11. mrkonjićka laka pešadijska brigada
| 11. mrkonjićka laka pešadijska brigada | |
|---|---|
 Amblem 11. Mrkonjićke lake pešadijske brigade | |
| Postojanje | 1992—1995. Mesto formiranja: Mrkonjić Grad |
| Formacija | brigada |
| Jačina | 1.800—2.200[1] prosečno: 1.800—2.200[1] |
| Deo | 30. lake pješadijske divizije |
| Angažovanje | |
| Odlikovanja |  |
| Komandanti | |
| Komandant | Blažo Babić (1992-94) |
| Komandant 2 | Radovan S. Ilić (1994-95) |
11. mrkonjićka laka pešadijska brigada je bila jedna od najjačih jedinica 30. pešadijske divizije Vojske Republike Srpske. Brigada je zvanično osnovana 2. avgusta 1992. godine, naredbom GŠ VRS od 16.6.1992. Preteču brigade i okosnicu njene buduće strukture činilo je ljudstvo Borbene Grupe 2, mobilizovano početkom aprila 1992. godine: Odred Teritorijalne odbrane Mrkonjić grad, banjalučka minobacačka četa 120 mm, i odeljenja izviđača 30. krajiške divizije. Brigada je popunjavana borcima opštine Mrkonjić grad. U poslednjoj godini rata, brigada su priključeni borci banjalučke regije i drugih opština Republike Srpske.
Prvi komandant bio je pukovnik Blažo Babić, posle njega jedinicom je komandovao pukovnik Radovan S. Ilić. Tokom Odbrambeno-otadžbinskog rata brigada je bila angažovana na posavskom, vrbaskom, ozrenskom, romanijskom i bihaćkom ratištu.
Tokom rata, 162 pripadnika brigada iz opštine Mrkonjić grad i 10 boraca brigade iz drugih opština Republike Srpske je dalo svoje živote.
Organizacija[uredi | uredi izvor]
Mrkonjićka brigada je po formaciji pripadala 30. pešadijskoj diviziji. Okosnicu brigade su činila tri pešadijska bataljona. Brigada je još imala prištapske jedinice i jedinice za podršku. Banjalučka minobacačka četa 120 mm, i baterija topova ZIS 76 mm predstavljali su artiljerijsku snagu brigade.
Brigada je bila popunjena rezervnim oficirima, podoficirima i vojnim obveznicima.
Ratni put[uredi | uredi izvor]
1992.[uredi | uredi izvor]
Tokom prve godine rata u Bosni, Mrkonjićka brigada je učestvovala u borbama za Ključ, zauzimanju Jajca i odbrani Koridora.
Prvi pešadijski bataljon je tokom maja meseca bio angažovan u borbi za Ključ, dok je sledećeg meseca vršio odbranu Mrkonjić grada od zaostalih hrvatsko-muslimanskih jedinica. Tokom jeseni, bataljon je zadejstvovao u bici za Jajce, da bi kraj godine dočekao u odbrani Koridora, u okolini Orašja.[2]
Drugi pešadijski bataljon je tokom bitke za Jajce napadao pravcem Jelik, da bi po završetku operacije obezbeđivao hidroelektrane u okolini grada.[3]
Treći pešadijski bataljon je odmah nakon osnivanja, početkom avgusta, poslat u bitku za Jajce. Krajem decembra, bataljon je držao položaje na Koridoru.[4]
1993.[uredi | uredi izvor]
Veći deo godine, prvi pešadijski bataljon proveo je na srbobranskom ratištu. U decembru, bataljon je zajedno sa drugim pešadijskim bataljonom poslat na sarajevsko ratište u okviru operacije Drina. Bataljon je tokom operacije držao položaje Vogošća - Kobilja Glava - Bare - Pretis (1. pč) i istovremeno učestvovao u napadima na Olovo u rejonu Nišićke visoravni.[5]
Drugi pešadijski bataljon je od februara do maja branio položaje Vojske Republike Srpske na Koridoru. Leto i jesen bataljon je proveo na srbobranskom ratištu, da bi u decembru učestvovao u borbama na sarajevskom ratištu, u rejonu Betanije i Srednjeg.[6]
Treći pešadijski bataljon je veći deo godine proveo na srbobranskom ratištu. Bataljon je učestvovao i u bitkama kod Maglaja, u sastavu 19. srbobranske brigade.[7]
1994.[uredi | uredi izvor]
Prvi pešadijski bataljon proveo je celu godinu na srbobranskom ratištu. Tokom maja, snage Armije RBiH zauzimaju položaj bataljona na Golešu. Nakon gubitka, bataljon zauzima liniju s. Pačavare - Pogana ravan - Topolice, gde ostaje do jeseni 1995. godine.[8]
Drugi pešadijski bataljon je tokom februara učestvovao u borbama kod s. Pazarić, u rejonu Maglaja. Do 30. maja, bataljon je držao položaje na srbobranskom ratištu s. Brezičani - k. Oštra glava, kada trpi gubitke usled snažnog napada Armije RBiH. Položaj na Oštroj glavi je u narednim danim stabilizovan odbranom k. Strahinjače. Bataljon je ostao na ovim položajima sve do septembarskog povlačenja brigade naredne godine.[9]
Treći pešadijski bataljon je celu godinu proveo na srbobranskom ratištu. Tokom leta, bataljon upućuje jednu mešovitu četu na ozrensko ratište, gde su pretrpljeni veliki gubici.[10]
1995.[uredi | uredi izvor]
Tokom proleća i leta, prvi pešadijski bataljon držao je položaje na srbobranskom ratištu. Treći pešadijski bataljon je 12. avgusta potisnut sa položaja, koji je uz velike gubitke ubrzo potom povraćen. Nakon hrvatske operacije Maestral, bataljon se zajedno sa brigadom 13. septembra povlači i utvrđuje položaje oko Mrkonjić grada. Tokom hrvatske operacije Južni potez, bataljon je držao rejon s. Bjelajce - s. Liskovica - s. Magalj Do. Nakon 27 dana uporne odbrane, bataljon dobija naređenje za povlačenje na liniju s. Šehovci - s.Trijebovo, ali je usled pritiska hrvatskih snaga potisnut u rejon Male Manjače.[8]
Nakon povlačenja brigade u rejon Mrkonjić grada, drugi pešadijski bataljon zauzima položaje u s. Parnice - Previle - Djevojke, u neposrednoj borbi sa hrvatskim snagama. Bataljon je zajedno sa brigadom napustio položaje 10. oktobra i zauzeo liniju r. Vrbas - s. Surjan, gde ostaje do kraja rata.[11]
Treći bataljon se 13. septembra povlači u rejon Mrkonjić grada zajedno sa svojom brigadom. Bataljon zauzima položaj s. Vlasinje - s. Brda - s. Liskovica. Tokom operacije Južni potez, najžešći napada hrvatskih snaga na treći bataljon išli su pravcem s. Brda, gde vod BsTa posle teških borbi uništava komandni tenk neprijatelja. Uprkos otporu, bataljon je 10. oktobra potisnut na liniju Mala Manjača - Radaljica.[10]
Naoružanje i tehnika[uredi | uredi izvor]
Vatrenu moć brigade su činili 6 teških minobacača 120mm i topovi baterije ZiS 76mm. Prvi i drugi pešadijski bataljon su bili naoružani po formaciji, dok je treći bataljon uglavnom imao naoružanje starijeg tipa.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b 11. Mrkonjićka Brigada 2013, str. 43.
- ^ 11. Mrkonjićka Brigada 2013, str. 58–59.
- ^ 11. Mrkonjićka Brigada 2013, str. 62.
- ^ 11. Mrkonjićka Brigada 2013, str. 67.
- ^ 11. Mrkonjićka Brigada 2013, str. 59.
- ^ 11. Mrkonjićka Brigada 2013, str. 63.
- ^ 11. Mrkonjićka Brigada 2013, str. 68.
- ^ a b 11. Mrkonjićka Brigada 2013, str. 60.
- ^ 11. Mrkonjićka Brigada 2013, str. 64.
- ^ a b 11. Mrkonjićka Brigada 2013, str. 69.
- ^ 11. Mrkonjićka Brigada 2013, str. 65.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Boračka organizacija Opštine Mrkonjić Grad. Monografija 11. Mrkonjićke Lake Pješadijske Brigade. Boračka organizacija Opštine Mrkonjić Grad, 2013.
