iz Šibenika koja je prešla u sastav 9. korpusa JNA i dislocirana u Drvar krajem 1991. godine.

U junu 1992. jedinica je u svom sastavu imala oko 2.200 boraca i sledeće potčinjene jedinice: četiri laka pešadijska bataljona, mešoviti artiljerijski divizion, laku artiljerijsku bateriju PVO, protivoklopnu četu, inženjerijsku četu, pozadinsku četu i tenkovsku četu (6–8 tenkova).

Sredinom 1993. pokušano je osnivanje „manevarske brigade” 2. krajiškog korpusa, čije bi jezgro činila Drvarska brigada, s pridruženim sastavima i naoružanjem iz drugih jedinica korpusa. Pošto ova zamisao nije zaživela, Drvarska brigada je angažovana na bihaćkom frontu u rejonu Grabeža, gde je učestvovala u borbenim dejstvima do 13. septembra 1995. Komandno mesto brigade je tokom rata bila na samoj liniji fronta, u kasarni Grabež.

Ratni put

U jesen 1991. godine na teritoriji Bosne i Hercegovine se formiraju Srpske autonomne oblasti. Jedna od njih je bila i SAO Bosanska Krajina. SAO Bosanska Krajina se formirala u leto i jesen 1991. Njen cilj, kao i cilj ostalih Srpskih autonomnih oblasti u SR BiH, je bio da okupi predjele u kojima većinski žive Srbi, da ih organizuje, i da tako spriječi eventualnu nezavisnost BiH. Tokom maja 1992. godine u Drvaru je, u sastavu Drugog krajiškog korpusa, formirana 1. drvarska laka pješadijska brigada, čija zona odgovornosti su bile granice opštine Drvar tokom rata u Bosni.

Vojnici brigade slati su i na ratišta širom Srpske. Među borbama van matične opštine, ističu se sledeća angažovanja: na Jajcu sa dva bataljona i haubičkom artiljerijskom baterijom u junu 1992. u operaciji Vrbas, na Kupresu sredinom 1992, na pravcu Goražde – Rogatica (u rejonu Jabučko sedlo – Mesići) kao i borbe jednog pešadijskog bataljona na Dinari početkom decembra 1994. godine, u napadu hrvatskih snaga na Dinaru, u operaciji Zima 94.

Nakon pada Drvara i proboja grabeškog fronta u napadu Armije Republike Bosne i Hercegovine sredinom septembra 1995. (operacija Sana), brigada se povukla u rejon sela Pervan na Manjači, odakle je, poslije konsolidovanja, upućena na pravac s. Dabar – Međeđe brdo – s. Stanići; zatim je nakon pada Sanskog Mosta 10. oktobra upućena u odbranu pravca Sanski Most – Manjača na Stratinskoj strani, a odatle je prebačena na pravac Novi Grad – Krupa na Uni u rejon Arapuša – Velika Rujiška, gde je ostala do kraja rata.

Gubici

U toku rata poginulo je 278 i nestalo sedam boraca.

Posleratni period

Republika Srpska je nakon Dejtonskog sporazuma izgubila veliki dio teritorije opštine Drvar, a na dijelu koji je ostao u Republici Srpskoj formirana je opština Istočni Drvar. Drvarska brigada je rasformirana u maju 1996. godine u procesu reorganizacije Vojske RS.

Vidi još

• Opština Istočni Drvar
• Opština Drvar
• 2. krajiški korpus Vojske Republike Srpske
• Vojska Republike Srpske

Literatura

• Kukobat, Dušan; Dimitrijević, Bojan B. (2019). 2. krajiški korpus Vojske Republike Srpske. Banja Luka: Republički centar za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica. ISBN 978-99976-730-5-3.